15 Eylül 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

Üniversite kadroları dün tamamlandı ve yeni tayinler yapıldı. Tam liste bugünlerde neşredilecektir. — FİATI 5 KURUŞTUR 8 inci sene No. 2729 Sahip ve Başmuharriri: Siirt Meb'usu MAHMUT .CUMA Hudut muhafazasına mah- sus iki Avusturya tayyaresi Almanya üzerinden uçarak geçti. 15 EYLÜL 1933 —C. Müdür: 24318, Yazı müdürü: 24319. İdare ve Matbaaı 24310. Tel: ( Türk - Yunan Misakı imzalandı Türk- Yunan dostluğunun ana hatları İki memleket İktısat Vekilleri goruştuler, alınacak tedbirler üzerinde mutabık kaldılar. Gazi Hz. ile M. Çaldaris ve İsmet Pş. arasında telgraflar teati edildi İmza merasimi dostluk sahneleri arasında cereyan etmiştir Türk - Yunan Misakı y gn Ahmet ŞÜKRÜ 19 uncu asrın siyasi tarihi, millet- lerin kendi mukadderatlarına sahip ol- maları yolunda attıkları adımların kikâ- yesinden ibarettir. Bu, iki cepheli bir hareket şeklini almıştı: — Milletlerin hükümdar istibda- dııu ıcırak hulk hıkımıyet.ım teııı yo- l üsleri, yani d dogru bir yürüyüş. —I;Jlilledıri:ı yabancı devlet ta- Tarakk müstnk :ı bir Ki ee ANKARA, 14 (Telefonla) — Türk- Yııııın misakı bugün tam saat on üçte imza i iki mem- leket bayraklarile süslenmiş Hariciye kâletinin lkütünh | a büre, retli dostluk tezahürleri arasında cere- yan etmiştir. Dost memleketler başvekilleri ve ve- killerinin yüzlerinde ortaya konan mu- vaffak eserden doğan neşe ve memnuni- yet seziliyordu. İki nüsha olarak tanzim edilen mııık ımnlandıklan sonra mü- hürl Yunan Hariciye Nazırı M. IMaximos parmağın da buluan bir yüzüğü çıkararak İsmet Paşaya uzatmış ve demı; müz yanı- mızda mı bilmem. Fakat böyle bir mü- lıur ,yar, İçinde F. F. yazılı. Bu rumuz gu ifade eder, Hik teşkili — yolundaki yani milli istiklâle doğru bir yurıım Halk hâkimiyetine doğru yürüyüş yolunda bir asırlık mücadelenin - hülâ- sası şudur ki İııgıltere ve Frama gibi M. Maximosun bu nüktesi merasi- min neşesini arttırmıştır. İmzadan sonra şerefe şampanyalar içilip te !arıfeyn kısa tümlelerle güzel inde hıılmın- di nüfuz ve tahakkümü kırıldı. Almanya ve İtalya milli vahdetle- rıne knvu;tulır Mıllıyelperverlıgın ı:ıı: u Glem ıçm(!e Avuıhıryı ve Oımııılı im- garip ve birer siyasi teşekkül halinde kalıyorlar- dı. Ve her iki imparatorluk ta tarihin mukadderatına boyun eğerek ınlnnıı doğru y Asır şu hakikat ııılıçılıyordıı ki bu denııe çatma imparatorluklar, garbın milli is- hlılıl ve halk hâkimiyeti gibi yaratıcı prensipleri karşısında uzun zaman tu- hınımıyıcıklar, yıkılıoıklnrdı 19 un- cu asırdan 20 inci asra intikal ettik- ten sonra Büyükharbe kadar devam e- den on beş sene kadar bir zaman için- de eski siyasi telâkkilere saplanıp ka- lan imparatorluklar beynelmilel hayat- ta fıydı.lı bıref eleman olmaktan çık- lukların — başla- rnıdıkı hukıınıdırlır seyyanen her mil- letten tebealarını tahakkümleri altında yaşatıyorlar. Bir taraftan halk hâkimi- yetine doğru bütün unsurlar arasında- ki cereyan, diğer taraftan bu unsurla- rın lıırıbırınden ayrılarak ayrı bırer ı-ı-ııl. K