9 Kasım 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

Tarihi tefrika: 9 93 felâketleri ve 93 den evvel İstanbulda Rus entrikaları Türkiyede Âli ve Fuat Pa- şalardan başka devlet adam- larının ise, bu kadar olsun, bir yolu bir proğramları yok- tu. Bunların politikaları esen yele göre değişen. günü günü- ne düşünülen rasgele bir gidiş 8. Babrili politikesmın böy- le her gün değişen bi yolda olması, Londra kabinesi nin Türklerle birlik olmaya güvenmesini o çok (| güçleş- tirit içindir ki İngiltere ittifakı o kadar çok güvenilebilecek bir politi- ka olmaktan çıkıyordu. Bunun ia beraber o Londra, geldiği kadar, Istanbul! ister görünmeğe © çalışıyordu. Öteki Avrupa devletleri arâ- sında gene Osmanlı imparator larmın en çok sözüne bel bağ- layabileceği devlet İngiltere i. di Fransaya gelmce: Üçürcü Napoleon'un daha çok göste | rişçi olan politikası da öyle pek kendisine güvenilebilecek bir değildi. İ: rator kem- iler evvel amcamın büküm Avrupayı ele geçirdiği halde İngilterenin düşmanlığı. yü- zünden uğradığı belâları düşü- nüyor. bunun için ten ve her şeyden © önce İngiltere ile hoş geçinmeyi poltilcasma temel taşı tutuyordu. Fakat ba | nu yapmakla beraber dünyanın her yerinde kendi sözünü ge- çirmeğe de çalışıyor, bunun için ne yapacağımı da bilemi. yordu. Milliyetçi politika ada- mı görünüyor, İtalya milleti nin birleşmesini istiyor, fakat bu politikayı sonuna kadar gö- türmek yahut başka milletlerin de birliğine meydan vermek za manı gelince, başka düşünce. ler önüne çıkıyordu. İtalyanla. ra yardım ederek Avusturyayı, savaşı kazandığının ertesi gü- nü kendilerini bırakarak İtalya yı gücendiriyordu. Hele Al manyada milli birlik fikri Na- poleon için üzerine çökmüş bir ağırlık gibiydi. Avusturyaya yaranmak için Arşidük Maxi- milien'i Meksikaya imparator yapâcak kadar aykırı davranan İmpgrator, Meksika milliyet. çilerinin ayaklanmasına karşı zavallı Arşidük'ü kurşuna di- zilmekten bile koruyamamıştı. Üçüncü . Nepoleon Kırım muharebesine, biR yanda In- giltereye boş görünmek, bir yandan da Kudüs'teki müba- rek yerler işinde katolik kili- yürekten istekli görünüyorlardı Başı sarıklı — softalar takımı ile dolmuş olan Fatih medrese lerinin kafası Babıâli üzerine © göküyordu. Babıtli adamları © dindarlığı bambaşka bir yolda anlıyan ve hıristiyanlara adam gözile bakmamak isteyen sof- ta takımımı: — Ne yapalım? Avrupa dev letlerinin ağızlarına (o bir par- mak bal çalmak için, hıristiyan lara bazı haklar veriyoruz, am- ma korkmayı, ilk fırsatta bum. ları geri alırız. Derken, Avrupa diplomatla rına da; © — Ne yapalım? Memleketi. © mizde dini taassup kuvvetlidir. © Şeriat namına hareket eden mu taassıp takımın karşısında bır ristiyanlara daha fazla bir şey bir | münasebetlerin karışıklı İgnatief İleyin ,yavaş yavaş, alıştıra alış- tara her şeyi yapacağız. İ © Yolunda ağız yapıyorlar, i- | ki tarafı da böylelikle kandıra» rak bir şey yapmadan işi idare- ye çalışıyı P, um Si Bablinin karararzlığı, sında, Kırım muharebesi cünü almak, Türkleri Avrupa” dan Asyaya kovmak proğrami le Istanbula gelen İgnatief'in tutacağı yol, kendi kendine çi- zilmiş demekti: İngiltere ve Fransanın ye- vel sırada tutmak lâzımdı. Rus | ya ile Türkiye arasında açıla. cak her çarpışmada Osmanlı impratorluğunun hiristiyan a halisi, Rusların işine yaray. lecekti. Rusya bunları ileri kuv | veti tutarak, Osmanlı orduları nı'önce bunlarla yıprata bilir. di. | Padişahın umursamamazlı- İ ğr, halan bilgisizliği, softala- | rın gözlerini yeşil bir örtü ile örterek dünya işlerine yaban. | cı kafalarile yobazlık satışları | rasında, gene az çok işten anlı | yanlar, biri sadrazam, öteki ha riciye nazırı yerinde oturan Fuat ve Âli Paşalardı. Bunla. | İrm da önünde öteki vezirlerin kıskançlığı, fazla ileri atılmak isteyen gençler takımının hoş* mutsuzluğu, halk frenkliğe| karşı softalar zorile sovkluğu ve parasızlık, her biri aşılması güç birer uçurum olarak. de- rinleşiyordu. İşte İgnatief'in üzerinde oy namağa geldiği meydan böyle bir meydandı. ye ii 1864 de Avrupanın haH Rusya ile Türkiye bu halde bulunurken, Avrupa ne yapı- yordu?. Ortada o Avrupanm başka devletleri, onlarm O binbir dü. ğümle bağlanan politikaları ol- masaydı, Rusya için Türkiye- nin üstüne saldırmak çok kolay beri ordularını gittikçe kuvvet- cu yüzyılm başlarında Napole- | on ile edilen © büyük savaşlar. Rus ordularmın alışkanlıkları. ni arttırmış, kumandanları a3. ker idaresine alıştıkları gibi ne- ferleri de manevralara alışmış, karlı meydanlarda denenmişti. Osmanir imperatorluğunun or- duları Ruslarınkine göre cok az ve çok geri idi. İntihaptan Sonra.. i Çaldaris'in Beyanatı z Rejim meselesin- i deki engeli kaldır- I makla memnunum BERLİN, 8.A.A. — Havas ajansı | ATİNAS ALA, — Atina A- muhabirinden: o Gazetelerin hemen | jansı bildiyor: Başvekil M. hepsi, intihabatın neticelerini ve Naz | Taaldaris, gazetecileri kabul e- yonal | sosyalistlerin mağlubiyetini | geri çanları söylemişti: Yu mennuniyetle kaydetmektedirler. lerek şunları söylemiştir: tu Masmafih bazı mehafilde bir par. | Danistanda parlamentoya isti- nat eden rejimin muntazaman | İâmento bloku temayülünün teres- süm etmekte olduğu zanmelunuyor. | işleyebilmesi noktainazarından Nasyonalist Allgemeine Zeitrz, | hükümetin teşkili çok mühim- kabinezi “Farlar fevkinde kabine | dir. Azasını muhalefetin 3 fır- lm berlerimemeğe davet eyle | kası arasından seçmiş olan hü- Alman gazetecile- rinde fikir- ler, mütalaaalar cağı an eylemektedir. İ iktidar mevkiine gelmiştir. Bu Diğer tan intihabatta mağlüp | bütün fırka reislerinin tahakku Ge Dee laaan Sala | kuna hizmet ettikleri, bir met, N ört gazetesi, Şimdi) çoğ Bu neticede şahsan öm komünistlere güler ermek all nm nk ERİM olduğumdan dolayı çok mem nunum., Çünkü rejim i- nin halline teşebbüs etmek su” İ retile şimdiye kadar bütün fır- kaların beraber çalışmasına mü ni olan engelleri ortadan kal- di oldum. Yunanistanın n anlaşıl | kalâde bir ehemmiy, iâfgirizlikle- | Diğer fırkaların hükümetin me yil değildirler, ç te mütemm. saisini sekteye uğratacak her Naşiri efkârlarından biri (olan | $eYden içtinap edecekleri ve uz Hambourger Tageblatt, Nazilerin ik | laşma yolundaki hattı hareket- İ tidar mevkiinin tamamma sahip ol- | lerile hükümetin teskin siyase- mağı