21 Ağustos 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

Yeni eşya ve yolcu tari- felerini vekâlet tasdik et- miştir. Bu tarife yarın /ga- zetelere verilecektir. FİATI $ KURUŞTUR Tediye muvazenesi! Döviz vaziyeti Siirt Meb'usu: MAHMUT Tediye muvazenesi ve bunun meticd- si olarak döviz vaziyeti, hemra her memlekette heyati bir mesele olarak takip edilir. Bizde de böyledir. Tedi- ye mavazenesi, bir memleketin diger ecnebi memlecktlerle olan bütün tedi- yelerine ve tnhsilâtna şamil umu: bir muvazere esasıdır. Bu tediyelerin. ve ihracatının meticesidir. Buna, zan mühim yekünler tutan bazı ka- lemleri de zemmetmek (lâzımdır: sigorta primleri gibi. « * sinden dahı mühim olan kalem, bil- hassa büyük ve sermaye | terekümü gok kuvvetli olan memleketlerde ser- maye harekezidir. Tediye mw vazenesi ne suretle temin edilir ... Bir memleketin ecnebi memleket lerden tahsilâtı, ilkönce ihracat emti- asınm bedelleridir. Sonra, yukarıda belli başlılarını kaydettiğimiz diger rakamlar gelir. e e eğ ha- rice tediyatı da il eşyasının. delleridir. İki memleketin tahsilât ve t arasmda tebarüz eden aleyh- ırk ancak iki suretle ödenebi- 1 — Tecil, vade ve kredi vermek su- retile 2 — Altın ve altm muadili döviz vermek suretile. Acaba imi vazenesi nasıl oluyor? Yazık ki, sskidenberi memleketi- mizin hisabat bilânçosu (daima açık devirlerde tediye mu- evvel paramızın temin eden Kükümetimiz, döviz ve tediye mwuvazenesile yakmdan meşgul olmuş, sıkı tedbirler almıştır. Türkiyede adeta lemin bi bir İn alan bu açıkların sebebi nedir “e Bir defa hesabat ye te diye muvazenelerinde mühim bir ye- kün tutan ve gözle görülmez ihracat tanınan teçtır. Hariçten, anavatana büyük paralar gönderecek vatandaşlarımız. yok gibidir. Fransa, İtalya, Yunanis- tan, Misir gibi, bazı memleketlerde olduğu gibi, ecnebi seyyahlar bizde mühim bir para bırakmıyorlar. İhra. cat ve İthalât mallarımızı, tamamen ecnebi vapurları taşıyor. — Bu suretle navlun parası da diye harice çok parı veriyoruz. Memleketimizde ecnebi mayesile çalışan bir çok şirketler ki, bunların koydukları sermaye faiz- leri, sermaye temettüleri de tabiatile Düyunuumumiyeden harice öndermeğe mecbur muz paralar da var. Bütün bu tediyalı yapmak için elimizdeki vasıta ve im- kânlar ise pek mahduttur: Büyük altın #tokumuz, altın madenlerimiz yok ki, bu borçları ve açıkları altınla ödeyebilelim.. Hariçteki büyük sermaye piyasaları müsait değil ki, ucuz bir faizle uzun vadeli kredi temin edelim. , Elimizde kalan yegâne vasıta, emtia ihracatı” umumi evvelki şerait fiatlerle yapılmış bir çok angajmanla- ri; bugünkü ihraç mallarımızm düş- kün İkiymetile ödemek mümkün değil» dir, Şunu da unutmamalı ki, Xeçen seneye kadar, ithalâtımız, dai- ma ihracattan Fazla olmuştur. Ili se- üçdir ki, ihracatımız. Jehimizde bir iyor. oİthalâtı azaltmak, rmızi kısmak sayesinde in etti iz bu farktan ettiğimiz İstifade ise pek azdır: < 1928 - 1930 ienelerine nispetle ihracat emtiamızm. Tasati kıymeti yüzde ali 60) vihetimdz Büyelişllm > Yanl Seneler