24 Aralık 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

yy yi e k Tarihi tefrika: 53 93 felâketleri ve İgnatief Mitat Paşa isterse halkı ayak. landırabilirdi, fakat... Serasker, vükelâ arasında, en çok Mitat Paşaya güveni- yordu. Mitat Paşa da piş birçok sillelerini yemişti. bette o da Abdülüzize diş bile mek gerekti. Yalnız bir kusuru vardı bu Mitat Paşanm: kafa- sına bir “Kanymu Esasi”, “meş rutiyet” sözü kakılmıştı. İlle onu yapmak istiyordu. Hüseyin Avni Paşanın böyle bir şeye lüzum gördüğü yoktu. Askerce idareye sre Çok mağrurdu. Kendi dediğini kim- senin geri çevirmesine razt ol- mazdı. Devlet işine şunun, bu- Gun karışmasma aklı erimiyor- du, Herkesin ağzında dolaşan bu meşrutiyet neydi sanki? Vilâ- yetlerden birtakım adamlar ge- lecek, bir meclis (o kurulacak M' Caf bu meclise rey soracak lar. böyle şey mi olurdu? Ta taşranm bir köşesinden gelmiş bir adam, ordu: nereden bilip Müşüre akıl öğretebilirdi? Ama, re yapmalı? Herkesin ağzımda dolaşan, Abdülüzizi is- temiyenlerin hemen hepsinin istediği bu o konstitüsyona hiç değilse şimdilik | taraftar gibi görünmek lâzımdı, Hüseyin Avni Ps. kendini bir kere sadarete kadar yükselten yalana artık kanıksamış gibi! idi. Deha Sirvani zade sadare- tinde Mitat Paşa ile Abdülâzizi tahitan indirmek üzerine konuş muşlardı, Bu sefer de ilk fırsat- ta iki verir, bunun üzerine söz etmeğe başladılar. Mitat Paşanın halk arasında büyük bir şöhreti vardı: Bütün eski. yeni Jön - Türkler, bütün Avrupa görmüş, okumuş adam- lar, o Fatib dersiamları, medre se talebesi, hattâ valiliğinde bu unduğu yerler halkı, onu sever lerdi. Ziya Paşa, Köse Raif Paşa, Sirvani Zade Ahmet Hu- Tüsi Efendi, herzaman dairesi- me devam ederlerdi. Ziya Paşa 'doktor Kopoliyon © vasıtasile veliaht Murat Efendi ile de ha- berleşmekte idi. Bunun için Mitat Paşa is. terse halkı ayaklandırabilirdi. İstanbul gibi o zaman tetik ya- şadığı hir sehirde birkaç yöz ki sinin aray herkesi hare- Paşâyr durduruyor kerden eli olmaması yüz, hattâ birkaç bin ai" lantısı bir tabur silâh: sake önünde hiç bir şev demek değil idi. Askerin iştiraki, yahut hiç olmazsa bitaraflığı © elde edil. meren ayaklanmak, halkı, mak sy tehlikeye sokmak demek- İkincisi de, İstanbul içinde on binlerce insanın ayaklanma- 81, bep teli tereddüt içinde yaşıyan müslümanlarla hiristi- yanlar arasında bir & rn, meydan ale Gi Te) matief'in ekmeğine yağ sürme- si korkusu idi. Mitat Paşa, bunlara yer kal mamak için askeri elde ederek | sessizce b wişi bitirmek istedi, Bu da Hüseyin Avni © ortaklığına bağlı idi, mı Abdülâzizi İşte böylece asıl emelleri bi- | uymıyan iki devlet ada tahttar indir. Rack iin ünlaşmışlarıd. 