varlık di muudele, Avrupanın bu mıntakıııııı daimi bir tezebzüp içinde bulunduru- ordu. b Büyükhırp bu vaziyetin tasfiyesine yardım etti. Avusturya imparatorluğu parça parça oldu. Osmanlı imparator- luğu da inkıraza uğradı, İki imparator- luğu teşkil eden mılletle'r, kendi mu- kadderatlarına hâkim, müstakil birer devlet oldular. Bınıeıııleylı Fransız in- kılâbındanberi yürüyen milli istiklâl, milli kurtuluş, halk hâkimiyeti ülküle- ri tam bir muvaffakıyete iktiran etmiş bulunuyordu. Bir defa harpten evvelki haritaya bir defa da harpten sonraki haritaya bakılacak olursa eski haritanin tek boyalı geniş mıntakaları yerine ye- ni haritada küçük küçük on kadar ye- ni devlet teşekkül ettiği görülür. Ancak bu yeni devletler bir defa tam istiklâe kavuşmanın şenliklerini geçirdikten sonra ayrı yaşamanın siyasi ve iktısadi mahzurlarını da yavaş yavaş hissetmeğe başladılar. Evvelâ beynel- milel hayat, nazariyatta olduğu gibi, küçük büyük her devlete müsavi hak veren bir hayat değildi. Yani milli hu- dutlır ıçınde tecııııı eden da'nolmııı teessüs ;ok uzaktı. Binaenaleyh hükümdarları- nı atmak ve imparatorlukların tahak- kümünden kurtulmak için kahramanca mücadele eden milletler kendilerini an- sızın başka bir tahakküm tarzının ze- bunu vaziyetinde buldular, Hattâ bey- nelmilel hayata yeni kavu, gar- bi Ayrupanın Felemenk, — Danimarka ve Belçika gibi küçük devletleri mua- melesi bile yapılmak istenmiyordu. Sa- niyen müfrit milliyetperverliğin iktısa- di ve ticaret hayatına tıtbıln her mem- duktan sonra M. Çal İki dost milletin başvekilleri başbaşa. daris ve İsmet Paşa Atina elçimiz Enis Beyi iki memleket dostluğunun inkişa- fında vaki hizmetleri münasebetile ha raretle tebrik etmişlerdir. Misakın birer sureti her iki Hariciye vekâleti tarafından Cemiyeti Akvama takdim edilecektir. İktisadi anlaşma ANKARA, 14 (Telefonla) — Yunan milli iktısat nazırı M. Pasmazoğlu ile Hariciye Vekili Tevfik Rüştü Bey İn- giliz sefiri ile görüşüyor.. İktrsat vekilimiz Mahmut Celâl Bey her iki tarafım mütehassıslarının iştirakile leketin iktısadi hayatını şir çıkardı. İmparatorluklar zamanı açılan Uzun ticaret yollın, ıiyasî hudutlar bugün öğleden evvel bir i yapa- rak Türk - Yunan iktısat işleri üzerin- de hale ve ıılıkbale ait noktai nazarları ile parça parça d manen büyük zafer kazanan kuçuk mil- (Devamı 5 inci sakifede) nı karşıl: Şi ve al k tedbir- lk'ü n HF kakürşlardir”” Bu temasta iki tarafın fikirleri — esaslı ola- ) Dost Yunan milletinin Başve kili şerefine tertip edilen süvare, rak tesbit edilmiştir. Yunan İktısat nazırının kânunuevvel ayında tekrar Ankaraya gelmesi muhte- meldir. O zamana kadar her iki taraf tetkikler yapacak ve daha esaslı çalışma için hazırlıklarını bitirecektir. Öğrendi- ğime göre bu hazırlıklar iki kısım teşkil etmektedir. Bir kısmı kanuna ihtiyaç gösterenler, diğer kısmı hemen halli lâ- zım gelen müstacel işler, Bu seferki te- maslar her iki memleketin iktısadi sa- hada da müştereken hareketini icap et- tiercek menfaatlerin bulunduğunu