tarfmda yüz lira eden bir ilaç malı Muz, bugün ancak kırk lira getiriyor. Diçer taraftan ithalât eşyasının kı; etindeki düşüklük otuzdan fazla değildir. İthalat ve ihracat mu- vâzenesini yapmak, tediye muvaze- nesini temin etmek değildir. Yukarıda saydığımız kalemler ve rakamlar açık» fa kalıyor? Bu açıkları yenilen itha- “Deyamı Sinci sahifede) Sahip ve Başmuharriri: Siirt Meb'usu MAHMUT 2704 $£ incel sene No. PAZARTESİ | Sabık Fransız Başvekili Ankaradan ay- | rılırken: “Yaşasın Türkiye,, diye bağırdı! “Genç olsaydım, gelir memleketinizde çalışırdım, İsmet Pş. ile M; Herriot'nun vedalaşması çok samimi oldu. Kisiye Vekili > M. içerik ile beraber geliyor M. Herriot Ankara da halk arasında öünmiş ve bando şefi Zeki Beyi tebrik lerek kendisinden Bethoven hakkın Ve yazdığı bir eserini göndermek üze- re adresini almıştır. , Herriot saat beşte şehir lokanta da belediye tarafından verilen ziya ette de bulunduktan sonra İstasyona inmiştir. Lokantada © Hâkimiyet foto muhahiri Cemal Bey tarafından kendi- sine verilen albümden çok mütehassis olmuş, hararetle teşekkür etmiştir. İstasyonda İstasyon , M. Herriot'yu görmeğe ve teşyie gelenlerle dolu idi. M. Heyriot ve rı çok all la M. Herriot tesâdüf ettiği bir çocuğu okşayarak — Hadi beraber gidelim, dedi. Ve grupa bakarak: — Ankaranın grupu çek güzel, di- ye söyl İsmet Paşa ve vekiller, Recep Bey ve büyük bir kalabalık kendisini teş- i tas) 21 AĞUSTOS 1933 Bulgaristanda 80 kişitev- kif edildi. Filibede arbede- ler oldu. Bir polis memuru öldü. Tel: (HELAL Dün sporcularımızı getiren vapur yana şırken rıhtımda hala balık Rusyaya giden sporcula- rımız dün avdet ettiler karşılamağa gelen » |Sporcularımız lâyık oldukları muhabbet ve büyük tezahürle karşılandılar ANKARA, 20 (Telefonla) — M. | burada'dıvarların şu veya burasına konulmuş olan eserlerin başlı başına bir müze teşkiline kâfi olduğunu söy- lemiştir. Müşarünilyeh çiftlikte Riya- seticümhur muzikası tarafından çalı nan Bethovenin parçalarmı pek be- Herriot bugün Gazi ve İsmet Paşa ens titülerile kaleyi gezmiş ve Orman çift liğinde Başvekil tarafından hususi su- rolte verilen ziyafette hazır bulun muştur. M. Merriot kaleyi gezerken aaaeasanansamesemeamesseee. Sıvasta şeker fabrikası Giden heyet fabrikanın yerini ve pancar sahasını tetkik ediyor Recep Zühtü Bey SİVAS, (Milliyet) — Sivas şe- ker fabrikasının inşasına bu sca* » Fabrika yerin; kat'i etmek üzere başların- da Sinwp mebusu Recep Zühtü B. bulunan bir beyet Sivasa gelmiştir. Heyet içinde ziraat, makine ve kim | Ja verilecektir. (Devamı 5 inci sahitede) yeyanessesee Gazi Fiz. İSTANBUL, 20 (A.A.) —- Reisi cümhur Hazretleri bugün Büyüka. dayı teşrif buyurmuşlar, araba ile bir gezinti yaparak akşam Saraya ya mütehasssları olduğu gihi Al. | gedet buyurmuşlardır. man ve Çekoslovakyalı bazı, mü- | s7) şavirler de vardır. Bu meyanda Eskişehir fabrikası umum müdürü mühendis Közm, Alpullu fabrika sı müdürü ve Ziraat umum! müfet- tişi Şefik, Uşak fabrikası” ziraat umum müfettişi Ferit Beylerle Es- AAA