istemek hakkına malik oldukla| tini takdir etmekte olduklarını rını yaziyor, /isba edecekleri ümidindeyim. Fesih emri cepte | Maliye ve iktisat meselelerine VİYANA, 8. AA. — A.A. — Tag | gelince:Hükümet liberal fırk: gazetesi yazıyor: Bütün Alman inti | nm esaslarına itiraz etmeksizi hap mücadelesi (nafile yere yapıl-| kolayca tahakkuk ettirilmeye mış gibi görünüyor. Çünki von Pa. | ceği mütaleasında bulunduğu pen, Reichstag meclisinin yeniden|ş.. 5 ' eğri İceki kararnamesi cebinde olduğu | pir siyaset takip edecektir. Büt halde eski yerinde duruyor | çe masrafların azami derece- Bütün Avusturya gazeteleri, Tag | de azaltılması, yalnız memleket gazetesile ayni mutaleada bulunduk. | iktısadiyatının düzelmesi için ları anlaşılmaktadır... Hitler fırkasının cebri ricatını kay | mayacak ayni zamanda alacak- deden ekser fırkaları mensup gaze- ie teler, bir Hitlerci diktetirün tesisi | 1: devlelere de müracant ettiği- Bu gazete yazıyor: Almanyada Sovyetizmin ihdas edilip edilmiyece | ği meselesi, mevzuu bahis deği | Yalnız cümhuriyet ve demokrasi: yaşayıp yaşamıyacağı mevzuu bahit İ tir. Komünistler, bizimle beraber ir- tican karşı mücadele | eni edecekler, yoksa ona yardım mı edeceklerdir? Hitler'in beyannam. dığı veçhile Naziler, kine iştirak için tekliflerde bulunula | kümetim, en tabii şartlar içinde | bir hareket noktası olarak kal- | olurdu.Rusya Büyük Petro'dan | © lendirmiş, nizamlamıştı. 19un- | i hayalinin artık zail olduğunu yazı- yorlar. Von Papen ne yapacak? BERLİN, B.A.A. — Volff ajan. sından: Gazeteler hükümştin fırka. larla müsbet surette elbirliğile çalış- mağa muvafakat etmek, fakat setin seyrini bu fırkaların siyasi tikametlerine göre değiştirmemek hususundaki arzusunu gösteren ya- ri resmi beyanat hakkımda birçok mutulealar yörütmektedir. Gazeteler, bu boyanata kanunu & mihenk taşı haline koyarak fırkalar la mükülemeye girişme yolunda bir | teklif veya daha umumi surette milli ğunu tasdik yollu bir hareket naza- rile bakmaktadır. Hükümetin —Bisi nazarınn ve it tihaz edeceği hareket (tarzın bu gün tavazzuh edeceği ümit edilmek tedir. Hindenburgun: Von Pape- ne itimadını muhafaza edeceği söyleniyor BERLİN, 8.A.A. —Havas ajansı muhabiri bildiriyor: M. Von Papen bafaza edeceği iddia ediliyordu. Genç zenciler idamdan kurtulacaklar mı? Avrupada yeni bir hamurlaş | ma vardı: İ İngiltere, Avrupa işlerinin | karıştığını görüyor, Fransa İm | "f: peratorunun Meksika seferine | kadar uzanmak deliliğine baka- rak bu işlerin yakında başkala- şacağını anlıyoru. Bunun için | yavaş yavaş kendini bağlıyan bağlardan sıyrılarak başma buy rukİralmak yolunu tutmuştu. Avrupada patlayacak toplara | karşı umursuz bir seyirci ola- | caktı. İ Buna karşi elğekmek isteme | diği işler, deniz birinciliği, İn- | giliz müstem ve meselesi idi. İngiltere Rusya: | nm Boğazlara — elköymasına, hangi yolla olursa olsun Akde. nize çıkmasına boyun eğmeme- ği bir temel olarak almıştı. Bu nun için Rusya İstanbulu al- mak. yahut Balgaristanı alıp ta ğaca veya Kavalaya in. mek, yahut ta Anadoluyu çiğni yerek Akdenize çıkmak yoll İ merikada ve hatta bütün dünyada İ ralanmaş, 13 kişi