17 Ağustos 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

Maarifteki terfi listesi ik- mal edilmiştir. Bir çok mu- allimlerin dereceleri yüksel- tildi, FİATI 5 KURUŞTUR Amerikan Emperyalizması Yüz on sekiz sene evvel Napoleon'a maeğlüp eden devletler, bu mağlâbiyeti mütenkıp Avrupada teessüs eden siya- temi muhafaza etmek için araların- ir ittifak imzalamışlardı.. Tarihe «Mukaddes ittifak» namiyle geçen bu anlaşma ile Napoleon'u ma: kombinezon, Avrupanın yeni kefalet altma alan bir ittihat istikbale intikal ediyordu. ittifakı mukaddes ve Pariste bunun- la beraber imzalanan dört taraflı ittifak, Avusturya Başvekili Metternich'in elin- de, ber memleketin dahili işlerine ka- rışmak için bir âlet şeklini aldı. Esasen itüfak ile hudutlar kefalet altına alındı- İı gibi, hükümdarların o «Mukaddeş» hakları tanındığı için devlet şekillerinin devamı da taahhüt ediliyordu. Bu iti- barladır ki, Mukaddes ittifak ber mem- İeketin dahili işlerine müdahale cığırı aç- tı. Italyan yarımadasındaki devletlerin iş lerine karışıldı. Ispanyaya asker sevke dildi. Metternich bugün Laibach, yarn Troppau, öbürgün Verona, şehir şehir dolaşarak topladığı konferanslarla Avru- payı bir merkezden idare etmeğe teşeb- büs etti. Bu, kendine göre, bir 19 uncu asrın Milletler cemiyeti idi. Amerikalılar, bu müdahale prensipi- nin kendi kıtalarına da yeialiminn korktukları icin © zaman Cümhu bulunan :Mir. Mosioinin Tanlm Znfo edile maraf kaideyi ileri ler Bina- enaleyh memleketlerin dahili işlerine karışmamak — prensipini müdafaa eden Monroe kaidesi, | İtifakı mukaddesin müdahale prensipine karşı Amerika kı da meydana gelen bir aksülâmel $ Tetifakı mukaddesin ipi 1830 senesinde bir sarsmtıdan, sonra 1848 teki hercümerç- ten sonra yıkıldı gitti. Her memleketin kendi hudutları işinde kendi mukadde- Tatma hâkim olacağı prensipi kabul © dildi. Diğer taraftan Amerikan müdahale aleyhindeki prensipi, geldi, Şimali Ame- rikanın birleşmiş devletlerine, Lâtin A- merikası devletlerinin dabili işlerine ka- rışmak için bir vesile teşkil etmeğe baş- ladı. Monroe kaidesine dayanarak Wa- şington, bir msrrdanberi cenup ve orta Amerikayı idare etmeğe çalışıyor. Tıp- kı bir asır evvel, Metternich'in Avru- pada yapmak istediği gibi, Monroe ka- idesinin bir asırlık tarihi, Yeni dünyada- ki Amerikan Emperyalizmasımın tarihi- dir. Hiç bir cenubi Amerika devletinde şimali Âmerikanın büyük iermaye sahip- lerimi memnun etmiyen bir devlet iktidarda kalamaz oldu. Cenup ve orta Amerikanın zayıf hükümetleri petrol ve bakır imtiyazı peşinde bu- hunan Amerika milyonerlerinin elin- de bir oyuncak şeklini aldı. Günün birinde ansızm bir memlekette bir kıyam çıkıverir. Amerika hükümeti, Monroe kaidesine dayanarak müda- tiyazı verildi. meşğul olmuştu. Haiti adasile aşağı her cürhurreisi meşgul olmuş tur. Şimdi de Roosevelt Küba adasile uğ- syor. Küba, 1898 Amerika ve İspanya muharebesine kadar ap i ni ne nlar mili kil