2 Ağustos 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

MİLLİYET ÇARŞAMBA 2 AĞUSTOS HARİCİ HABERLER| Amerikada İş haftası Roosevelt” pi plânının tatbiki 1933 Gandhi gene Tevkif edildi İki sene kadar hapsedil- mesi ihtimali var Har baker (Müliyet) öndür © zanrS$.N. Lâyihaya hünkâr canı iagil Köy -muallimleri için ziraat kursları dün açıldı Ziraat vekilinin nutku Sultan Hamit, hiddeti biraz geçince, meseleyi kurcalıyor! — Asıl mesele, İngilizler lehine olarak Sultan Hamitle Almanların arasını aç- mak mıydı? — Enişte Paşanın “Jön "lüğü! ir a Bağdat şimendiferi imtiyazı aley- hinde takdim olunan lâyiha, Padişahı, küplere bindirmişti. Hâdiseden bir gün sonra, Ragıp Paşanın Beyoğlunda Rumeli Hanmda alt kattaki perişan odasında birleş- miştik. Ragıp Paşa, kâtibi ve sultan kâhyası Emrullah Efendi ile bana, hâ- diseyi aynen nakletmişti. Ertesi gün, saraydaki dairesinde Ragıp Paşa ile tekrar eliğilişink. buyurdular. İstanbulda ve mühim bir mevkide idi. Lâyihanın okunduğu günün ferda- sında, Hünkür, Ragıp Paşayı çağıra- rak: — Gelç Paşa ile görüştüğümüzde, hiç benden bahsetmiyerek, malümatım. olduğunu sezdirmiyerek mahut kâ- ğı münderecatından mühim noktala- rı-&endisine ihsas et! o Bağdat haty imtiyazma karsı hareket eden hükü metlerin çevirmek istedikleri dolap- Böylelikle hem imtiyaz ye le himize tadil ve ilâveler yapılır, bem ilerine Hömat vermişti ki bu haberlerin B: hut ariza sahibi Pasa, tekrar Faaliyet sah görünmüştü. O zat, bu sefer de, Bağdatta Dicle, | pm play vapurlar işletmek ve kısım hali araziyi imar ve ihya bekle tefviz ettirmek için Sultan Hamitten imtiyazlar isti- yordu. Padişahın onunla aranı hiç iyi de- gildi ve bu işlerde siyasi int döndüğü anlaşılıyordu. Sultan Hamit Dicle ve Fıratta vapurlar o işletmek, hir takım hali araziyi imar ve ihya etmek gibi zaruri, medlâlü, mânası maçhül, meşkük imtiyazları, herhangi bir tevil, teenni yoluna saparak atlat- madı, Doğrudan doğruya reddetti. Bu talebin reddedildiğini gören o zat, hemen kararı firara tepdil etmiş- 6; soluğu Avrupada aldı ve Jön fir ması altında, Hünkâr aleyhine neşri- yata başladı. Padişaha sıhriyeti dolayısile eniş- te paşa! diye mavuf o olan bu zatın Avrupada kaldığı müddetçe neler yap tığı ve nasıl yaşadığı şimdiye kadar matbuat sütunlarında münderiç hatı- ra ve hikâyelerde teşrih ve tafsil edil. miş olduğundan tekrara hacet yoktur. İkinci bir ariza daha devam ediyor VASINGTON, 1 (A.A) — Bütün patronlar yeni iş kanununa" hareket lerini uydurmuşlar ve beş günlük ve kırk saatlik iş haftasını kabul etmiş- lerdir. NEVYORK, 1 (A.A.) —iBankalar memur ve müstahdekdleri sondikası- nın reisicümhur Mİ. Roosevelt'e gön- derdiği bir telgrafla iktisadi ve mali kanuni ahkâmını tatbik etmiyen ban- gerlerin bu hareketlerini protesto et- miştir. Sendika reisi bu telgrafta Ro- osevelt plânmn banka memur ve müs tahdemlerime