18 Eylül 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

oraliky Epin! Dilimizin Geçmişi ve Geleceği Türk dilinin varlıkları ması ve hareketlendirilmesi: lisanımızı birdenbire zenginleştirecektir.. Arap ve atem dillerinin lisa- Dwwza nüfuzu, birçok Türk keli- dana çıkacaktır . mesini birden bire kullanıştan dı | Bu kelimeler, gör bırakmıştır. Bu kelimelerin | şayan canlı kelimelerdir. “yerine o kadar sevgili #ayılan A- Tap ve Acemin o ahenkli kelime ve terkipleri konulmuş, böylece yazımızı okuyup veya dinleyip an İsyarsiyanlar Bunları da eski in menşelerini Mesela cennet yerine uçu südülmüştür. “Ey ün alime, at bırakma tuza- ğına ayağını kaptırmış olan «- dom! Bu düzensiz yeryüzü işle- riyle ne vakte kadar uğraşıp du- Facaksın?” Diyecek yere £ m de dilde kullanıyor. C det ta de bunun daha “O günü en ki; ilkbaha- | ürkçe için geniş elime terkip yaparız - winban: tebit olunca...” arayabiliriz. - | baa müracaat edebiliriz #EŞ ; İbrahim NECMİ Pa ileri ilânik ga üze. | Değe günü satın alınmış olan, © mak münileğar Msi Meli dilini eve miş ve sicümburu milyonlarca Türkün ağzmda dai- tai Bunları | şöylece kreşin ki Ba encümeni- iye ik e a şülmediği © halde bir şunun koğanı ve katilin rüvel- i dır. Malüm olduğu veçhile ev- yolla.| de ile satılmakta idi. ankle Dp kalin bile bul Zeppelin, saat 10,22 de hareket sak dilimiz ne kadar genişlemiş o | mittir. “Pürk dilinin canlı ve ölü kelime varlık Tarı, dilimizi millileştirme işinde çok hizmet edebilecek geniş bir hazne ma- kamındadır. Bunların umumi dile alın- daha lüzumsuzluğu derhal mey- Anadoluda ya- Halbu- ki bir çok ölü kelimeler “de var- dı kitaplarda, kitabelerde, mevcut kelime" tetkike hattâ başka Türk lehçelerinde buluruz. , öze) hennem yerine tamu, zehir yeri. ne ağu, kelimeleri ceki kitaplar. bahara az ve yaza lerden > ö. | dir. Japon konsolosları bu mın i | tekada bulunan birkaç bin Ja- zimgeleti tanıtmak keli: maine rasladık. Bunun okanımak Ey paybendi dömgehi kaydı | diye bir aslı daha olmak lâzım- nâmü nenk geleceğini,'hattâ belki bütün Takey havayı meşgalei dehri | bu silsilenin kan kelimesinden ko bidirenk — | pup geldiğini düşünmek müm- Beytini yayi başka ne | kündür. Başka türk lehçelerinde rzana olal yaşıyan, yahut onların eskiden kalma kitapları içinde paslanan An ol günü ki Aker ela me kelimeler > arasmda doğrudan 5 doğruya alınabilecek, yahut iş Berki hazama dönme gezek raya | kakta veya terkipin bizmeli gö Beytini kaç kişi anlar? Bunun | rülecek kelimeler de olabilir. yerine: İ o Bütün bunlar millileştirilecek hazne- | leridir. İhtiyaç gördükçe burala- ra müracaat ederek bir kelime | alırız, yahut bir iştikak veya bir Bu kelime hazneleri içinde, en ziyade tercih edilmesi lâzım ze” “Yarın sabah güneş doğunca” | len, şüphe yok ki doğrudan doğ- Diyecek yere: yaya kendi. halkımızın dilinde “Yarın enamili gülgünenüma. | Yayıyan canlı dil malzeme! gülgünenüma- açıp geysüvanı envarefşanı hur.