28 Ağustos 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

* şimendiferleri Siyasi ve tarihi tefrika 18 KEMALİZM NEDİR? Selânik - Anafarta - Ankara.. Yazan: Edirne meb'usu Mehmet Şeref Hele bir lokomotifin üstünde bir Türk çocuğu görmek âdeta, âlemin yedi acibesinden birimi temaşa etmek gibi. hayretle sey redilecek ve inanılmayacak bir iş idi! Mutlaka o makinist. gay rı Türk olabilirdi ve Türk böy le işler yapabilir mi kanaati hâ- kimdi. Bugün Meriç konarmdan Fi- rat kıyısma kâdar bütün şimen- diferleri hem yapan, hem işle- ten ve hem her türlü işlerini çeviren Türk çocuklarıdır. Devlet demiryollarını işle- ten Türk yavrularının vagonla- rı, işleri çalışmaları, temizlikle- yanında hâlâ eski devrin memlekette dikilmiş birer ka- zik gibi duran şark şi e- rile. İzmir kasaba ve temdidi medeni bir irsan yanında, yüzü gözü bo- yalı, kafasında kuş tüyleri dal- galanan yarı çıplak bir Hotan- tolu adam gibi kalıyor. O ka- dar berbat, o kadar kötü idare edilmektedir. İstanbulun, saray zamanın. daki telefon defterile, bugünün defterini açmız. Size iş adamla- rınır adresleri şu iddianm can- i adaşım, kadim ve aziz destum < Mahmut Celâl Bey (İzmir meb'usu) geçende, dai- Mustafa Kemal Türkiye- iktisadi inkişafına dair yaptığımız e birin- de bana demişti ki — Bilir misin, Şeref! Şu bi- zim Anadolu sigortasma karşı memlekette bu işi gören gayri- türklerin, başlangıçta dudakla- rı istihza ile büküldü.. Sonra biraz irgildiler, biraz sonra dört yanlarını sivrisinek kapla- dı... Ve daha biraz sonra hay-| yetlere düştüler.. Nihayet anla- dılar ki Türkler de çok kuvvet- İK sigortacı olabiliyorlarmış.. Benim çocuğü, en çok iş bece- re. en mütel s bir gayri Türk şeytan sigortacı ile bir si gorta işinde, bir meseleyi hal- iederlerken, bu işin öyle olma- dığını bilmem hangi sigortaya dair büyük bir eserde yazılı ol- duğuun söylemiş... Derhal be- nim çocuk: — Öyledir amma, siz o kita- bın galiba eski tabımı okumuş- sunuz... Halbuki şimdi basılan o kitabın şu son tabındaki bu meseleyi okuyunuz... Deyince şaşırmış kalmıştır. İş Bankasını kurduğumuz va- kit bunu Türk çocuklarile bece- ; eemeyeceğimizi söyleyenler çok oldu.. Bugün, zannedersem. yalnız Türk çocuklarıdır ki sa- mimi ve müstesna bir sây ile İş Bankasında çalışıyorlar... “Trakya şeker” fabrikasın- da istisnasız ve yüksek bir ka- biliyetle (o çalışanların (o hepsi Türk çocuklarıdır. Uşak şeker fabrikasının istihsal işini yapan lar hep Türktür, Asri bir dev- let, mutlaka memlekete büyük sarayiin yerleşmesini temin ©- r. Bunun içindir ki “Asri Tür- kiye” yi kurarken, büyük sana- yi esasları Mustafa Kemal re- | jiminde kuvvetle yer bulmuş- Kemalizm artık bu istismara | müsaade edemez, Sekiz sene... bir milletin hayatında hattâ se- kiz saniye bile değildir. Ve nihayet, öl sonra dirilme sırrına —büyük milli dehanın sevk ve idaresile— ka Yüşan Türkiye şimdi (İktisadi mefküre) ciliği benimseyerek kemale, refaha doğru koşuyor. Kara günler, kötü diller, Mustafa Kemal. Türkiyesinde vazife almayan, istihkaksız menfaat ardında koşan biçare- | lerdir ki onları irşat ve tenvir | vazifemizdir. Yoksa yürüyen inkılâp onları öğütüp gider, İ idare yolunu, hükümet kuvveti elinde tutacak, şuurlu ve iradeli bir şahsiyet memle- kette “sıra ve saygı” yı tesis eder ki bu. rejimi kurandır. Normal bir varlık... Dirayeti, fetaneti, keskin görüşü ve kuv vetli sezişidir ki