teşmil edilmesi için is- varda bulunmuştur. VAŞİNGTON, 1 (A.A) — Milk kalkınma idaresi petrol müstahsill ne bu sanayii kontrol için bir proje vermiştir. Bu plânda altısr petrol sa- mayii, altısı reisicümbur (tarafından —1ı— Hünkâr yaverlerinden Ferik Ne- cip Paşanın arizası, — Bağdat hattının iyeti da, yaveramı şehriyariden Ferik Necip Paşa tarafından da padişaha, şu riza takdim edilmişti: “Şevketmeap Efendimiz Hazretleri «Anadolu - Bağdat şimendifer hat- b imtiyazı işi Şark meselesinin yeni bir safhası olmuş, Düveli muazzamanın ba- şında ve ilk safta Rusya ve İngiltere olmak üzere rekabeti siyasiyeye düş- müş oldukları ve bunda mu vaffak olmak için o Devletinliye- lerini dahili ve harici müşkül lere uğratmak ve bilhassa velinimet endimizi bihuzur etmek teşebbüsatın- da bulundukları mütaleagüzarı âbida nem olan Avrupa gazeteleri ve hattâ maliki şahaneleri sahasında mahsus ol. makta bulunduğundan hem zatı şevket. meabi bulunmuz olmak kast ve niye- tile işbu arizayı takdime mücaseret ey. «Mahsudu âlem olan mermaliki mah- larından geçmek; Hint denizlerine ka üvell e ve Rusyanın buna bigâne N ları tabii ve Almanların kendilerine te fovruku: » her ne pahasına olursa olsun mani çalışacakları bir emri be (Bitmedi) ei arka dali 2 Hünkâr yaverlerinden Ferik Ne cip Paşa, arizasında ne mütalea- İar yürütüyor? — Katerinanın, üçüncü Mustafanın r | ması, — Kendi yağımızla kavru Şarkta İngiliz, Rus, Alman rekabeti. — Çariçe uhu için kiliselerde âyin yaptır- talim? Alâkanız pek yerindedir f Vapurlarınızın yüksektonajındansizde, Karadeniz memleketleri deistifade eder seçilecek on iki kişilik 25 he pılması petrol sanayiinin bu heyet me- zaretine verilmesi düşünülüyor. Pile da, memurlar için haftada kırk, işçi- ler için otuz altı saat iş ileri sürülü- yor. Asgari ücret saatte 35 ve 40 cents dir. Plân biç bir satış rakamı tayin et- memektedir. Fakat istihsal fiyatından aşağı satılmasını menetmektedir. Plân satıcılara ikramiye ve s6- bepsiz krediler verilmesini de menet- mektedir. Şiddetli bir yangın LİLLE, LA.A. Marc-en- Baroeul'de Avrupanın en büyük ham pamuk deposu olan bir antre podaki pamuk balyalarınm isinip kızması yüzünden şiddetli bir yan gın çıkmıştır. İtfaiye kuvvetleri İ yangını söndürmek için büyük bir gayretle çalışmaktadır. Şimdiye ka dar kaytedilen maddi zarar mikta rı kırk milyon frangı geçmektedir. Antreponun çatısı ile üç müte- harrik köprü çöküp yıkılmıştır. Antrepoda yedi milyon kile ağır lığında 23 bin balya pamuk vardı. Bunlar 3600 metre mürabba: bir sahada yerleştirilmiş bulunuyor. du. Adamın kafası uçtu KOSCHRZYNA, (Polonya), 1. A.A. — Bydgozoz civarında, böyle sine rast gelinemeyen ve feci bir kazarolmuştur... Kratzke isminde bir rençber, omuzunda orağı oldu gu halde bisikletle ve sür'atle gi- diyordu. Rençber, aksi istikamette giden Rene Vido isminde bir,baş- ka bisikletliye