13 Mayıs 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

Yazan: $.N. Abdülhamid'i | Çıldırtan üç kitap! Bu, üç kitapta nelerden bahsedi- | liyor? « Osmanlı imperatorluğunun temeli sarsılmış, çöküyordu; fakat halifeliğin rolü, temeli çürüktü? - Abdülhamidin, “mahat” dediği Mısır kadısı kimdi?. Babıâlide, işimin başda ken baş- kitabetten müstacel bir telgraf aldım, hemen Yıldıza koştum. o Başkitabet dairesinde Ahmet Mitat Efendiyi bul- dum. Başkâtip Paşa, huzurdaymış; yirmi dakika kadar bekledik, geldi. Tahsin Paşa, padişahın (iradesini tebliğ pa beli al etmeap ef. Musr kadısmın geçen gün gelen kita- bi, İspanyalı Yahudinin eseri, | Faslı müfsidin hezeyanmamesi gibi bühtan- lara, iftiralara karşı otraflı ve müos- sir cevaplar hazırlanması için, Sudur- dan Ziyaeddin Molla Efendi ve Kita- bü get Bursalı Hacı Ahmet E- fendi ile. . Başkâtip, durdu, elile Ahmet Mitat Efendiyi gösterdikten sonra bana işa- ret ettir — Efendi Hazretlerile zatrâlinizden mürekkep bir komisyon teşkilini, ve iftiraları birer birer ret ve / tekziple müdafaa kılıklı cevaplar hazırlanma- yeye arredilecektir. Tahsin Paşa, devamla: ehliyetiniz de malümu âli eğin birlikte çalışılarak nihayet bir hafta zarfında reddiyenin ihzar ve arzolun- ması efendimizin fermanı hümayunla- muktezasındandır; dedi. Bu emir ve iradeyi aldıktan #para Mitat Efendi ile birlikte kitapçı Hacı Ahmet Efendinin dairesine gittik. O- RL ri e “Arapların yeni Sultanı,, Mösyö Al Nino namında İspanyah bir Kırai Mu- sevi tarafından fransızca yazmış üç yüz sayıfalık bir kitaptı. Mi ama gtr. bulun- Mısırda ması. nt rin erleri liye be müstenit olmıyan ve son Abbasi a- ilesinden Mısır Hükümdarı Tombayı ider ve mislkin mütevekkil Aliyüllahı İstanbula sevk ve izam suretile Türk- erin 922 tarihinde gaspettikleri ruha- Yarın: Ahmet Mitat Efendi ne diyor? - Çıplak resimli İlmihaller, Muhammediyeler! - Basılan mazbatalar. çetin süalleri Ziysettin Molla Efendiyi düşündürüyor! Her hakkı (Milliyet) indir ni riyasetin, bazı emanetlerin bekçili- ğinden başka bir vazifesi olmadığı — Bu rahani reisliğin, Romadaki Papa- lık, Kudüsteki Patriklik, Açmiyazin- deki Katokigosluk gibi bir makam o- larak Mekka,ve yahut Medinede tesi- si Mömem. Bunların bir ecnebi devlet tarafın- dan kasten yazdırıldığı muhakkaktı. 'Essiyasetüşşer'iyye fi siyadetürrâi ve saadetürreiye,, mamındaki mühim Hürt tesellisi kabilinden Mısırda bu- landurabildiği o “Kadiyülkuddatlık,, mevkiini işgal eden Bereket Zade Ab- dullah Cemaleddin Efendi tarafından telif olunmuştu. Missr fevkalâde ko- miserliği kâtiplerinden Arif Beybu eseri, neşredilmiş elde etmeğe muvaf- fak olarak sureti mahsusada hünkâra takdim etmişti. 254 sayıfadan ibaret olan bu kitap, sonradan meşhur muharrir famaği E- fendinin kalemile tercüme basılmıştır. Bereket Zade Cemaleddin Molla E- fendi merhum, ülema sınıfı içinde ger- denecek edilerek çekten âlim, hattâ ali te gönderdi mahalli için yazmadığı kalmamıştı. Bulgaristandaki mücssesatın ve va- ksf akarlarmın mahut “Evkafı Hüma na terk ve Bu yazmıştı. şeklin ileride ahaliye müktesep bir Merhum, Mısıra Kadı olup gittik- ten sonra da böyle mahalli meseleler ve milli hakları müdafaadan geri dur- mamıştır. Misırda, senevi milyonlarca ira varidat getiren bir çok vakıfların hesabi görülmediğinden acı acı şikâ- yet etmiş ve Mısır & vergisinden bile devletin pek şok miktarda alacağı ol- duğunu