Başvekil geliyor ANKARA, 20 (Telefonla) — Baş- vekil yarın olmazsa salı günü Yalova- ya hareket edecektir. İktısat vekilimiz Eylülün haftasında mem- lekete dönecek birkaç zirant ve Kn mühendisi daha vardır. Heyet vaxiyeti iki noktai nazar- dan tetkik ediyor. Fabrika yeri i- tün şartların temi- kurulacak fabrikanın kabiliyeti miktarında muhitin de pancar ziraatine müsait olması lâ zımdır. Sivasta iyi pancar yetistirilebil- diği tecrübe ile anlaşılmıştır. Me- sele, yüz bin ton pancarın yetiştiri Veceği sahayı bulmak v» tesbit et- mektir. Heyet tetkiklerini şu bir iki gün içinde bitirecek ve raporu- nu yazacaktır. Son karar Ankara» İktısat Vekili Celâl Bey Iktısat Vekili Mahmut Celâl Bey, Dün sabah saat dokuzda Rusyada- ki sporcu kafile « İğ miz şehrimize gel- di. Günün daha er- ken saatinde, bü - $ tün rıhtım ve deniz büyük bir karşılayı cı kafilesile dolmüş tu. Şehrin sahil se milerine ait sandal $ lar bayraklarla do- nanmış olduğu hal. P 'de “ iporcularimizi bekliyorlardı. Nihayet saat do- kuzda vapur geldi. Gemi rıhtıma yana grken, sporcuları - mız hep bir ağız- dan milli marşımı- zı söylediler. Bun- dan sonra şehir bandosu da milli © marşımızı çaldı ve sporcuları selâmle- dı, Müteakiben rihtr ma çıkan sporcula- rımız büyük tezahü ratla karşılandılar. C.H. fırkası vilâyet merkezi, Halkevi, İstanbul belediyesi, Alemdar nahiyesi ve semt ocağı Kum kapı nahiyesi, Lo « kantacılar cemiyeti, çiçekler gönder- mişlerdi. Rıhtım ve liman tıklım tıklım dol- muştu. Hamallar ve manavcılar birer motörle, deniz sporuna mensup genç- ler de sandallarla gelmişlerdi: Halkevinde verilen çay, denizde istikbal, gönderilen çiçeklerden bir demet, gelen sporcularımızın grup resmi lerle C. H. Fırkası binasma gittiler. Binin kendilerine mükellef bir çay tı, Çayı mütcakıp İstanbul Hilkerleri namına Nakiye Hanım söz aldı ve sporcuların Rusyada kazandı- #i muvaffakıyetlerden bahsettikten Yeni profesörler çağırıldı Refik Beyin bugün avdeti bekleniyor, Hukuk Fakültesi üst kata çıkarılıyor Universite müşavirlik heyeti reisi Ihsan Bey dün öğleden sonra Üniversi- veye gelerek Emin Doktar Neşet Ömer “İhan bez eşit Ömer Beyle salahat işleri etrafında uzun müddet görüşmüş gelecek ecnebi profesörler. rimize davet edilmiştir. Oğrendiğimize göre, evvelce şehrimize gelen ecnebi hocalardan yalnız ikisi ile anlaşılmış ve bunlar birer kürsü almağa Maarif Vekili vekili Dr, Refik Beyin bu gün Ankaradan şehrimize dönmesi beklenmektedir. Müşavirlik heyeti, Üni versite idare heyeti ile birlikte bugün Refik Beyin riyaseti altında içtima et- mesi muhtemeldir. Dün Hukuk fakültesinin, Üniversite binasının üst katma taşımmasma başla» mıştır. Yarın Tıp fakültesinin Istanbula taşınmasına ve Edebiyat fakültesinin de Zeynep Hanım konağına nakline başla. nacaktır. Yeni teşkilâtta her ders zümresi için ağ ay seminerler mevcut olacağın. seminerler için ayrı ayrı solanlar tef riki icap etmektedir. Seminer mesaisi mecburi oldeğu için taleheyi istiap edecek şekilde plânlar ya Dün Ankaraya dönen Avni