Mustafa Ke- male vatan kurtartmıştır, Ni- « dünyayı osarmışlı. İk adımda bu nizama koşarken, bambaşka bir rejim kurdular, İtalyada ise: lâl eserleri göründü. Niti, Ciyoletti, Tafta hükü- metleri baştan bi a memleketi mi idare) şeklinde kurul du. Lenin'nin proletarya dikta- törlüğü. bolşevizm ile Duçenin devlet kudreti ve faşist idare usulünü mukayeseye asla yol yoktur. Birisi tam manasile ide- lojisi, felsefesi yapılan ve her gün binlerce fikir sahipleri nin üzerinde işlediği bir me- tod dahilinde yürüyen bir yeni idealdir... Öteki ise yalnız bir idare tarzıdır. Birinde yıkmak kudreti çoktur, Eskiye, maziye, teallâk eder her şeyi yıkar ve asla yıkılanın ardından bak. maz, İnandığı bir sistemi, çok düz gür ve kuvvetli metodla mem- lekete tatbik etmekle meşgul- dür. Muvaffak olup olmadığı baş ka meseledir. Öteki, milletin enerjisini, toplayarak, hir elden de bayi. İtalyayı düşüğe lükten, dağınıklıktan kurtar- makla beraber, bu rejim, bir i- dare rejiminden yukarı çıka- İ maz. Onun kurulduğu iklim, millet başkadır. Orada hava başkadır, Kral ve papas vardır, Terbiye siste- mi taban tabana zıt gider, Zira, çocuk mektepte din dersi alma ğa mecburdur. Lâyık sistemini din sistemile uyuşturm. çalı şırlar... emvalini mü- sadere ederken papas himaye eder. Sermayeden ağır vergi alırken, sermayeyi çok kuvvet le himayesine alır ve hattâ bir için mücavir ki şehrini topa tutmaktan asla çe ez, İtalyayı sarsmış olan teşek- külleri hiç acımaksızı yıkımış- tır; Milli seviye her teşekkülü çiğnemiştir. Bu yıkılan enkaz içinde memleketi, milleti sevme yen “ilim” adamlarını,, İnkılâp tan kaçan hükümet adamları- Dı... Memlekette din kuvvetile b alar salan papasları.. Ya- van ve dipsiz felsefeler doğu- ran darülfünun adamları.. Genç nesli kucaklamış maarif teşek- külleri... Sermayeyi yıkarak, i- şi işten savuşmak için istismar plim, E eden kızıl adamları... Fabrika kapılarına balta asanları bulur- sunuz, Bu tarumar enkaz orta- sından çekip çıkundığı bie hak yadır, Buna şüphe (yok. Ona bir idare nizamı Tari ki i | hep genç unsurları, lundan tutarak Salça: Faşist sisteminde iki esas | vardır: Bolşevikliğe karşi koy- mak, burjuvayı, amele ta- hakkümüne, sermayeyi kola karşı korumak. ( Devamı var ) Rus mutahassısları Aydın'da AYDIN, 27 A.A, — Yeni a- çılacak fabrikalar için Anadolu da tetkikat yapmakta olan he- eti İzmir'den eli fr, Mütehaselar EDL Haz Süleyman mahtumlarının pa- Sıra ve saygı Bugün, Kemalizm rejiminin ruhu nizamsızlıktan. nizama eni ve müvazeneli vatan. da iştirmektir, Türkiy. : muk mıntakasmda muk ve yağ fabrikasını gezdik- ten sonra meb'usumuz Adnan | ve Ticaret odası reisi o Halim Beylerle birlikte Koçar'lı pa- tetkikatta bulunmuşlardır, Heyet bu sa- ie Kalküta, Delhi, Madras, Lahor Beuthen Davası Yeniden rüyetine | imkân görülmeyor BERLİN, 27. A. A. — Beuthen davası dolayısile Prusya diyetindeki Nazi mebuslardan M. Treisler, Prus ya adliye nazırından Diyetin hususi bir encümene 2 ve 3 eylülde mesele- nin dosyasmı tetkik etmek ve dava- Bin tekrar rüyetini teshil için mah. | kümları dinlemek mezuniyetinin ve- rilmesini istemiştir. yuze nazır, bu talebi mahkeme | i prensipine mugayir ol- arala söyliyerek reddetmiştir. Von Papen iktisadi programla meşgul BERLİN, 27 (A.A.) — — Hü| kümetin yarın M. Von Papen ta- rafından ana hatları bildirilecek olan iktisadi programı birçok gr dai maddeler ve bilhassa