21 Şubat 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

SALI 21 ŞUBAT 1933 No. 2526 NUSHASI 5 KU Yugoslavya'nın Kurtuluşu Cenevrede © Küçük İtilâf Devletleri arasında imzalanan misak Yugoslâvya, & Çekoslo- vakya ve Romanya arasındaki tesanüdü hayli arttırmıştır. Bu evletler, harici meselelerde ima beraber yürüyecekler, biribirine o sormadan başka letlerle muahede imzalamı- Yacaklar. Hariciye Nazırları senede üç defa toplanıp her üç devletin de harici siyasetine Hüikamet verecek. o Bundan böyle küçük itilaf, üç devletin Muayyen bazı meseleler hak- nda bir anlaşmaları olmak- tân çıkıyor da federal bir sis- tme çok yakın bir şekle Yor. Eğer “Büyük devlet” ok Manın ınikyası nüfus ise, Ce- hevre itilâfından sonra 47 mil- Yon nüfuslu yeni bir “Büyük devlet” meydana © gelmiş de- mektir, Bu, Avrupanın siyasi mü- Yüzenesinde ehemmiyeli bir âdisedir. o Bununla beraber, rla Avrupada sükün ve istik- Yarın teminine kâfi olmaktan Şok uzaktır. Bir defa hudutla- rın değişmesi için mücadele e- den kuvvetler de büyüktür. Fa- i Orta Avrupanın sükününü tehdit eden ani tehlike, bey- Belmilel hudutların değişme- sinden ziyade Yugoslâvyanın ili vaziyetidir. Bütün ema- Peler, bu memleketin bir dahili ihtilâl arifesinde olduğuna de- âlet etmektedir. Ve eğer Yu- goslâvya Devleti, kendi hudut- 1 içinde bulunan (milletler arasındaki münasebetleri tan- Zin etmezse, Orta Avrupanın ea ve istikrarı temin edil- olmaz. Bugün Yugoslâvya harici tecavüzden siyade dahi: li ihtilâl tehiikesine maruzdur. . Germain sulhünden sonra on sene şimdiki Yugoslâvya- nun adı Sırp, Hırvat ve Sloven > Fakat hakikatte iri” Yasi fırkalar şeklinde Mentoda mücadeleye giriştiler. Nihayet 1928 de Hurvat lider- eri Belgratta Millet Meclisin- de yapılan bir suikaste kurban gitti. Bundan sonra 1929 kâ- Mümüsenisinde Kral Aleksan- anunu Esasiyi i k Kam a ederek memleketin | mukadde- ratını eline aldı, O tarihten ie beren devletin adı da deği ki Ve Sırp, Hırvat, Sloven Kralı. ğr Yugoslâvya oldu. Dört senelik tecrübe, (o Yu- goslâvyada diktatörlüğün hiç ir meseleyi halledemediğini Söstermiştir. Harp sonrası si- Yaset âleminin hercü merti içinden bir çok © memleketler isiplin sayesinde kurtulmuş dır. Bu disiplini kurarken bazan parlâmentolar tatil devlet sistemleri değiş , Fakat dikkat edilirse, siplin idaresi ancak mü- bir, illetler arasında ku- sim iliyor. “Yugoslâvya gibi disipg tecanis zemleketlerde id, vin 18 inci asrın istibdat aresi ştuğundan © kurtulmak için i#vatların ve Slovenlerin Attikleri mücadele, tıpkı eski i Yusturyayı teşkil eden millet. rin istiklâl O mücadelelerine a »ziyor. Sırplıların da bu mil- mücadeleye karşı kullandık. ilâhi . lelerde kullamlan mcade- lardır: istipdat ve akal” Dört senedi, yezbakküm... takip edilen bu siyasetin ie cesi şu olmuştur ki, a te bütün fırkaların ve | bütü, milletlerin bir dereceye > sayıp hürmet — ettiği kral da harcanmıştır. Orta Avrupa İs. lâvları arasında Karayorgi ai. sine karşı bir muhabbet, bir ürmet hissi vardı. Ve bu da- ğinık milletlerin krallık etra- da toplanmaları bir zaman- vi ismin yal şahsan çok halim olmak- 4 beraber dört senelik