tevkif Alabama mahkemel | a aa VASHİNGTON, SAA. — Ali mahkeme, bir trende ili kadınn taar ruz ve namusuna tecavüz etmiş © lan 7 zenci hakkındaki idam kararı Malüm olduğu veçhile bu dava,A büyük bir heyecan uyandırmıştır. Zi zenciler, kendilerinin hafif meş ra rep olan bu kadınlar tarafından tah- rik edilmiş olduklarını söylemişler. Mahıkümlardan biri bir turmaya gı karak konferanslar vermiş ve bu yüzden bir takım hadiseler çıkmış. | SÜ tar, Karar malüm olmadan evvel po- islerle bir takım nümayişçiler ara- sında bir arbede çıkmış bir polis ya edilmiştir. leri bu davayi yeniden rüyet edecektir. yi bulacağını anlıyordu. Rusya İ susumdaki kanaatimizi takviye ni göstermek olacaktır. Hükü- metim şu kanaattedir ki, taah- hütlerin yerine getirilmesi yal. nız beynelmilel bir ahlâk mese- lesi değil, fakat ayni zamanda Yunanistan mefaatleri iktiza sındandır. Binaenaleyh, Yuna- nistan malt taahhütlerinin ikta. | sat buhranından mütevellit ye- ni şartlara uydurulmasını ala- | caklılarından istemeden evvel masraflardan #on bir kere daha (Otenkihat oo yapılması zaruridir. . Bu suretle ale | caklılarımız. Yunanistana kolaylıklar gösterilmesinin zaruri olduğuna daha ya-| kından kanaat getirmiş olacak | lardır. Harici siyaset in | İM. Tsaldaris demiştir ki: Hü- | kümet bütün devletlerle ve bil. hassa komşularile olan yaklaş | ma siyasetine hararetle devam etmek arzusundadır. İ lik kabinesi azası sıfatile ve da | ba sonra eski hükümetin siya. setini tasvip etmiştim. Halk fır | kası öteden beri Yunanistanın | komşularına karşı uzlaşma si- | yasetini iltizam etmiş olmakla büyüt bir iftihar duyar. Ne ka- | | dar parlak gözükürse gözüksün ber türlü sergüzeşt hevesi orta | dan kaldırılmalıdır. Bütün dün yanın içinde ğı iktesat | zorlukları ancak böyle bir siya- | setin mümkün ve iyi olacağı hu etmektedir. | — ——e— Macar Başvekilinin Roma seyahati BÜDAPESŞTE,8 A.A. — Başvekil M. Goemboes, fırka | içtimaında İtalya hükümetini ziyaret etmek ve kral ile Papa tarafından kabul edilmek üze- re Romaya gi ilâve etmiştir. Maca- in başlıca mesele zirai ibracat olduğundan bu seyahat te bilhassa iktisadi meseleler yakından tetkik deilecektir.Baş İtalya ile yeniden hiçbir itilâf aktetmek maksadile ( alâkadar değildir. İ ne rağmen Hintliler itilâfkirizlikle. Mili bir- | çi, HARİCİ HABERLER İ Rusyanın Harici siyaseti IM. Kalenin mühim | bir nutuk söyledi MOSKOVA, B. A.A. — Tasa A- jansı bildiriyor: Teşrinievvel ihtilâ- linin 18 inci yıl dönümü münasebe- tiyle kızıl meydanda büyük bir ge- | git resmi ter. in, Sta İlim, Molotof fırkanm diğer liderleri ve sefirler heyeti merasimde bulum- uwuşlardır. Moskova tiyatrosunda yapılan res ni toplantıda merkez icra komitesi reisi M. Kalenin Sovyet Rusyanın ziraat ve sanayi ve hars sahalarında elde ettiği neticeleri kaydettikten | sonra harici siyasete geçerek demiş- tir kiz “ Sovyet Rusya tam bir sulh siya seti takip etmektedir. Sulh eserinde Sovyet Rusya bazı neticeler almıştar. Bir çok ademi tecavüz misakları ak detmiştir. Fransa ilede böyle bir munhede imzalanacağını ümit ede- rim. Uzak şarta vaziyet mühür su. rette iyileşmiş ise de Sovyet