5 hocalar takımı > sevildiğini, irmak Avni te saraya duyurma: an bu işi mak içim çok ihtiyatlı lim mıya mecburdu. Sırdaşı olan Dir: Şüray: Askeri Rehi Redif Paşanın l J üzerine Redif Paşaya | — Öyleyese bir gece sen Sü leyman Paşayı al, bizim yalıya ed peh de şöyle bir görüşelim. ... Süleyman Paşanın Abdülâ- münevver ve meşrutiyet taraf- tarı bilinen beşinci Muradı tah- ta çıkarmak, böylelikle —— kete meşrutiyet usulünü y irmak yeke i hazırlıklarını Süleyma: nin içinde bu dilek, çektmiberi vardı. Jön - Türklerin ilk teşek kiilünde 35 inci yedirin başı ol- muştu. Hele son zamanlarda iş lerin gidişi bu mert ve bilgili as keri çok üzüyordu. Süleyman Paşa, saraya en yakın olan Taşkısladaki tabur- larla harbiye talebesine güveni İ yordu. Kendisi / harbiyede ya tardı. Talebe ( nazirlarına can İvermeğe hazırdılar. Harbiye Müdürü Ahmet Bey, talebe ara sında işlerin fenalığı sözler olduğunu, bazı genç ve hi talebenin bu uğurda feda iğe hazır olduklarım Süley- man Paşaya haber © vermişti. | Taşkışlada üç tabur asker var- İd. Bunlar da hassa birinci ala- | yın ikinci taburu ile hassa dör- düncü ve beşinci talin taburla- İri idi. Beşinci Talia taburu ku mandanı binbaşı İzzet Bey, Sü- leyman © Paşanın İ mert, hamiyetli bir adamdı. Pa İşa, bir aralık İzzet Beyle görüş | müş, sözleşmiş, hem onun, hem a işe girişeceğine sözalmış idi. İstanbul Merkez Kumanda. nı Mirliva Mustafa Seyfi P: Süleyman Paşanm . dostların. dandı. Bir gece Süleyman Pa- şanm evinde iken ahvalden öz açılmış, lâf lâf açarak iş, ica- bında asker kuvvetile saltanatı tebdile kadar dayanmıştı. Yal. sızdılar. Mustafa Seyfi Paşa öy le bir teşebbüs olursa akli askerle vardıma gideceğine söz verdi, Süleyman (Paşa, Jön Türklerden alıştığı usule uya- rak, Seyfi Paşanım elimi tuttu. Yemin ettirdi. Süleyman Paşa, pratik bir sdamdı. Sözü ayağa düşürme - | den, ortalığa velvele © verme- den iş görmenin yolunu bilirdi. Askerdi. Sözüne güveneceği damları seçmesini ea bilirdi. Bunun içim kuvvetin asıl dayan dığı noktaları tatmakla İalmıs, çok adama açılmamıştır. Redif Paşaya açılması da artık hazır. ığıns güvendiğinden o yüksek makamlardan «! tutmak icindi. seraskerin yalısma götürmesi, ! Süleyman Paşa için artık dile- #inin oluşuna doğru yürümeğe başlamak demekti Yemekler yendikten, kahve- iler içildikten sonra üç seras- ker bir odada buluştular. Ser. askör Paşa, şuradan buradan isöz dolaştırıyor, mirliva rütbe- sinde bulunan Süleyman Paşa- birdenbire » açılamıyordu. tular, | Mitat Paşa Hâzretlerile Bah: f Paşa Hazretleri geliyorlardı. Hüseyin Avni Paşa bir üzüntü ile, — Buyursuular! Dedi, Sonra Redif Paşaya yavaşça bir seyler söyledi. Redif Paşa, şayr alarak başka bir odaya geç Paşaya düşüncesini açtı. Redif | ti. © Paşa da bu iş için Mekâtihi as. keriye Nazırı Süleyman Pa elde etmek iyi olacağını, Süley man Paşanın bütün harbiye ta- İebesinin, harbiyeden çıkmış za | la bitlerin sevgilisi © olduğu gibi, ai da söylemişti. o Süley- man Paşa daha önce Redif Pa- şaya bazı düşüncelerini açmış- © du Bunun için serasker korkma dan Süleyman Paşaya âçelibi - Hüseyin