6 Aralık 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

Sahip X Başmubarriri Siirt Meb'usu MAHMUT SALI 6 KÂNUNUEVVEL 1932 7 inci sene No. 2451 NUSHASI 5 KURUŞTUR Umumi Neşriyat ve Yazı Müdürü ETEM İZZET İran Petrolları Çok defa tekrar edilmiş bir «sözdür: Petrola hâkim olan dünyaya hâkim olacaktır. Pet- rolun böyle bir hâkimiyet temi Dinde yegâne &mil olacağı hak: kındaki sözde mübalâğa oldu. | ğu teslim edilse dahi bunun « hemmiyetli bir madde olduğu inkâr edilemez. Ve bu söz de petrolün ehemmiyeti- ettirmek . için söy- İenmiştir. Bir zamanlar kömür madenlerine hâkim olmak İn- giltereye sanayi hayatında pet- rol da şüphesiz bir devlet için büyük bir kuvvet ve servet membaıdır. Arazismde çok zengin pet- rol membaları bulunan devlet- lerden biri de komşumuz İran- dır, Ancak İran bundan istifa- de edemiyor. İran milli ların tahakkümü altında bir gün DArcy namında bir İngiliz İrana gelmiş ve Şahtan şimalde beş vilâyet müstesna | olmak üzere bütün memleket petrol membalarının 60 sene müddetle işletilmesi hak- kımı almış. Bu, 1901 senesinde olduğuna göre, 1961 senesine kadar Iran yok bahaya petrol membalarını bu İngiliz serma- yedarma teslim etmiş demekti. Bumdan sonra İran petrolla" n “Anglo - Persian Oil Co.” yani İngiliz - İran Petrol Kum panyası namile bir şirket tara- fından işletilmeğe başlandı. Bu muazzam şirket 25 milyon İn giliz sermayesile ve yüz kadar hususi vapuru ile İranın zengin petrol kuyularını istismar et- mektedir. 1917 senesinde şirke ön ekseriyet hissesi İngiliz hükümetinin eline geçmiştir. Ve petrolün mühim bir kısmı da daha gelecek seneler için dahi İngiliz donanması namr- na satın alınmıştır. Şeklen anonim şirket. fakat hakikattelngiliz hükümetinden ibaret olan bu kumpanya İran hükümetine ufak bir hisse ver- mekte idi, Fakat bu hissenin ta hakkuk ve tevzii bazı karışık hesaplara dayandığından ve anonim şirket te hükümeti bu hisseden mahrum etmesini bil- diğinden son seneler zarfında İran hükümetinin hissesi ted- ricen azaldı, Buna kısmen pet- rol fiatlarmın sukutu da âmil olmuştur. Binaenaleyh İran hü kümeti, her sene petrol vari & olarak bütçesine koyduğu meblâğ hiçe inmiştir. İran hükümeti, 1901 imtiyaz namesinim şeraitini pek ağır bulduğundan bir müddetten be ri bunu tadil etmeğe çalışmak- ta idi. Timurtaş Hanın son Londra seyahatinin bir hedefi de şirket ile bir itilâfa varmak- tı. Fakat şirket baştan savma bir takım cevaplarla imti menin tadiline yanaşmamıştır. Bu şerait altında İran hüküme- ti imtiyaznameyi ilga etmeğe karar vermiş ve bu karar da bir gün evvel gezetelerle ilân edilmiştir. «Şimdi İran bu imtiyazname- smı tes'it ediyor. Tel- graf haberleri, kapitülâsyonla” rın ilgası zamanında olduğu gi- bi, İranın her tarafında bayram Yapıldığını. bildirmektedir. Bin yeniden tanzimi için müza kereye hazır olduğunu bildir. mektedir. Harbiumumiden evvelki za- man olsa, derhal, İngiliz dönan ması harekete gelir, Tahranda- ki İngiliz sefiri kısa mühletli bir. ultimatomu hâmil olarak ran Şahmı görür ve mesele de halledilirdi. Fakat bugün bu, Yapılamaz. Çünkü evvelâ bu- Dun kuvvetle halledilemeyece- e İngiliz hükümeti takdir e- hükü- | hhüt- | in ilgası için