27 Mart 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 5

PAZARTESİ, 27.5933 ————— a FTANBU. 1200 m. - 1845: Vedin Riza Hanım. 18,48 © 19,30: Orleeia, ze ii Fransızca ders müptedilere m “20,45: Darülbedayi temel, 20,45 - 21,30: Safiye Hanım ve arkadaş- a 13.16: 16.58: : konseri, me 19.30: Hafif musiki. 21: “ROMAN- TİK KADIN” isimli W. eserlerinden operet. 23.20: Dana mu- ikisi, ““ BUDAPEŞTE 580 im. 18.35: Sigan musikisi. 201 G. Rele 40: Junn Llossns caz takımı. MİLÂNO.TORİNO-CENOVA 20.10: Haberler, plâk. 20.40: Kah- ve musikisi, 22: Tenor Tito Schipa'nın taganni konseri. 23: Temsil. 487 20.25: Radyo kabaresi. 21.46: Vi yolonsel konseri (Bach). 22.10: Ban- do muzika. ZÜRİH 459 m. 21.50: Büyük senfoni konser. BÜKREŞ 394 13: Plâk. 14: Kozan 18: Radyo or kestrası. 19.15: Koza, 20: Konferans, yapanlar. 3öt Löndralanı Oda miaşir SALI, 28.333 © İSTANBUL, 1200 m. 1230 : Ankarapalas orkestrnar. Fantalıi TaFoaoiyaku Ulas Anil Fan 18.40 : Gramofon, 19.10 : Viyoloncel konseri (Edip B. ta- rafından), 19.40 ; Dans musikisi, 20.10: rapdru. 13.15: Plâk. 16.45: Plâk, 18: Sen- fonik konser. Dm musiki. 20.30: Konuşmalar. Halk kon- Zarfelt, Dvorak, Sigan yemli hai Haberler, yay trio, konseri Molnar, 1935: Miili almanca Beşriyi ve mey'eli miki yat ları, 22 emil takımı ile farı. taziler, 23.15: Zamana ait parçalar dan mürekkep konser. ZÜRİH 459 ım. 20.20: Eski güzel şarkılar. 20.50, Tamil 2280: Caz. BÜKREŞ 394 15; Plâk. Tâ: Keza. 18: Karışık kon. ÇARŞAMBA, 29.3.933 —————— e e 1200 m. - 18,45: Muzaffer Bey, 1848 20: Orkestra, ve 0 20: : Orkestra, Ajmns borsa, sa- g “ANKARA, 1638 m. ( İstanbu! saatine 18. « Orkestre ; Ouverture Baymond Fantaizle Praha, Faninisie Russches E- do 1840 1 Gramofon. 19.10 : Dans musikisi, 19.40 : Gramofon. 20.10 : Ajans haberleri ve hava raporu. VARŞOVA, 1411 m. 13.18: Plâk. 18.35: İzci saati, 17: Plâk . 18: Keza. 19.20: Haberler, Hafif musiki, . 22: Piya- no musikisi (Franck, Delbussy, To- katta). o 23: ( Mahler, Bire, Gross). 23.35: Dans musiki- * BUDAPEŞTE 550 m. 18.38: Keman konseri (Dönes Ko- romzay) . 19.35: Askeri konser. 19.45 Konuşma. 21: “Bizank” isminde pi- yes, 23: Haberler, sonra; Sigan musi- kisi, 23.50: Hafif musiki (orkestra). VİYANA 517 m, 18: Çek eserlerinden konsor. 19.301 Konferans ve saire. 20.55: “Der Zogl von We isimli musiki halk temsili. 22.38: Son baberler. 2250: Wilhelm wacek orkestrası (operet ve eski danslar). (24: Car (plâk ile). PRAĞ 487 m. 18.38: Almanca 22.48: 13: Plâk. 14: Keza. 18 Radyo or- kestrası, 19.20: Keza. 214 sel ile yeni musiki, 21.50: Piyano ilet Bach - Bussoni, Brahms, Bartok, Gla- PERŞEMBE, 303.933 İSTANBUL, 1200 m. 18 - 18,45: Nebiloğlu İsmail Hakkı Bey. 18,45 - Orkestra. 