resmi vesikalar göstererek saraya, Babıâliye bildirmişti. Sarayı, Babıâlinin irtikâp ve irtişam yüzün- den bütün bu “maruzat,, hasraltı ©- dilmişti. Bu sebeplerden Abdülhamitle arası iyi değildi. Bir ay kadar olsun İstan- bula gelip gitmek için kaç defalar izin istediği halde verilmedi. Nihayet, Me- sırda öldü, İmamı Şafii o makberesine defnolundu. kitabında: “Men htecebe aninnasi lem yahto- cip aninnâri,, ve: Efdalülcihadi keli- wetü hakkin inde sultanin câirin.” Hadisi şeriflerini yazarak: “Korkak |, lıkla veyahut gurur yüzünden sarayla- rında saklanarak halk ile temastan çekinen kimselerin, yani padişahların cehennem ateşinden saklanamıyacakla- rmi,, ve: “Cihadın resin faziletlisi zalim sultanlara cesaret göstererek çekin meksizin hak sözü söylemek olduğu- nu,, izah etmiş ve bu sırada münmsc- bet getirerek “Elhilâfetü min bö'di se- lâsüne senetin,,. Hadisi şerifini irat ile son peygamber olan Hazreti Muham- metten sonra hilâfetin ancak otuz 46- neye münhasır bulunduğunu daha g©- len ve gelecek, — yerinde ve doğru bir tabirle — halifelik iddia edenlerin ve edeceklerin hepsinin “sahte halife, , olduklarını yazmıştı. (Devamı var) Mitat Efendinin TIBBİYELİLER BAYRAMI Dün son derece istifadeli ve «eğimli geçti Tıbbiyelilerin dünkü bayra mına iştirak edenler... Dün tıp fakültesi binasında iyi | ler bayramı yapılmıştır. Merasime eğ 2,30 da İstiklâl marşı ile başlarmış, mu zik'e beraber tbbiyeli Bütün e de koro halinde marşı söylemişlerdir. Bundan sonra fakülte reisi Tevfik Re | cep Bey Tıbbiyelilerin bayramı hakkın- da bir nutek söylemiş, bunu en kıdemli <ğ müderrislerden Ziya Nuri Paşanm “Mo dern bir doktor nasl meydana gelir?” meyaulu mutlu talip etmiştir . Ziya Nuri Paşadan sonra hariciye ş0- fi muavini Közm İsmail Bey, İdeal bir b re pek çok alkış» lanmıştar. İsmail Közem Bey nutleunu bitirdik» LONDRA, 12 (A.A.) — Harbiye | nazırı M. Hailaham, Lortlar kamara- sında silâhları azaltma meselesi hak- kında bazı beyanatta bulunarak de- miştir ki: — Konferansa yaptığımız teklifler karşısında ve bu tekliflere rağmen Al manya müzakerelere iştirakten imti- ra #iscek, yahut konferanstan ayrı- sek olursa kendisine verdiğimiz sö- zü yerine getirmek için yaptığımız tek lifi reddetmiş ve bundan doğabilecek lü mesuliyete hak kazanmış o- Almanyanın bizce en makul vazi- yet gibi görünen hareket tarzını itti- haz edeceğini hâlğ umuyoruz. Şayet Almanya konferanstan ayrılacak olur sa diğer devletler için takip edilecek im düşüncelere ve en- Mizelere mahal barakacağı muhakkak Arkadaşlarıma daşışmaş » olmaya: rak ve binacnaleyh sırf şahsi olarak şunu da söyliyeyim ki ben bu vaziy»t | ten doğacak hukuki neticenin Alma yanın o vakit Versay muabedesi ahkâ mile bağir kalması ve yeniden silâh- lanma hususundaki her teşebbüsün bu muahedeye mugayir bir hareket ola | cağı fikrinde bulunuyorum. | Bu şerait dahilinde ise Almanyaya | komşu olan devletlerin silâhları azalt ma hususunda herhangi bir geniş ve şamil tedbiri kabul etmeleri çok güç - leşmiş dlur.. Almanya biz silâhlarmı- zı azaltmayacağız, sizin beğeneceği niz herhangi bir mabede ile bağlı kal mıyacağız, böyle bir munhedeyi imza rının kendilerinden sorulmasmı makul sayacaklarmı zannetmiyorum. Bu devletlere ve bilhassa Fransaya © zaman silâhlarmı geniş mikyasta a- zaltmalarını istilzam bir mua- Temyiz teşkilât Raportörlerilâvesi için meclise lâyiha verildi ANKARA, 