Avni Paşa, bunun Kendinize güvenebiliyor mu- sunuz? — Paşam, korkmaymız. Ben kaldin güvenirtin. Falez iş Mitat Jamila Ahmet Paşa ile bitmez. Onlar li#mdır. Ahmet 'aşa donanmanın başkuman- Pal Mitat Paşanm halk Rodif Paşa da tam Mğianiyonde. İ güvendiği | Redif: Pasamm © kendisini | üzerine | deruhde de öteki taburların millet uğu- | diğini beya: », si hakkındaki fikir ve reyini bugün izhar edecektir. “İ sma geçecek olan OM. Föelmanrocs riye Nazırı Kayserili Ahmet z i yin edeceği kendi mümeesillerini Li Re “HARİCİ HABERLER M. Hoover ne isterse onu yapsın! Roosvelt sadece yapılanişler. den malümat almak istiyor VAŞINGTON 23 (A.A.) —M. Booaevalt birinci kânumun 21 inde M. Hoover'e cevap olarak gönder diği telgrafta bi memleketlerde çıkan gazeteler de okunan telgraflar bana teklif | ettiğiniz müşterek hareketin bu) memleketlerde sizi ve beni kabul | edebileceğimiz hadden fazla taah büt altma sokacak bir hareket | tarzı yolunda tefsir edilmesi mu- hik olduğunu daha şimdiden gör | etrmektedir. M. Roosevelt gene bu telgrafında meseleler hakkında ihzari tetkik veya mü zakereleri idare etmek üzere ta intihap etmesini - M. Hoover'den talep etmiş, bu müzakerelerde ' marta kadar husule | gelecek te-| rakkilerden kendisine malümat ve rilmesini tabiatile arzu ettiğini i- eylemiş ve telgrafına şa su retle nihayet vermiştir: “Bu dov. re esnasında sizinle geniş mikyas- ta müşaverede bulunacağım.” NEVYORK, 23 A.A. — Alba- oy'deki gazete muhabirlerinin ver dikleri haberlere göre, harp borç- ları hakkındaki muvakkat komis- kalmasına razı olmağa kendisini Belçika kabinesitam salâhiyet istiyor BRÜKSEL, 23. A. A: — Melu. ber sosyalistlerin hiçbir obstrüksyon yapmıyacağınr sözlerine ilâve etmiş. ! tir. Meclis yeni hükümetin beyanname Cenubi Afrikada milis bir hükümet CAP; 23. A.A — Pek yakında eilli bir hükümetin iktidara geçme si muhtemel sayıhnaktadır. Cenabi Ağlebi ihtimal yeni kabinenin ba- cenubi Afrikaya (yeni sermayeler celbetmek için bu dominyon para- sını biraz kıymetten o düşürmek İâ- - olduğu kanaatinde bulunmakta Memlekette ihracat tacirlerine yar dım edecek kadar para mevcut de ööldir. Bu ticari sıkıntıda bir de cenubi Afrikanın İngiltereye imtisalen altın mmileyasını kabul etmesinden dolayi mühim zararlara uğramış olan imz intizam Sn ir CAP, 23. A.A, — Pazartesi gü- nü son derecede o ehemmiyetli bir Kahina içtimei vuku bulacaktır Yüksek siyasi mahfellerin zana İtalyada Sübü işleri ROMA ;2 (A A.) — BL. Mus solini tarafından kabul edilen Ra | © ma valisi, Roma #chrinin tarzı ida resile bu şehirde yapılmakta olan mafia izleri hakkında izahat ver miştir, İmpsro caddesinde San Luc kilisesinde bitişik takizafer, bu kilisenin istimlâkinden sonra etra- fı açılmış olacaktır. İspanyada kur'a efradı MADRİT, 23. 