bir defa daha göueı-mi;tîr. Meselâ tütün, incir, üzüm; ve zeytiri yağı gibi ihracat maddelerinde Türkiye * ile Yunanistanın dışarı pazarlarda birer rakip olarak karşılaşacağına anlaşarak müştereken hareket etmesinde büyük faydalar mülâhaza edilmiştir, Bu ıı'ııluıllı utışlır ıızerınde ıkı hükü almaları hrırlıthılmı;hr İçtimar müteakıp her iki vekıl Hurı— Cİ ye kâleti: d ek k dığı salonda lıınel Paşayı ve M. Çalda- risi tebriklietmişlerdir. Ankaradan avdet ANKARA, 14 (Telefonla) — terem misafirlerimiz yarın ıkşım uıı( on yedide hususi trenle Ankaradan ay- rılacaklardır, İmza merasimi nasıl oldu? r ANKARA, 14. A. A. — Yeni misakın imzası merasimi bugün öğleden sonra saat birde hariciye vekâletinin kütüp- (Devamı 5 inci sahifede) M. Çaldaris ve M. Maximos baloda İngiliz sefiri ile görüşüyorlar.. Tür k-Yunan misakının bir eşini Bulgar ve Yunan hü- kümetleri de yapacak mı? Başvekilimiz buna tavassut edecek SOFYA, 14. (Milliyet) — İs- met Paşa Hazretlerile Tevfik Rüş- tü Beylerin Sofyayı ziyaretleri es- nasında Türkiye ile Yunanistan ara- sında ( I misak klinde bir misakın Yunanistan ile Bulgınılııı a- rasında da aktedilmesine yardım ede- cekleri ümit edilmektedir. , Seyahat programında ta- — dilât yapılabilecek SOFYA, 14 (Milliyet) — Türkiye Cümhuriyeti Başvekili İsmet Paşa Hz. ile Hariciye Vekili Tevfik Rüştü Beyir Sofyayı 21, 22 , 23 eylülde ziyaretleri muııııebehlo, Sofyı Türkiye elçiliği kalemi mahsus müdürü Zeki Bey An- karaya gitmişlerdir. Misafirler, 17 eylülde Sofyadan İstanbula gönderi- iecek hususi bir trenle alınacaklardır. Misafirler, arzu edilirse, ilân edilen zi ğnrek p: da tadilât Başvekilin sofya seyahati proğramı Başvekil İsmet Paşanın Sofyayı zi- yareh programı şu şekilde tesbit edil- miştir: Türkiye Başvekili İsmet Paşa Haz- Bulgar Başvekili M. Muşanof retlerile Tevfik Rüştü Beyıu Sofyayı ziyaretlerinde tatbik üzere ha- (Devamı 5 inci sahifede) Imza edilen misak ve Türk - Yunan hükümet- lerinin müşterek tebliği Her iki metni de neşrediyoruz.. Dün Ankarada imzalanan ve beş maddeden ibaret olan misa- kın gayri resmi tercümesi şu - dur: nanistan ile Türkiye bir misak akdine karar vermişler ve bu maksatla âtideki murahhasları - nı tayin etmişlerdir: Y Â S li huru Hz. Yunan Başvekili M. Panaghis Tsaldaris Hazretleri ile Yunan Ha- riciye Nazırı Demetre Maximos Hazretlerini Türkiye Reisicümhuru Hazretleri de, Türkiye Başvekili ve Malatya mebusu İsmet Paşa Haz - retleri ile Türkiye Hariciye vekili ve İzmir mebusu Tevfik Rüştü Be- yefendi Hazretlerini tayin etmişler- dir. Bu zevat usulü veçhile tan - zim edilmiş olan salâhiyetna - ve h teşriki mesai ııyuetlenne sadı- kane merbut olan, gerek milli ve gerek beynelmilel faaliyetle- rinin bütün sahalarında tesirleri hissedilmekte olan bu siyasetle- rinin mütemadi inkişafını te - min etmeğe karar vermiş bulu - nan ve diğer taraftan Briand - Kellogg misakı ile imzalarını vazetmiş oldukları dıger beynel- milel ukud olan ve sulh davasına merbuti- yetlerının yeni bır delılııı gös- | melerini teatiden