19,30 - 20: Fransızca ders ilerlemiş o- anlara. 20 - 20,30: Ülkü Hanım saz, 20,30 - 21,30: Tanburi Refik Bey. Grafomon,Ajans,borun 21,30 - 22,30: ”. saire, 19.10 ; Alaturla sax. . 19.40 : Gramofon, 20.10 : Ajans haberleri ve hava raporu. VA, 1411 m. 13.18: Plâk. 13.35: Filharmonik konser. 16.30: Plâk. 16.55: Plâk. 18: Brahms'ın eserlerinden Kuator salon konseri. 19.30: Hafif musiki. 20.35: Konuşmalar. 21.05: Hafif mu- siki o (Strauss, Penatti - Malvezzi, Vollested v.s. v.s). 2235: Temsil, 23.20: Dans . BUDAPESTE 550 m. 18.35: Plâk. 20: Macar halk şar- kıları (Sigan musikisi refakatile). Dohnanyi'nin 21.35: E, idaresinde o- porn 1 (Solist, kemanist Ju- sek Manen'in iştirakile). 23.15: Caz,— musikisi, “VİYANA 517 18; Gustav Macho takımı (operet, vals). 19: Konuşmalar, 20.38: Asker konseri. 21.50: Plâk ile Wagner'in “TANHOYZER” isimli operası. PRAG 487 m. 20.25: Bruno'dan naklen: “Gavat. ter Tod” isimli şarkılı temsil. 21.35: ? 23.50: Plâk. ZÜRİH 459 m. 18; Plâk ile İsviçre halk musikisi. 21.05: Brahms'ın eserlerinden SEN- FONİK konser. ROMA, 441 m. 13: Plâk. 14; Plâk. 18: Karışık konser. 19.20: Devamı. 20.35: “MA- DONNA'nın ZEYNETİ"” isimli Ferra» r#nin opera ŞİRESLAU sie le > Brahms'ın. le çalar konummalar 2.20: mayer iL rağ malar, İsaarml mmn.n CUMA, 31.3.933 mn JSTANBUL iğ00'm 18 - 19: Kemal Niyazi B, ve arkadaşları. 18230: Or 20 . 20,30: Hanımlar saz heyeti, 21,30 22,30: Orkestra, Ajans, borsa ha- beri saat ayarı. ANKARA, 1538 m. 1230 : Ankarapalas orkestrmer, 15. :Riyaseticümhur Flarmonik or- senfonik konseri, 18. : Alaturka saz. 1840 : Viyolon konseri (Ekrem Zeki B, 1910; 1940 : Fi ger 1040 : Fransrzen dersi VARŞOVA; 1411 m. 13.15: Plâk. 16.55: Plâk. 18: Ke- man konseri - konuşmalar, Hafif mu- siki, 21: Koni 21.20: Senfonik konser (Hendel Şopen, ). BUDAPEŞTE 550 e 18.35: Şen parçalar. 20.30: Ope- radan bir temsili nakil, Sonra: Sigan musikisi, 24.15: Cazbant. MÜNİH 532 m. 2030: Radyo orkestrası (Tenor MİLLİYET PAZARTESİ 27 MART 1933 EE > mL > 7 Günlük program göre tanzim edilmiştir ) Heyet (Koro) konseri, “23,25: Haber. ler. 23.55: Vaşingtondan: Haftanm yenilikleri (plâk ile alınmış konfe yansı nakil). VİYANA 517 m. 21.05: Orkestra konseri (Leopold Reiner'in idaresinde senfonik takım) . 22.50: Son haberler. 23.15: Gustav Macho takımı tarafından karışık kon- ser. PRAĞ 487 m. 20.28: Keman konseri (Bach). 20.45: Slovak bestekrlarınm eserle. rindan orkestra konseri. 23: Radyo orkestrası (Bethoven, Mozart, Novak v.s.). MİLANO. -TORİNO-FLORANSA | 22: Senfonik konser (i Arrigo Serato, mn tiki). BÜKREŞ 394 13: Plâk, 14: Plâk. 18: Radyo or- kesrtası. 19.15: Keza, konuşma ve fonük keman 22.18; Üperet mesi si (Kalman'ın Grnefin Maritsa'sı). 