rast gelmiş ve ya- »nından geçerken orak ile kafasını uçurmuştur. Kratzke (tevkif edil- ! miştir. Kendisi dikkatsizlikten do leri adam öldürmekle müttehim- ir. Amerikoda kırk kişi sıcaktan öldü NEVYORK, 1. A. A. — Müt i his fırtınalarla © beraber hüküm | sürmekte gede 38 derece kaydetmiştir. lâkis Montanada herkes kışlık el- bselerini giymiştir. On yedi hafta grev girmiştir. Müfritlerin tehditleri, ça lışanların miktarını azaltmıştır. Bi i Amelenin çalışmakta olduğu mücs Bir Yunan cenereline cevap | ei bağl tekrarı Yunan gazetelerinden birinde coneral | Kaya rletaları ie bözüm bu görüşür da dört bomba patlamıştır. Karadeniz misakı» üzerinde gü z bir yazi imi bu yazısında: «Kara- 7“ Bis Cemel een siyasi vok- Büyük hava seferleri izli olmasak ta misak ile alâkadarız. | tai nazardan Yunanistan'ın Karadeni©“ | O BURJELA.A. — Yüzbey Bizim de haherimiz olması lâzmm de. | deki alâkası hahsine bu kadar temasla! . |. ünde bir Mi iile. diye istila edeceğiz.» gir suv vetinde motorla müc refikimiz bu mev. | (o Gazete bundan sonra ihraç maddeleri. | hez bir turizm tayyaresile dünya #u etrafında yazdığı bir başmakalesinde | mi Karadeniz fimanlarından Ak 'eniz de. |! etrafında bir devir yapmak niye- , diyor ki: sındaki kıtalara götürmek ve oradan it- | tinde olan Finlandiyalı tayyareci | «Filhakika bir müddettenberi muhtelif | bal ini, yeti icim Yı A üeylnğ bie a > li isti in Bremer bu sabah saat 9,33te ! i olacağını yazmaktadır. Çünkü uyandırmıştır. Karadeniz'de herhangi bir misak der- piş edilirse, buna Türkiyenin ayrılmaz dostu Yunanistanın da iştirakini bilhas- sa Karadenizle olan iktsadi alâkası iti- barile pek tabi görürüz. Türkiye'nin esaslı dostları olun Sov- yetlerle Yunanistan arasında, inkizaf et- mekte olan iyi münatehet ve Yunanis- tanım diğer Karadeniz devletlerile olan tanın tonajı 1,470,000, Türkiyenin 180 bin, Romanyanın 740,000 Sovyet Rusya- mın ise bütün tonajı 685,000 dir. Sovyet vapurları tonajının pek az bir kısmı Ka- radenize ayrılmıştır. arasında tesis ettiği bu bağ- Mi gr elm olması itibariyle takdirin görür, hattâ in inkişafını hararetle arzu ederiz. ————— “iğ bir istifa İZMİR, 1 (Milliyet) — Telefon şir- | ketinde belediye mümessili meclisi i- dare reisi Dr. Nihat Bey istifa etmiş b ' Balbo filosu SAİNT -JEAN,I. A.A. —İ- talyan hava filosunun | İrlandada bulunan Valentia'ya varmak üze- re yarın erkenden havalanacağı öğrenilmiştir Londradan havalanmış ve 12,32 de Burjeye gelmiştir. Berlin radyosunda yahudiler BERLİN, 1. A. A. — Radyo şir- ketindeki bir çok yahudi ve sol fırkalar mensup memurlar işlerin den çıkarılmıştır. Bu suretle yapı- lan tasarruf bir milyon kadardır. Pariste bir ağustos günü PARİS, 1. A. A. — Bugün Paris te sükun hiç bir vecihle bozulma- mıştır. Müfritler her yıl bir ağus- tosta yaptıklarmın hilâfına olarak taraftarlarmı bu sene O umumi yol ve