| ve ölü keli esim inenümeden | cet görülmez. Burada bulamadı Dalar ala ih nü. | gımızı başka cumu zahire sâhirei semaya ser. | 2e$mişten kalmış yadigârlarda via Bana mukabil, başka bir em türkçenin iştikak ve terkip yolla- rile kelime yaratmak kabiliyeti- İsklağin sini idadi dn ba M. Tarröre'in ittihafiyesini ih- eee rm tiva eden ve kanla mülemma bulunan kitap ile müteveffa rei olan kur- verinin şarjörleri bulunmakta- velleri bu kabil vesaik müzaye- RİO DE JANEİRO, 17. A A— har. Anadoluda gezenler, e hayra kakla, allam” Halâ esir var i ta VARŞOVA, 1. A A— Lik Çi giemrmtrini 90,000 kişi il CHANGHAİ, 17 A.A. - Chantung vilâyetinde © dahili harp başlamıştır. 90,000 askere malik bulunan vilâyet — valisi | Han Fu Cha.bu askerlerden 1000 kâdarını. Tsi Nan-Tsiüg İ Tao demiryolu ile nakletmiş. son 5 seneden beri The Foo ha. valisine tahakkümreden ve bu tahakkümünü daha ziyade tev- sie çalışan Lui Then o Nion'a karşı muhasemat ilân eylemiş- tir. Lui Then'in 30:000 askeri ol duğu söylenmektedir. Bu mm- takadaki sivil ahali kaçmakta- pon tebaasının himayesi için Han Fu Then ile müzakerata girişmişlerdir. Harbin'de vaziyet PEKİN, 17 (A.A.) — Har- mevzular hazırlayor STRESA, 17 A A. — İktsat ve gn komisyonları! rrirleri raporlarını âtiyen daha ii mü: edilebilmesi, tefe'ül ettirecek şerait dahilinde it- mam etmişlerdir. M. Zecland tarafından tevdi ve bü ki maddelerin tatbikini iltizam ek mektedir. 1 — Bir deflasyon siyasetini intaç eyliyecek olan nakdi müsavatın mu- hafazası, 2 — Para kıymetlerini düşmekte alıkoymak, Konferans mahafilinde “altın mi. yarı ile Gold F-rkanr Standard me HARİCİ HABERLER Çinliler gene biribir- lerine giriyorlar e-30,000 kişi karşı karşıya! ber alındığına göre, hükümet a leyhtarı olan kıtaat, | kerlerinin bulundukları şarki Gala Sakal nn birçok istasyonlarını muhasara İ etmiş Bulunmaktadır. Tsitsikai İ dan gönderilen takviye kıtaatı mahsur Japon askerlerinin im- dadına gitmektedir."Harbinde ki ecnebi konsolosları. haydutla ra karşı tedabir ittihaz edilmesi bi yeni Mançuri devleti erkânın dan rica eylemişlerdir. Amerika ve Mançuri VAŞİNGTON, IZ A.A. — Nevyork Times gâzetesinin yaz dığma göre Vaşington hükâme ti, lüzum görüldi takdirde yeni Mançuri devleti ile gayri lunmak üzere Mançurideki kon bindeki ecnebi menabiinden ha | dedir. Stresa , Bu mesele Müzakereleri | Uzayacak gibi Cihan iktisat kon- | Tavassutlardan bir feransına da fayda hâsıl ASSOMPTİON, 17 A.A. — Paraguay hükümeti, her iki ordu nun muhasemâtın tatilini takip edecek 3 gün zarfında Grecnu- wich hesabile garbi altıncı arz derecesinin 60 kilametre gerisine ve kezalik Bolivyalıların iki hafta zarfında 62/5 derece garbe çe- kilmeleri şartile bitaraf devletle- rin tekliflerini kabul etmektedir. Bu arada © Paraguaylılar da, Paraguay nehrirashillerine çeki- teceklerdir. Bolivya muhasematı tatil | etmiyor o LA PAZ,I7 A.A. — Bolivya Paraguay © kıtantının taarruz ve hücumları | hasebile kendi kuvvetlerini bilâ — tehlike çekmek veyahut muhasematı ta- 6? etmek mümkün olmadığını bi- taraflara bildirmiştir. Bolivya, yeni taarruzlar yapıl- mıyacağına dair teminat vermiş” tir. Londradaki Bolivya sefa- retinin bir tebliği