2345; Konser. CUMARTSİ, 14.933 İSTANBUL, 1200 m. RŞOVA, 1411 m. 13.15: Plâk. 14.18: Talebeye mah- #as matinal konser. 17: Plâk. 18.10: Hafif musiki, 21: Hafif konser. (Z. “e Friml, Andrejew v.s.). 23.10: Sipen konseri. 23.40: Film müsaha- besi. 24: Caz. BUDAPEŞTE 550 m. 1.35: Çift piyano ile caz hava- ları. 19.45: Homeros şarkı birliğinin müsameresi. 20.55: Verdi'nin bilin meyen parçalarından konser. 22: Ka- rışık neşriyat. 24: Sigan musikisi, PALERMO 533 m, 21.50: “Sevilen ev” isimli Lombahi do'nun opereti. -* VİYANA 517 m. 19.10: Hafif musiki (Marş, vals, operetler). 21.05: Osvald Kabasta”. nım idaresinde “Hary Janos” isimi musikili temsil. 23.65: Plâk ile akşam konseri MİLAÂNO.TORİNO-FLORANSA 20.40: (Triyeste): Piyano kon- seri. 21.45: “Rompicollo” ismindeki operet (Pretri). PRAĞ 487 m. 19.35: Almanca musikili neşriyat. 20.18: Aikeri bando muzika, 71.10; Konser. 23: Son haberler. 23.15: Ha- | fif musiki. BÜKREŞ 394 m. 13: Plâk, 14: Keza. Sibi ı, 19: Konuşmalar. 21; 21.45: Tagannili o konser 22.20: Enescu lokanta; len: Dans musikisi. BRESLAU 325 m. 19.30: Milano opera artisilerinin plâklarından. PAZAR, 2. 8. 933 İSTANBUL, 1200 m. 18. 18,45: Nihal Hanım. 18,15 - 20: Orkestra, 21,30 - 22,30: Gramofon,Ajans,borsa ha- beri saat ayarı . ANKARA, 1538 m. 1230: A 18. : Alaturka saz 18.45 : Gramofon. E.E Alaturlen saz jana hahesleri ie) hava raporu, #SUDAREŞTE 0 17,15: Hubay eersayirmnaserii 19,25: Genç kızlar korosunun: şarkıları, 20,20: Leo Fall'in operetlerinden “İstan- bul gülü” (Lo Rose de Stamboul). 22,45: Konuşmalar. 23,45: Sigan musikisi. VİYANA 517 m. 18,05: Öğleden sonraya mahsus musi- ki (Otto Römiseh takımı). 19,55: Hans Hayık kendi eserlerini / çalıyor. 21,05: “Rip - Rir” isimli romantik operet, 22,40: «likbahar» isimli Lehar'ın opereti. 23,40: İsy Gayger caz takımı. PRAG 457 m. 18,15: Plâk, 19,05: Almanca musikili neşriyat, 20: Askeri musiki. 21: Konuş- innu ta- | Temsil, (Koro). smdan nak- ma, 21,35: Kuslar konseri. 22.05: Yermini 1, Konuşmalar. 23,36: Karlton Band caz takır. MİLANO - TORINO - FLORANSA 21,50: “Holivut duşesi” ismindeki Lon. bardo'nun opereti. ROMA 441 m, 18,05: Senfonik konser (Bernardino Mklrertkin reel zili “li To- reador” isimli 3 perdelik operet. 12,15: Askeri musiki. 13: Plâk. 14,15: Plâk. 18: Jean Marco orkestrası. 19,15; Jean Marko takımı. 20: Ders ve. 21,05: Orkestra (Gluck, Bizet, Mac Dowell). 