dikta- idaresinin © mes'uliyeti parlâ: şeklini aldı.Sırp boyun. | görünüyordu. | RUŞTUR ANKARA, 20 (Telefonla) — Halkevlerinin açılması yıldö- mümünün tes'it edileceği cuma günü Gazi Hz. nin bir nutuk i- rat etmeleri burada muhtemel- | addedilmektedir. Bu nutuk ay- ni günde radyo ile bütün Hal- | kevlerinde | dinlenebilecektir. | Bunun için lâzım gelen terti- | bat alınmıştır. İ Recep Bey geldi C. H. Fırkası umumi kâtibi Recep Bey dün İstanbula gel. miştir. Recep B. dün fırka mer kezine gelerek Cevdet Ke: rim Beyle bir müddet konuş- muştur. Recep B. perşembe günü Ankaraya dönecektir. Recep Beyefendi, öğleden sonra Dolmabahçe sarayına gi- derek Reisicümhur Hazretleri: ne arzı tazimat etmiştir. Se Huriyenin rıhtımda aldırdığımız resmi İşgal zamanmda Ermeniler | tarafından kaçırılan Huriye H. nihayet dün Anavatana kavuş” Aleksandre'ın omuzlarına yük | letilmiştir. Kral da prestijini kaybettikten sonra Yu te yada bu gayrimütecani leri etrafına toplıya! kuvvet kalmamış o demektir.! Yugoslâvyanm dertlerine çare Halkevleri günü Gazi Hz.nin bir nutuk irad buyurmaları muhtemeldir Huriye dün geldi Nihayet anavatana kavuştu, muallim olmak istiyor Huriye dün Vilâyete getirilirken bi Fırna umumi kâtibi Recep Bey Huriye Hanım İtalyadan bindiği Adriya vapuru gece li- mana gelmişti, Sabahleyin sa- at yedide vapurdan Huriye H. polis 5 inci şube memurları ta- rafından çıkarıldı ve 5 inci beye getirildi. Burada Huriye H. evvelâ Beşinci Şube Müdü- rü Kenan Beyle dan sonra ifadesinin sma başlandı. Bu ifade alınma- sı akşama kadar © devam etti. Şimdi 18 yaşlarında — olan bu atı hakikaten en teresan ve acıklıdır. Hurye H. ilâ erken konuştuk. Huriye H. kısa boylu, esmer bir kızca- gızdır. Yüzünde Türk ırkmın mütebariz hususiyetleri vardır. uriye Hanım hemen bütün dünya yetimhaneleri tarafın- | dan kabul edilen geniş ve si- | yah harmaniyeyi omuzuna al- miş, kenarları az ve kıvrık bir şapka giymişti, Yanına yaklaştık, bu uzun macerasını anlatmasını rica et- | tik. Çok güzel bir türkçe ile ce vap verdi: — Bir şey yok ki.. Sonra ilâve e: — Polis sordı (Devamı 6 ncı sahifede) olmak üzere federal sistemi ileri sürenler, daima | kralın prestijine güveniyorlardı. Bu prestij azaldıkça, Yugoslâvya- nn kurtuluş ümitleri de azal- maktadır. Abinet ŞUKRU | 15 marta kadar Hamillerle mukave- le imzalanacak Osmanlı borçları hakkında hâmiller mümessilleri ile akte- ARZ dilecek itilâfın Pariste son mü zakereleri ya- pılmaktadır.Sa raçoğlu Şükrü » ile hâmil ında cc reyan eden mü zakerelerde bi af aktedilmişti.Pa riste elyevm bu 5. Şükrü B. itilâf dairesinde kat'i mukave- lenamenin ihzarı ile iştigal €-| dilmektedir. Saraçoğlu Şükrü B. le hâ- miller arasında aktedilen pren sip itilâfı mucibince kat'i mu- kavelenamenin nihayet 15 mar ta kadar imza edilmesi tekar- Bu tarihe kadar itilâfname imza edilmediği tak dirde, her iki tarafın serbesti- sini muhafaza etmesi esas ol rek kabul (edildiğinden kat'i mukavelenamenin 15 marta ka dar imza edilmesine o muhak- kak nazarile bakılmaktadır. Sinema gibi Tayyare ile bir kız kaçırma vakası Dün şehrimizde sinemalar- da olduğu gibi, Amerikanvari