1 Eylül 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

ELE. 2 Siyasi ve tarihi tefrika 21 KEMALİZM NEDİR? Selânik - Anafarta - Ankara.. a Edirne meb'usu Mehmet Şeref mi yalnız ma görüyer lar. Bu ne dereceye kadar mu- vaffak olacağını şimdiden kei- tirmek imkân dahilinde değil - dir, Dünyada Rus köylüsü ka- mizde adam olan, halk işinde yer bulan demektir. Sıra, dev. lete taallâk eden nizamdır. Sırayı korumak Türkün şiar dır. Surasız iş yapmaz, Sirasız söz söylemez, sırasız bir yere girmez... Sırası gelmeyincey ha reket etmer.. İşte tam nizam dar geri ve Rus amelesi kadar | budur. kültürsüz bir sınıf insan yok- İtalya köylüsü, bunlara nis- | dır. betle Ebussuut Efendi sayılır. > Bununla beraber Bolşevikler bu amele ve köylüyü, asırlarca yuvarlandıkları © bataklıktan kurtararak, hayatın esası olan düşünmek ve duymak kudre- tine mazhar kılmak için yapma dıkları cehit ve fedakârlık yok- tur, Bolşevik Rusya'nın yeni ni- zam uğruna büyük © kalabalık için sarfettiği mesai, talim ve terbiye usulleri, tiyatro, sine- ma, vaiz; radyolarla halkı ten- vir ve irşad... Daima davayı kazanmak ve nizama koymak.. için güdülen yol o kadar çole o kadar müselsel, o kadar di lenmez, durmaz bir haldedir ki Faşizm bunun binde birini bile yapmaktan âcizdir. Bolşevik asla ihmal kabul etmez... Halkı asla kendi sevki tabiisine bırakmaz... Onu asırlardan beri hayvan laştıran murdar izbe hayatın- dan kurtarmak için elinden ge- leni ve gelmiyeni yapar. İşte yeni nizam böyle (o tesis edili- yor, Bunda hangisinin daha sami mi ve imanlı olduğunu anla- mak o kadar güç değildir. Rus ia. yüz altmış kişide iki ki- şiden ibaret Bolşevik bu yüz altmışı rejime tabi tutar,. Krmıl datmaz ve her gün bu adet art- maktadır. Tam ve okâmilbir nesil yetişinceye kadar biraz da cebri olmasını zaruri görüyor- Nihayet, iman etmiş bir nes | Ii, ilk, orta ve kollejlerden ge- | girerek, hattâ darülfünunun 80- nuna getirebildiler, Şimdi, ii iş- leyen kafalar artık rejime tam iman eden bir gençlik | teşkil ediyor. Kemalizm, Türk tarihinde ki canlı ii ep yakalayarak, onu şimdiye kadar sindiren kö- tü ve berbat bağları parçala- mış, aslilik ve hayatiliğini inde eden asıl kuvveti, asıl milli kuv veti ortaya çıkarmıştır. Tari bimizde yaşayan ve Türk mil- etini bu hayatta muvaffak kı- lan “sıra ve saygı, ya (o tekrar can ve mevki vermiştir. Sıra ve saygı, işte nizamsız- İıktan nizama götüren Keme- Tist rejimin yolu budur. Sıra, Türk devletinde ida- renin ruhudur, Yan yana yaşayan insanlar | mutlaka idare edilmek ihtiya- | cındadır. Ve bu idare, (bizim Türk milletinde “sıra, ile sa- tusadiyetın gerip tecellileri aile Aaa gis il liğe zamanlarda. maliye hazinesi, her sene, mah- sulâtıarziye idrak etmeden ev- vel, vilâyet ve kaza merkezle- rinden, mahsulâtm feyzü bere- keti ve'fiatleri hakkında malü- mat toplâr; ana göre ne kadar tahsilât yapabileceğini tahmini bir surette hesap ederdi. Fakat elde edilen varidat mahsulâtm kemmiyetile daim mepsuten mütenasip bulunmazdı; bilâkis. muayyen bir hadden