2145: Viyana Kuntoe musikisi (Kol. nn, Kronegzer, R.. Stolz, Leopoldi, — yda lle Radye sikime (Pol Birinci Sahifeden Geçen Yazılar BARR GZEL EE EZ Münakaşalı içiima olacak (Başı 1 inci sahifede) ve duyulmuş olan bir hâldir. Meseleyi daha iyi ortaya çıkarmak için dilimizi yabancı kelimelerden — icap ettiği veçhile — kurtarmak üze- re yapılacak işin iki tarafını yani zor ve kolay kısımları öne sürelim: Türkçe kelimelerin kök dediğimiz ilk hecelerden iştikak ettiği ve bu he- celeri teşkil etmek üzere yer alabile- cek ses (harf) lerden bir takımının hecelerin o başma mealüm- dur. Bu yüzden köklerin adedi yani kelime kaynakları tabiatile azalmak- tadır. Türkçemizde ses ahengi kaide- sinin de bu azalmada ayrıca tesir gös- gerektir. İşaret sunl getirebilü Acaba dilimiz, incelmiş ve tekâmül etmiş bir yaşayışın bütün ihtiyaçları- nı ve zaruretlerini ifade (edecek bir yer muallim olmuş olan atalarımızın dili bugün kadar yani yal» nız bazı lerin iri bazı hecelerin sonuna bir takım lâhi- kaların eklenmesile veya genişliyecek kadar dar 0 hentiz hakile herkesçe bilinmi- yen çek şer ve canlı kuruluşu ona biç pir dilin varlığında bulamayan vuzuhu vermiştir ve verebi- Filhakika, bugün kelime bulmak i- vasıtalar ve kul- andığımız usüller yukarıda işaret et- tiğim gibi diğer Jebçalrden » yaya caki kelimelerden istifade etmek, kep kelimeler vücuda eller kök lere (ana hecelere) lâhikalar ilâve et- üretme kaynakları ne bu kadar mah- duttur ve ne de bu kadar dardır. Türk dilinde; 1. — İlk hecedeki saitlerin değiş. mesi Ve bilhassa daha umumi bir kaide olmak üzere 2. — Ana kelimelerin (köklerin) son harflerinin Çanelrinin) değişmesi sai mübadelesile pek çok kelimeler Meydana gelir. Bu suretle meydana gelen kelime- ler basit ve sadedirler. ayyen esaslar dahilinde EREĞLİ anlaşılmaları hattâ yabancılar için bi- le kolay ve mümkündür. Meselâ top- Iamak manasına olan tirmek ( (der- mek) teki kökün son harfinin (2) ol- masile meydana gelen tizmek (diz- mek) toplayışta intizamı ifade eder. Bürmek ile burmak arasında, saitle- rin değişmesile hâsıl olan mana farkı kolaylıkla tespit edilir. Bürmek; sar- mak, çevirmek; burmak daha kuvvet- le döndürüp çevirmek, & bükmek bir şeyi kendi üzerine sarmak, çevirmek, büzmek, bükülme ve bunun neticesi daralma, ufalma ve tekallâs demek- tir. Ufalmak manasında kırmak ile kıymak, kırkmak, kırpmak, kısmak kelimeleri hep bir köktendir, araların- daki mana farkı köklerdeki son harf- lerin değişmesinden, Köklerdeki aaitlerin değişmesile ta- bassul eden mana farkına misal ver- miş olmak üzere meselâ yükselmek ve yukarıya çıkmak manalara ge- len ağmak kelimesinden müştak bulu le oğan arasındaki farka dikkat kâfidir. Ağa veya eski şekli- le ağan Yakütada baba, Kırgetda büyük baba, çağataycada büyük bir rader ve bugün bu dillerde reis, âmir manalarına gelir. Oğan Allah demek- tir. Saitin değişmesi mana farkını ver. miştir, Öörülüyer ki irani Bönyesin- de, kuruluşunda bulunan bazı yollar. dan