bir kız kaçırma vakası oldü- ğu şayiası çıkmıştır. Bu şayia- yi tahkik ettik. Şu meticeyi al- dık: Sahibinin sesi gramofon şir | acentesi ketinin şehrimizdeki İtalyan tebeasmdan M. Norber Şor'un 18 yaşmda bir kızı var- MI. Şor dün sabah evden ve öğleye kadar evine dönmemiştir. Bilâhare M un bir müddet evvel şehrimiz- de temsiller vererek OAtinaya gitmiş olan Mm. Kiveli kum- istlerinden M. Pa- birlikte sabah © saat 10 da hareket eden tayyare ile A- ittiği rivayeti çıkmış. M. Şor ve refikası kızlarının Atinaya gittiği şayiasını işidin- ce hemen zabıtaya müracaat et mişlerdir. Aero ekspreste ne diyorlar Aero - Ekspres tayyare şir- keti nezdinde yaptığımız tahki kata nazaran, dün sabah Bü. yükdereden Atinaya hareket e den tayyare ile M. Papas' fakatinde MI. Smiry: in de genç bir kız bulunduğu hal. de Atinaya gittikleri ve nin de Yunan pasaportunu hâ- mil bulundukları anlaşılmıştır. Vilâyetten tahhikatımız Döer taraftan meseleyi lâyetten sorduk. Vilâyet tahki- (Devamı 6 net sahifede) I#> Gazi Fiz. İSTANBUL, 20 A.A. — Reisicümhar © Hazretleri bugün de bir tarafa çık- mamışlar, © dairelerinde meşgul olmuşlardır... | iBursa Hâdisesi | Muhakeme Çorum- da görülecektir BURSA, 20 (Telefonla) — Ezan bâdisesi maznunlarına a- it evrakın müstantiklik tarafın dan tetkiki ikmal edilmiştir. Öğrendiğime göre maznun- muhakemeleri Çorumda lecektir. İzmirdeki mevkuflar İZMİR, 20 (Telefonla) — | Türkçe ezan aleyhinde vaiz et- tiğinden dolayı mevkuf Tunus lu Habib boca ile evkaf müdü- rüne mektup yollama suçun- İ dan mevkuf Salepcioğlu camii | imamı İlyas EF. nin Çorumda muhakeme edilecekleri haber İ alınmıştır. Heyeti Vekile Maliye Vekili Abdülhalik ve İktısat vekili Celâl Beyler ANKARA, 20 (Telefonla) - Yeni kontenjan listesi üzeri deki tetkikat henü; lemediğinden bugünkü Heyeti Vekile içtimamda bu mevzu müzakere olunamamıştır. E.Ahmet Han Türkiyeye gelmek i üzre Halebe vardı BERUT, 20. A. A. — Alien E- miri Nadir Şahm kardeşi Emir Ab- met Han refakatinde hariciye nazırı ve Miralay Sadık Han ve Emir A ziz Han ve daha bazı zevat olduğu halde yarın akşam Halebe gelecek İ ve merasimle karşılanacaktır. Emir Hazretlerini Afğan hükümeti umu- runa da bakan Suriyedeki Türkiye hükümeti ove Halep (O konsolosları Şamda karşılamışlardır. Emir Haz retleri salı veya çarşamba günü Tür kiyeye hareket ek üzre Halepter ayrılacaklardır. Herkesin alâka ile takip edeceği | Milit mücadele hatıraları Herkesin büyük bir alâ- ka ve heyecan ile takip e- deceği bu hatıratı pek ya- kında neşre başlıyacağız. Milli mücadelenin ve T. B. Millet Meclisi Hükümeti. nin ilk devirlerini salâhi- yetle anlatan ve aydmla- tan bu hatıraların eher- miyetine işaret | için bazı pasajlarının e başlıklarıı dercediyoruz: Konyalı Vehbi Hoca — Millet Meclisi kanun yapamaz mı? — İçki yasak olacak — Vekiller arabaya binmeli mi? — Garp cephesinde anarşi! — Sergerde kardeşler — Ali Kemalin dedikleri — Mustafa Kemalin fikri — Zorbalar saltanatına yer yok! — İsm et B. (Pş.) cephe kumandanı — Hocaların terörü — Mustafa Kemal Pş. ne demek isti- yor? — Cafer Tayyar B. esir mi oldu? Sahip ve Başmuharriri Siirt Meb'usu