itibaren. ği ona makâs zuhur eder i Hazinenin menfaati feyzü be- reket olmamasıda idi; çünkü “Sıra, da aristokrat, otole- rat sistem yoktur, İnzibat var Türk cemiyetinde © sıranın kıymeti çoktur. Sıra. bizde gö me temelidir. Orada e ürk serbestçe fikir ve mütal asını bildirir. Sıra: İdare edenlerde itida- ii dürüstlüğün fail ve âmili- ir, Zira: (Insanlar tabisten, frtraten beraber yaşarlar. Fakat bera- ber yaşayan insanlar, mutlaka idare edilmek £ ihtiyacındadır- lar.) (Kendilerine bir o milletin tali tevdi olunan adamlar, mil letin kuvvet ve kudretini yal- nız ve ancak yine milletin haki- ki ve kabili istihsal © monfaat- leri yolunda kullanmakla mü- kellef olduklarını biran hatır- larından çıkarmamalıdır.) Gazi Mustafa Kemal İşte bize rejimde sırayı tel. kin eden bu düsturdur. Hakiki ve kabili istihsal menfi ne dir? Bugün bu. “devlet” menfaa- tidir, Kabili istihsal olan men- fast, bugüne kadar memleke- timize refah, huzur, sükün ver- meyen biribirine eşmiş» ulanmış birçok küçük küçük. şahsi menfaatler, hakiki mena- e kabil olan bir men- çün ancak bir zümrenin, bir şahsın menfaati olarak kabul edilmişti. Bunun için de memlekette İ hâkim olan nizam değil, şahsf meram idi. Sırayı bozan eski ve köhne İ zihniyetin birinci işi, karşısım- dakile mütekabil bir & hak vazife fikri üzerine bir sırı hilinde anlaşıp yaşamaması idi. Mazinin, çalışmadan refah ve sandet bulan. | Başkaları- nın mes-İsini imar eden 0- tokrat mperyalist rejimi yıkılarak artık hakiki Omena fin ümme menafii olduğu an- laşılmıştır. Ba sabepledir ki sizmisi'dev | let nizamı olarak sira ve say- gı tesssüs ediyor, Sıra harekettir, şuurlu itaattır. Mustafa Kemal rejimi, mil- biyet aşkile tutuşan nesle: Dev let nizamı olan sırayı ve şuur- İn itaattan ibaret bulunan sa; gıyı im ve ihya etmiştir, Büyük akından beri Türk milletinin tarihi seyrinde biz yalnız yukarıdan aşağı hep bu iki yüksek seciye tezahürünü buluyoruz. Zaten, o seyrin içinde Türk mmilletinde sezdiğimiz iki > vardır, saygı da şet, ni devleti kurarken bu iki lie sayı obirsaniye (o nazarından kaçırmağıştır ki muvaffakıye- tinin sırrı da budur. Zira evve re vd da yüksek fiatlerle mül- tezimlere ihale olunurdu. Mah- sulâtı arziyenin nedreti hazine- ye varidat temin etmekle kal miyor; yin, hal, ayni zamanda, Zahire celbini istilzam ettiği için, ticaret, ve binnetice, memlekette iş hacminin inkisa- | bu belek vw değil id iyi il Gözümüzü ma dört te- rafına e vakit “bol- lak iyi mide ğe rip hükmü haklı gösterecek lere şimdi de tesadüf ediyoruz. Brezilyanın çektiği mali sıkın. tu. dahili ısyan ve muharebeler hep kahve mahsulünün bollu- Zundan ileri gelmektedir. Bol- > MİLLİYET PERŞEMBE HARİCİ HABERLER Boğazlaşma Berdevaml! Cenubi Amerikada vaziyet ne halde? SANTİOAGO DE CHİLİ 31 (A.A) — Bolivya hüküme ti Paraguay'dan almış olduğü 3 istihkâmr iadeden katiyyen istinkâf eylemektedir. Paragu- ay bükümeti de bu istihkâmlar inde edilmedikçe müzakerata gi rişmemeğe karar vermiş bulun- maktadır, Paraguay'a ait Avala istihkâmı