sonra hususa- Yu « | tı âtiyeyi tesbit etmişlerdir. Madde 1 — Yunanistan ve Türkiye müşterek hudutlarının te- cavüzden masuniyetini taahhüt ederler. Madde 2 — İki yüksek âkit taraf, kendileri için bir alâka uyan- dırabilecek beynelmilel mahiyette bütün meselelerde mütekad - dim bir istişarede bulunmayı anlaşma ve teşriki mesai siyasetleri- nin umumi veçhesine ve mutekabıl ve müşterek menfaatlerine uygun olduğund. bık kalmış Madde 3 — Mahdut mıkdarda Jevletlenıı temsil edildikleri beynelmilel bütün içtimalarda Y unanistan ile Türkiye, iki taraftan her hangi birinin murahhasını iki tarafın müşterek ve İıuıuıı menfaatlerini müdaf, vazifedar telâkki yildirler. Ve bu müşterek temsili gerek münavebe süretile ve ge- rek iki taraftan en ziyade alâkadar olan memleketin hususi men- faatlerinin mevzuu bahsolduğu ahvali hususiyede temin etmek için sarfı mesai etmeyi teahhüt ederler. Madde 4 — Bu misak, 10 sene ıçm nktedılmıçtır İki yüksek âkit taraftan birisi misak müddetinin i dan bir sene evvel bu misakı feshetmediği takdirde misak yeniden on sene müddetle muteber olacaktır. Madde 5 — Bu misak, tasdik ol! k mümkün olduğu kadar süratle Atinada teatı edilecektir. Misak, son musaddak nüshanın iki yüksek âkit taraftan birisi canibin- den diğerine tebliği tarihinden itibaren meri olacaktır. 14 Eylül 1933 te Ankarada tanzim edilmiştir. MÜŞTEREK TEBLİĞ ANKARA, 14 (A.A.) — Misakın imzasından sonra iki hükü- met namına aşağıdaki tebliğin neşrine Anadolu Ajansı memur e- dilmiştir: ar AMT Pi Hdi eüeke a “Yunanistan ile Türkiye arasında yeni misakın imza edildiği bu anda, her iki hükümet bu misakın kendilerini bağlıyan sıkı dost- lak rabıtalarını itı ve aralarında teyemmünen mevcut münasebetten sağlam bir esasa iptina ettirdiğini gormekle bahti- ynrdırlar Bu misak ancak iki memleket ar d beileri istihdaf etmekte ise de tam bir noktai nazar mütabakatı ile müş- tereken takibe başlamış oldukları müslihane gayretlere devam et- mek arzusiyle mütehassis olan T ürkiye ve Yunanistan, bu misakın yakın şarkta bir nizam unsuru ve umumi sülhün takviyesishusu- ıunda luymıllı bir âmil olan dostane anlamalunnı daha ziyade ti üşahede etmekle tturlar. Her iki leket imza adılen misakın milletler mukareneti fikrine faydalı bir suret te hizmet edebileceğini ümit etmek isterler.” Donanmamız Antalya'da ANTALYA, 14— Evvelki gün bir tay- yare filomuz, dün de Yavuz, — Hamidiye, Mecidiye, Kocatepe, Zafer ve denizaltı gemilerimizden mü- rekkep deniz - filo- muz Antalyaya gel- miştir. Büyük er- kânı harbiye reisimiz Fevzi Paşa 17 de filo ile beraber şehrimi« ze gelmiştir. Misafirlerimiz şe«s refine şehir baştan başa bayraklarla do- nanmış, 1 ddit taklar Daha itik tayyar Antalya semalarında uçuşunu gören halk sahile dokulmu; gemileri bekleme- ğe başlamı: Oğleden sonra Yavuzun güvertesinden bir görünüş K d müş, bütün sefain ve halk filoyu ılkışlamışlnrdn' Büyük er- kânı harbiye reisimiz Fevzi Paşa Hz. halkın alkışları arasında vilâyet konağı- nı ılı'y lı:nrııhmı ve belediyeyi ziyaret görün-