yurmur- ta, hububat, et, hayvanat ve tere yakı için bir idhalât kontenjantma nı tesbitini derpiş etmektedir. BERLİN, 27. A A, — Gazeteler, başvekil Fon Papen'in vaziyeti ha- sira ve derpiş edilen tedabir hakkın da müşavere etmek üzre Pazartesi günü şarki Prusyada Newdeck'de | bulunan mareşal Hindenbur nezdim de gideceğini yazıyor. İngiltere bir Alman tayyare- cisini davet ediyor BERLİN, 27 ALA. — İngilte re, hükümeti yelkenle uçma me sailinde mütehassıs olan ve Manş kanalı üzerinde ilk defa- ki uçuşu ile Daily Mail mükâ- fatını kazanmış bulunan tayya- recisi Robert Kremfeld'i Hin- distan'da ve bilhassa Bombay. ve Cawnpore'de yelkenle uçma- ğa mektep ve tayyare limanları vücude getirmek için devet et- miştir, Düştüler mi? LONDRA, 27 A. A, — Lon- dra civarındaki Croydon tayya- re meydanı Atlas (o Okyanosu tayyarecileri Lee ve Bochkon'- nun muvasalâtleri o ihtimalile dün gece sabaha kadar tenvir e- dilmiştir. Mumaileyhimanın benzin ih tiyatları saat bire doğru tüken- miş Maamafih şimdiye kadar (kendilerinden hiç bir haber alınmamış bulun- maktadır. Graff Zeppelin Servisleri başlıyor | FRİEDRİCHSHAFEN, 27 A. A. — Kaptan Lehmann'ın | kumandası — oltında bulunan Graff Zeppelin, Avrupa ile ce İ i Zepplin, cenubi Amerika'ya git mezden evvel Goethe'nin hatrı sını tebcil için yapılacak mera- ko- | sime iştirak etmek üzere Fran- kfort'a gidecektir. — Amerika'da iktisadi inhitat aley | hinde konferans | VAŞINGTON, 27 A.A. — M. Hoover tarafından içtimaa davet edilen iktisadi inhitat a- leyhindeki konferans dün sabah müşarünileyhin riyasetinde içti ma eylemiştir. Maverayışeria'da | bir şey yok KAHİRE, 27 A.A. — Filis. | tnden gelen ve Hicaz kıtaatı- nm Maverâyışeriada iki memle ' ket hududu üzerinde | İngiliz | kuvvetlerine karşı bir harp yap HARİCİ HABERLER | San jurjo | Adayas sürüldü İdam sdlseymin, zevk duyacakmış MADRİT, 27. A. A. — Jeneral San Jurjo'nun muhakeme günü esna sında ve bülümün tefhininden sonra reisicümhurun kararını beklediği sı rada geceyi nasıl geçirdiğine İn bazı tafsilât verilmektedir. Jeneralin dostlarından 3 zat öğle- Yukarda Sanjurjo, aşağıda beraet eden oğlu mumaileyhle geçirmişlerdir. Bunlar- | dan birisi Havas ajansın Madrit teki muhabiri | mahsusuna jeneral | San Jurjo'nun hükmün değilmi gü- nünü fevkalâde büyük tanet | ve soük kanlılıkla geçirmiş bulana. ğunu beyan eylemiştir. Jeneral en güçük bir eseri zaaf bi | le göstermemiştir. Gülüyor ve konu. şuyordu. Ziyaretçiler çekilinciye ka- dar jeneral latifeler, şakalar yapı- yor ve kâğıt oyunile moşgul bulunu yordu Söz arasında “ dostlarına | şunları söylemiştir: , Balears'a sürdüler MADRİT, 277. A.A. — Jeneral San Jurjo mahküm edildiği — bet gürek cezasını çekmek dün sabah seherle beraber ez ket eylemiştir. | İspanya'da müebbed mahkümiyet MADRİT, 27. A.A. — Cenerali yare m yeni de layi- | Sağma 33 sene olduğu hatırla tlmakıtadır. İ Filvaki bir insana hayat, Hazreti sanı hayatı olan 33 senedir. Yeni tevkifat dahilinde tevkifata de- | il Tel baka beşi hissettiren cihet, San Jur. Senan ilin orna e elek balam | saydı mürteci anasırın ikinci bir ha | hn mink Sali Sile İyne Diğer taraftan müfritler de bir ta- kam tehditler ve adale. tin yerini bulmasını istemektedir. Beynelmilel Konferanslar BUKREŞ. 