yakınında ateşler i- çinde bir Bolivya tayyaresi is- kât edilmiştir. ASSOMPTION, 31 (A.A. — Paraguay hükümeti, Ameri ka bitaraf memleketleri nama Esuatuer'de MONTEVİDEO, 31 (A. A.) — Santosdân gelen yolcu- larm söylediklerine göre Sao Paulo kıyamcılarının taraftarla rı müdafaa ettikleri akide için çok heyecan göstermektedirler. | sokaklarında ve Bolivar kışlala İri civarında yatmaktadır. Kı- İ Siz almakta olduğunuz terbi- Çiftçiler, kıyam erbabının iaşe- si için fazla mikdarda kasaplık hayvanat vermektedir. Sao Pa- İnşe dll eksik değildir. Maamafih o muhtemel olarak misir kullanılmaktadır. Kıyam cılar, harbin bir sene devam ede ceğini tahmin ediyorlar, Brezilya'da dahili harp GUAYACHİL, 30 A. Heyeti süferanın müdahalesi sa yesinde kıyama nihayet verii- miştir. Bundan başka hülüme- tin şartlarını kabul eden kıyam <ılarla bir de mütareke imza ©- dilmiştir. Meşru hükümet kıta- atı yarın Ouito şehrine girecek ve M, Albornoz muvakkat ri- yasete tayin edilecektir. Müsa- demeler neticesinde telef olan 5000 kişinin cesedi Ouito şehri yamcrlar teslim olmadan evvel timarhanedeki delileri teslim ve tahliye eylemişlerdir. yaşamaktan © başka da uçsuz bucaksız emel gütmemiştir. Ve bu sebepledir ki milletine şöy- le hitap ediyor: (Teşebbüs ettiğimiz büyük icraatta milletimizin £ yüksek kabiliyeti ve yüksek aklı selimi başlıca mürşidimiz ve memba: muvaffakıyetimiz olmuştur.) Gazi Mustafa Kemal Gençlik Gezi gönç âile hitap! eder ken diyor ki: (Gençler! Cesaretimizi tak- viye ve idame eden sizsiniz. ye ve irfan ile insanlık mezi- yetinin. vatan Oo muhabbetinin, fikir hürriyetinin en kiymetli timsali olacaksmız.) Gazi Mustafa Kemal Cümhuriyeti kurarak, Türk milletini inkılâba kavuşturun- caya kadar Gazinin görmediği kerm, gezmediği adem kalmış- tr. Kaç bin defa ölümü — elile tutmuş. ne elemler, ne mabru- miyetler, ne kahırlar çekmiş. ( Devamı var ) gibi iktısadi bir cinayet ikama | va görülmüştür. azartesi günü Nev- ör tan "tan Barine *kilmiş bir be- şaret haberi vazdı: pamuk rekol lesi ümit ve tahminin hilâfma olarak fena çıkacağ yay fiatler yüksel alivre mübayaat lr tedari kütte “bulunmayan pamuk | tacir İktisadi ler vardır deyişimizin sebebi bu dur. Bolluk insanlara refah te- min edecek yerde, içtimai bün- yüzünden, yenin sakatlığı keti mucip oluyor. Cümhuriyet Mer- Üni Baüikbnes # | 589 lirada, gecen haftakinin ay- felâ- | bir fazla ile 200,700 liraya çık- EYLÜL | Menkuplar Gidiyor İspanyol asileri menfa yolunda.. MADRİT. 31 (A.A.) — Bahriye nâzırı, Espana isminde ki nakliye gemisinin harekete âmade olduğunu beyan etmiş- tir, Bu gemi. 256 menfi götüre bilir, fakat bu menfilerin mik- darı ve hareket tarihleri henüz malmü değildir. Geminin inzi- zat işleri, kaptana ve 40 gemici ye ihale edilecektir. Kruvazör Canaleyas, seyahati müddetin- ce Espana'ya refakat edecektir. Japonya - Amerika TOKYO, 31 A.A. — Meb'usan meclisi dün kabine © azalarından bazılarından istizahatte © bulum- muştur. evime atideki ce- lerdi. sini derpiç eylemektedir. 