15 Eylül 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1
Üniversite kadroları dün tamamlandı ve yeni tayinler yapıldı. Tam liste bugünlerde neşredilecektir. FİATI 5 KURUŞTUR. 8 inci sene No. 2129 Sahip ve Başer CUMA Siirt Meb'usu MAHMUT 15 EYLÜL 1933 Hudut muhafazasına mah- sus iki Avusturya tayyaresi Almanya üzerinden uçarak geçti. Müdür: 24318, Yazı müdürü 24318, İdare ve Matbanı 24310, ele Türk-Yunan dostluğunun ana hatları İki memleket İktısat Vekilleri görüştüler, alınacak tedbirler üzerinde mutabık kaldılar. Gazi Hz. ile M. Çaldaris ve İsmet Pş. arasında telgraflar teati edildi | Türk - Yunan Misakı Ahmet ŞUKRU 19 uncu asrın siyasi tarihi, millet- lerin kendi mukadderatlarna sahip ol- maları yolunda attıkları adımların hikâ- yesinden ibarettir. Bu, iki cepheli bir hareket şeklini almış! 1 — Milletlerin * ükümdar istibda- dı atarak halle hâkimiyetini tesis yo- Tundaki ayini yani demokrasiye hakkümünden ieiizisek müstakil bir varlık teşkili yolundaki teşebbüsleri, yani milli istiklâle doğru bir yürüyüş. Halk hâkimiyetine doğru yürüyüş yolunda bir asırlık mücadelenin hi sası şudur ki İrigiltere ve Fransa gibi garbi Avrupa memleketlerinde hüküm- darın ve imtiyazlı mizi sınıflarının nüfuz ve tahakkümü Almanya ve İtalya eger vahdetle- rine kavuştular, Milliyetperverliğin ve halkıçılığın muzafferiyet kazandığı bu âlem içinde Avusturya eeyeii im paratorlukları garip ve kurumuvüstai birer siyasi teşekkül halinde kalıyorlar- dı. Ve her iki imparâtorluk ta tarihin 1 prn yönelir sır ihtiyari ça gu le anlaşılıyordu ki bu derme çatma imparatorluklar, garbın milli is- #klâl ve halk hâkimiyeti gibi yaratıcı prensipleri karşısında uzun zaman tu- tunamıyacaklar, yıkılacaklardı. 19 um cu asırdan 20 inci asra intikal ettile- ten sonra Büyükharbe kadar devam e den on beş sene kadar bir zaman için- eski telâkkilere saplanıp ka- lan imparatorluklar beynelmilel hayat- ta faydalı birer eleman olmaktan çık- mışlardı. Bu İmparatorlukları o başla. rındaki Tera. seyyanen ine doğru İ cereyan, diğer taraftan rın biribirinden ayrılarak ayrı birer mil- K varlık şeklinde Y. yolundaki mücadele, Avrupanm bu mmtakasını daimi bir tezebzüp içinde bulunduru- yordu. Büyükharp bu vaziyetin tasfiyesi: yardım etti. Avusturya imparatorluğu parça parça oldu. Osmanlı imparator- Tağu da inksreza uğradı, İki imparatar. duğu teşkil eden milleler, kendi mu: kılâbımdanberi yürüyen milli istiklâl, milli kurtuluş, halk hâkimiyeti ülküle- ri tam bir muvaffakıyete iktiran etmiş bulunuyordı defa harpten evvelki haritaya da harpten sonraki haritaya bakılacak olursa, eski haritanin tek boyalı geniş mını yerine ye- ni haritada küçük küçük on kadar ye- ni devlet teşekkül ettiği görülür. Ancak bu yeni devletler bir defa şenliklerini geçirdikten sonra ayrı yaşamanın siyasi ve iktisadi mahzurlarını da yavaş yavaş hissetmeğe başladılar. Evvelâ beynel- milel hayat, nazariyatta oldu: gibi, küçük büyük her te müsavi hak hayat değildi. Yani