caddelerde nümayiş yapmağa davet etmemişlerdir. Komünist fırkasının Fabrikalar da grev yapılması hususundaki da veti hiç bir tarafta dinlenmemiş- | tir. İş hayatı tabii surette cereyan etmektedir. Müfritler Parise yakın yerlerden bazılarında bu akşam bir kaç meting yapacaklardır. İ man tayyarelerinin Avusturya top i nr ve Türk spor heyeti, AHMEDABAD, 1 (A.A.) — Gam- di ile karısı tevkif edilmişlerdir. AHMEDABAD, 1 (A.A.) — Gan- di, tekkesindeki müritlere izin vermiş göndermiştir.. Bugün için “ferdi” sivil ilaatsizliğe hazırlanıyordu . Otuz ka- dar müridi, kendisine, ilk gideceği yer olan Ras'n kadar refakat edeceği ni ümit ediyorlardı. AHMEDABAD, 1 (A.A.) — Can- dinin otuz iki müridi, karısı ve kâtibi Mahadav Desi tevkif edilerek Ah- melabata Sabarmati bapishanesine götürülmüşlerdir. AHMEDABAD, 1 (A.A.) — Ma: hatmanın tevkifi oldukça feci şartlar içinde yapıldı. Pol İ ve hazırlanması için Gandhiye verdiği yarım saatlik mühlei önüne toplanarak © asabiyet göstermiştir ki, polis yolu zor la açmak mecburiyetinde kalmış ve Gandinin evine kimsenin girmesine müraade etmemiştir. BAMBAY, 1 (A.A.) — Pençerele- rinin perdeleri kapalı ve polisin hima- yesinde büyük otomebillerle, gece ya rundan sonra Gandinin karısı ile ©- mevkufu buraya getirilmiştir. Müstaceliyet usulü tatbik edilecek ve bugün mevkuflar hapishanede muha- keme edileceklerdir. Bombayın bütün mağaraları kapan varstar, Gandhi ne yapacak POONA, 1 (A.A.) — Gandhi bu- rada Yeravda hapishanesine makledi lecek ve sivil itaatsizliğe dair hiç bir harekette bulunmamak - ve şehirden ayrılmamak şartiyle serbest bırakıla- caktır. Eğer Gandi bu emirlere itaat etmez se kendisinin iki sene hapse mahküm edilmek ihtimali vardır. SIMLA, 1. A. A. — İngiliz tayya releri Kotkaiyi bombardıman et- mişlerdir. Bu akşam da tekrar bom bardiman yapılacaktır. Bu tedbire Bajourinin üç tahrikâtçıyı hüküme ts teslim etmesi yüzünden lüzum görülmüştür. 14 maddeden ikisi İşm M. Henderson son yaptığı seyahati anlatıyor LONDRA, 1. A, A; — Neves Chroniele gazetesine £ verdiği bir mülakatta M. Henderson, parla- mentoya muhalefet reisi olarak M. Lanbury'in yerine geçmesi ile si- lâhlarr bırakma konferansı reisli- ğinden çekilmiyeceğini söylemiş ve demiştir ki : Sene sonundan evvel konferan- sin müsbet neticeler vereceğine ümidin var. Seyyahatim esnasın- da Avrupa siyasi (simaları ile muayyen on dört nokta üzerinde rdüm.” diğer taraftan. Silâh ları bırakma konferansı açılmadan evvel M. Henderson'un ikinci bir seyyahata çıkacağı ve Avrupa ni- zamında büyük & bir rol oyniyan Varşovayı ziyaret edeceği zanne- diliyor. Lindbergh'in uçuşu KOPENHAG, 1. A, A, — Tay- yareci Lindbergh: dün“ Holsten- berg Ritenberg yolu üzerinden bir azimet ve avdet uçuşu yaptığı öğ- renilmiştir. Avusturya semalarında alman tayyareleri LONDRA, 1. A.A. — Resmi İngiliz mahfelleri bir takım Al