LONDRA, 17 A.A. — Londra- daki Bolivya sefaretinin resmi bir tebliği, muhasematın tatili telebi- ne di raf Amerika o hükü- metlseinin vermiş oldukları 3 A- ğustos tarihli nota cevabının met nini bildirmektedir. nin za. izhar ve mali borçlu memleketlerde dövizlerin eksilebile ceğini zilretmektedir. ——ee Mısır tahvillerinden kazananlar KAHİRE, 1G AA— Yüzde 3 Misir Mz. vil 50,000 , 1911 semesi tahvillerin- den 179.081 numaralı tahvil 50:000 Frank kazanmışlardır. Beşeriyetin hadimle lerinden birisi daha öldü LONDRA, 17. A. A. — 1902 sene- Tayyare kazası LONDRA, 17. A. A— Kesif bir sis içinde Fransadan gelen bir posta tayyaresi, Croydon tayyare karargâ- hında bir ağaçlığa çarpmış ve parça Baliyya, Chaco o meselesinin balli hususunun faaliyetleri mere nız bir teskin teşebbüsü şeklinde olmak icap eden ve bir | hakem kararı mahiyetini iktisap etme. mesi lâzım gelen bitaraf devlet- lerin salâhiyeti dahilinde olmadı- ğını beyan eder. Bolivya, bitaraf devletlerin | vermiş oldukları notanm O serek eda ve gerek mücddasını gayri âdilâne bulmakta ve (o böyle bir müdahalenin devletlerin istiklal. lerini ihlâl edemek olacağını be- yan eylemektedir. Bolivya, muhasematın — tatili ve icrasma bihakkım zârüvet hâ- akdi lerinin cebir ve şiddeti takdih eden ve fakat müntasıran kuvvete istinat edilmekte olduğu. nu gösteren bir lisanın ifadesi demek olduğunu ilâve eylemektı- dir, Bolivya kabinesi, — böyle bir baksızlığa (iştiraki kabul etmiş olan devletlerden bazılarının teh- likeli bir misal teşkil edecek olan harekete iştirak etmşi oldukların dan dolayr pişman © olmalarının muhtemel olduğunu (o iâvs edi yor. Brezilyada vaziyet RIO - DE Janeiro, 17 A.A. — Son 4 gün zarfında 40 mil ka- der ilerlemiş olan federal kıtant | © kıyamcılardan Lorena mıntakası- m almışlardır. Diğer taraftan kıyam erbabı da, Rio Grande dö Sul o eyaleti Ölen pilot ile ağı: yaralı olan miz kinistten başka tayyarenin volevsu dahilinde Grupore mintakasını lemişlerdir. İ işgal eyli Japon as- | resmi surette müzakeratta bu: | soloslarıtir geri çekmek niyetin | | Von Papen Tevkif Edilemez.. | Fakat Reichstag'ın : tahkikat encü- | menine çağrılacak Almanlar bir Rruvazör | dahâ yapıyorlar ! BERLİN. 17 (ALA.) — vas Ajansından: reisi M. Goehring, &cnebi mat- buatı mümessillerine beyanalta bulunarak Reichstag tahkikat encümeninin salı günü toplana cağını ve M, Von Papen'in ei- cümen huzuruna çıkmağa res- men davet edileceğini söylemiş tir; Mumaileyh, başvekil encüs mene gelmekten imtina eyledi- Zi takdirde bu hareketinin ka- vura muhalif addolunarağını ilâve eylemiştir. “M. Göebring. tahkikat encümeninin M.