15 Ağustos 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1
Yerli mallar sergisi bu ak- şam kapanıyor. Dün sergiyi Dahiliye Vekili ve Recep Bey gezdiler. FİATI 5 KURUŞTUR Asuriler ve Irak F Bir kaç günden beri Iraktan gelen haberler, bu cenup komşumuzun ol- dukça ehemmiyetlice bir kıyam hare- ketini bastırmakla meşgul olduğunu bildirmektedir. Bu haberlerden anla- salıyor ki Asuriler ile Irak Hükümeti arasındaki ihtilâf nihayet kanlı müsa- 'demelere müncer olmuştur. Asuriler, vaktile garp emperyaliz- ması tarafından © Osmanlı Devletine karşı kullanılmış olan bir millettir. Bunlar büyük harp içinde Göka rn düşmanları tarafından tahrik edi- İerek silâha'sarılesişlar ve hir arakık Çarlık. Rusyasınm askerlerile beraber Osmanlı askerlerine karşı mücadele etmişlerdi. Rus orduları inhilâl ettikten sonra Asurileri İngilizler himayelerine al dilar. Kendilerine para verdiler. Asu- ri-asileri yeni baştan teçhiz edildi ve İngiliz zabitlerinin kümandası altın- da Osmanlı askerlerile çarpıştırıldı. Çarlık Rusyasının, sonra da İn- in oyunlarını oynadıktan 8on- ler, mağlüp ve perişan bir halde Kendilerini Irakta mülteci vazi- yetinde buldular. Harpte İngiltereye yaptıkları yar- dımlara mukabil Irakta o muhlar bir idareye tâbi olmak istediler. Ve Ira- bulunma- tü, Fakat İngiltere Irâklılara karşı cemile olmak üzere Asuri emellerini terviç etmedi. Ve Irak ile © İngiltere arasmda imzalanan ve Irak istiklâli- nin istinatgâhımı teşkil eden muahede- de Asurilerden bahsedilmedi. liyet hukukundan istifade etmekten başka bir çare kalmadı. Ve Irak Hü: kümeti de en geniş manada ekalliyet hukukunu tanımağa hazırdır, Fakat Asurilerin in hukukudüvel kaidelerinin tanıdığı ekalliyet huku- kundan büsbütün ayrı ve içinde hükümet derecesine varan siya- si muhtariyettir. Irak milliyetperver- liği de memleketin yabancı olan bir unsurun bu yolda bir hak iddiasını tanımak istemiyor. Ve Asuri mesele- sini halletmek için kat'i adım atmış bulunuyor. Asurilerin dini ruhanileri olan ve siyasi maksatlar takip eden Şemun geçenlerde Irak Hükümeti ta- rafmdan Bağdada celbedilmiş ve ken- disinden bir taahhütname almmıştır. Diger taraftan da Asuri cemaatinin eilerinden silâhları alınmıya başlan- mış ve hükümet tarafından gösterile- cek yerlerde iskânları içim teşebbüsa- ta girişilmiştir. İşte kıyam bunun üze- rine zuhur etmiştir. Suriye hududuna yakın bazı Asuriler ile Irak askerleri arasında bir müsademe olmuş ve Asu- riler mağlüp olarak Suriyeyo. çekil- mişlerdir. Bunun üzerine Irak Hükü- meti Asurilerin ellerinden silâhları- nım alınmasını istemiş. Fakat bu yol- da muhabere cereyan ederken, Asuri- ler tekrar Iraka geçmek istemişler ve bu defa vukua gelen daha | şiddetli müsademelerde her iki taraf ta olduk- ça külliyetli telefat vermiştir. Fakat nihayet Asuriler tenkil edilmişlerdir. Hududu geçen Asurilerin ellerinden derhal silâhları alınmadığı için Irak Hükümeti, Fransa'Hülcümetini ayrıca Milletler Cemiyetine şikâyet etmiştir. Asuri meselesine gelince; Irak Hü- kümetinin bu müzmin işi kat'i suret- te hal ve tasfiye etmeğe karar verdiği anlaşılıyor. Ve Irak komşumuzun bu noktada haklı olduğunda / tereddüt lâzımdır. Irak, © Milletler Cemiyetine girmiş müstakil bir devlet- tir. Her müstakil devletin milli hu- dutları içinde mutlak hâlcimiyeti huku- kudüvelce teslim edilen en iptidai bir prensiptir. Gerçi bu mutlak hâkimi- prensipini kitaplarından silmektedir. Ayni dili konuşan, ayni hara ve ayni gaye etrafında toplanan ve ayni ümitlerle yaşayan mütecanis millet yaratmak modern devletin her şeye takaddüm eden vazifesidir. Kaldı ki ik li ile yar da pasir yildir ale Am yeri lerin en geniş manada ekalliyet huku- kundan istifadelerini temin muhtar bir cemaat halinde