2 — Japon hükümeti, Amerika Atlas denizi donanmasının Büyük Okyanos in sebeplerini izah etmeği | Müttahideden talep et- : tinde değildir. 3 — Japon hükümeti, Çin - Ja- | pon münasebatı meselesini Mançu | i ve Mongolistan meselelerinden | ha ehemmiyetli telâkki etmek- 3 — Harbiye nazırı, yeni Man- çuri devletinin kendi meşru müda fnası için tedbirler ittihaz edebile ceği muhakkak bulunmasından do layı Japon hükümetin İchol mın- takasında hali hazırda meşru mü- dafaa vaziyetinde bulunduğunu ileri sürmiyeceği fikir ve mütalea amdadır. Uçan aile PORT-MENİER, 31 A.A. — An Hcoste adası) Famille © Volaate, dün Hopedale (Labrador) a mü- teveccihen ha: rr, Avusturyada'ki Al man elçisi VİYANA, 31 A.A, — Viyana siyasi mehafilinde Almanya'nın Viyana'düki elçisi M. Rieth'in pek yakmda Berlin'e çağırılacağı hak- kında bir şeyin devoran etmekte. ül eldeli yön ile. Yeni bir Alman mektep gemisi BERLİN, 31 A. A. — Alman ka le umumi bir ianeye işte As halkını davet edir. Bir ada keşfedildi MOSKOVA, 31 A.A. — Sibi- riakov namındaki buzkıran 74 de- rece 42 dakikn arzışimalide ve 72 derece 16 dakika tulüyarbide ye- ni bir ada keşfetmiştir. Bir saat 50 metre derinlikte eroMir. 31. A. A — ., kendisinin ihtira etmiş olduğu Kiz cihan giymiş olduğu halde bir saat, 60 metre derinlikte su altında kalmış ve oradan 4-dakikadan daha ax bir müddet zarfında suyun üze rine © kmıştır. Alâkadar memurin huzurunda icra edilmiş olan bu tec Fübe, bir dünya rekoru teşkil etmek bilânçosünda bir hafta | evvelki vaziyete nazaren atide. ki tahavülleri gördük. Passif kısmında vadesiz tev diat 123000 lira bi fazlalıkla 767,902 liraya; döviz mevdu- atı da 360.000 liralık bir teza- yütle 3.310.803 liraya baliğ ol- muştur. Mevkii o tedavüldeki banknotların miktarı 164,995, nidir, Aktif kısmında âltın mevcu du 78 kilo ve 461 gramlık bir fazla ile 12.946:713 kiloya; al. | 53 tına tahvili kabil serbest döviz- ler de 40,000 lira kadar keza mişter, Bilânçoda başka kayda lâyik | bir şey yoktur, Bi elinin “yili Gi Gil. Rekor Peşinde Dünya mesafe re- koru kırılacak mı? SYDNEY, 31 (A.A.) (Yeni İskoçya) — Mollison, sis dolayısile Habour - Grace'a doğru yoluna ancak bugün de- vam edebileceğini bildirmiştir. SYDNEY, “Yeni İskoçka” 31 (A.A) — Madam Mollison zevcine İngiltereye avdet seferi ni yapmamasını tavsiye eyle- miştir, Çünkü Mollisn, son za- manlarda yapınış olduğu hava seyahatlerinden ve uhdesinde bulunan bir çok içtimai vazife- lerden dolayı sıhhı haleldar olmuş bir vaziyettedir. Diğer taraftan hava şeraitinin de pek o kadar iyi olmayacağı anlaşıl. maktadır . İSERES, 31 (A.A.) — Tay yareci Boussoutrot ile Rossi, dün saat 17.05 te buraya vâsıl | - Folmuşlardır. Mumaileyhima, hemen hattı müstakim üzerin- de dünya mesafe rekorunu kır- | mağa teşebbüs edeceklerdir. Ce nubi Amerikada karaya inecek (lerini ümit etmektedi M. Beck, Bükreş'te BÜKREŞ, 31 A.A. — Lehistan Hariciye müsteşarı M. Beck, Bük reş'e gelmiştir. Varşova'ya gitme den evvel birkaç gün burada kala | caktır, Mumaileyh, başvekil ile saat görüşmüş