“Von | Papen'i tevkif edebilecek bir vaziyette olmadığını ve fakat başvekilin bir nevi “Devlet bol İ şevizmi” ni teskil etmek sureti Je kariunut ibisl eylemiş olduğu | mu tesbit edebileceğini de söy- İlemiştir. M. Von Papen Münih'e | gidecek BERLİN, 17 (A.A,) — Ha vas Ajansı muhabirinden: Baş- vekil M, Von Papen Bavyera hükümet erkânile görüşmek ü- zere Teşrinievvel : nihayetinde | Münih'e gidecektir. Salâhiyet- Ha- olacağa benzemiyor! tar mahafil, bu seyahatin AL manyada icra edilecek 'slahat ile hiçbir alâka ve münasebeti olmadığını fakat temamen teş- rifata ait bir mahiyette bulun- duğunu beyan etmektedir. Maamafih, gazetetlerin kıs- mı âzamı başvekilin, bilhassa Almanyanın cenup devletlerine | tesir edecek olan idari islahat | hakkında Bavyera devletinin İ niyatını öğrenmek için bu seya l hati ihtiyar etmekte olduğu ka- İ naatini izhar ediyorlar. Yeni intihabat BERLİN, 17 A.A. — Rich. tag intihabatı. 6 teşrinisanide icra edilecektir. €C Alman kruvazörö sipariş edildi BERLİN, 17 A.A. —- Havas Ajansı muhabirinden; Alman- ya hükümeti, Wilhelmshafen deniz tezgâhlarma “C” kruva- zörünü sipariş etmiştir. İnşaata 1 teşrinievvelde baş tr. Geminin inşası 4 se nede ikmal olunacaktır. Fransızrantları lâyi- hası kabul edildi PARİS. 17 (A-A.) — Fran. sız rantlarının tahvili lâyihasu meb'usan meclisince yalnız şek le ait bazı küçük tadilât yapıl- mak suretile tamamen kabul e- | dilmiştir. Yalnız bankaların ala cakları komisyon meselesinde f oldukça ciddi münakaşalar vu- / ku bulmuştur. Hükümet, bu mü amelenin muvaffakıyet bulması için lüzumlu olan komisyon mikdarını bankalara terketmek le beraber. mükelleflerin yükle rini mümkün olduğu kadar tah- fif etmek arzusunda bulunduğu nu beyan ettiğinden bu noktada da mecli geniş bir tasvibine | mazhar olmuştur. İ Alman tabiiyetine geçen ecnebiler BERLİN, 17. A. A. — Vol ajın sından: i Azılı bir çocuk katili .CAHORS, 17. 5 Altı ço- iha edilen Gör bolan bu cocukların babası 7 | nu ve kanibiraderinin kendisini yeni doğan çocukları ortadan kaldırmadı. Ki takdirde koğmakla beşik eylemiş bulunduğunu söyl » Reischstag | | ğuklar hüküm sürmektedir. Dün gece İlgaza kar yağmıstır. | raretli bir maç yapılmıştır. Maçta binlerce 86; Anadoluda kar yağ- mağa başladı.. ERZURUM, 17 (Milliyet) — Dün öğleden sonra başlayan şiddetli yağmur gece yarısına kadar deyam etmiş saat 3 ten 7 ye kadar da fazlaca kar yağmıştır. Şehir dahilinde ve ovadeki kar- lar öğleye kadar erimiş ise de etraftaki dağlar bembeyzdır. Son günlerde fazlaca yağan yağmurlar ve bilhassa bu sabahki kar zürram harman işlerini geriletmiştir. AMASYA 17 (A.A.) — Bu gece yakın dağlara kar yağmış ter, ÇANKIRI 17 (A.A.) — Burada üç günden beri şiddetli a MUĞLA, 17 (A.A.) — Havalar birden bire soğumu Derece bir gün evvel otuzu gösterirken bugün 19 a düşmüştür. KASTAMONU, 17 (A. A.) — Havalar birden bire soğudu. Dün gece yağan yağmurun miktarı 7 milimetredir. Suhunet st fırdan yukarı beşe düşmüştür. bir çok evlerde sobalar kurulmus tur, Atina'da Göztepe galip geldi ATİNA. 17 (Hususi) — Bugün İzmirden gelen Gö; kımı ile İstanbul muhacirlerinden mürekkep takım ara Göztepe takımı 3'e karşı 4 sayı ile galip gelmi Fransa istikraz edecek PARİS, 17 (A.A.) — Kısa müzakerattan sonra âyan mecli- si meb'usan meclisi tarafından evvelce kabul edilmiş olup hükü- meti borçların tevhidi için'büyük bir istikraz akdine mezun kılan kanun lâyihasını 9 muhalife karşı 291 reyle kabul eylemiştir. Tasvip kat'i ve nihai bir mahiyeti haiz bulunuyor. Bunun