gitmeğe çok pratik, vâzıh ve gör zel ve ayni zamanda ren İm- ce farkları da bile ihtiva edecek ke-. limeler vücuda getirmek | kabildir. lake gözel hizi bir önlem köke eklendiği bir çok katarlara ve- “Ulu ve asil rehberin tuttuğu diğer büyük işler gibi dil işinin de Oenbü- al ve Sr Sİ mai pak ve ice yakındır, p Münakaşalı konferans Prşembe gü öğleden sonra Halkevinde Dil ve Edebiyat şube- sinin tertip ettiği büyük bir dil top lantısı yapılmıştır. Bu toplantıda yeni dil inkılâbı, öz Türkçenin temini işi münakaşa hı bir konferans şeklinde görüşü- lecektir. Bu toplantıya bir çok ze- vat davet edilmiştir. Münakaşalı konferansta istiyen hatipler söz alabilecekle: İsimlerini değiştirmek için Beyoğlu 45 inci mektep üçün- cü snıf talebesi adlarını “yeni | Daha bir çok ilk mekteplerde tale be isimlerini değiştirmek için lâ- xım gelen makamlara müracaat | etmişlerdir. Liste “15” Rağmen: Körlüğüne, tersine, Rekabeti Yarışma, kıskançlık ; yarış, Rakam; 1 — Yarma, yazı. 2 — Sayı, Rakip: Yarışan, Razı: İsteği olan, Refah: Bollukla geçin. me, bolgeçiniş, iyi yaşayış, Remz: 1 — Gözkırpma, ismar. 2 — (kimyada) for mül,Renk 1 — Boya, 2 — yol (tara) 3— Oyun, dolap (hile), Resim: 1 — yarma, gizme, 2 — Biligi, ir. 3 — Kıhk (Tasvir ve tarz sözleri karşılığı). 4 — Taslak, plân. $ —Kılik bilgisi, 6 — Fotoğraf, 7 — Türe “idet”, 8 — Vergi, baç. Rey: Görüş, düşünüş, düşünce, rey. Muallim Ragıp Tevfik ... On dördüncü Liste Paye: Kur. (Kur “Mertebe, paye.Ku- ruluyor” kendine paye veriyor.) Pej- mürde; Soluk, Buruşuk, Düşük. Pençe: El, Duynak, (Elizi, elatmak, elegirmek, eline düşmek, elele gelmek.). Şakımma, Korunma. Pervane: Gecekuşu, Çark, Dönek, Perver: Bu sözün dilimiz. deki karşılığı sevendir. Sevmekten sora- dır ki, yerine göre bir çok sözler bunun tanperver, Yurtçu, Türkçü o sörü de böyledir. Maarifperver” biliğe çalışan. Ruhperver,ruhokşayıcı, haysiyyetperver. Haysiyet gözcden, Şehvetperver, Şeh- vet düşkünü, Nazperver, Nazir). Peri- şan: Dağmık, Karışık, Saçık, Peşimanı Yökünç. Peşin: İlkin, önden , önce. Pey da: Biten, çıkan, görünen. Peygamber: Yalavaç. (Yalavar, Elçi, Eminönü Sebzehane 5. N. 8. Ruhi zade İbrahim İzzet ... On dördüncü Liste Paye: Baskıç, basamak. Pejmürdet Buruşuk, Bi kâğıt, Solmuş, soluk, ik Bakimi Sekipüsii, eski tıcı kuş pençesi), Kartal kmağı, Çnak yırtıcı hayvan pençesi), Aslan cınağı, duynak, (hayvan pençesi), at duyrağı. Perhiz: Sakınma, perhiz (Perhiz sözü perhizden, sakınmak kelimesinden çık» tığı içim yerine sakınma sözünü kulla 'nabiliriz). Pervane: Gecekelebeği, Çark, dönek, (dönen avadanlık). O geminin döneği (çarka) bozulmuştu. Perver; Bes leyici, yetiştiren, sever (sever), yoksul besleyici, ee