ve bu — mü Romanya hariciye o müsteşarı ve Lehistan'ın Bükreş (sefiri hazır bulunmuştur. a matbuatı, bu ziyare- te büyük bir ehemmiyet atfetmek te ve bazı mehafil Almanya'daki vukuatın aldığı vahim irkaç a" M. Beck'nn Büdapeşte'yi ziya- çeti, Rusya ile aktolunan son mi- sakın bir imtihan devresi geçirmiş olduğu Romem-Leh dostluk müna- sabatının inkişafı için Lehistan'ın beslemekte olduğu arzunun bir te- zahürü telâkki edilmektedir. Artiglio gemisinin çıkardığı hazineler LONDRA, 31. A.A. — Mağruk Egypt gemisinde kalan altın kül- üçüncü hamlesini nak- Artiglio gemisi dün Plu- mouth'a vâsl akm Denizde e bir musademe HAKODATE “Japonyada” 31. A.A — Japon bandıralı Kumüc Ma- ru ile Raito Mar vapurları arasında Gorgulof bir dava açmak isteyor PARİS, 31 A.A. — Gorgulef, cezasını tehir ettirebilmek ümit le Kazak İvan Lazareff aleyhinde yalancı şahitlik iddinsile şikâyette bulunmuştur. Merkum, 6,000 frank depozito akçasnı tevdi edememiş ve dava in iştir. Filvaki, luğundan dolayı Rus milletçilerinden adde- dilmemektedir. zakeratının neticesi hakkında terredüt göstermekte devam et mesire rağmen © Paris muhiti daha ziyade ümitvar olduğunu. tebliğ ettiği fiatlerin sağlamlığı Lile ispat ediyor, Paris mehafili maliyesinin O kanaati şudur ki Saracoğlu Şükrü B. f. nin hâ- millerle yaptığı muvakkat iti- lâfname hükümetimiz tarafın. dan tasdik edilecektir, Dün akşam Unifiye 25:70 frank olarak tebliğ olundu. Bu- nun o Türk parası ile mukabili V2 dur. Kapanış fiati de esa sen bu fiatte oldu. Unifiyenin bilnisbe sakin bir hafta geçirmesine rağmen Ana dolu kâğıtları gene fırtmalı bir denizde hayli sallandılar; fakat her defasında olduğu - gibi.bu sefer de selâmetli"sahile ulaştı- vw BEBEKKEN EN 1 Fevzi Pş. İznin teşekkürleri ANKARA. 31 (.AA.) — Büyük Erkânı Harbiye Reisi Mür şir Fevzi Paşa Hazretleri Büyük zaferin yıldönümü münasebeti” le ordu nama almış oldukları resmi ve hususi tebiiklere ayri ayrı cevap vermek mümkün olmadığından bilmukabele samiral tebrik ve teşekkürlerinin iblâğna Anadolu Ajansını tavsit buyuf muşlardır. 4 > İl i n Maarif vekilinin tetkikatı KİLİS. 31 (A.A.) — Dün zafer bayramını Antep halkiyle birlikte tes'it eden Maarif vekili yalisi ile kumandan beyler olduğu halde Kilis” Esat Bey. refakatinde Antef gelmiş ve har” retle karşılanmıştır. Vekil Bey Cümhuriyet Halk Fırkası merke zinde bir saat ha: alde bulunduktan sonra mektepleri teftif etmiş ve noksanlarını sorarak Gaziantebe avdet etmiştir. Esat Beyin yarın Fevzipaşa tarikiyle Mersine ve Silifkeye azimetleri muhtemeldir. Adanada kız lisesi açılıyor ADANA, 31 (A.A) — Kapanan Amerikan kız kolleji ye rine şehrimizde bir kız lisesi açılması takarrür etmiştir, Bir haf“ taya kadar kayıt ve kabul muamelesine başlanacaktır. Kız veli leri bu karardan son derece memnundur. Mütehassıslar Denizlide.. DENİZLİ,31 (A.A.) Türk ve Sovyet sanayi mütehasst* ları daha esaslı tetkikat yapmak üzere Denizlideki ikametlerini temdit mişlerdir. Mütehassıslar dün ve bugün şehir civarındaki! el tezgâhlarını tetkik