12 (Hususi) — Temyiz mahkemesi t raportör ilâve si hakkındaki lâyiha meclise verildi. Lâyihanın osaslarma göre temyizde daire reisinin havale edeceği dava | dosyalarının telhis ve bu bapta tam | zim edecekleri raporları heyete takri- | ren izah etmek üzere lüzumu kadar raportör bulunacaktır. Raportörler | dinli sanafı il dahil bu- lunanlardan adliye vekilince tefrik ve | milli irade ile tayin edileceklerdir. Raportörlerin vazife görecekleri dai- releri temyiz birinci reisi tayin ede- cektir... Bunların bu vazifede geçire- cekleri müddet hâkimlikte geçmis s2 yılacaktır. Temyiz istatistiklerine > 3059, üçüncüsünde 83,67 dördüncü- sünde 10138 ki ceman “26,156 dava devrolunmuştur. Ticaret dairesinin devri 3207 sayınna baliğ olmuştur, iresine gelön dava sayısı” hiç bir sene dokuz binden her daireden çikan işin * vasalisi itiba | riyle | yedi binden © aşağı mediği istatistik cetvellerinden anl: nan adli teşkilât lâyihasında temyizin buzünkü vaziyetini düzeltecek esaslı “hükümler varsa da bulâyihanın ka- nun halini alması ve tatbik vakkat tedbirler alınması rülmüştür. Raportörlerin beş olacaktır. Bunlar rey ve kararla- tarafından bazırlanan büfeden ikramlar da bulunulmuştur. Sıhhiye Vekili Dr Refik Bey bayram | Almanya konferansı bırakıp giderse İngiliz harbiye nazırı Almanyanın | tavır ve hareketini beğenmiyor | min ediyoruz. Çünkü bundan bir hede yapmalarını yahut bu maksatla hazırlanacak mukavelelerin müzako- resine devam etmelerini tavsiye etmek bu devletlerin ve en ziyade Fransız milletinin itidalinden, hüsnü niyetin- den ve sabrından haddinden fazla bir sey beklemek vs istemekle bir olur. * - İngiliz teklifleri bu selimeti tahak kuk ettirip yerine getirmek için yapıl- muş sağlam bir teşebbüs mahiyetindedir. Ancak biz şimdililk ifa edecek bir vazi- yette bulunmadığımız bazı. taahhötlere girişmek suretile sahte bir emniyet duy gusu uyandırmağı hiçbir zaman istemi- yoruz. Almanyanın hukuki vaziyetçe diğer devletlerle müsaviliğinin kısmen Alman tile tahakkuk edebileceği | yolunda bir düşünce bu hususta bir İngiliz bakımı olamaz - Ordu mevcutları meselesi CENEVRE, 12. A. A. — Ordu mer cutları İeoenitesi cum kıtaları ile çelik müğferliler teşkilâ Hz se diği yordam elemi MEN silâhlar sazaltma mukavelesinde istihdaf #dilen ordu mevcuduna dahil etmeğe ka manya, Çalar ve Yugonlarya ya karda zikri geçen teşkilâtm ordu mev- cuduna ithali lehinde, Almanya ve Ma- çaristan ise aleyhinde rey vermişlerdir. Türkiye, Avusturya, Ispanya, Amerika, Fenlandiya, İtalya, Japonya © ve deve murahbasları müstenkif kalmızlardır. M. Schaht'in bir tekzibi VASHİNGTON, 12. A. A. — Volff Ajansı bildiriyor : M. Roosevelt ile M. Hull'un silâhlar ma işlerinde Almanyanm huleuk bera- berliği iatümal, muahedelerin ta: ni #tmekten vazgeçmesi ve daha i- tilâfperverane bir vaziyet alması lâzım geldiğine M. Sehâchör iknan çalıştıkin rına dair Amerikan gazetelerinde çıkan bir haber dolayisile M. Schacht bazı beyanatta bulunmuş, bu haberin aydur ma olduğunu söylemiştir bir hafta teahhur etmesine sebep geçen hafta havanın bir parça bo- suk gitmiş olmasıdır. Müsabahala- rımızan mevsimin ilk çarpışmaları olması dolayısile turnuvaya iştirak edecek elemanların formları iyi de- Gildi. İşte bu noktayı düşünen ter- tip heyetimiz turnuvanın daha gü- zel ve cazibeli olabilmesini temin için zaruri olan bu tehiri yapmış” tır. Bu suretle turnuvaya