milli hu- dutlar içinde teessür eden demokresi beynelmilel manada tecssüs etmekten çok uzalıtı. Binaenaleyh hükümdarları- Bı atmak ve imparatorlukların O tahak- kümünden kurtulmak için kahramanca mücadele eden milletler kendilerini an- sızın başka bir tahakküm tarzmın z6- bunu vaziyetinde buldular, Hattâ bey- nelmilel hayata yeni kavuşanlara, gar- bi Avrupanın Felemenk, O Danimarka ve Belçika gibi küçük devletleri mua- melesi bile k istenmiyordu. Sa- hiyen müfrit milliyetperverliğin iktisa- di ve ticaret hayatına tatbiki her mem- İcketin iktisadi hayatmı şirazesinden çıkardı. İmparatorluklar zamanı açılan vzun ticaret yolları, siyasi hudutlar ile parça parça doğranarak kapanınca, manen büyük zafer kazanan küşük mil. (Devamı 5 inci sakifede) tam istiklâle kavuşmanın İmza merasimi dostluk sahneleri arasında cereyan etmiştir ANKARA, 14 (Telefonla) — Türk- Yunan misakı bugün tam saat on üçte imzalanmıştır. İmza rasimi iki m İeket bayraklarile süslenmiş Hariciye yekiletinin İsirüphene salamında hara; retli dostluk tezahürleri arasında cere- yan etmiştir. Dost memleketler başvekilleri ve ve- killerinin yüzlerinde ortaya konan mu- vaffak eserden doğan neşe ve mernuni- yet seziliyordu, İki wüsha olarak tanzim edilen misak imzalandıktan sonra mü- bürlenmesi mevzuu bahsolunca Yunan Hariciye Nazırı M. Maximos parmağın da buluan bir yüzüğü çıkararak İsmet Paşaya uzatmış ve demiştir ki — Ekselans bizim mühürümüz yanı- mızda mı bilmem, Fakat böyle bir mü- hür var, İçinde F. F. yazılı, Bu rumuz dostluğu ifade eder, M. Maximosun * bu müktesi merasi- min neşesini arttarmıştır.. İmzadan sonra şerefe şampanyalar içilip te tarafeyn kısa cümlelerle güzel temennilerde bulunduktan sonra M, Çal Iki dost milletin başvekilleri başbaşa. iz ve İsmet Paşa Atina elçimiz Enis memleket dostluğunun inkişa- vaki hizmetleri münasebetile ha tebrik etmiş sakın birer sureti her iki Hariciye vekâleti tarafından e Cemiyeti Akvama takdim edilecektir. Iktısadi anlaşma ANKARA, 14 (Telefonla) — Yunan milli iktisat nazırı M. Pasmazoğlu ile Hariciye Vekili Tevfik Rüştü Bey İn- giliz sefiri ile görüşüyor... Iktısat vekilimiz Mahmut Celâl Bey ber iki taraf mütchassıslarının.iştirakile bugün öğleden evvel bir toplanti yapa. rak Türk - Yunan iktısat işleri üzerim de hale ve istikbale ait noktai mazarları Bı karşılaştırmışlar ve almacak tedhir- ler üzerinde mutabık kalmışlardır” Bu | mi temasta iki tarafın fikirleri © esaslı ola. | Dost Yunan milletinin Başve kili şerefinntertip edilen süvare, İ rak tesbit edilmiştir. Yunan İktısat nazırnın kânunuevvel ayında tekrar Ankaraya gelmesi muhte- meldir. O zamana kadar her İki taraf tetkikler yapacak ve daha esaslı çalışma için hazırlıklarını bitirecektir. Öğrendi- ğime göre bu hazırlıklar iki kısım teşkil etmektedir. Bir kısmı kanuna ihtiyaç gösterenler, diğer kısmı hemen hali zum gelen müstacel işler, Bu seferki te- maslar her iki memleketin iktısadi sa- hada da müştereken hareketini icap