yaşamak ve devlet içinde devlet kurmak iste- mişlerdir. Asurilerin bu hareketle- rinde yabancı devletlere dayanarak idi. Fakat bu e tarihe karış- mıştır, Ne beynelmilel oo vaziyet bir müzmin Asuri davasnın (o devamma müsaittir, Ne de milli hudutları içinde mütecaniş bir millet yaratmak gaye- sini iatihdaf eden Iraklılar buna razı olabilirler. Her halde Asurilerle mü- cadelesinde Türk efkârmumiyesinin sempatisi komşu Irakla beraberdir. Ahmet ŞÜKRÜ £ inci sene Ne 2698 Darülfünun sslalı encümeni ve dün encümene riyaset eden Dr. Refik B. Refik Bey ıslahat işlerini bitirinceye kadar kalacak Dün ıslahat heyeti ve fakülteler reisleri toplanarak izahat verdiler Maarif vekâletinde vukua gelen te- beddülât üzerine, bir iki gün müte- reddit bir vaziyette kalan Üniversite- ye, dünden itibaren sülünet gelmiş- tir. Maarif vekil vekili Dr. Refik B. dün saat 14 te Üniversiteye gelmiş ve islahat komitesini toplayarak mievcut vaziyet hakkında bir saat kadar gö- rüşülmüştür. Vekil Bey içtimada şim- diye kadar yapılan ve yapılması lâ- zım gelen işler hakkında uzun boylu izahat ve notlar almıştır. Refik Beyin ıslahat komitesi faaliyeti hakkındaki tetkikatı üç gün kadar sürecek ve on- dan sonra ikmali lâzım gelen mesele- lere süratle devam olunacaktır. Amerikclılarla alacak ve- recek davası halledilecek Bugün Mübadele Komisyonunda Ame- “ikalıarla bir toplantı yapılıyor M.Clepsi Bugün Muhtelit Mübadele e nu binasında Türk ve Amerika murah- basları arasında Bu konferansta harp csnasmda Türk ve Amerika hükümetleri arasında müte- Dün Halkevindeki Cümhuriyet bayramı hazırlıklarını | tesbit ile uğraşan komisyon dün bele- diyede fırka umumi kâtibi Recep Be- yin riyasetinde toplanmıştır. İçtima geç vakte kadar devam etmiştir. Re- cep Bey, komisyonun şimdiye kadar Şevhi Bey Sahip ve Başmiiei Sirt Meb'usu MAHMUT o Yeni İngiliz Sefiri | Sir Perey Loraine'in ne Zed man geleceği malüm değil lagilterenin Brüksel Büyük Elçiliği De tayin edilmiş olan Sir George Clark İn yerine tayin edilen Sir Percy Lorai- ne'in ne zaman şehrimize geleceği ma- lâm değildir. Sir Percy Loraine 1880 senesinde doğmuş ve Oxfoord'ta tahsil görmüştür. 1901 - 1902 Cenubi Afrika harbine iştirak ettikten sonra 1904 te se faret kâtibi olarak Istanbula gelmiştir. Sir Perey Loraine 1907 ye kadar Tür- kiyede kalmış, sonra , Tahran, Refik Bey vehâleti tesellüm etti Refik Bey dün öğleden evvel, Kadı- yim giderek sabık Maarif vekili vekâlet Yeni İngiliz sefiri Sir Perey Loraine Pekin, Paris sefareti kâtiplikderi da Mhdrit sefareti birinci kâtipliğine (Devamı 2 inci sahifede) Yüzlerce muallim Terfi etti Maaşlarına zam yapılan muallimlerin listesi tasdik edildi ANKARA, 14 (Telefonla eden muallimlerin isimlerini bi rum: Gazi Osman Paşa orta mektebi riyaziye muallimi Salt, Kandilli Kız Lisesi tarih coğrafya muallimi | Akil, İstanbul Erkek Muallim Mektebi coğ (Devamı 2 inci sahifede) Çıkarılan Mühendis Hadise sadece Lander'in şahsına ait bir iştir Daly Telegraph gazetesi yazıyor * Türkiyeden ihraç edilen A. der, Vickers Armstroung şirk dir. Refik Bey dün ıslahat komitesi iç- imamdan sonra Üniversite emini Dr. Neşet Ömer Beyi makamında ziyaret (Devamı ezin sahifede) M. Shoe dim Osman Beyler Amerika hükümetini dürlerinden biri bu de Amerika zarı M. Shaw, ziyaretin ihraç hâ mens MG : radar Heceli Dün Şevki Beye Kriiye ve kâletinden gelen bir telgrafta müzakâre- ye memur edildikleri bildirilmiştir. Asse rikahılar bu mesele hakkında bir müta- lebat listesi hazırlamışlar ve hükümeti- mize tevdi etmişlerdir. Konferanam ilk celsesi bugün öğleden sonra toplana- caktır. Lander'in yeni bir resmi ye hükümeti ile arasındaki mesele bi pa ait bir iştir. Ve şirketimiz bu mese- le ile asla alâkadar değildir. Yeni dil