rakları üzerinde yaptıkları uçuş lardan doğan hadiseler hakkında muhtelif hükümetlerce halâ tetki- kat yapılmakta olduğunu, fakat bu | hususta henüz hiç bir neticeye ve karara varılmadığını söylemekte- dir. AAA 1 EAA AE KE re Sporcularımız İçin gardenparti Rus dostlarımız misafirle- rini çok ağırladılar MOSKOVA, 1. A.A. — Dün Ha riciye Komiserliği bahçesinde M. Karahan tarafından Türk spor he yeti şerefine bir gardenparti veril- miştir. Bunda Türk sefareti erkâ- Sovyet Rusya bedeni kültür (Âli Meclisi i Reisi, Hariciye komiserliği mümes silleriyle edebiyat ve spor ve sa- nat alemlerine mensup bir çok ze- vat hazır bulunmuşlardır. Sovyet sportmenleri bir çok spor ekzersis leri yapmışlardır. ANKARA, 1 (A.A.) — İlk tedrisat müfettişlerile köy muallimleri Ziraat kursu bugün Ziraat enstitüsünde Ziraat Vekili Muhlis Bey ta- rafından açılmıştır. Açılma resmin de maarif ve ziraat erkânı da hazır bulunmuşlardır. Ziraat Vekili Muhlis Bey nutkunda hülâsaten şunları söylemiştir : Maarjfimizin değerli vekili Reşit Galip Beyefendile onun kıymet- di çalışma arkadaşları çiftçilik, iktisat ve sağlık bilgilerinin köylere bir an evvel yayılması için köy muallimlerinin bu bilgilerini derinleştir. mek, arttırmak ve yenileştirmeği kararlaştırdılar. Bu çok faydalı ve hayırlı kararı Ziraat vekâleti minnet ve şükranla karşıladı ve savaşta beraber yürümeği bir borç bildi. Bu sene 4 yerde kurs açmağı kararlaş tırdılar ve F'taplarını da yazdırtıp bastırdılar, Köy ve köylü Cümhuriyet hükümeti onun yalnız çokluğu nüfesu- muzun mühim bir kısmını teşkil et tiği için ehemmiyet vermektedir. Türk köylüsünün tabii zekâsını, yü hsek kabiliyetini asıl rahımı ve me- tin karakterini de büyük bir kuvve £ ve kıymet olarak tanımakta ve bil- mektedir. , Buirfan ocaklarında alacağınız ve köye götüreceğiniz bilgiler o kıymet ve kuvveti artıracak ve yükseltecektir. ».. İZMİR, 1 (Milliyet) — Bornova Ziraat mektebinde muallimlerle mülettişlere açılan ziraat kursunun ilk dersini Vali Kâzım Paşa ver- miştir. Dersin mevzu cümhuriyet rejimi, zirai inkdâp ve köylünün yükselmesine dairdi. Yirmi bin köylü bir arada ZONGULDAK, 1. A. A. — Onuncu Cümhuriyet bayramında Halk evi tarafından köylü ve amelelere büyük bir ziyafet verilmek için şim diden tedbirler alenmağa başlarım ıştır. Bu ziyafete 20 bin köylü iştirak edecektir. Onuncu Cümhariyet bayramı için Halkevi tarafından ğe sar idaresine 800 liralık fişek sipariş edilmiştir. Dekorasyon işin diden 5000 elekirik ampülü sipariş o edilmiştir. Köylerde ve li. de her eve asılmak için bayraklar ve fenerlerin imaline Halkevi idman sekli için 20 metre tulünde demirden bir bayrak direği yaptırılmıştır. Hükümet ko nağile yeni Halkevi binalarına asıl- mak üzre yirmişör metre tulünde büyük bayrak sipariş edilmiştir. Ala- cağzında kömür ocağında grizo neticesinde vefat eden amelenin efra dı ailesi fırka