MAHMUT Umumi Neşriyat ve Yazı Müdürü ETEM İZZET Ordular karşı karşıya! Japonlar çarpışacak ve milleti ler meclisinden de çıkacak ! PEKİN, 20 A. A. — 50 bin Japon askeri ile, bir çok Man- çuri kıtaatı, 100 tayyare, müte- addit tanklar, Jehol'a karşı ya pılacak taarruza girişmek için Jeneral Muto'nun bir işaretini beklemektedir. Bu esnada 150:000 Çin as- keri ve gönüllüsü, Jehol'un te- pelerinde mevzi almaktadırlar. İ Bu tepeler, tabit ve müthiş bi- rer müdafaa hattıdır. Ayni isimdeki eyaletin mer kezi olan Jehol şehrini Pekin'e bağlıyan bir tek yol, kamyon- larla dolmustur. Kamyonlar, Çin askerlerine mühimmat ve erzak nakletmek tedir. Pekindeki doktorlar, şehrin hastanelerini hazırlamaktadır. lar. Pekinde büvük bir heye- can ve ıstırap hüküm sürmek- tedir. Japon taarruzuna anbean intizar olunuyor. Nasihat isftemeyor CENEVRE, 20 A. A, — Ja- pon heyeti, Japon Hükümeti- nin 19' lar komitesi tarafından tanzim edilmiş olan vasayayı reddetmeğe kat'i surette azmet miş olduğunu bildirmektedir. LONDRA, 20 A.A kio'dan bildiriliyor: Japony: Hükümetinin 19'lar kamitesi raporunun Milletler Cemiyeti tarafmdan kabul edilmesi ihti- maline binaen, © Cenevredeki heyetini geri çağırmağa ve Ja: poriyanın Milletler Cemiyetin. den çekilmesi için zarpri olan usule müracaat etmeğe karar iş olduğu söylenmektedir. Büyük Meclisin kararına karşı Japon Hükümetinin mukabil bir beyanname neşredeceği tah min olunmaktadır. Japonya- Gayrimübadil heyeti Japonların Cenevredeki murahhas: M. Matsuoküğ nın Milletler Cemiyetini hang tarihte terkedeceği kat'i surel te tasrih olunmuyor. Tokyoda içtimalar i TOKYO, 20A.A. — Baf vekil M. Saito, dün Prens Saiğ le görüşmüş idi. Kabine Mi letler Cemiyetine karşı itihağ edilecek hattı hareket hakkığ da bir karar ittihaz etmek üzü re bu sabah toplanmıştır. Başvekil, kabinenin kendi bul etmiş olduğunu sö: Başvekilin noktai Prens Saion noktai nazi rile tamamile tetabuk etmkte dir. (Devamı 6 ncı sahifede) $ Dün kongre halinde toplanıl& rak üç kişilik Gayrimübadiller kongresi, | dün öğleden sonra saat 14 de Halkevi salonunda toplandı. Kongre azası, riyasete itti- fakla İsmail Müştak Beyi seç- | tiler. Müştak Bey, riyaset ma- tihabı için toplanıldığına ret etti ve Muhsin ve Abdullah Beyler kâtipliklere | seçilerek müzakere açıldı. Azadan Ahmet Bey: Heyeti seçmezden evvel sa- lâhiyetlerini tesbit edelim! fik- rinde bulundu. İsmail Müştak Bey kongre- nin geçen celsesinde ( riyaset makamı tarafından yapılan tebligatı madde madde tekrar- ladı ve bu kararların ekteriyet le verilmediğine dair kâtip Sa- di ve Salih Beylerin verdikleri tekriri O mevzuu bahsederek | heyet seçildi bunlar hakkında heyeti w miyenin tekrar mütalcası fında toplanıyordu. Binaenii leyh, bunı kişilik heyetin seçilmesi için n harekete geçildi. Bu esnada azadan Halil şimdiye kadar müracaat etrj yenlere gayri mübadillik tının verilmemesine ve yapı cak müracaatlerın kabul ed memesine, Muhtelit Mübad komisyonu emrinde | bulu 62,500 İngiliz lirasınm ga mübadillere tevzii için temi | niyatta bulunulmasına dair takriri olduğunu hatırlattı. takrirler reye konarak (Devamı 6 ncı sahifede,