girecek o” yuncular önlerinde o mevcut müd- detten istifade ederek formlarına girebileceklerdir. Her sene olduğu gibi Milliyet turnuvası mevsimin en iyi müsabakası olacaktır. Yalnız bu İl sene turnuvanın böyle erken yapıl- ması yüzünden Junior kategorisini tep talebesi oldukları için tam im- tihanların arifesinde bu çocukların - “Onlar İf için de ayrıca bir kombinezon bu- lunulabileceği tahmin edilmekte. kı antrenemanlarını yapmaktadır. lar. Bilhassa Suat çok çalışmakta. hafta evvel Şarki Bahri Sefit tur- nuvasına iştirak eden bu oyuncu orada iyi neticeler aldı ve har dö finale kadar yükselmiştir. Bundan dolayı bu sene Şirin çok korkulu. dar. Turnımanın kayıt müddetinin sonu 16 mayıstır. Bu güne kadar | | dir, Siniorlar bu çarpışmalar için s İğ! HARİCİ HABERLER Çalınan çelenk İngiliz yüzbaşısı kırk şiline mahküm oldu LONDRA, 12. A. A. — Harp ölüle ri abidesine M. Rosenberg | tarafından konulan çelenki alıp Tarmise nehrine & tan yüzbaşı Sears sulh mahkemesine ve rilmiştir. Polislerden biri Rosenberg çelenginin Tamise nehrinden çıkarıldığı söylemiş- tir. Hâkim suçlu yüzbaşıya kırk şiling para cezası verdikten sonra demiştir ki: yaptığınız bu iş fena ve mezakete aylerı der. BERLİN, 12 (A.A.) — Volf Ajan- w bildiriyor: Berlin gazeteleri, Lond- radaki harp ölüleri âbidesine Alman murahhası M. Rosenberg tarafından konan çelenkin kaldırılıp alınması hak kımda yürüttükleri mütalealar sırasın da beynelmilel terbiye ve nezaketi in İ kâra muadil olan ve her türlü muaşe- ret âdabını ihlâl eden mahiyette bulu nan bu hareketten duydukları infiali ifade etmektedirler. Kamarada süaller LONDRA, 12. A. A. — Dahiliye na arı M.Gilmer OM tim der > arkamda , birçoğu Troçki ile diğer bazı komünist lerin Londraya gelmelerine muvafakat Rosenberg” ilk gri 'e niçin sormuşlardar. Londradaki milliyetçi sosyalist mer- kezi halkında da nazıra birçok sualler sorulmuştur. Meclis reisi müdahaleye ve başka swaller sorulmasını mecbur olmuştur. an'a Herriot ne yaptı? Fransız Başvekili ile araları açıldı? PARİS, 12. A. A, —, Echo de Paris enzetecinin vetdiği bir habere göre baş vekil M. Daladier ile M, Herriot arasm daki şahsi münasebetler, M. Herriot- nun Vaabingtonda BL Roosevelt ile yap- tığı konuşmalarm vardığı menfi netice | den doleri eereinleşmiş, vahamet pey- da etmiştir. İ ci kânenda ödenmesi Harp borçların sit alup geçen birin. lâzım geirken te- diyesi geri burakımış olan taksitin tes- viyesine mezuniyet amak ve 15 Hazi- ran taksitinli teci ettirmek ilçn hüküme | te taraftar ve muzahir gruplorla avüza- kereler girişilmiştiri. Vagonlar işi Mançuryanın verdiği mühlet bugün bitiyor HARBİN, 12 A.A. — Yeni Mançuri hükümeti tarafından bildirildiğine gö- re şarki Çin demiryoluna ait olan ve Sevri tarafından zaptedilen vagon geri verilmesi için ta- yin edilen millet yar gece yarısı bile cektir. Yeni Mançuri hükümeti şark hu dudunu kapatmak ve bu suretle Vindi- vostock limanını münakalatın dan tecrit etmek tehdidinde bulunmakta dır. ez spark Roosevelt gelebilir VAŞİNGTON, 12 (A.A.) — M. Roosvelt'in dünya iktısat kon- feransında hazır bulunmağı şimdi ki halde düşünmediği Beyaz sa- | rayda söylenmektedir. Bununla İİ bebarber M. Roosvelt'in yakın ah- baplarının sözlerine bakılacak o- lursa kendisinin konferansa işti- rak etmek için birdenbire Londra ya gitmesi ihtimal haricinde değil dir. 700,000 işçi çalışacak BERLİN, 12 (A.A.) — Gazetelerin yazdıklarına göre mesai mazırı İşsiz- İere çalışma vasıta ve imlcânları bul. mağ dair hazırladığı mufassal prog- ramı nazırlar meclisine vermiştir. Bu propaganda 700 bin işsizin bir söne çalıştırılması derpiş edilmiştir. Yapıla ca kişler başlıca dahilde iskân edile- cek muhacirler için binalar yapılması, kanalların ve münakale yollarının ta miri gibi şeylerden ibaret olacaktır. Bu işler için sarfına lüzum görülen pa ranm birbuçuk milyar tutacağı söylen mektedir. aliba dahili zon e İtirafın göre; Bir Karabe; beyliği mi kuraytı? ANKARA, 12 A... Hök yeti Milliye son müyaşaın v takım boş iddiaları meyuana çikâ- rarak Türk devletinin kuruluş ta- rihi safhasını büsbütün aydınlatmı ya yardım ettiğini yazmaktadır. Ha kimiyeti Milliye gazetesi “Kâzum Karabekir Paşanın mühim bir iti- rafi” başlığı altında yazdığı bir fik rada diyor ki: Son vesikalardan sarahaten anla salıyor ki, Karabekir Paşanın aklın dan geçen şey eğer elinden gelirse Şark vilâyetlerinde bir Karabekir beyliği kurmakmış. Bereket ki o Bunu dahi yapacak kudrette değil. Yoksa Anadolu Tavaifi Mülük a- narşisi içinde kalacak ve Anadolu. nun parçalanması suikastı bizim kendi elimizde filileştirilmiş ola- caktı. Halbuki, Türk devletinin ku- raluş temeli Gazinin bu ayrılık ce- reyanlarını vaktinde önliyerek mil Hi davayı memleketleştirmesi olmuş tar,” Devlete ait binalar ANKARA, 11 (Telefonla) — Devlete ait ve devlet binası olmak üzere kiralanmış binaların yangın dan korunması hakkında Maliye İ Vekâleti bir talimatname hazırla mış ve bu talimatname Heyeti Ve kilece kabul edilerek neşrolunmuş tar. Teşekkür telgrafları ATINA, 12 (Milliyet) — Tür- kiye Iktısat Vekili Celâl ve Naman Rifat Beyler, Başvekil M. Çalda- ris ve Hariciye nazırı M. Maksi: mosa İzmirden çektikleri telgraf- larda, Atinada haklarında gösteri len hüsnü kabulden dolayı sami- mi teşekkürlerini bildirmişlerdir. Altay Etnos'u bire iki mağlüp etti IZMIR, 12 (Milliye) — Altay takımı İzmire oynamağa gelen Et nos Yanan takımını bire karşı iki sayı ile mağlâp etti. Golün birini penaltıdan Sait attı, Bir zelzele daha oldü 1 ISTANBUL, 12 (A.A) — İs tanbul Kandilli rasathanesi 11 ma yıs 1933 perşembe günü saat I2,İ, 2 de cenubu garbi istikametinden len şiddetlice bir zelzele kaydetmiş tir. Merkezinin İstanbuldan 500 kilo metre mesafede olduğu tahmin €- dilen bu zelzele 23 nisan zelzelesi mıntakasında olduğu tayin dilmek tedir. ve geçen zelzeleye nisbetle hafiftir. Polonyaelçisi vefat etti ANKARA, I2 (A.A.) — Po- lonya Büyük Elçisi M. Casimir Olshofski bu akşam saat 19,45 te" Elçilik binasında kalp sektesin- ğ ğ ğ | ) 5 g Amme mmm mma den vefat etmiştir. Meclis Reisi Kâzum, Başvekil İsmet Paşalar Hazeratı ile Harici Ç : ye Vekâleti Vekili Şükrü Kaya amlarini İşsizler nüfusu az yer- lere gönderilecek ANKARA, 12 — Memleketin nü |” fus kesafeti olan yerlerinde geçin- me çaresini bulamadıklarından iş- siz kalan ve nüfusu az olan mınta- kalarda yerleşmek istiyen kimsele rino mmtakalarda ella ko- laylaştırmak iskân kanununa bir madde ilâvesini hükümet mec- ij Eee nl p İE ş net hükümlerinden istifade edebi- leceklerdir. Prusyadaki Yahudi avukatlar BERLİN, 12 (A.A.) — Volf Ajam- smdan: Prnsya adliye nezareti Prus ya mahkemelerinde dava vekilliği et” meğe mezun yahudi avukatların «mil Ni inkılâiptan evvel 3515 kişi iken- şi 2518 kişiden Maret gin v vekilliği İse avukatların San “— Si