yetiştiren, yurtsever, Peşiman: Pişman (Dörimek, çay» mak vazgeçmek, kelimelerinde ildim, pişman sözlerinde bulunan açıma (tecs- 808) manası yoktur. Onun için Çildim) sözünün cnalandırılması gerektir). Pi- sin: Önce, önden, ör, ilk. Evi kiraya ve ririm ama parayi önce vereceksiniz. İş- ledikçe: Parayı her ay işledikçe (peşin) verecektir. Peyda: Var, açık, belli. (Pey , da olmak, görünmek). Peyda etmek, va retmek, doğurmak). Peygamber: Yala- vaç, yulavaç. Perişan: Dağınık, karışık, onun ki dağınıktır, Bozuk, yıkık- dökük, O cami bozuk, yıkık döküktür. Tüsulı, kaygılı, — Zavalir çok tasalıdır. Perişan hal, acınacak bir biçimde bulu- nan, Perişanlık, Dağınıklık, tasa, kayg.) Muallim; Ragıp Tevfik ... 13 üncü Liste oynaması, huy. Namzet: nişanlı, yavuk- Iu, seçilmeğe gösterilen kişi, Namus: tü re, doğrululuk, usluluk, türk: Naz: savsaklamak, kendini sevdirmek türkçeleşmiştir. Nazım: dizen, sıralayıp düzen veren; türkü düzen, düzelten, na sın şeklinde şiir yerinde. kullanılıyor. Nesir: saçmak, gr ve Mn olmayan. peşiman ç e bir geyin çıkarıldığı yer, gıkarak, bulak, kaynak, menba kar. yi. Memur: Kendisine buyrulmuş işi başarmağa konulmuş bi türkçesi, yazıcı, uşak dutulmuş, di- gerinin işini aylıkla gören aylıkçi, Me- muriyet: Memurluk, iş, aylıkçilik. Mü- balâğa: Çizgiğan çıkmak, taşğinlik, böy- Gelen karşılıklar! Mektepten Tardedildi (Başı Linci sahifede) den bir rapor istemiştir. sene de Talebe Cemiyeti tarafından böyle bir müracaatname lanmış ve El Hil Hİ i : u i HE İ İ 15 in m il iç ir ii yazmasile meşgul ve MM rik teşebbüsünde önayak ei Talebe Cemiyeti Reisi Şevket Efendi de bir ae ae Halit Şazinin Mezarında (Başı 1 inci sahifede) ihtifale nihayet Hindistandan çıkan altınlar BOMBÂY, 26 (AA) — Car fou vapuru, için 2.523.000, New Varki için 7.782.000 ve Amsterdamiçin 1.179.000 rupi- e: kıymetinde altın yükletmiştir. Tuscania yapuru Liverpool'n 2.869.000 ruples kıymetinde altın ylmmmimtr ii President Harris- vapuru da dün 454.00 rupies kiymieinde altını yüklü olduğu halde hareket etmiştir © Milliyet bu sütunda iş ve işçi istiz yenlere tavassut ediyor. İş ve işçi istiyenler bir mektupla İş büro muza müracaat etmelidirler. İş isteyenler Orta mektepten mezun bir efendi, ya- Rusçuklu Hakkı Galatasarayda Kanzük eczahanesi karşısında Sahne sokuğında 3 numa- ralı apartımanda İ numara, DOKTOR Hafız CEMAL Dahiliye hastalıkları mütehassısı Cumadan maada hergün öğleden | sonra saat (2,30 dan 5 e) kadar İstan bulda Divanyolunda 118 numaralı bu- susi dairesinde dahili hastalıkları mua- yene ve tedavi eder. Telefon: İstanbulz eterek ve ekliyerek, anlatmak, olmiyanı olmuş göstermek, Erenköv: Hazinedar oğlu. | 22.39. . 467 amil ile mm li ne men sö