bir adadır. Küba büyük bir şeker müstahsili ve püro çıgaraları yapılan tütünün yetiştiği zengin bir memle- kettir. Londra cihan iktisat konferanıma gittiğimiz zaman, Küba devletinin Londra sefiri ile tanışmıştık. Bu se- fir, bize son seneler zarfında Adanm iktmadi vaziyetindeki buhranm şü- büdiseleri Küba'lıların - dahili işleri iyetinden çıkarıp ta beynelmilel bir mesele haline koyan, Amerikanm. müdahalesidir. Kıyam erbabı tarafını am eden Amerika sefiri, geçen gün Adada sükün ve asayişin demis endişesini ileri sürerek Maçado'nun istifasını istemiştir. Bu miğdakale ar- kasımda mamakla beraber, halelerinin ne derece müessir olduğu olduğuna göre Maçodo'nun ileidarda tutunabileceği çok şüpheli- Amerika son yirmi sene zarfında ee müessir şekilde Küba'nın dahili Siya müdahale etmiştir. Maçodo'nun / gitmesi, Her rera'nın gelmesi değildir. Bu nevi mü- dahalenin beynelmilel münasebetler em ei asır id ne ne uyğun olmasın. A- merikan Emperyalizması Yeni dünya- da beynelmilel münasebetlerin nor- mal şekilde inkişafma engeldir. Ahmet ŞUKRU $ inci sene No. 2760 Sahip ve Başmuharriri: PERŞEMBE iyet Siirt Meb'usu MAHMUT Gandhi istedikleri . veril - mediği takdirde ölünceye ka- dar oruca devam edeceğini bildirdi. 17 AĞUSTOS 1993. 1 Mi 24318, Yazı müdürüz 24319. İdare ve Bnhbami 2310 Başvekil Eylülün Yirmisinde Sofyada Bulünağal Muhterem misafirimiz M. Herriot- nun buzün şehrimize muvasaleti bek lenmektedir. M. Herriot'yu hâmil olan Zafer tor pitosu bu sabah şafakla beraber Var- nadan hareket edecek ve öğleden son ra limanımıza gelecektir. M. Herriot şehrimizde merasimle kurşılanacak bır. İstikbalinde vali ve belediye reisi Muhittin Beyle vilâyet erkân, Emni- yet müdürü, Fransız sefareti erkânı bulunncaklardır. M. Herriot'nun şeh- rimizde hiç durmadan doğruca Anka- raya gideceği anlaşılmaktadır. Maa- mafih M. Herrio'nun İstanbulda bir gece kalması da muhtemeldir. Niçin müşahit gönderdik? Sofyada toplanan Radikal ve De- mokrat fırkalar kongresine, Cümhari yet Halk fırkadı namına müşahit sr- fatile giden Sivas mebusu Necmettin Sadık Bey Sofyadan avdet etmiştir. Kongre hakkımda intibamı soran bir muharririmize Necmettin Sadık Bey demiştir ki — Kongre içtimaı üç gün sürdü. Biz de dahil olmak üzere dokuz mem leketin murahhasları bulunuyordu. Bilhasta M. Herriot'nun bulunuşu, bu seneki kongreye büyük bir akika ehemmiyet vermiştir. Cümhuriyet Halk fırkasınn veöş hit sfatile murahhas göndermesi da- hi, Bulgar komşularımızı ve bu kon- greye en fazla ehemmiyet veren Fran sız radikallerini çok memnun etmiş Bulgarlar, cidden büyük ve sami bir hüsnü kabul gösterdiler. İştiraki- mizden dolayı memnuniyetlerini muh telif vesilelerle izhar ettiler. Gerek Başvekil M. Muşanoff Cenapları, ge- rek eskiden tanıdığım Bulgar mebus- ları, Türk - Bulgar dostluğu hakkın- Niçin müşahit gönderdik? M. Herriot Zafer torpitosu ile bugün | geliyor, müşahitlerimiz döndüler. Necmettin Sadık B. daki