Rusya için olan tehlike daha tamamen orta dan kalmamıştır. sulh siyase timiz kat'iyen değişmiyecektir. So- nuna kadar sulh yolundaki mücade- | M. Kalenin sözleri arasında Sov- yet - İngilir ticaret muahedesinin | feshine de temas etmiş ve demiştir ngiliz muhafazakârları bu mua | İ hedeyi feshetmekle maksatlarını si- | de etmişlerdir. Muhafazakârlar bu- | İ munla bize | fenalık yapacaklarını zannediyorlar. Halbuki bunda biz-| zat İngilterenin bizden ziyade zarar göreceğini unutuyorlar.” sa | Gene oruç Tutacak mı? Mahatma'nın hapis- hanedeki hayatı BOMBAY, S.A.A. — Gandinin tekrar açlık grevine başlamak tehdidi rinden vaz geçmemişlerdir. Malabar hükümdarmın aşağı smıf lar hakkında reva (o görülen içtimai wüsavatsızlıkların e tadili suretine Gandi tarafından yapılmış olan tav. siyeye rinyet etmemeğe azmetmiş ol duğu söylenmektedir. Binaenaleyh, artık mütedilâne fi- kirlerin galebe çalmasına imkân mev cut olmadığını zannolunmaktadır. Diğer taraftan Mecusilerle Müslü anlar arasındaki Oo mükâlemeler de bir hal suretine gidecek (bir istika- mette değildir. Büyük bir müslüman eyaletimi teşkil edilecek? Ihtilâfın en esaslı noktası Hindistanda, sahası Fransanın iki misli olacak olan büyük bir Müslü- man eyaletinin teşkil edilmesi mese- esidir. Mecutiler, buna muhaliftirler ve böyle bir eyalet teşkilinin Hindista- nın parçalanması demek olacağı fik indedirler Esasen Şevket o Ali ile Müslüman murahhasları cemaat meselesi ile uğ raşan konferansı işlerdir. Şevket Ali, dün akşam Amerikaya gitmek üzere vapura binmiştir. Gandinin hapishanede tabi olduğu rejim LONDRA, &.AA. — Hindistan nazırı Sir Samuel Heare, Avam Ka- marasında Gandinin siyasi bir mah- pus sfatile hapishanede tabi olduğu rejimin olduğu kadar ser best bir rejim olduğunu söylemiştir. Mümaileyh, Mahatmanın “dokunu lamazlar” meselesi hakkında istediği kimse ile müzakeratta bulunabilece- ğini, bu mesele hakkında mektuplar yazıp neşredebileceğini ve nihayet kanda istediği malümatı alabileceği” ni söylemiştir. Bir matbuat konferası CENEVRE, 8 A. A. — İs panyol murahhas heyeti, millet ler cemiyetinin gelecek ilkbaha rn son günlerinde Madrit'de - 1932 senesinde Copethague'» | da toplanan konferanan ben: Zira, böyle bir şeye lüzum yok | zer - bir matbuat konferansının mak © “vu tutmuştu. bu yüzden Balkan yarımadasını İ Hristiyan Beyliklerle doldur. İ mak, bunların kimini lslsv Bir. İliği, kimini Hıristiyan Birliği İ adıyle arkadan kendine bağla- tur, Almanyanın yeni Paris sefiri PARİS, B.A.A. — Yeni Alman se firi fon Hassel, gece buraya vasıl ol ! toplanmağa lavet edilebileceği- İni milletler cemiyeti mumisine bildirmiştir. | Kâtibi umumi verdiği cevap- ita, bu tebliğden milletler cemi- yeti meclisini haberdar edece- İ Bini heman etmistir ik bi u- | di İzmirde yeni hapishane yapılacak İZMİR. 