11 Eylül 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

Mekteplerde bugünden iti- baren yeni sene derslerine başlanıyor. Bir çok mektep- lerde yeni şubeler açıldı. FİATI 5 KURUŞTUR — m — misafirimizi getiren Helli kruvazörü Sahip ve Başmuharriri: Siirt Meb'usu MAHMUT 8 inci sene No. 2725 Ooo PAZARTESİ; ii EYLUL 1933 Mi Muhterem misafirler kendilerini karşılayanlar arasında Irak Başvekili; Kral Feysa- lın takip ettiği siyasette bun- dan sonrası için de değişiklik olmıyacağını söyledi. Tel: ( Müdür: 24318, Yanı müdürü 24319. İdare ve Matbaa: 24310, M. Çaldaris vagonun penceresinde.. M. Çaldaris diyor ki: “Mevcut dostluğu kuvvetlendirmeğe geliyoruz,, Yunan Hariciye nazırının beyanatından: “Türkiyeden bahsederken Gazi gibi büyük bir devlet adamını takdir etmemek mümkün değildir. Onu biz sizin kadar sever, sizin kadar anarız, Son Klearing mukavelesi Lüzumsuz telâşa sebep yoktur. Mukaveleler genişletecek Klearing sistemi memleketimiz- de ilk defa olarak geniş mikyasta tatbik edilmeğe başlanan bir şey- dir. Bu münasebetle bazı alâkadar- ların lüzumsuz telâş ve endişeleri- ni görüyoruz. Halbuki iktisadi si- yasetimiz o kadar kat'i ve açıktır ki, bunu anlamamk, bundan şüp- helenmek için çok dikkatsiz, — ol- mak lâzımdır. Türkiye Cümhuriye- ti dünyanın geçirmekte olduğu ıstı- raplı ve büyük buhranın çetin şart- ları içinde şu hedefleri bir an gözö- nünden ayırmıyor: 1 — Her çareye baş vurarak te- diye muvazenesini temin etmek, 2 — Bu gayeye ermek için muh- taç olduğumuz idhalât © eşyasını münhasiren Türk mallarmı satın alan memleketlerden almak, 3 — Bu memleketlerle aramızda- ki maniaları imkân dairesinde kal- dırmağa çalışmak. 4 — Bu maniaları kaldırırken de Türk istihsal ve sanayi hayatı- nın tabii ve haklı inkişaf seyrine halel vermemek. 5 — Umumi hayatımızın inkişaf ve istikrarında mühim mevkii olan Türk parasının kıymetini korumak. 6 — Türk vatanınm imar ve in- kişafı için girişilen ve mühim bir kısmı başarılmış olan teşebbüslerin tevlit ettiği — bilhassa 1933 - 1934 senelerinde teraküm eden - döviz taahhütlerini mal ile ödemek im- kânlarını bulmak. ... Unutmamalı ki, memleketin bü- yük menfaatlerini, buhrana takad- düm eden mutlak ve serbesti devir- lerindeki şerait dairesinde koruma- ğa imkân yoktur. Kendilerile uyuş- mak ve anlaşmak mecburiyetinde olduğumuz memleketlerin de hesap ları, menfaatleri ve kendilerine mah sus politikaları olduğunu unutabi- lir miyiz? En büyük marifet, mev- Cut imkânların âzamisini istihsal edebilmektir. Bu mesai yolunda Muvaffakiyetin bütün âmillerini hükümetten beklemek doğru ol maz. Bu işte tacirlerimize, iş adam- rımıza ve bütün vatandaşlara da vazife ve fedakârlıklar düşüyor. Herkes hususi menfaatlerini, daha ©vvel umumi menfaat içinde ara- Malıdır. Şunu da hatırlamalı ki, hükümeti Miz kontenjan takyidatını, mal 'arımızı alan büyük müşterilere kar # asgari bir hadde indirmiştir. Bu Du yaparken de Türk istihsal ve sa- mayi hayatının tabii ve haklı inki- $af seyrinin bozulmamasına bilhas- *& Hikka etmiştir. Fakat hangi im- ticaret hacmimizi şekilde yapılmıştır Sürt Mebusu: MAHMUT kânlarla: “kontenjan — takyidatını asgari hadlere indirebilmiştir? Şüp hesiz bu