anketimiz Dil encümeninin açtığı ankete ve- rilen cevaplardan bazıları çok dikha- te değer görülmüştü. Bir hayli kelime- lerin hemen hemen hiç mukabilleri bu lunamamıştı. “Milliyet”, Dil encümeninin resmi mahiyetteki anketile alâkadar olme- İumanuyan kelimeleri seçerek; hallkımı zan dikkatini onlar üzerine çevirip bü suretle karanlık halan noktaları ay- ınlatmaktır. iyet”, arasıra bir kelime seçe cek ve bunun mukabil cevaplarını e- soplandıdan çıkanlar. sirgememelerini karilerinden rica e- Cümhuriyet bayramınm İstanbulda | decehtir. Bugünkü kelime: misli görülmemiş bir sürette tesidi için “« Şart,, icap eden bütün tertibat şimdiden lınmaktadır. Komisyonun, verdiği ka- rarların ay sonunda ilân edilmesi muh | fır. Cevaplar, gazetemizde Anket me- temeldir. murluğu namına gönderilmelidir. , Recep Bey bugün Yalovaya gitmiş- tir, “15 AĞUSTOS 1933 Maliyede geniş teşkilât Almanyada Avusturya hak- kında propaganda devam ediyor. Devletler yeni bir te- şebbüs yapacaklar mı? Müdür: 24318. Yazı müdürü; 24919. İdare ve Matban: 24510. Tel: (5 i Kayseri ve Adanada bez abella kuruluyor İktisat vekâleti vekili Muhlis Bey tetkikat için Kayseriye gidiyor ANKARA, 14 ( Telefonla ) — Kayseride kurulacak büyük bez fabrikasmn bütün fenni esasları hazırlanmış ve tesis projeleri üze- rindeki mesai ilerilemiştir. Fabri. kağım tesiöi ve fasliyete geçmesi i- çin ihzari tetbirler de alınmak üze redir. Bu işle mahallhde meşgul olmak üzere İktısat vekâleti vekili Muhlis Bey ve bugün İstanbuldan gelen Sümer Bank umum müdürü. Nurullah Esat Bey yarın Kayseri ye gidecildir “ve gerimsbd günü Ankaraya döneceklerdir. Sümer Bankın tesis edeceği fabrikaların adedi üçtür ve üçü de bez fabrika- sıdır. Bunlardan birisinin de Ada- iza tesis olunacağı anlaşılmakta Muhlis Bey Memurların vazivetlerini tayin için siciller üzerinde' tetkikat yapılıyor İnan tertibat genişletilmiştir. Yapıla- cak değişiklikte hali hazırda Istanbul maliyesinde vazifede bulunan memurla- rn vaziyetini tayin için Defterdarlıkta, Malmüdürlüklerinde ve maliye şubele. rinde vazife gören memurlarm sicilleri üzerinde tetkikat yapılımağı başlarmış a tetkikatı yapmak için merkezin müfettişleri mahtelif kollardan tetkika- ta başlamışlardır. Tetkikat mahallinde yapılmaktadır. Müfettişler memurlara ine ve ailevi vaziyetlerine ait şifahi muhtelif süaller sormaktadır. lar. Bu tetkikat azami süratle bitirile. cektir, Komisyon dün de toplandı Defterdarlıkta yeni mali teşkilâtla meşğul olan komisyon dün de toplan- muş ve kadrolar üzerinde çalışmaştır. Başmürakipliğe İnhisarlar mübayaat komisyon reisi Raşit ve diğer mürakip- liğe Defterdar Mustafa Beyin tayin e- bei hakkında bir işar vaki olma- maştır. Teşkilâtın tekemmül etmesi için va- | ridat müdürü Cezmi Beyin ay sonunda Ankaradan gelmesi beklenmektedir. Defterdar Mustafa Bey Hükümetçe Istanbul maliyesinde ya- pılması kararlaştırılan yeni şekil için #- Hakem kararı bugün 1 Eylülde nitibaren kanunun tatbika- tına ait bütün hazırlıklar yapıldı Hususi vapurcular, ng taçlacar lunulmuştur. caklar ve aralarındaki ih! İcap ederse limanlarımız. arasında GİRİK dahan emir öğretenler posta nakliyatının e temini için Devlet, dir. deinzyolları işletme ted. Vapurcular, bir taraftan birler alınmıştır. çalışadursunlar, diğer taraftan, Eylül. Bu itibarla vapurculuk şirketinin bir den itibaren kanunun tatbikatına ait ha | an evvel fa rilmesi, vapurcu- zarlıklar yapılmış, bütün liman idareleri | lar kendi menfaatleri icabı görülmek ne bu hususta lâzım gelen tebliğatta bu- (Devamı 2 inci sahifede) Kotra safası cefa oldu Bir kotrada beş genç kaza geçirdiler, tehlikeli saatlar yaşadılar Bu hafta başında Marmarada ol” * Kotrada beş arkadaş, solda Nober EF. sağda Necdet Bey ay mmm