4. A. — Mebusan ; Süleyman Pa-|'” — Pek güzel! Paşalar toplanmışlardı. Re- | dif Paşa ile Süleyman Paşa serasker Paşadan izin alarak (Devamı var) sevk ve ikna için M. Roosevelt nez dinde sen dakikada yeni bir teşek büs ve gayrette daha bulumulmuz tur. Bir gazetenin o muhabiri Ni, Roosevolt'in yakım dostlarının, M. Roosevelt, M. Hoover'e son telgra frar gönderdikten biraz sonra M, Stimson'un mrutavassıt sıfatile bu akde Roosevelt arasında ciddi bir ink ta olarak tavsif çimekte, şimdiki isicürahurla müstakbel reisicüm. bir tarzda ve şekilde nihayet bul- duğunu ilâve eylemektedir. Yeni Zelandanın İngilte- reye borçları WALLİNGTON 23 (A.A.) — Yeni Zelandanın İngiltereye olan borçlarının tekrar tediyesine baş- lanmasına dair yeni Zelanda hü“ kümeti tarafmdan Lausanme uyuş malarının müzakeresi esnasında yeni Zelanda dahil olmak üzere bütün dominyonlara yaptığı mu» vakkat tatili tediye teklifini ei almak veya her ne suretle olursa olsun değiştirmek niyetinde olma- dığı cevabımı vermiştir. İtalya Veliahti manevralarda ROMA, 23. A.A, — İtalya veli ahtı, Nisida tayyare limanında bazı tayyarelerin menevralarını temaşa ettikten sonra askeri bir deniz tay- yarenle Romaya bareket etmiş ve raya öğleden sonra vâsil olmuş- dee Yukarı Silezya demiryolu BERLİN, 23. A.A. — Volif A- jansrndan: Şarki yukarı Silezya - Gdengen demiryolunun inşasına ve işletilmesine memur olan Fransız Leh demiryolu kunpanyasının idere meclisi bu het üzerinde 1933 ikinci kânununun birinden itibaren sefer mağa başlanmasına karar vermiş tir, Bu demiryolunun evvelce tasavvur edildiği veçhile-çift bat olarak İnşa- 8 mümkün olamamıştır. Çünkü Penn, ba kişin Gi is Gül 6 dünç parayi vermemiştir. Alman tayyareciliği BERLİN, 23 (A.A.) — 30 se- neden beri mevcut (olan Alman tayyarecileri federasyonu 25 sene lik ömrü olan Alman tayyare ku- lübile birleşmek tasavvurunda bu lunmaktadır. © Bu maksatla bazı müzakereler cereyan etmektedir. İki teşekkül ittihadından maksat Alman hava eporunun menafini tarice karşı temsil eden unsurin- rım birleştirilmesidir. İki teşekkü lün tevhidi hakkındaki karar ga- liba gelecek Şubatm birinde Ber. linda toplanacak olan umumi'bir iştimada kararlaştırılacaktır. İngiliz - Sovyet ticareti BERLİN, 23. A. A. — İngiltere i. ie Rusya arasmdaki iktisadi müza- kereler munilik bir halde bulunmak tadır. Çünkü Rusyanm İngiltereye varacağı itbalât meselesi hakkında İngiliz uazırlar meclisinde vazih bie fikiv henüz belirmemiştir. , Müzakereye memur Rus ve İn- ildnci Kânunun #eleceklerdir. Avusturya-Alman- ya müzakereleri BERLİN, 23. A, A —Volf ajan sından: Avusturya lehine olarak rüçhanlı gümrük tarifesi tatbiki hak- kında Alman ve » Avusturya hükü- metleri mümessilleri arasında Mü- nihde müzakereye başlanmıştır Bu mü yıl başımdan som ra tekrar n İspanyada grevler SEVİLLE, 23 (A.A.) — Ame le sendikası, grev yapılmasını em- rettiğinden mürettiplerle Htograf. ar gece vakti işlerini terketmiş- ir, Noel için mütareke VATİCAN, 23. A. A. — Papanm | müdahele ve tavasratu üzerine Beli- | vya ve Parage hülcüretleri araların | daki muhasematı Noel yortusunda 24 sant müddetle kesmeğe muvafa- kat etmişlerdir. Eskimiş p paraj ar Tokyoda Bir yangın 4 kişi öldü, 32 kişi ortada yok TOKIO 23 (A.A.) — Tokionen basık mahallerinden Fukagawa da çıkan bir yangm neticesinde 14 kişi ölmüş , 4 irişi air seretie geralanmın, 32 kişi de ortadan ıybolmuştur. Birçok ev yanıp ha- rap e Bir otomobil kazası VERSAY, 23 (A.A.) — Bir o- tomobil dört kişiden mürekkep bir çocuğun hafif suretle, ve ço- cuklarının annelerinin de ağır su- vette yaralırmasmna sebep olmuş- tur, Faşist rejimi MADRİT, 23. A. A, — Stefani a- El Debete gazetesinin jansmdan: Paris muhabiri şöyle yazıyor: Faşist | Fransada zannediliyordu. Halbuki şimdi bu ve * jimin tarihi bir ehemmiyeti hmiz bir takım eserleri vücuda getirdiği tes- Hin edilmektedir. Memlehette Kaçakçılarla Müsademe İki kişi meyyiten istisal edildi Elirizden bildiriliyor: Palo kay- makamlığına yapılan ihbar üzerine bir kaç gün evvel, cenuptan gelmek. te olan bir kaçakçı şebekesine pusu kurulmuştur. Müsademe neticesinde on beş kişiden mürekkep olan kaçak- çılardan Ahmet. oğlu Ali ve Halil 3lü olarak, © Resul Ağa oğlu Eşref yaralı olarak yakalanmıştır k mallar tamamila müsadere Bir maden damarı ALAİYE, 22 — Kazamıza mer but “Gazipaşa” nahiyesinin Endi- 4” köyünden Mebmet Efendi is- mindö bisi deniz sahiline: yalım olan tarlasında kuyu kazarken parlak bir maden damarının ilik izlerine tesadüf etmiştir. Bunun ö zerine kuyuyu kazan işçiler daha derinliğe inmişler damarm çok zengin ve sapsarı pırıltılarla par- Indığını görmüşlerdir. Bu keşif ü- zerine köylüler derhal nahiye mü dürlüğüne giderek hâdiseyi haber vermişlerdir. Nahiye müdürü he- men maden damarının keşfedildi. ği yere gitmiş ve beş kiloluk bir parça alarak kaza merkezine gön edilmek üzere Ankaraya sevkedilmiştir. Zonguldakta sergi ZONGULDAK, 18 — Ticaret ve sanayi nlarında bir yerli mallar sergisi açılmıştır. Se: gi binanın küçük olmasma ra men çok güzel tanzim edilmişti Sergide Türkiyede yapılan mall ve yetişen mahsülütm Hitnen'hep- sinden birer nümüne vardır. Zon- guldak, Safranbolu, Devrek, Bar- tan, Ereyli, Amsradan muhtelif türrar sergiye iştirak etmiştir. Ser İs mevcut mallardan bir kersma gök ucuz fintlerle satılmaktadır. Sergiyi ber gün yüzlerce halk;zi- yarel etmektedir. Çanalka'ede türkçe ezan ÇANAKKALE 20 — Şehrimiz de ilk defu olarak Yak camiinde Hafız Etem efendi tarafından Türkçe ezan okundu. Türkçe ezan halk üzerinde çok iyi tesir bırak müşter, — e aye 2 “ Mete ,, temsil ediliyor İstanbul Halkevi Reisliğin- den: 26-12.932 pazartesi günü saat 21.30 da Tepcbaşmda Da- rülbedayide, temsil şubemiz san'atkârları tarafından, (Me- te) yipesi temsil edilecektir. Duhaliye yoktur. Arzu eden ler her gün İdare memurluğu- na müracaatla davetiye alabilir ler, Spahi