27 A.A. — Lehis- tan, Romanya, lovakya, Yugoslavya, Macaristan ve Bul garistanın iştirak edeceği Avru panın zirai devletleri bloku kon feransı Stresa da münakit iktı- sat konferansından sonra ve fa- | kat Londra cihan konferansın - İ yasi bir grup namına Macar va. Mahon yaben iki sene hapse ve İ frank nakdi cezaya mahküm 6- 1932 | Macar Tahtı Bir zamanlar Lord Botermer'e mi teklif edilmiş? BUDAPEŞTE, 27 A.A, — Saint - Etienne tacının. şimdi istan'ın Lögitimiste me- heyecana düşüren bazı İ hafi | den sonra vaktin büyük bir kısmını | alım satımlara mevzu teşkil et- İ tiği zannediliyor. Filhakika Lord Rothermere'- İ nin Daily Mail gazetesinde neş rettiği bir makale, bu tacm si- tanperveri Rakosi ından bir kaç sene evvel kendisine tek hi edi Bu tafsilâtı öğrenerek fevkalâ- de heyecan ve hiddete düşüren Macar Lögitimiste'leri. Macar tahtını bu suretle teklife kimin | cesaret etmiş olduğunu bilmek | istemektedirler. Meşruiyet taraftarı harekete iştirak eden Macar iyan - Sosyalist fırkası Macar tacının şeref ve haysiyetini bu suretle payimal edilmesini protesto i- İ çin bugün Gyaer'de içtima ede- cektir, Muhakkak olan birşey varsa o da İngiliz lordunun bu ifşaa- tının, Daily Mail gazetesinin aç tığı sulh muahedesinin tekrar tetkiki hususundaki mücadele- i den beri büyük bir nikinam ka- zanmış olan lord Rothermere- nin haysiyet ve şerefinin halk / arasında yayılmasına hizmet et en mer, - Amerika Ticaret müzakeresi! PARIS, 27 A.A. — Fransa ile Amerika arasındaki ticaret müzakerelerinde mahsus bir te- rakki görülmemiştir. Başlıca mania, iki memleke tin gümrük rejimleri arasında- ki farktır, Amerika en © ziyade mazharı müsaade millet madde sini istemekte ve gümrük rejim lerinin hususiyeti itibarile bu madde mukabilinde idari nizam namelerin ıslahı teklifinde” hu- lunmamaktadır. Bir Alman casusu STRASBOURG, 27 A.A. — Alman harbiye nezareti zabıta- nından mülâzim Kauffman Thi onville, Sarrebruc havalisinde casuslukla ittiham edilerek gi- 1000 dilmiştir. İtalyan ordusunun manevraları ROMA,27 A.A. —Dün kral ve M. Mussolini hazır ol- duğu halde Pörouse muntakası manevra kıtaatı tarafından en- daht tecrübeleri yapılmıştır.Bu endaht tecrübeleri esnasında 30 dakikalık bir topçu istihzaratm dan sonra bir piyade o hücumu yapılmıştır. Piyade ve topçu arasındaki teşriki mesainin derecesini an- latmak için yapılmış olan bu ie e e Mısır Başvekili Peşte'ye gidiyor PEŞTE, 27. A.A — Macer hü- kümetinin vaki olan daveti üzerine Musır Başvekili Sıtkı Paşa 29 ağus- a a Yeni Zonguldak valisi MİLLİYET PAZAR 728 AGUSTOS İzmir'de feci bir asan sor kazası oldu Asansörle birlikte düşen altı polis ağır surette yaralandı İZMİR. 27 (Mi bi bir musevidir. M. Venizelos Selâniğe gitti ATİNA, 27 (Milliyet) — bir nutuk irat edecektir. Bir tayyare filomuzun muvaf- fakiyetli seyyahati ANKARA 27 (A.A.) — Birinci alay kumandanı Celâl Beyin yasetinde altı tayyareden mürekkep filomuz Eskişehir Ersurum - Diyarbekir, Diyarbekir ; Adana, Adana - kale ve Trakya üzerinden geeçrek, İzmir, Kastamonu ve Ankara üzerinden geçmek suretile İstanbul - Eskişeh turunu altı a filosu bugün saat 12:30 da şehrimiz. üzerine kana hir der yaylıktun semen İshisekir itlmraeki nda Delme Yi det etmiştir. Tı etmiştir. Maarif vekilinin teftişatı — Bazı cenup vilâyetlerindeki mektep kikatımı tamamlamak üzere, refakatlerinde müfettiş Fazıl, Tı kalemi mahsus müdürü Nihat Beyler olduğu halde dün hareket eden Maarif vekili Esat Bey bugün tevakkuf etmeden KONYA, 27 (A.A.) mizden geçmiştir. Antalyalıların