kanaatlerini bilhassa Sofyada derin izler bırakmış olan ve kalpten gelen hürmet hislerile tazim ettikleri Gazi Hazretlerine muhabbet ve pe- restişlerini kuvvetle teyit ettiler. İsmet Paşa Hazretlerinin Sofya s€- yahatini sabırsızlıkla ve heyecanla bekliyorlar. — Cümhuriyet Halik fırkası neden müşahit gönderdi, ve murahhas gön” dermedi? — Bu gibi birliklere iltihak için Cümhuriyet Halk fırkası kongresinin kararı lâzımdır. Kongremizin böy bir kararı olmadığı için müşahit sıf tile gönderildim. Cümhuriyet* Hal fırkasının programına esas olan um deler, Avrupanın diğer Radikal ve De mokrat fırkaları programlarını naza ran daha çok ileri olmakla beraber fırkamızla Radikni | fırkaları prog- (Devamı 2 inci sâhifede) Hakemler kararlarını dün vapurculara bildirdiler. Arada mesele kalmadığından anonim şirket filen teşekkül etmiş bulunuyor Hakem tayin edilen İş Bankası u- mum müdür vekili Muammer Beyle İş tanbul şubesi Hukuk müşaviri İsmail | Isa Bey dün kararı vapurculara tob- liğ etmişlerdir. umuminin tayini meselesi idi, Dün de haber verdiğimiz üzere takdiri kıy- fı meclisi idareyi teşkil edecektir. firmanın mecliste ancak bir azası ola caktır. Meselâ Yelkencilerin bir, Sa- dık zadelerin bir ve diğer firmaların da birer azası olacaktır. Müdürü umumiye gelince; Meclisi idare bir müdür üzerinde mutabık ka hırsa, bu zat müdür tayin edilecek, mu tabik kalmamadığı takdirde | İktısat Vekili Mahmut Celâl Beyin gösterece ği şekli kabul etmeği şimdiden vapur- cular kabul etmişlerdir. Hakemler tarafından verilen bu ka rar dün bütün vapurcular tarafından kabul ve tasdik edildiğinden artık a- rada hiç bir mesele kalmamıştır. Bu sui tefehhümlerin izalesile Anonim şir ket şimdiden filen teşekkül etmiş bu- lunuyor. Kanuni muamelesinin sürat- le intacı bir gün meselesidir. Ve ka- nun mucibince eylülün birinden itiba- ir faaliyete © geçecek- tir. âfların — bu şekilde hal ledilmesi her tarafta umumi bir mem- nuniyet tevlit etmiştir. Vapurlara kiymet takdiri için te- gekkül eden komisyon dün de toplan- bi biçmiştir. Komisyon, 3 » 4 içtimada mesaisini bitirecek ve takdir ettiği kıy vapurculara bildirecektir. Yeni Liman Nizamnamesi dün tebliğ edildi Yolcularını karşılamak veya uğurla- mak istiyenler rıhtıma giremiyecekler İstanbul Limanı nizamnamesi Res- mi Gazetede intişar etmiş ve İstanbul Gümrükleri Başmüdürlüğü ile Deniz ürlüğüne tebliğ edilmiş- tir. Gümrük başmüdürü Seyfi Bey dün nizamnamenin gümrüklere taallük e- den maddelerinin tatbikini Galata ve İstanbul gümrüklerine emretmiştir. Buna nazaran: 1 — Şimdiye kadar belediyece mu- Sezysei bulunan gümrük salonlarile vereni ır arasnda çalışan sandalcılar,, ük salonlarma yazılı ve bağlı olacaklardır. Gümrük salonları- na yazılı olmıyan sandal ve kayıklar şamandıradaki ( vapurlarla rıhtımlar ve Topane, Sirkeci gümrük salonları arasında çalışmaktan menedilecekler- dir. 2 — Limana gelen vapur yolcuları” Dın ve gidecek vapurlardaki