öebep aramak Ya meşgüldür. İngiliz şairi Kip- | img bir tarihle, şarkın şark, | garbin de garp olduğunu, zih- Diyet iüberilek bunların biribirin | ANKARA, 5 ( iyet) — Meclisin bugünkü içtimaında hü- kümet © bütçelerine müteali borçların kayıtlarma ve müddeti muayyenesi zarfında müracaat et- | miyenlerin alacaklarının sukutu- na dair olan kanuna yeni bir mad | de ilâvesi halıkındaki lâyiha ve esbabı mucibe mazbatası hararet- li müzakerelere vesile verdi. Leyihanm müzakeresine geçil- meden evvel riyasette o bulunan B. (Konya) — Zayinttar e- Samih Rifat Beyin kıy Eee Fehmi Bey Kadastro tahrir işleri dahakolaylaştırılacak Halit Ziya Bey Tatanbul kadastro heyetlerinin me | saisi biraz Me Buna da sebep heyet kadrolarının noksan olu ee Mamafih © bu noksana rağ- Hocapaşa, Mehmetgeylâni, Bayar Çelebioğlualâeidin, Alem Mollafenari, Binbirdirek, Emin- Se. Miroarhayreddin . ve Nişancı m İ rı muameleye tâbi olmaları lâ- İzim geldiğini söylemişti.” İran bükümeti petrol imtiyâzi hak- kındaki son kararile İngiliz $a- İirinin bu sözlerini tekzip edi. yor. Akn erer | “eresaaaeaaneseeaşaseamese İtiraz müddetleri de asgari hadde indirilecektir Komisyonlar ne seir Şevket ve Rasih Beyler Refik B. (Kon- ya) Meclisi âli namma divanı riya setin ailesini taziye etmesini tek- lif etti. Teklif kabul edildi. Borçlar Hasan Fehmi B. nane) Encümen namına Heceler Mymara > müzakeresini istedi: dedi | kânunuevvelin otuz birinci günü kayit müddetleri hitam bulacak» tır. Bu kanun kabul | buyurulup neşredildikten sonra tebligat ya- pılıp alâkadarların haberdar edi- leri üzerinde çalışılmaktadır. Kadastrosu yapılan mahallelerde büyük ve hisseli hanların mülkiyet- lerinin tayini çok müşkül olmakta- dır. Bu hanlar içinde 3-4 yüz hisseli | olanlar vardır. Kadastrolar şu şekilde yeplmnk tadır; Hangi mahallede iş görüle- | cekse, ilk evvel o mahallenin umumi tahdidatı * yapılır. Bundan sonra bunlar “parcelle” lere, yani parçala. ra ayrılarak bu parçaların tasarruf krokileri üzerinde vaziyetleri göste vilir. Bu krokiler, nazaridir. Tasar. ruf memurları, bir taraftan bu par. çalar üzerindeki hukuku tasarrufiye (Devamı 6 ıncı sahifede) Sen ve Ben MİLLİYET'in Yeni romanı Muazzez Tahsin H.ın gazetemiz için hazırladığı eser Yakında ,Tevhif edilen Hacı Osman ğ J şiddetli münakaşalar oldu Rasih ve Refik Şevket Beylerin sözleri Milli hükümet bütçelerine ait borçlar kanu. nunun müzakeresi hararetli olmuştur Samih Rifat Beyin hatırası taziz edildi lebilmesi ve müracaat edip elle- Refik Şevket B., nizamnameye istinat ederek müstaceliyet tekli- finin şifahen © yapılanıyacağma isaret etti. Reit, müzakereden evvel böyle bir takrir verildiğini bildirdi. Küzum Paşa (Diyarıbökir) — A- cele etmeselerdi daha iyi olurdu. Mazhar Mufit B. (Denizli) — Elâceletümüneşşeytan © ( gülüşme- itirazlar Takrir okundu. Refik Şevket B. | ( Devamı 6 ıncı sahifede ) | Malatyadaki Yafta meselesi! Hacı Osman yaftayı yapıştır- madığını söylüyor MALATYA, (Mülliyet) «— Bura- da İki Taş camii kebirinde türkçe na maz kılınırken, dşarıda minare ka- pısına arap harflerile yazılmış / bir yalta yapıştırıldığını bildirmişi Benaolüğan dolayi man alta ak nan Şeyh Hafız Hacı Osman