ve Rüştü Beyler se dün Ankaraya dönmüşlerdir. Mae da (300) kadar tali; Bunlara cevap: veri hal olmadığı bildirilecektir. Universitede yeni profesör muavin müracaat etmiştir. gym Eylülün ilk haftasında memlekete döne- cektir. Son aylar içindeki sıkı mesaisin- den sonra çok yorğun düşen Celâl Bey, Fransanın bir su şehrinde tedavi ve isti rahat kürünü yapmaktadır. Güneş tutuldu Takvimlere nazaran, bu sabah güneş Sporcular karaya çıkınca, otomobil. (Devamı 5 inci sahifede) AMAAACANAMAA AE LA OAK ALAMAYA - DİL ANKETİMİZ T.D. T. €. geçen yıl bütün millete karşı bir anket açmıştı. 105 Histede aşa- öz yukarı 1500 kadar söz ortaya atıldı. Dört aya yakın gazetelerde bir çok ce- vaplar çıktı. Bu cevaplar şimdi cemiye tin bu işle uğraşan komisyonunda sıra- ya konularak Umumi Merkez Heyeti tarafından son şekli verilmektedir. tutuluyor. Küsüf müddeti şudur: a , Şant 5,10 dan 7,40 a kadar, güneşin || Sofya seyahati Yunan gazeteleri seyahati memnuniyetle karşılayor ATINA, 20 — Türkiye © Başvekili Ismet Paşa Hazretlerile Hariciye Veki- Wi Tevfik Rüştü Beyin Sofya'ya mukar- rer olan seyahatleri, bura gazeteleri ta- rafından Balkan sulh ve sükünunan bir naz #ıfatile hararetle selimlanmakta- Hükümet taraftarı Proin gazetesi bu seyahate tahsis ettiği bir makalede di- yor ki: «Bulgaristanın Balkanlarda hali ihtilâfta bulunmadığı yegâne memleket, Türkiyedir. Bu itibarla Türkiye Bulga- rislanın bütün komşularile anlaşması i- Her yerden gelen ve bir kısmı gazetelerde çıkan kerşilıklar arasında bir ta kım sözlerin ince mana ayrılıklarını tastamam kai bilecek öz türkçe mu kabillerin ortaya konamadığını görüyo ruz. Bunun için, kendimizce karşılığını daha iyi ve daha inceden inceye aramak lüzumunu duyduğumuz sözleri, ken- di in yeniden ankete koymuştuk. İlk listemizi de bir kaç günden a RL elimi sevaplardan hiz takımımı wüpeiiğimiş gibi, daha gelenleri de biribiri ardınca basacağız. Bugün ikinci bir liste daha veriyor uz. Bu listenin temeli şu sözlerdir: 1 — HADİSE, 2 — VAK'A,3 — VAKIA 4— HADİSAT 5 — VU. KUAT, 6 — VAKIAT. Bu sözlere karşılık düşünürken fransızca şu sözleri de gözönünde tutma- mr 1 —'ACCİDET, 2 — İNCİDEN ii 3 — EVENEMENT, 4 — PHE. NOMENT, 5 — FAİT. Bu sözlerin anlattığı fikirleri m ne yolda söyliyebiliriz? İşte burası ortaya konmak gerektir. Bir iki örnekle düşüncelerimizi anlatalım: hadi sei semaviyedir” diyecek olursak bu, fra nsızcada phönemüne cöleste nir. Bu sözlerden bir takımının yerine vak'a vâkıa, vuku: ö il landığımız vardır. - Şimdi, okur xd an dilediğimiz şudur: Bu sözlerin kul. lanılış yerlerine göre türlü manalarını ifade edebilecek öz türkçe sözleri araş- tırmak ve bize bildirmek... Cevaplar, gazetemizde anket memurluğu namına gönderilmelidir. pılmaktadır. namzetliğine tayin edilen bir kı yemin eçemi Av»i, Talim terbi- | “ler lek avdet et etlbimiğiez ye zasımı ü — arayla Bu 27 emi al bu gençlerin avdeti çin tavsısutta bulunabilecek bir mevki- dedir.» Yeni gelen cevapları 4 üncü sahifemizdedir AUOOAME MASAYA ŞERO EAA OOOAŞABAKAAAANULI