8 (Milliyet) — İzmirde eski hapishanenin satılarak 100 bin lira sarfile Karafatma dağındaki noksan kalmış mualli mektebi binasında en son sistem bir hapishane inşası hakkımda” ki proje vekâlete gönderilmiştir. Tatlı yerine üzüm ve incir İZMİR, 8 (Milliyet) — Üzüm ve incirlerimizin dahilde i# tihlâki için İzmir iktısat ve tasarruf cemiyetinin teşebbüsleri iYi neticeler vermektedir. Cemiyetin Orduda tatlı yerine üzüm ve incir kullanılma#i temennilerini havi milli müdafaa vekâletine gönderdiği tel graft cevap gelmiştir. Cevapta orduda askeri mekteplerde tatlı yerin üzüm ve imcirin tercih edikmesi tamim edildiği bildirilmektedir. Tuz satışı hakkında bir teklif ANKARA, 8 (Milliyet) — Kastamoni meb'usu Hasan Feb mi Bey Meclise yeni bir teklif vermiştir. Hasan Fehmi Bey tek Hifinde tuzlalarn devlet tarafından işletilmesi ve tuzun devlet 18 rafından satılması esasının kabulünü, tuzun her yerde bir elde? idare edilmesini ve altı kuruşa satılmasını istemektedir, Teklifi üçüncü maddesi şöyledir: Madde 3 — Tuzu ağzı açık, mühürsüz torba ile satan, tW kaçakçılığı yapan kimseden kilo başına beş lira para cezası alın cak ve her kilo tuz için bir gün zindanda yatırılacaktır. . , z Giresun'a çamur yağdı GİRESUN, 8 ALA, — Bu gece saat 9 da şimşek gök gürül tüsü arasında dolu şeklinde buraya 12 dakika çamur yağmıştı. Sabahleyin görünen bu garip hâdise herkesi hayrete düşürmü” tür, Bu hadisenin bir siklon neticesi olduğu anlaşılmaktadır. Türk dili tetkik cemiyetinin faaliyeti ANKARA, 8 A.A. — T. D. T. Cemiyetinden: T.D. T. Cemiyeti bugün saat 15 de umumi kâtip Ruşen Ef ref Beyin reisliği altında toplanarak derleme klağuzu ve derler fişleri sorguları ile derleyicilerin göz önünde tutacakları nokt8 lar üzerinde konuşmuştur. Derleme fişlerinde cevapları yazılacak sorgular kararlaştırık mış, derleme işinde derleyiciye yol göstermeğe yarayacak mağ deler de kabul edilmiştir, Derleme klağuzu projesinin bir çok Y€ leri gözden geçirilmiştir. Heyet yarın saat 14 de toplanarak klağuz projesi üzerindeki konuşmaları ileri götürecektir. Fransada hazineye ait milyon” larca franklık ihtilâs PARİS, 8 A.A. — Maliye ve Adliye nazırları hazineye sit” ihtilâs meselesi hakkında mebusan meclisinde yapılan istizali verdikleri cevapta demişlerdir ki : “Birinci teşrinin 26 sında bu mesele duyulur duyulmaz def” hal tahkikat yapmağa başlandı. Bu tahkikat son derecede sür'#t ve fanliyetle yapıldı. Birinci teşrinin 27 sinden itibaren | lüzü görülen tevkifat icra edildi.” İyi membalardan alınan malümata göre hazineye ait bu ib” Büle'de bulunan bir ticaret bankaşma taallük etmekti dir. Gazetelerde okunan tafsilâta göre bu istizahta ismi geç bankada Fransız tebaasından 2000 binderi fazla kimsenin me” duatı vardır. Bu banka Fransız müşterilerine bedellerini ikamt?” gahlarında ödediği kuponlar üzerinden ancak yüzde üç tevkifat yapmak suretile hazineyi on binlerce milyon frank zarara sokmUf tur, — —ğ———-— 1 | Meclis hesaplarını9 e tetkiki encümeni ANKARA, 8 (Milliyet) a MOSKOVA, B.A.A. — Tass ajan- Na hesaplarım tetkiki o enci sından: Teşrinisani ihtlâlinin 18nci | bugün toplandı. Encümen reisi, yıl dönümünü tes'it makaadile Mos. | gine Hakkı Bey (Van), Mazbaf? muharrirliğine Rifat Bey (An tipliğine de Mazhar Müf nı muhasebat hesapları mi ğinde Mazhar Müfit Bey ipks © dilmiş Karahisar maden suyu ANKARA, 8. (Milliyet) — K” tamoni meb'usu Suat Bey Hİ” ahmerin işlettiği Karahisar ©“ geri e e muafiyeti hakkında meclise P” ir