Saray mahallesindeki kısa müddetli mah. kineların bulunduğu bapihanede bu | lanmaktadır. Burası caki bir mescit- tir, Hacı Osman: hapishanede ziya- ret ederek, kendisile konuşmak iste- dim. Hacı Osman minberindibine 3 rilmiş yeni bir keçenin üzerine diz | gökerek oturmuş, elindeki 99 luk tes | bihi çekiyordu. Başında siyah keço-| den ibaret takke ibi bir külah, ü- zerinde sarı siyah çubuklu arap vari dikilmiş bir entari, sırtında uzun, ( Devamı 6 ıncı sahifede ) Müzakereler | Şükrü Kaya B. üç saat izahat verdi ANKARA, S.A.A. —C.H, Fırkası Grupu bugün de Mec- Bs müzakeresinden sonra Af- İl yon Mebusu Ali Beyin riyase- tinde toplanarak Dahiliye Ve- kületine sit işlerin müzakeresi- ne başlamış ve Vekil Şükrü | Kaya Beyin füslasız üç vent devam eden izah ve mütelâleri 'dinlenmiştir. Yarın saat 16 da müzakere- Ül ve devam edilecektir. Memurların Hisse senetleri Merkez bankasına mübayaa için emir geldi Cümhuriyet Merkez Bankası hisse senetlerine sahip olupta yüz Biralık hisse senedinin 70 lirasını ödeyen memurlardan bir kısmının bisse senetlerinin mübayaası Cüm- buriyet Merkez Bankasına da bil- dirilmiştir. Dün kendisile görüştü- gümüz Merkez Bankası İstanbul şabesi müdürü Sadettin o Beybu tür — Memurlardı rin hisse senetlerini mübayaa emir geldi. Yalnız şart | şudur: Maaşlı olan © memurlardan esas maaşı 2000 kuruşa kadar ve üc- ( Devam 6 ncı sahifede ) Yukarıda: Samih Rifat B. merhumun mezarı başın- da Reşit Galip ve Yusuf Akçora B.ler hitfabelerini irad ediyorlar. Aşağıda: cenaze, metfeni ebedisine götürülüyor.. Nutku İsmet Pş. Hz.nin Mülk kiyeliler içtimaında irad ettikleri nut- kun metni 5 inci sahifede Kadri Ef. Maarif müsteşarı Salih Zeki Bey dün Maarif dairesine gele- rek şehrimizde bulunan müfetti- şi umumilerle bir müddet görüş” müştür. Salih Zeki B. dün kendi- sile görüşen bir o mubarririmize demiştir kiz “ — Tebdili hava için, birkaç gün kalsak üzere İstanbula gel- Uzun zamanla, depolar da mahfuz olan Şarkı kadim Mü- sesindeki Mısır kol rın ardı almarak bugünden itiba- ren halka açılmıştır. Müzenin, yedinci, onuncu ve on birinci salonlarında teşhir olu- nan bu kolleksiyon İrade veya hut Mısır harsinin nüfuzu altımda relerine mensup ve cidden şayanı tetkik eserlerdendir. Bunlar ara” unda Reliefler, İsfenkeler, tahnit edilmiş mumyalar, boyalı” tahta- ler, mai çiniden igürinler, yünden işle meli renkli kumaş ası, yazılı ve Fes Va ea ve saire gibi çok Milli hükümet bütçelerine ait borçlar kanununun dün mecliste müzakeresi hararetli olmuştur Dün sabah toplanan husust mektep müdürleri Maarifte herhangi bir tebeddül yoktur Maarif müsteşarının beyanatı ve Pr. Malche'ın raporu Hususi mektep müdürleri dün sabah toplandılar; Ankaraya gidiyorlar dim. Hafta sonunda döneceğim.” Ankaraya Derülfünunun ıslahı Darülfünunun ıslahı için Pr. M. Malche'in raporu ve projesi he- nüz hükümete verilmemiştir. Ma- arif Vekâleti tetkikatma devam ( Devamı 8 ıncı sahifede ) En zengin eserleri top- layan bir salon açıldı Mükemmel şekilde saklanmış beş bin senelik mumyalar var Bİ Ni tün eserleri tanıtan birer (o etiket konmuştur. Ekserisi mezar ve lâ- ( Devamı 6 ıncı sahifede ) Dün açılan Mısır salonundan bir köse...