et- ile Yunanistanın dışarı pazarlardı rakip olarak karşılaşacağına a müştereken hareket etmesinde büyük faydalar mülâhaza edilmiştir, Bu maksatla satışlar Üzerinde iki hükümetin biribirini koruyan tedbirler almaları kararlaştırılmıştır. İçtimar müteakıp her iki vekil Hari- ciye vekâletine giderek misakın imzalan dığı salonda İsmet Paşayı ve M. Çalda- risi tebrile etmişlerdir. Ankaradan avdet ee 14 (Telefonla) — Muh- terem misafirlerimiz yarın alışam saat va yeğide bususi trenle Ankaradan ay- Imza merasimi nasıl oldu? ANKARA, 14. A. A. — Yeni misakın imzası merasimi bugün öğleden sonra saat birde hariciye vekâletinin kütüp- (Devamı $ inci sahifede) çaldaris ve M. Mazximos baloda ingiliz sefiri ile görüşüyorlar.. Türk-Yunan misakının bir eşini Bulgar ve Yunan hü- kümetleri de yapacak mı? Başvekilimiz buna tavassut edecek SOFYA, 14. (Milliyet) — İs- met Paşa Hazretlerile Tevfik Rüş tü Beylerin Sofyayı ziyaretleri nasında Türkiye ile Yunanisti Yunanistan ile Bulgaristan a- kanada, da aktedilmesine yardım ede- ceki ilmektedir. Seyahat programında ta- dilât yapılabilecek SOFYA, 14 (Milli Cümhuriyeti Başvekili İsmet ile Hariciye Vekili Tevfik Rü Içi kalemi mahsus müdürü Zeki Bey An- karaya gitmişlerdir. Misafirler, 17 eylülde Sofyadan İstanbula gö Jecek hususi bir trenle alı ilân yaret programında tadilât yapılacak- tır. Başvekilin sofya seyahati proğramı Başvekil İsmet Paşanın Sofyayı zi- yareti programı şu şekilde tesbit edil Türkiye Başvekili İsmet Paşa Haz- Bulgar Başvekili M, Maşanof retlerile Tevfik Rüştü Beyin Sofyayı ziyaretlerinde tatbik edilmek üzere ha (Devamı 5 inci sahifede) Türk - Yunan Misakı imzalandı İmza edilen misak ve Türk - Yunan hükümet- lerinin müşterek tebliği Her iki metni de neşrediyoruz.. Dün Ankarada imzalanan ve beş maddeden ibaret olan misa- km gayri resmi tercümesi şu - dur: Dostluk, anlaşma ve halisane teşriki mesai siyasetlerine sadı- kane merbut olan, gerek milli ve gerek beynelmilel faaliyetle- rinin bütün sahalarında tesirleri hissedilmekte olan bu siyasetle- rinin mütemadi inkişafını te - min etmeğe karar vermiş bulu - nan ve diğer taraftan Briand - Kellogg misakı ile imzalarını vazetmiş oldukları diğer beynel- milel ukudun ruhundan mülhem olan ve sulh davasma merbuti- yetlerinin yeni bir delilini gös- termek arzusunda bulunan Yu » nanistan ile Türkiye bir misak akdine karar vermişler ve bu maksatla âtideki murahhasları - nı tayin etmişlerdir: Yunanistan Reisicümhuru Hz. Yunan Başvekili M. Panaghis Tsaldaris Hazretleri ile Yunan Ha- riciye Nazırı Demetre Maximos Hazretlerini Türkiye Reisicümharu Hazretleri de, Türkiye Başvekili ve Malatya mebusu İsmet Paşa Haz - retleri ile Türkiye Hariciye vekili ve İzmir mebusu Tevfik Rüştü Be- yefendi Hazretlerini tayin etmişler dir, Bu zevat usulü veçhile tan - zim edilmiş olan salâhiyetna - melerini teatiden sonra hususa- tı âtiyeyi tesbit etmişlerdir. Madde 1 — Yunanistan ve Türkiye müşterek hudutlarının te- cavüzden