üzerine başvekil M. Herriot parlamentonun fevkalâde içtima devresine hitam veren kararnameyi okumuştur. Parlamento ancak teşrini- saninin bidayetinde tekrar toplanacaktır: Türk-Çek hakem muahedesi PRAGUE, 17 (A.A.) — 17 martta Ankarada imzalanan Türk - Çek hakem muahedesinin tasdiknameleri dün akşam. ha- riciye nezaretinde teati olunmuştur. Yunanistan ve terki teslihat ATINA, 17 (A.A.) — Terki teslihat seütarekesinin 4 ay müddetle temdidine dair tahdidi teslihat konferansı tarafından vaki olan teklif Yunanistanca kabul edilmiştir. Arnavutlukta idam kararları TİRAN, 17, (A.A.) — Ali mahkeme 19 hiyaneti vat maznununun muhakemesini bitirmiş ve maznunlardan yedisinin idamma, 12 sinin 101 seneye 17 sini 15 seneye, birisini 3 sene. ye mapis cezalarına mahküm etmiş ve 17 sini de beraat ettirmiş | tir. İ Hayvanat Mi gitti ANKARA, 17(A.A.) — Memleketimiz hayvanatının tetki- ki için getirilmiş olan Pr. Be'man da vazifesini bitirmiş ve bay- tar mütehassısı Hofrat ile beraber memleketine dönmüştür, Sığır vebası kalmadı ANKARA, 17 (A. A.) — Altı aydan beri memleketimizde hiç bir mıntakada sığır vebası ihbar edilmemiştir. Mücadele he * yetlerinin gerek hudutlarda ve gerekse bu hastalıktan dolay: şüp be altında bulunan mıntakalarda yaptıkları devamlı arama ve taramalarda da hastlık bulunmadığından Türkiye sığır vebasın- dan salim olarak ilân edilmiştir. Dil kurultayına aza olmak için müracaat eden zevat ISTANBUL, 17 A.A. — T. D.| Hüsnü Hamit Bey müder-is Meh T.C. Kâtibi Umumiliğinden: met İzzet Bey muallim, Müslim 26 eylülde toplanacak © olan | Saffet Boy muallim, Tahsin Ne- kurultayda aza olmak arzusiyle | jat Bey muallim, Hüseyin Ragp müracaat edenler isimlerini neire | Bey Büyük Elçi, Hüseyin Bey Rer | devam ediyoruz: bert kollej Türkçe kısmı müdürü, Noyat Ben, ENER Mihri Hanım muallim, Ahmet Ce gilin am Fa le eczacısı, Afet Hanmu wuak uharriri Barban Sahir BOX | tim ve Türk Tarihi Tetkik Cemi yeti azasından, Fuat Riza Bey, Er kânı harp miralayı Behice Fuat Hanım, Muallim, M. Fuat Bey, Köse Raif Paşa oğlu, M. Paskal Baha Bey, avukat, Sadettin Nüz- İse. nalın, Haşat Ekrem | 5-3, Miinmneire — Apoetolişmi ynam. Ali Nüzhet Bez muallim, eğ Yale A Sü anl Nurullah Ata Bey muallim, hi Bey, Galatasaray müdürü, E Kâzm İsmail Bey te Grisi sin Bülent Bey, Şair, Cafer Sey profesör agreje operatör, Dr. Re | di Ahmet Bey... KE SİNE e YAemei Ek | o Çankırıda hazırlıklar hem Bey İst. Darf. müdürü, Tevfik Necati Bey mu-| O ÇANKIRI, IT ALA. —26er tölde toplanacak olan kurultay allim, M. Salâhattin Bey muhar- rir, Baki Bey muallim, Musa Kâ- İn e bürosunda müsahhih, Mit alay. Ahmet Hamdi Bey muallim, Ali Rıza Bey mua Tim Salâhattin Enis Bey nl . Linke İeeriyier ve bu hususta lâzım gelen hazır” hıklara başlanılmıştır. İzmir borsasında İZMİR, 17 A.A. — Bugün bet sada 6 kuruştan 22 kuruşa kada Nurunnisa Sait Hanım erme ği Sait Asaf Bey muallim, Abdülka dey maal alm ey mun | SOBE çev imi ve 16 kuruştar lim, Dr. Orhan Sadettin Bey; ma. | 36 kuruşa kadar 3016 buçuk € alim, M. Dündar Bey ml | yal üzüm am