kâtibi umumisi Recep Beyefendi tarafından fırka vilâ- yet teşkilâtı vasıtasile telgrafla taziye edilmiş ve bu samimi alâka ame le muhitinde büyük memnuniyet ve şükran hisleri uyandırmıştır. Kubilây abidesi nerede dikilecek İZMİR, 1 (Milliyet) — Kubilây âbidesi için açılan müsabakada pro- jesi kabul edilen Edirne muallimle rinden Ratip Bey geldi. Kubilây &- ilmek yerini tetkik etti. Abide her tarafa hâkim 02 örerler da İzmir Sporcuları Midillide IZMIR, 1 (Milliyet) — Altay ve Altınordu sporcuları ikişer maç yapmak için ayın on yedisinde Midilli ve İzmire gideceklerdir. İzmirde otomatik lokanta İZMİR, 1 (Milliyet) — Evkafın bir milyon lira sarfederek İsmet Paşa bulvarı ağzındaki mezarlık başında hal, mağaza otomatik ye- mek veren İokönta inşasns hurur verilmişlir. Yalımda imanla Baylar Onuncu cumhuriyet bayramı için ANKARA, 1. A. A, — Onuncu Cümhuriyet bayramı — yüksek ko- misyonundan : Cümhuriyet bayramı yüksek komisyonu çalışmalarına devam edi- yor. Bugün vekâletler heyet reislerile birlikte toplanılmıştır. Bu toplanışta her vekâletin hazırladığı raporun : vekâletteki he- yetler tarafından tetkikinin 13 ağustosa kadar bitirilmesi 17 ağustosa kadar da bütün raporların heyet reisleri toplantısında gözden geçirile rek neticenin komisyona verilmesi karar altına alındı, Bu hesapla on yıllık Cümhuriyet devrinin eserleri ve hesapları ağustos sonundan ev vel bur arada tesbit edilmiş olacak tır. Bütün bunlar yazılara, sözlere ve resimlere esas olmak üzre mat buata konferans, nutuk, grafikler, temsiller ve temsilli resimler hazırla yacaklara vaktinde yetiştirilecektir. Merkezde yüksek komisyona bağlı yardımcı komiteler çalışmağa devam ediyor. Milli cemiyet ve müesseselerden maksada hizmet için is denen izahat bekleniyor. Mektupçular arasında değişiklik ANKARA, 1 (Telefonla) — Görülen lüzum üzerine Andırın kay- makamı Cemil Bey vekâlet emrine alınmıştır. Kocaeli mektupçusu Tev- fik ih Bey Konyaya, Konya mektupç usu Ahmet Mukbil Bey Kocaeliye, Ordu mektapcusu Avni Bey Yozga da, Muğla mektupçusu Sırri Bey Or- ği nakledilmişlerdir. Gümüşhane mektupçuluğuna birinci müfettiş- lik sabık tahrirat müdürü Muzaffer Muhittin, Muğlaya mülga İçel mektapçusu Kadri beyler tayin edi lmişlerdir. Trabzon meb'usu Ali | Berlinde islâm enstitüsü Seydi Bey vefat etti reisi öldü ISTANBUL, 1 A.A. — Bir müddet- i rahatsız olarak Cerrahpaşa bas- ten beri tahanesinde tedavi edilmekte bulunan reyi min AN Seyi Mey beş hastahanede vefat etmiştir. Cenazesi ya: rın öğle üzeri merasimle kaldırılacaktır. vapuru ile müzeleri gezmişlerdir. e şehrimize Akşam saat şerefine bir çay ziyafeti verilmiştir. BERLİN, 1. A. A. — Volff ajan sından : Berlindeki İslam enstitü yönün iii Hâce Mehmet Nehi Çe lebi bir ırmakta yıkandığı ide ir kala an hucum e ticesinde olan ME seyyahlar dün camileri ve saat 17 de Roma vapurunda matbuat erkân: