30 Nisan 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2
Maarif bahisleri Fikri ve ahlâki terbiye vaziyetimiz l acaba nedir? 'Cümhuriyet Halk Fırkası prensiple- vi bakımından en sıkı itina ile mütale- 4 etmekliğimiz lâzımzelen mevzula- rin belki birincisi budur.Madem ki Türk cümiasının şimdiden sonra demokra- yüksek, en titiz şiarı temiz, dai ve ülkücü ahlâk ; gaye 4i olmalıdır. Çocuklarımıza gerek sö” zümüz, gerek özümüzle öğretmek mecburiyetindeyiz ki ki ülkü. süz cemiye! ye hele hele şerefli ve kuvvetli cemiyet olamaz. o Yanibir içtimai heyet ferdi hak yerine içtimai vazifeye tapan unsurlara malik ol- mazaa iptida behimiliğin, bayağılığın haydut hisleri içinde esir olur. aşil da ahlâkı, seciyesi daha sağlam içti- timai beyetlere mahküm düşer. Şu sebeple İâyik olmak, demokrat olmak, pe cennet ümidine, ne de ina ri korkusu gibi fikir iptidailiklerine da- yanır. Onun yıkılmaz temeli ancak ülkü aşkı ve menfeatsiz şeref sevgisi olabilir. Binaenaleyh bunlara inana- cak ve bunları tatbik edecek kafalar ve gönüller ister. Bu sehepten dolayı Eirsnni sumtakasında gimdiki balda © malüm olam En | o Tetkiklere © sazaran yataklar, yüzde yirmi Mühtelt münrelern tahlilleri vasati sini alacak ve liğe hattâ aleyh te yuvarlak bir rakama iblâğ edecek olursak yüzde on saf bakırı kabul Gt- mekle herhangi bir e çok uzak yanam bakar m deninin yüzde 3 bakla çalştiğen sö © nacağı hesap edilebilir, Bu rene e re de en aşağıdaki galerilerin üstünde takriben iki milyom dört yüz bin ton, vasati olarak yözde 10 dereceli ma- ağ gözle görülecek şekilde mevcut- Miktemel cevher mikdarına gelin- ce, 60 metre derinliğe kadar yapılmış alan sondajla, madenin böyle konusan Milli talim —3 Erganine kazandırabilir? Dünyanın hiç bir bâkır madeni Ergani kadar zengin deği ve terbiye — Reşit Galip Beyefendiye —- eğer o necip ve aydınlık mefhum, ide- aİsiz ve karanlık vicdi a eline dü- şersa bir nevi hodikâmlığ've âdilik vâ- ız olup gider. imdi kendi kendimize araştıralım; Acaba bilümum tedrisat ve terbiyemiz bu itibarla ne mevkide bulunuyor? Hassaten orta ve yüksek tedrisat mu- bitlerinde fikri ve vicdani vaziyet na- silder? Açık söylemek isterim, Benim kanaatimce eski devirlerde olduğun- | dan bayli iyidir. Fakat hiç te tam bir | memnuniyet ve emniyet verici mahi. | yette bulunmuyor. Orta tedrisatı biti- rip te mesleki terbiyeye başlıyacak o- yani ilmi tabirile temel terbi- pacak cesaretsiz! teşeb- büssüzlük, Şök FAN şimarıklık hududu- na varan bir haddini bilmemezlik... Çalışmadan, uğraşmadan muvaffak olmak, ileri gitmek hevesi. . Adi zevk- ler ve eğlencelere meyil ve — onlarla mahzuz olabilmek © nezahetsizliği.. | Büyüklerini tanımamak. : Bir çok kıy- | metlere zekâsız ve zerafetsiz bir is- | tihkar gözüyle bakmak gibi bir nevi takdir ve dirayet şaşılığı. . Seçkin ve | münevver bir genç yakışmayacak derecede mantıksızlık ve şamata iti- yatları... Uzun tetkik, sabırlı tetebbu, gösterişsiz çalışma gibi o meziyetlere rağbetsizlik. . Cismani temrin ve ter- biyeyi bir nevi kabalık vesilesi haline k zaafı... Okumayı sevmemek veyahut bayağı ve şahvani şeyler oku- mağa düşkünlük... Etvar ve ovzada | #nedeni ve münevver adamlara yakı- sır itinalara ehemmiyet vermemek. . İnesliksizlik bir iübaklik. » Mümeka şe ve mübahastyi ekseriya münazaa ve mücadele şekline sokmak. . Para işlerinde mübalâtsızlık ve saire... | | Evet, ve saire dedim. Çünkü muya devam etsem şu acıkle dı defterine keder verici daha harlı ka- lem müşahede ilâve etmek iktiza eder- di. Fakat içinde bulunduğumuz hu- susi şerait itibarile unutmamayı çok lüzumlu gördüğüm bir nokta var ki hemen kaydetmeliyim: İktisadi terbi- ye noksanlığı. İşte uzun ve tozlu zamanlardan ko- parak cümhuriyet maarif ve terbiye- ciliğinin önüne yığılan dertlerden bir kaç tanesi... Ancak sevinilecek cihet li ki milli inkılâp bunların bir ço- | ğu ile şimdiden mücadeleye başlamış bulunuyor. say- ildir muş ve hicretin SIZ inci senesinde Yı ın ikinci asrm başlangıcından it baren Araplar tarafından işletilmiş- tir. 1852 de Osmanlı ükümesi bizesi bizzat Kani işletmeyi el eliyene Yalanla edilen kı işletilmesi, | Htizam Sariz mlikelkimi ihale olunurda. Ve bunlar da madeni iptidel surette iş- Ba çok iptidai, madeni alt üst edici usullerle 1852 den 20 den fazla olmuştur. Bu iptidai işletme şekline rağmen istatistikler, o zaman elde edilmiş o. lan bakımların 1908 de 18.10 İngiliz li- tasma ve 1909 da 16.16 İngiliz lirası» sağı di daha modern usuller kullanılacağı için misliyet fiyatı daha aşağı olacak- tır. Acaba Ergani madeninin senelik Nadolny söyledi İngiliz plânına karşı | Alman teklifteri CENEVRE, 29 A.A. — Mi Nadolny, M. Norman Dayisin tehlikeli olacağın ihtar etmiş olmasına rağınen, Almanya- nin müteaddit tadil vekiilerii ve cu kabil projelerini uzun uzadıya izah et- mek ve bilhasan Alrnan müdafaa ordu- sunun ipkasını muhik göstermeğe çalış- mak ve Alman ordusu bipini diğer dev- etlerin kabul etmelerini istiyebileceği noktai mazarını müdafaa eylemek suro- tile konferansta pek vayri müsait bir tesir hâsıl etmiştir. M. Massiğli, hiç te tahmin edilmemiş olan ve uzlaşma zihniyetinden mülhem bulunmiyan ba teklif carşısında “kendi- sinde bâsl olan hayal inkisarından bah- setmiş ve çünkü Almanyanın İngiliz plânının teklif eylediği 200,000 kişilik miktarı asgari telâkki etmekte olduğunu ve buna askeri teşekküllerle polis kuv- vetlerini ilâve fikrinde bulunduğunu söylemi, M. Mas: Alman teklifinin yeni baştan tekrar silâhlanmake heklinr mu- hafaza etmek suretle İngiliz plânı: temamen tahrip etmekte olduğunu İd bilhassa emmü selâmet weselesini katiy-| yen hesaba katmamakta bulunduğunu | beyan etmiştir. M. Massiğli, netice olarak. Alman mu. rahhaş heyetinin son sözünü ölebil miş olduğunu ümit etmekte bulunduğu- nu söylemiş — Yoksa hangi esaka meyiz M. Eden (İngiltere), mukahil Alman | wn tenkit etmiştir. ny, muhataplarına cevap ve-| al ettireceğimizi bile. inli Almanyanın tekrar - silâhlanmak değil, belki diğer devletlerin silâhlarını bırakmalarını istemekte olduğunu, Al manyanın bir sulh siyaseti takip etmek | ve bütün devletlerle birlikte matlüp ne- | üceleri elde etmek arzusunda hulundu- ğunu beyan etmiştir. Fransaya iki buçuk İ milyarlık kredi i PARİS, 29 A.A. — İki üç günden beri Fransız hazinesinin Londra'da ak- tedeceği istikraz me 2 mahtelif has | berler intişar etmi, Halbuki İngiliz ez ELE İN rekkep bir tarafından yapılmış o- | lan teklifi Maliye nazırı ancak bugün kabul etmiştir. İngiliz bankaları grupunun Fransız hazinesi emrine amade kılmak. istedik. leri meblâğ, 30,000,000 İngiliz Firası yani iki buçuk milyar frank miktarında bir banka kredisidir. Berut tayyare kumandan'ı#A MARSILYA, 29 A.A. — Barut tay- Miybabsni teyelre bulundu . ROMA, YAA. — Berut - Mörsilya villa den beş kişi ölmüştür, üçü henüz yaşa” ” ös Mütareke isteniyor BUENOS - AİRES, 2) AA. — Ko. Reichstag yangını tahkikatı bitti BERLİN, 29 A.A. — Vol dan: Raybiştag yangını Bu istintak neticesinde kundakçı be'nin Alman ve ecnebi komünistleri ile tonasta bulunmakta olduğumu meydana İran petrolleri itilâfı 1, POMBAY, ALA. — Bombaydaki yl km memnuniyetlerini alemde otelçilik sanatını idare eden harp şayiaları çıkar Elektrolitik bakırın bazün hattâ Gk şük olan fiyatı gene 40 İngiliz lira: dır. Demek olayor kibir senede 20 bin ton bakır, 800,000 İngiliz lirası ya ni 5.600.000 İlce memlekete getirecek MİLLİYET PAZAR 50 NİSAN 1835 HARİCİ HABERLER M. Herriotda dönüyor Gümrük manialarında mütareke yapılması resmen teklif edilecek VAŞİNGTON, 29 (A.A) — M. Herriot, Fransaya dönmek üzere ha- roket etmezden evvel neşrolunan müş terek Roosevlet - Herriot tebliğinde Amerika Reisicümhurunun M. Herri- | ot ile hükümetler arasmdaki borçlar meselesini müzakere ve kendisine A- merika noktai nazarından vaziyet zah etmiş olduğu ve M. Herriot'nun da müşarünileyhe Fransız hükümet ve parlamentosunun noktai nazarlarını bi olduğu beyan olunmaktadır. Az çok 26 Nisan tarihli Roosevelt - ilke Denek Demi andıran bu beyanname, müteakiben şimdiki na kit buhranını izale etmek için ittihaz icap eden umumi tedbirleri saymak- tadır, Neşeli ayrılış VAŞİNGTON, 29 (A.A.) — M. Her riot, dün saat 11,15 te Beyaz saray- | dan ayrılmıştır. Mumaileyh, M. Roo- | sevelt ile refikasına veda etmiştir. İki devlet adamı, pek neşeli görünüyor- lardı, samimi surette Bizibirlerinin el- lerini sıktılar. VAŞİNGTON, 29 (A.A) — M. Herriol payitahtı terketmeden evvel Amerikalılara bir selâm telgrafı gön- 'dermiştir. Gümrük mütarekesi VAŞINGTON, 29 (A.A.) — İyima | lümat almakta olan Amerikan maha- | filinde cihan iktısat konferansının top lanmasına intizaren dünyanın her ta- rafında şümrük resimlerinde bir mü- tareke yapılması hususunun yarın M. Norman Davis tarafından ihzari komi teye teklif olunacağı beyan olunmak- tadır. İngiltere Mac Donaldı bekliyor || LONDRA, 29 (A.A.) — M. Mac Donald, Amerikadan uzaklaştıkça ve İngiliz sahillerine yaklaştıkça Beyaz da elde edilmiş olan neticeler | da siyasi mahafilde evvelce iz- dir.. Fakat burada kat'i söylenen yalnız bü noktadır. 15 ziran taksitinin tediyesi hususunun ri Amerikalılar arzusuna bağlı bir imkândan başka bir şey değildir. Borçlar görüşülmiyecek VAŞİNGTON, 29 (A.A.) — Beyaz saray, borçlar meselesinin ancak ikti- sat konferanımdan sonra müzakere editeceğini tebliğ etmiştir. Konferansa hazırlık LONDRA, 29 (A.A.) — Cihan ik- tısat konferansının içtima edeceği salonların hazırlanmasına ait mesaiye büyük bir faaliyetle devam olunmak- tadır. Malüm olduğu veçhile konfe. rans, toplantılarını South : Kensing- ton müzesinin yeni cenahında yapa” caktır. Başlıca büyük salon, bol bol 150 murahhas alabilir, çünkü eni 40 ve böyu 50 metredir. Bu cenahm yani başında altı katlı bir bina vardır. Kon ferans kâtipliğinin bütün servisleri o binaya yerleştirilecektir. Hususi tele- fon hatları, murahbasların kendi memleketlerile kolayca görüşmelerini temin edecektir. Çin ve Japonya müs- tesma olmak üzere dünyanm her nok- tası He telefon mükülemeleri yapılma» sn mümkün kılmak için telsiz men- zilleri vücude getirilecetkir. Bütün Londra, dünyanın her tara fından gelecek olan murahhasları ka- bul etmek için hazırlanmaktadır. Dip- sa8 ve gazeteci olmak i bekleni- yor. Konferans toplantıları Londra- nm yaz mevsiminin en güzel devresi- ne tesadüf etmesi muhtemeldir. Müze binasının Londranın garp kısmındaki mubteşem bahçe ve parkların orlasın da bulunması, cihanın her tarafından gelecek murahhaslarm işlerini kolay- laştırabilecek cazibeli ve sükün ve isti rahat vadeden bir muhit vücude ge- tirecektir. VAŞINGTON, 23 A.A. — Ayan mec lisi yeni para kanununu 21 muhalife karşı 63 reyle kabul etmiştir. Bu ka- nun reisicümhur MM Roosvelt'e doların altin kaymetini yüzde elli indirmek, sar bestçe gümüş para çıkarmak, üç milyar- lık kâğıt para basmak ve ayrıca da üç —. a hazine bonosu ihraç etmek vermektedir. MEMLEKE Bağdatta yakalanan muhtelis ! bir memur ADANA, 28 — Epey müddet evvel şehrimiz postahanesinde beş bin lirayı #immetine geçirerek memleket haricine çıkan havale memuru Zihni Ef metin teşebbüsleri üzerine Irak hudut- ları dahilinde yakalanarak Bağdada gö- ürüknüştür, Zihni EE. simdi Bağdat hapishanesindedir. Eskipazarda tren 29 — Filyos hattı üzerinde Eskipazar istasyonuna dünden itibaren zahüratı devam etmektedir. Edirne belediyesinde zam Edirmeden «bildiriliyor: — Belediye i kabul edildiği esnada Belediye Reisi ile başkâtibin, muhasebesinin ve fen memurunun maaşlarına zam yapıl ması tekerrür etmiştir. Hazirandan iti- baren bu zatların maaşlara zam yapı" TT Ankara - Ereyli hattı ÇANKIRI, (Milliyet) — Çan- kırmın Batıbel mevkiinde Anka- i batının en büyük 3440 metre uzunluğunda olan tü nelinin delindiğini evvelce bildir miştim. Bahar geldiği için tekrar faaliyete başlanmıştır. Şimdiye kadar tünelin 3150 metresi tamamile bitirilmiştir. Ge. riye kalan 290 metrelik yerin de örme ameliyatı yakında bitmiş 0- lacaktır. Bunlardan başka tünel- de mühim bir iş kalmamış demek tir. Ancak kenarlarına hendekler e içerisinde ray döşenme ameliyatı kalmıştır. Beli yalnız Türk mühendi- si ve Türk amelesinin sayinden doğmuş bir eserdir. Çine rı ÇİNE (Milliyet) — Yol hususunda çok geri kalan kazanın, umum köy yol- lir. larmın köy kanununa tevfikan yaptır. Sökede Halkevi m eee, böyle tebligat SÖKE (Miliyet) — Burda da 7 ”Ayai zamanda 98 köyü bulman kn ai bir Halkevi nçılacaktır. Ke” | sada sekiz mektep di birlenç ardan dolayı baik simdiden mani | ali yala 5 yet içindedir. kanununa teyfikan birer e yaptı- HİR, Milliyet) — Şebrimiz Hela omzl ve dinl OY EM. nl tarafından | dan yapılınca çatı ve doğrama —— lay idman yurdu, genç. | VT için hususi mahasebe yardımda buz o ye san'atkârlar idman | 'unacaktır. yurdu arasmda bir çin rl ee Tekirdağ Orta Mektep Sizi sanatlarla alay tnkemı arasın İzcileri da ikinci maç 55933 cuma günü İd-| o TEKİRDAĞ, “Milliyet” — 0 man Yurdül edile ur #por yurdu ara- | tamektebin kırk izci talebesi ile sında müdür ve altı mualliminden mü- Aydında lise teşekkil bir heyet Vilâyetimizin AYDIN (Milliyet) — Bu sene oAy- dında bir lisenin açılacağı memnuniyet le haber alınmıştır. Halkın memnuniye- tine payan yoktur. Trabzon limanı Trabzondan bildiriliyor: — Trabzon yükleme ve #nonim rı boşaltma şirketi ortakları evvelki gün Halkevi salonunda yıllık toplantısını yaptılar. Müzakereyi şirket reisi Süleyman Mahir Bey actı. Bilânco ve idare mec- Kisinin ibrası kabul edildi. Yeniden se- gilmesi lâzım gelen üc âza için intihap yapıldı. Neticede eski azadan Hacı Ka- dızade Mahmut Tahsin Beyle yeniden Barbaros ve İnecik nahiyesi mın. takalarında bir seyyabat yapmış. lardır. Halkevimiz. eri ii güzel sanatlar, köycü- İl ban Siler komiteleri ile sl, tarih ve edebiyat komita- sından birer zat tefrik edilmiştir. Bu seyyahet daha fazla talebenin tarihi eserler hakkında malâmat- larını tevsi etmek için tertip olun» Germencik gençler gücü GERMENCİK (Milliyet) — Evvel- os kurulduğunu bildirdiğim gençler gü” etmektedir. Na- Yahya reisrade | Zekeriyya, Ateş oğlu | cü çalışmasına devam Ibrahim Efendiler biye müdürü beyle fırka ve belediye Mürakipliğe eski Ticaret Odası #eisi || velileri beylerin alâka ve yardımlarını © Hatipzade Mustafa Bey ayni ücretle | sirsemedikleri için bu teşekkül gün geç iplmen seçildi. tikçe kuvvetlenmekte ve sahası” Nazilli orta mektebi my Ve ni bir avct- NAZİLLİ (Milliyet) — Vilâyet urme- iman İk ” eni orta mektebin böyüdülmesi Foçada iskele için 5000 lira tahsisat kabal etmiştir. Foçadan bildiriliyor: — Foçada tuz 1 Kazanç “lâyihası Muhteiit encümen rayil hayı tetkika başlıyor ANKARA, 29 ( Telefonla yi Adliye ve Dahiliye encümenleri#” den müteşekkil muhtelit e: Devlet şürası hakkındaki lâyiha € le Maliye ve bütçe encümenleri de tadil gören kazanç lâyihasını 8 zartesi toplanlısında geriye. başlayacaktır. Yeni Avusturya safir. ANKARA, 29 ( Telefonla ) — Halen Viyanada bulunan Avustif ya sefirinin istifa ettiği ve yeriM İstokholmdeki Avusturya sefirini tayini mukarrer bulunduğu hakkt# da buraya malâmat gelmiştir. Adüyede yeni teşkilât ANKARA, 29 ( Telefonla ) — Adliye encümeni yarın öğleden evvel ve sonra toplanarak yeni ad: liye teşkilât lâyihasınm müzakert sine devam edecektir. ! lâm cezasının yerin? ağır hapis ANKARA, 29 ( Telefonla ) — Adliye encümeni İlgazlı Hatip oğ” lu Hasanın ölüm cezasına ça ması hakkındaki kararı müebbet ağır hapse tahvil etmiş ve cezanın tenzilini heyeti umumiyeye te etmistir. Kutuluk kereste girmiyecek ANKARA, 29 !'A.4.? — Mili 4 kereste Fabrikalarımız üzüm ©€ incirlerimizin ambalâzına kullanı" lan kutluk kereste ihtiyacını beher katunun fiyatı 18 kuruşu geçmiye" cek bir surette tamamile dahilden tedarik ve temin etmeyi taahhüt et miş olduklarından 1933 rekoltesi için hariçien kutulak ithal edilmi: yeceği öğrenilmiştir. Yunanistan Bulgaristat ATİNA, 29 (A.A.) — Atina A jansı bildiriyor: Sofyadaki Yunan sefiri, Sofya metrepolidinin 1913 te Bulgarların Edirneyi aldıkları nın yıldönümü münasebetile irat ettiği nutuk hakkında Bulgar hü- kümeti nezdinde teşebbüste baları smuştar: Başvekil M. Muşanof, ce vabında, ba natuklara hiç bir & iyet atfedilmemesi lâzım gel j4 diğini bildirmiş ve bizzat kendisi" nin hakiki efhârı umumiyeye ter- ceman olmayan bazı vatani cemi- Şeülerin bu tenakğiratin takbik el: 1 Rusyada tasfiye paralı 29 (AA) — Fır kada tasfi, hakkında komünist e komisyonür “ mun merkezi İkomitesi tarafındari neşrolunan emirname 1 Haziran- da tatbik mevküne girecektir. İ Deniz Ofisi İstanbulda tesis edil mesine karar verildi ATİNA; 29 A.A, — Ballenn konferan” sı Deniz işleri komitesi dün mesaisini bitirmiştir. Komite İstanbuldaki Balkan Birliği ofisine merbut bir Deniz İşleri şubesi tesisine karar vermiştir. bi Foça limanından ri erman ge iştir. İnhisarlar ü (2700) Türe meydana gelecek bir i başlamıştır. Ayni casa ayene edilmektedir. Muayene neticesin de boğalık evsafı görülen erkek dans — damsa vurulacak ve şahadetname iii kaldırılacak AYDIN <Milliyet) — Aydın bastane- si kadın hastalıkları gpütebassesı Dr. Sü- leyman Bey dünkü “Ant” gazetesinde peştamalların kaldırılması için ço kay- metli bir yazı neşrederek, toplantı ha- linde bulunan umumü meclisten hu hu susta cezri karar ittihazını istemektedir. Bu makale csasen peştamalların kak dırılması hususunda mevcut cereyanlar kuvvetlendirdi. Bütün münevverler bs hususta irşat ve telkinlerde bulunmağı milli ve medeni yurt borcu olarak kabul etmektedirler. Aydın mmtaka Etibba kongresi AYDIN Çiüllyet) —— 5 marsta Az dına gelecek ikinci ramtaka Ettiba O- dası ee İsi salonmeğik toplamı” cak ve doktor beyler fırka tarafından misafir edi