ocağı kon- gresi kaldı * şelmilim KnLep Elie olmadığından kongre on bes gün ağznbtnzineknilinene Terkos ay başında belediyenindir Şirketin buradaki mümessiline imza için Paristen salahiyet verilmesi bekleniyor ANKARA, 23 (A.A.) — İstanbul Terkos işi hakkında ba- zı gazetelerde çıkan haberler üzerine, şehrimizde bulunan İs- tanbul Belediye Reisi ve Vali Muhiddin Beye müracaat ettik. Muhiddin Bey Ajansımızın bir muhabirine şu beyanatta bu- Tundular: “Hükümetle Su Şirketi arasında bütün esas tam mutaba- kat hâsıl olmuştur. İtilâi in imzası için şirketin Paris teki meclisi idaresi tarafından buradaki mümessline salâhiyet vermesi beklecmektedir. ı işi geçikse bile hâsrl olan itilâfa göre. İstanbul beledi- yesi ikinci kânunun birinden itibaren Terkos iderisini eline ala- caktır. Buna muhalif olarak gazetelerde çıkan haberler tama- mer asılsızdır.” Yeni değirmen ne yapmak istiyordu? Makara Belediyesinin hassasi. yeti; halk aleyhine kurulan bir tertibe Saz, vermedi ANKARA 22 (Humusi) — kümet ia e Gla ne merküz ettirmiş, ihtikârla möcade le için tedbirlerini almıştır. Filha- | ç kika yeni değirmen birinci nevi un için altı yüz ve ikinci nevi un için 525 kuruş fint vermekle, karşın da Köprüköy değirmeninin maki ve insaflı fiatı bulunmamış olsay- imasmı teklif mecburiyetinde ka- kırdı. Düne kadar Ankaranm beş yüz çuvala yakın gündelik wn ih- tiyacını şu değirmenler temin 6- derdi: | — Mamakta Ziya E£. değir- Ankaradaki değirmenin dahilden bir görünüşü e ve (günde 50 li eğnde 70 çarel) 4 düğümü önhiplerine Haça Çapar değirmeni | göre belki de tamamen bertaraf Celine 150 çuval edildiği sırada Köprüköy değirme Balan Yi irinei ve ikincisi sebepten ni tatil etmitşir. Hacı Çaput'un de Hirmeni elektrik şirketi ile ihtilâ- | mış, bu nisbeti z fı yüründen ancak evvelki gün | âmil olmuş, diğer taraftan ortatia tekrar işe başlamıştır. Köprüköy değirmeni gündelik hasılatını An karadan başka Kayseri, Çankırı, Keskin ve Kırıkkaleye sevkettiğin den buraya günde ancak 30 « 40 çaval göndermektedir. Yesi de irmen böyle bir vaziyetten azami istifade imkânları düşünmüş ve narh kominyonuna bir fiat tetkike değer ol çabukluğuna ben zer bir hâdise mevcut olduğu ka- vermiştir. elleri Ayvansaray fabrika- nn alan yeni doğirmen iyi bilsinler ki, Ankara tecellisine asla müsaade etmir- vermiştir. Rekabet sahası daraldı | cektir, Eskişehirde Şeker | İzmir Lisesieden fabrikası Yetişenler ESKİSEHİR, 23 (Bilye. ii Eskişehirde bir şeker fabian açi. Km Be tayin ve icap eden projeleri hazırla” mak üzre gelmiş olan © mütehassıs heyet vazifesini bitirdiği gibi zirmat- şilere de bu sene için 6000 dönüm poncar ekmeleri tenbih edildi. Şimdi köylüler fabrikanın buradaki mermu- ru vasıtasile avans almakta ve pan it gar ekişine başlamış bulunmaktadır. Fabrikenm inşaatına o Martin başlar macaktır. Söylendiğine nazaran fab- ABİMİ EE İEP REEFU ES e Sİ —