etmişlerdir. Hindenburg Reichstag reisi ile divan azasını BERLİN, 31 (A.A.) — Reichstag Roisi M. Goring ve divan azası Neudeck'e giderek reisicümhurla mülâkat Reisicümhur kendilerini kabul etmemiş | içinde Berline dönmesine intizar etmelerini kendilerinden rica etmiştir. Yeni kararnamenin tat. bikına geçildi tabidir. Evvelce kontenjan harici gi- rebilecek eşyayı ihtiva eden histeler ilga edilmiştir. Yalnız memlekete Küzumlu sehhi eşyayı ihtiva eden bir F. listesi vardır... Bu steye dahil eşya Sıhhiye vekâletinin © kontrolü altında ithal edilecektir. İhracat nasıl yapılacak? ihraç eşyamızdan özüm, incir, fındık, yün, halı tiftik, zey- tinyağı, gülyağı ve kasaplık hayvan ihracatı ihracatı tespit komisyonla” rının münakabası altma ( almmaştır. | Bu maddeleri ihracatı tespit komis- yonlarına kıymet taktir ettirerek ve tastikle ihracat yapacaklar bu kıy- metin mısfı derecesinde ithalât hakkı nı kazanmış olacaklardır. Bu şekilde taks suretile yapılacak, ithalât an cak teşrinievvelden itibaren başlıya- caktır. (Başı 1 inci sahifede) | Halı ve Tiftik tahası | Halı ve tiftiğe sit takas talimatına | mesi dün akşamdan İtibaren mev. | kii meriyetten | kalkmıştır. Yalnız! dün akşama kadar ihraç edilen halı | ve tiftildere mukabil ayın kıymette ithalât Eylül ayı zarfında yapılabile- Ticaret odasında Ticaret odası beyeti idaresi bugün 'den itibaren her gün devamlr içtima cum, hükümet tarafından güya 15 ağustos 1932 taksitinin elân yatırılmadığı veya yatırılmış ol sa da kambiyoya tahvili keyfi - yetinin müskülâta uğratıldığı hakkında çıkarılan havadisler- den ileri geliyordu. İstanbulda ki Alman bankalarından birinin müdürünün geçen perşembe gü vü Ankaraya gitmesi de bu işle alâkadar gösteriliyordu. Halbuki gayet (o mevsuk — yerden edindiğimiz. nazaran banka müdürünün 8€- yahati katiyyen bu mesele ile alâkadar değildir; taksite gelin ce, lâzım olan paralar, vaktü za manında, kambiyo olarak ay- nen Ve tamamen bankaya yatı- rılmıştır. Anadoluların dün akşamki: kabul etmedi temişlerse de ve örümüzdeki hafta Oda riyaseti tarafından kâmilen ida re beyetine tevdi edilmiştir. İdare heyeti bu müracaatları üç gün zar- | fenda tetkikle müsbet veya menfi neticesini Oda riyasatine bildirecek ve riyaset gümrük idaresini derhal neticeden haberdar edecektir. İhracat komisyonlarında Şehrimizde teşekkül eden iki i catı tesbit komisyonu dün ticaret Emer EEE SESE dürlüğünün daveti üzerine müşte rak bir içtima yapmıştır. Bu içtima. Yukarıda zikredilen ihraç madde- lerimizi ihraç edecekler | bu komis- yonlara müracaatla ihraç edeceği ma im miktarı, cinsi ve vasıflarile bera Bomonti 2175; Tramvay İttihat © Değirmencilik 22,50; Şark Değirmencilik 250 Reji 4.25; Rumeli Şimendifer- | leri keza 4.25, Terkos 32; Te- İefon 15,25 lira etmektedir. Mısır Kredi Fonsiyelerinde bu hafta zarfında gene tereffü ettiler, Son fiatler şunlardır. 45; 1886 tertibi 156 lira 1903 8 » . 191 85 Altın da 922 kuruşta a haftadan beri iki kuruşluk bir İ yükseklik kaydetmektedir. EMEN EEE HES EEEE