masuniyetini taahhüt ederler, Madde 2 — Iki yüksek âkit taraf, kendileri için bir alâka uyan- dırabilecek beynelmilel mahiyette bütün meselelerde mütekad - dim bir istişarede bulunmayı anlaşma ve teşriki mesai siyasetleri- nin umumi veçhesine ve mütekabil ve müşterek menfaatlerine uygun olduğunda mutabık kalmışlardır. Madde 3 — Mahdut mikdarda devletlerin temsil edildikleri beynelmilel bütün içtimalarda Y unanistan ile Türkiye, iki taraftan her hangi birinin murahhasını iki tarafın müşterek ve hususi menfaatlerini müdafaa etmekle vazifedar telâkki etmeye mütema yildirler. Ve bu müşterek temsili gerek münavebe suretile ve ge- rek iki taraftan en ziyade alâkadar olan memleketin hususi men- faatlerinin mevzuu bahsolduğu ahvali hususiyede temin etmek için sarfı mesai etmeyi teahhüt ederler. Madde 4 — Bu misak, 10 sene için aktedilmiştir. İki yüksek âkit taraftan birisi misak müddetinin inkizasından bir sene evvel ba misakı feshetmediği takdirde misak yeniden on sene müddetle muteber olacaktır. Madde 5 — Bu misak, tasdik olunacak ve musaddak nüshalar mümkün olduğu kadar süratle Atinada teati edilecektir. Misak, son musaddak nüshanın iki yüksek âkit taraftan birisi canibin- den diğerine tebliği tarihinden itibaren meri olacaktır. 14 Eylül 1933 te Ankarada tanzim edilmiştir. MÜŞTEREK TEBLİĞ ANKARA, 14 (A.A.) — Misakın imzasından sonra iki hükü- met namına aşağıdaki tebliğin neşrine Anadolu Ajansı memur €- dilmiştir: çe “Yunanistan ile Türkiye arasında yeni misakın imza edildiği bu anda, her iki hükümet bu misakın kendilerini bağlıyan sıkı dost- luk rabıtalarını itmam ettiğini ve aralarında teyemmünen mevcut münasebelten sağlam bir esasa iptina ettirdiğini görmekle bahti- yardırlar. Bu misak ancak iki memleket arasındaki münasebeileri istihdaf etmekte ise de tam bir noktai nazar mütabakatı ile müş- tereken takibe başlamış oldukları müslihane gayretlere devam et- mek arzusiyle mütehassis olan T ürkiye ve Yunanistan, bu misakın yakın şarkta bir nizam unsuru ve umumi sulhün takviyesi. husu- sunda kıymetli biz âmil olan dostane anlaşmalarını daha ziyade sıkılaştırdığını müşahede etmekle mesutturlar. Her iki memleket, imza edilen misakın milletler mukareneti fikrine faydalı bir suret te hizmet edebileceğini ümit etmek isterler.” Donanmamız Antalya'da ANTALYA, 14— Evvelki gün bir tay- yare filomuz, dün de muz Antalyaya gel © miştir. Büyük er- kânı harbiye reisimiz Fevzi Paşa 17 de ile beraber şehrimi- ze gelmiştir. Misafirlerimiz. 40“ refine şehir baştan başa bayraklarla do- anmış, müteaddit taklar kurulmuştu. Daha sabahtan itibaren tayyarelerimizin Antalya semalarında uçuşunu gören halk sahile dökülmüş gemileri bekleme- başlamıştır. mala donanmamız görün- Yavuzun güvertesinden bir görünüş müş, limanda bulunan bütün sefain ve halk filoyu alkışlamışlardır. Büyük er. kânı barbiye reisimiz Fevzi Paşa Hz halkın alkışları arasında vilâyet konağı- nı alay karargâhını ve belediyeyi ziyaret etmişlerdir.