i başında klea- ring sistemi gelir. Hiç döviz kapısı nı kapamadan böyle bir tedbire gi- dilebilir mi idi? “.. İki gün evvelki bir makalemizde de izah ettiğimiz gibi mevzuubahis klearing mukaveleleri, ihracat ta- cirlerimizin ticaret hacmini geniş- letecek şekilde yapılmıştır. e Türk mallarının bedellerini ödemek hu- susunda alıcı memleketlerde mev- cut olan takyidat kaldırılmıştır. İhracatımızın inkişafına mühim nis! bette yardımı dokunacak olan bu esaslı nokta üzerinde bilhassa dur- mak istedik. Yapılan mukavelelere göre kle- aring tatbikalı şu tarzda cereyan edecek: Bir defa ihracat mallarımızın be- deli alıcılar tarafından tesviye olu- nur olunmaz, Cümhuriyet Merkez Bankamız, bu malların Türk lirası mukabilini derhal tesviyeyi taah- hüt etmiştir. Bu taahhüt, klearingin temel taşını teşkil ediyor. Şunu da unutmamalı ki, bu yolda tahaddüs edecek herhangi bir müşkülü; Cüm huriyet Merkez Bankasının teşriki mesaisile memlekette çalışan milli bankalar ve mali müesseseler ko- Jaylıkla yenecek vaziyettedirler. Tüccarımız ve iş adamlarımız şunu da hatırlamalıdırlar ki 1933 ve 1934 seneleri döviz * taahhütle: rimizin en ağır olduğu senelerdir. Klearing itilâfları münasebetile bü ağır angajmanların mal ile öden. mesi kabul ettirilmiş bulunuyor, ... Bizce burada memleketin umumi vaziyeti, umumi menfaati mevzuu- bahistir, Faraza herhangi bir tücca- rımız kalkar ve derse ki “Ben istediğim ve dilediğim mem leketten mal alabilmeliyim. Filân memleket Türkiyeden hiç mal satın almıyormuş. Bu beni şahsan alâka- dar etmez. Hususi menfaatim, ora- dan mal getirtmemi âmirdir. İhra- cat mallarının bedellerini mutlaka memlekete giterimeğe niçin mec- bum tı ? Bu hususta elimi sımsıkı bağlamak doğru değildir. Devletin döviz taahhütleri de şahsı (Devamı 5 inci sahifede) Piyango bugün On beşinci tertip tayyare piyango- sunun im. eşidesi bugün yapıla- caktır. Keşide mutat veçhile saat 13 te ve üniversite konferans salonunda- dar, M. Çaldaris gara girerken. Muhterem misafirler dün Ankaraya hareket ettiler Yunan nazırları ile birlikte on Yunan gazeteci de şehrimize geldiler Ankarayı ziyaret edecek olan Yu- nan Başvekili M. Çaldaris, Milli İkt- sat Nazırı M. Pesmazoğlu Helli kru- vazörü ile ve Hariciye Nazırı M.Maxi- mos dün sabahki ekspresle şehrimize gelmişler ve akşam hususi trenle An- karaya hareket etmişlerdir. M. Çaldaris ve M. Pesmazoğlu'nu bâmil olan Helli kruvazörü saat 15 te Marmara ufuklarında görülmüştür. Muhterem misafirlerimiz, Marmara a- şıklarında / torpitolarımız tarafındar karşılanmış ve 20 tayyareden mürek- kep bir hava filomuz müteaddit de- falar kruvazör üzerinden uçarak, kendilerine hoşgeldiniz, demiştir. Kruvazör sant 15.30 da Haydarpa- şa önünde demirlemiş ve ZI parça top atarak şehri selâmlamıştır. Bu sırada Ankara motoruna bin- Hariciye Nazırı M. Maximos | İM. Sakellaröpulos ve Yunan ceneral konsolosu M. Kapalis uzaktan kruva- Gazi Hz.nin Ziya fetleri ANKARA, 10 (Telefonla) — Reisi- cümhur Hazretleri yarn saat on yedi bu çukta Yunanlırmizafirlerin şerefine Çan- kaya köşkünde bir çay ziyafeti verecek ir. miş olan Vali Muhiddin, Hariciye Na- xırı M.Mazimos, Hariciye Kalemimah sus müdürü Refik Âmir, Hariciye 