yolcula- rın, gümrük muayenesi ve liman, seh- hiye, polis kontrolü bitmeden rıhtım üzerinde istikbal ve teşyileri yasak e- dilecektir. Gümrük başmüdürü Seyfi Bey dün kendisile görüşen bir muhar- ririmize, nizamnamenin bu husustaki ahkâmunın sarih olduğunu, gümrük muayenesinin yolcu salonlarında bi tiğini, binaenaleyh vapur yolcuları Seyfi Bey selâmetliyen ve karşılayanların istik- | pılarından bal ve teşyi için salon kaj Mİ | Başvekilin | Sofya seyahati | İsmet Pş. eylülün 20 sinde Sofyada bulunacaklar SOFYA, 16. A. A, — Türki. ye Cümhuriyeti Başvekili İsmet Paşa Hazretlerinin, relakatle- rinde Hariciye Vekili Tevfik Rüştü Beyefendi ile diğer bazı zevat bulunduğu halde, gelecek Eylülün © yirmisinde Bulgaris- tan'ı ziyaret edecekleri “ve Ey- lâlün 20, 21, 22'inci günleri Bul Ji garistan'da kalacakları resmi surette bildirilmiştir. Sabık Mısır ilini Mahküm oldu Sefir kaçakçılık suçundan üç söne hapiste yatacak İSKENDERİYE, 16 (A.A.) — bik Kahire valisinin oğlu ve Mısrr hü- 4 kümetinin sâbik Türkiye elçisi Hed- deya, kaçak olarak 91 buçuk kilogram esrar geçirmeğe teşebbüs suçundan do layı 3 sene hapis ve 500 İngiliz lirası para zezasma o mahküm edilmiştir. Heddeya'nın yakında dünyaya bir ço- cuk getirmesi beklenen zevcesi, smiyet kararından duyduğu te- ve keder yüzünden ölmüştür. “Altın ve petrol Mütehassısların tetkikatı müsbet netice veriyor Kars, haavlisinde altın taharri eden heyet tetkikatına devam etmektedir; şimdiye kadar yapılan tetki düf edilen madenlerin zeng tahminlerini m a Mardin ha: inde tetkikatta bulu- nan heyet te müsbet neticeler almak- tadır. Bu haavlideki petrol membala- rınm Musul - Kerkük havzasının bir kolu olduğu anlaşılmaktadır. mi Sporcular dönüyor Kurfaya gükiiğ öle spörükleriikiz bugün vapurla hareket edeceklerdir. Sporcularımız cumartesi günü şehri- mize gelmiş olacak ve merasimle kar elamataklardır. Dil anketimiz Dil Cemiyetinin açtığı ankete veri- len eye çok dikkate değer görül- müştü. O zaman bize gönderilen ce- vapları Dil cemiyetine devretmiştik. Fakat bu cevapların bazılarını noksan bulduk. Bunun için bazı kelimeleri tekrar etmeyi kararlaştırdık. — * Bu, “Milliye€” -in hususi mahiyette bir anketi olacaktır. Arasıra karileri- mize birkaç kelime soçerek karşılıklarını bulmalarını rica edece- ğiz. Karilerimizden karşılığını rica ettiğimiz sözler şunlardır: 1 - Şart, 2 - Kayıt, 3 - Ma- hiyet, 4 - Şahsiyet, 5 - Zat, 6 - Hüviyet. tir. Cevaplar, gazetemizde Anket me- murluğu namına gönderilmelidir. (Listeyi Sinci sahife- mizde okuyunuz.