temennileri ANTALYA, 27. A, A. — Antalya mebusları, belediye, zahire ie Gcaret, sanayi ve ziraat odaları ve meclisi umumi azalarının iştirakiyle H. Fırkası vilâyet idare heyetinde bir içtima aktedilmiştir. İçtimada buğday mübayan edilecek vilâyetler arasına Antalyanın ö ithali, yapılacak sınai müesseseler için mütehassıs heyet tarafından tetkik dilecek vilâyetlere Antalyanın da ilâvesi ve iktisat vekâletince | tosis mekte olan ihracat tespit komisyonlarından birisinin Antalya da ihdas susunda Reisicümhur Hazretlerine, Başvekâk te, ve İktisat Vekâletime i tirhamda bulunulmasına karar verilmiştir. Bu karar Fırka heyeti tarafından makamata arzedilmiştir. Brezilyada dahili harpte 15 bin kişi maktul düştü RİO-DE-JANEYRO, 27 (A.A.) — Brezilyada dahili harp esi) daki harp hattını teftiş ettikten sonra umumi taarruza ğunu ilân etmiştir. Rana B. Aydına gitti İzmirden döndü,bu- gün Foçaya gidiyor IZMIR; 27 A.A. — Şehrimiz | de bulunmakta olan Gümrük ve | Inhisarlar Vekili Râna Beyfen- di refakatlerinde Vali OKâzim Paşa ile İnhisar umum müdürü Hüsnü Bey ve ihracatçı tüccar- larımızdan topçu oğlu Nazmi Bey olduğu halde dün Aydın'a giderek İnhisarlar © teşkilâtile meşgul olmuşlar ve ayni zaman da hat boyundaki Kareaii tesisat ve teşkilâtını da ziyaret ve tetkik etmişlerdir. İZMİR, 27 A.A. — Şehri- mizde bulunmakta olan güm- rük ve İnhisarlar (o Vekili Ali Rüâna Beyfendi Anadolu Ajan- e berveçhi ati beyanatta bu- Aydın'dan avde- me İzmir gazetelerini oku- dum, Hepsinde tevhit münase- betile bir çok memurların açık ta kalacağının yazılı olduğunu gördüm. Benim tarafımdan hiç kimseye bu yolda beyanat vaki olmuş değildir. Tevhit musme- lesinden dolayı memur adedi nin azalması tabii ise de bu yüz den açıkta kalması zaruri olan İ memurlardan işe yarayanların ZONGULDAK, 27 A.A. — | uzun müddet açıkta kalması va- Yeni Valimiz Halit Bey bugün | rit olamaz. et mış olduklarına air olan haber dan evvel Bükreşte toplanacak | Samsun vapuru ile şehrimize | Bunlar büyük bir idarede her | Pa$a ile birlikte Foçaya gide et) — Bugün şehrimizde feci bir asansi | kazası olmuştur. öğle üstü Karataştaki umumi asansöre bi altı polis yarı yolda asansör telinin kopması yüzünden, asansö: | | birlikte sukut etmişlerdir. Sukutun şiddetinden polislerin cü | lesi muhtelif yerlerinden yaralanmışlar, birisinin de ayakları k İ nişi Mecruhlar memleket hastahanesine kaldırılmışlardır. Asansörcü ameleden ikisi tevkif edilmiştir. Asansörün sah M. Venizelos dün Selâniğe hareket miştir. Başvekil Pazar günü intihabat münasebetile Selânikte mühi ili İzmir, Çanal , İstanbul ve Zonguldal A Hariciye vekiline ziyafet Hariciye Vekili Tevfik Rü tü Bey dün Büyükadadan şel re inerek Amerika sefiri M Sherrili tarafından şerefine ve rilen öğle ziyafetinde hazır ba lunduktan sonra akşam Yalow ya gitmişlerdir. Maarif vekili teftiş seyahatine çıktı ANKARA, 27 A.A, — Mas rif Vekili Esat Bey bugün Kay seri trenile bir teftiş seyahatin çıkmıştır. —e— Sultan Han İngilter: satranç şampiyonu e AA, — Sul tan Han re satranç şam piyonluğunu kazanmıştır. m ee em yerleştirilir. Ehil ve muktedi olan memurlarımızn beyhud. telâş ve endişeye dlüşmeleri vi bu gibi asılsız neşriata ehemmi IZMIR, 27 A.A, — Gümrül ve İnhisarlar Vekili Ali Rün B.fendi akşama avdet etmek ü zere bu sabah Camaltı memle- hasını tetkike gitmişlerdir. Ve kil Bey yarın sabah Vali Kâzet