2 n- ire şefi'Celâl, teşrifat müdür mu- avini Münür İbrahim, | Yunan Sefiri Zörü karçılamışlar ve demir atar at- maz kruvazöre giderek misafirlere hoşgeldiniz, demişlerdir. Bu merasimde Vali Bey hükümeti, Celâl Bey Başvekil İsmet Paşa Haz- retlerini, Refik Amir Bey de Hariciye Vekili Tevfik Rüştü Beyi temsil edi- yorlardı. Diger taraftan İstanbul gazetecile- rinden mürekkep bir heyet te, Hari- ciye Vekâleti Umumi Kâtibi Numan Rifat Beyin, tahsis ettirmek lütfünde bulunduğu Sakarya muşu ile kruvazö- re giderek muhterem misafirlere be- yanıhoşâmedi etmişlerdir. İstikbale gelen zevat, gemi müretie batı ve zabitanı tarafından selimlar- mışlardır. Bu merasim pek sade olmuş ye müstakbilin, kruvazörde pek az kaldıktan sonra muhterem misafir'er- e birlikte, Ankara muşu ile Haydar- paşa rıhtımma çıkmışlardır. Haydarpaşada tezahürat Haydarpaşa rıhtımı müstesna gün- Tere mahsus bir manzara arzediyordu. Öğleden sonra köprüden Haydarpaşa ya hareket eden vapurlar muhterem (Devamı $ inci sahifede) kadro işleri hakkında izahat verecek” tir. Profesörün bu hafta sonunda şehri- mize dönmesi bekleniyor, Başvekâlet e AM O el dün geç vakit üniversiteye gelerek ida- re heyeti içtimama riyaset etmiştir. Kad- ro işlerinin bir iki haftaya kadar ik- mal edileceği anlaşılmaktadır. 16 eylülde başlıyacak olan fakülte ikmal imtihanları programları tesbit olunmuş ve dershanelere asılmıştır. İm- tibanlar bir ay sürecektir, Teşriniev- velin on beşinde yeni sene tedrisatına başlanacaktır. Üniversite binası arkasmda inşa e bitmiştir. Harici ve dahili telvinat ve tezyinak, bazı tefemünti. yapılmakta. Fakültelerde kayıt ve kabule dün de Tütün konferansı Bugün öğleden evvel tica- ret odasında toplanıyor Ticaret müdürü umumisi Naki B. dün Ankaradan şehrimize gel - miştir. Naki Bey dün Ticaret oda- sını, Ticaret mü- ret etmiş ve Sü- mer Banka git - miştir. Ticaret müdürü umumi- si, bugün topla- nacak kon gresinin ilk ihza ri celsesinde ha- zır bulunduktan sonra akşam trenile Ankaraya gi- decektir. Pr. Malche Ankaraya gitti Üniversitede yapılan ıslahat işleri hak- Profesör M. Malche devam edilmiştir. Fakültelerden başka diğer yüksek mektepler de yeni talebe kayıt ve kabulüne başlamışlardır. Ankara telefonu Otomatik telefonların bu gün sekizinci yılıdır ANKARA, 10 (Milliyet) — Ankara otomatik telefonunun sekizinci senei dev riyesidir. Bu Mücssese teşri NİYAZİ BEY (Devamı $ inci sahifede) AAA DİL ANKETİMİZ Manaca bağlı sözlerin karşılıkları “Milliyet” in dil anketinde en çok düşündüğü şey, mânaca biribirine bağ- razmıştık. h, yahut yakm sözlere türkçe Şu sözler de onlardandır: karşılık bulmak olduğunu yı 1 — GURUR, 2 — KİBİR, 3 — FAHIR, 4 — TAAZZUM, 6 — TEFA- HÜR, 6 — VAKAR. Bu altı sözün hepsi de insandaki bir duygunun türlü derecelerini göste- rir. Kul'anış, bunların kimisine o duy gunun iyi, hımisine de kötü derecelerini tahsis etmiştir. Dikkat olunursa görülür ki bunlardan hiç birini ötekinin yerinde kullan- şılıklar arıyoruz. Gelen yaz, İşte bu türlü kullanışları gözönünde tutarak bu sözlere öz türkçe kar. cevaplar gazetemizde basılacak, T. D. T. C. ine de gönderilecek. ir. Cevan'ar eazetemizde anket memurluğuna gönderilmelidir.