| | sonra, Mısırın sabık Türkiye sefiri Heddaya l ündei yeni teş rihhane inşaatı epeyce ilerledi. Islahat komitesi dün vazifesini bitirdi Refik B. dün de Üniversitede meşgul oldu ve Ra gezdi Mharif Vekil vekili Dr. Refik B. dün sabah saat 9-da Üniversiteye gelerek 16- itesini toplamış ve tetkikatın» Vekil B. öğleye kadar | Üniversitede kalmış ve öğleğin Üniversite emini ve Tıp fakültesi reisi refakatinde olduğu halde talebenin tatbikat göreceği hasta iştir. Vekil B. öğleden kendisi i- çin tahsis edilen daireye giderek akşa- Si meşgul olmuştur, Vekil B. ba- dema saraydaki bürosunda mesaisine de- haneleri miş, neticelere dair bazı notlar Gemi Hami komite evrakının tasnif ve tas | Giyesi daha birkaç gün devam edeceğim- den, azadan bir ikisi, daha bir hafta, Ü- niversite işlerile alâkadar olmayarak, bü roda çalışacaklardır. Müşavir olarak yal- nız Pr. M. Malche mukavelesi mucibin- ce daha on ay memleketimizde kalacak, Üniversite mesaisine nezaret edecektir. Cuma günkü Bu cuma yapılacak yarışlarda hiç koşuya çıkmıyan atlar yarışacaklar Onümüzdeki cuma günü Veliefendi koşularında İstanbul yarışlarının dör. dücü hafta koşuları yapılacaktır. Bu cuma yapılacak koşula rak ve heyecanla beklenen mühim koşu- lar vardır. Ezcümle memlekette doğmuş baliş kan İngiliz ye iki yaşlı taylrın ke şusu çok heyecanlı olacaktır. sekiz olmasından dolayı içlerinde biribi- rine yakın müsavi günde bulunan taylar da olduğundan kuvvetliyi tefrik etmek hemen mümkün değildir. Bundan başka Dün mesaisi nihayet bulan ıslahat komitesi Islahat komitesinin mesaisi bilfiil miha. yet bulduğu için, komitenin salk. hiyetleri Üniversite idare heyetine geçe cektir. Bugünlerde evrak ve muamelât komiteden idare heyetine devrolunacak- tır. Kadroda münhal bulunan profesör. lük ve maavinlik işlerini idare heyeti tet kik ve intaç edecektir. Yeni tayin ve in- (Devamı 2 inci anhifede) at koşuları Şimdiye kadar biribirlerile boğuşarak kâh kazanan kâh kaybeden bütün kuv- vetli atlar bir arada birleşeceklerdi Kupa davası karara kaldı Muhakemeye dün de devam edildi, her iki taraf müdafaalarını yaptılar Davacı Sait Vehbi Bey Sait Paşa zade Vehbi Beyin Turing ken tertip edilen otomobil yarışlarında birinci gelen Samiye Bürhan Cahit H. aleyhine açtığı davaya Sultanahmet sulh hukuk hâlcimi Celâl Bey tarafın dan dün de bakılmıştır. Dünkü celsede Samiye Bürhan Ca- hit Hanım vekili İrfan Emin Bey ku panın kıymeti ve yarış şartlarının de- öiştirildiğinin ilân edilip edilmediği hakkında mahkemenin sorduğu sual- lere cevap vermiş, demiştir ki: Kupa gümüştür. Ford kumpan- yası tarafından hediye odilmiştir.Ku- pan kaç liraya alındığını sorduk, bi Ze faturasını gösterdiler, seksen lira- ya alınmıştır. İddin ettikleri ve istedik an lira kiymetindeki metal kupa izde « Yarış şartlarının değişti li m edilip edilmediği key- fiyetine gelince; keyfiyet el afişleri halinde herkese dağıtılmıştır. Bu me- sizdir. Geçen seneki rekor ayni me- safede 5 dakika, 48 saniyedir. Müsa- bakayı kazanmak, yani birinci olmak için geçen seneki rekoru kırmak lâ- zımdır. Beynelmilel yarış kaideleri in geçen seneki rekor da el afişlerinin en başında yazılmış” fr. Halki Velibi Sait Bey geçen se- dilen mesafeyi 5 dakika 40 saniyede katetmiştir. Bu vaziyete göre Vehbi Sait Bey yarışa yalnız girmiş olsaydı, bile ge (Lütfen sahifeyi çeviriniz)