28 Ağustos 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

RAZAR 28 AĞUSTOS 1932 7 imei sene No. 2352 NUSHASI 5 KURUŞTUR Piyasadaki tereddü ve endişenin sebepleri nedir? Emniyet telkin etmek için iktısadi politikada istikrar olduğu anlatılmalıdır Memleketçe, iktisadi hayat üzerinde en çok hası cağımız bir andeyiz. manda en fena $€y, ve müphemiyettir, içinde yaşa- dığımız ahval ve şeraite vukuf- suzluktur, azimet noktasile ha- reket istikametini bilmemektir, hasılı devletin iktısadi politi- kası hakkında mütereddit ol- maktır, Sebepleri, âmilleri, mes'ul. leri bir tarafa bırakıyoruz; fa- kat şu muhakkak ki," piyasa- a tereddüt, endişe ve ya- rma karşı emniyetsizlik ifade eden bir haleti vardır. Bu haleti ruhiyeyi doğuran â- miller, acaba hakikatlere mi, yoksa evhama mı istinat edi- yor? Piyasa ile, iş hayatile az Sok alâkadar olanlara vaziyeti “İllerin gidişi emniyet ver- miyor, Umumi buhran fiatları alt üst etmişti. Bir tedbir- ler aldık. Fakat nisbi istikrar henüz tecssijs etmedi. Kanun- İarrmızda istikrar olmadığı fik- ri yalnız ecnebilerde değil memleket | çocuklarmda da hâsıl olmuştur. Bunun Şin işlere ve teşebbüslere İhanarak giremiyoruz. Bugün Verilen bir muafiyet yarın kal. dınlıyor. Bu yüzden bir müte- » hiç olmazsa üç beş sene- Ye şamil olmak üzere bir iş Proğramı yapamıyor. Halbuki wnaj teşebbüslerin müsbet ne- tice vermeleri için beş on sene- normal, müstakar zaman ve Mesaj ister, Bu gidiş, devletin iktsadi politikası . hakkında türlü türlü ihtimallere yol açı- Yor. Devletleştirmenin hududu ne olacak, devlet neleri ya, tak, neleri efradın elinde Bunu bilen yoktur. Kon- Yjantman sistemi dahili sana- Yi için ümit ve imkân kapıları- açmıştı. Son kararname ve on tadilât; hu ümit ve imkân- hi yarı yarıya kapamıştır. Teşviki sanayi kanunu, dahili Sünayimize kuvvetli bir mesnet olmak veziyetinden çıkabilir. aziyetteki müphemiyet ve te- Teddütten korkanlar, sermaye- İrini korumak çarelerini ara- Yorlar. Istanbulda ihtiyaçtan apartıman inşasma kal kanlar, bunu mutlaka kârlı bir İt diye yapmıyorlar. Çoğunun #ha maksadı paralarını, kâr ge- bile, maddi bir kıymete bağlamaktır ilk Maatteesüf ekseriyetin bu ia düşündüğü umumi vazi- izi bu suretle gördüğü a- Şe Meyhiminde bile olsa, her hakikati açık söy- İemekte, açık görmekten çe- Kinmemekte daima faide var- dir. Efkâr: umumiyede yaşayan bir kanaat ve hakikati olduğu tibi öğrenmek ne kadarlâ- Xımsa ayni mevzua temas eden Mühim başka bir bhakikatide Ölece bilmek o kadar lâzim Ve zaruridir. İkinci hakikat te şudur: yndan bir kaç gün evvel dev- tin en büyük şeflerinden, ken- lağımla şu sözleri işittim: “Devletçiliğimizi geniş bir onada almak doğru değildir. İZ. sadece efradın başaramı- Yacağı işleri devlete yaptırmak #raftarıyız, Dahili sanayilmi- imaye ve inkişaf ettirmek i bir şrarımızdır. Memle- teşebbüs, sermaye ve İ Mülga ayan » ihtisas kabiliyetlerinden omut- Taka istifade edeceğiz. Ortada bunun aksini gösterecek hâdi- seler oluyorsa, dikkatsizlikten, bilmemezlikten geliyor. Memle ketin iktısadi rejimini değiştir- mek hiç birimizin aklından geç- mez. Böyle bir ihtimali varit lerin görüşleri ve düşünüşleri kala bu kadar aykırılık o- lursa umumi vaziyet etrafında toplanan endişe ve tereddütle- re hak vermek icap ediyor. Ha- yat işlerinde, iktısadi hayatta vuzuh kadar müessir bir kuv- vet olmaz. Ortada eksik olan, demek ki; vuzuhtur. Eğer ef- kârı umumiye için karanlık 0- lan noktaları bir an evvel ay- dınlatmak memleket hesabına bir kuvvet gar niçin bunu yapamıyoruz? İktisadi hayatımızı kapla- yan bu tereddüt havasınm, böylece devamı, şüphe yok ki, yeni zararlara meydan açar, Sermaye ve sermayedarlar çok korkak, çok örkek olurlar, İş ve teşebbüs sahasından kaçan paralar, mutlaka memleketin zararınadır. (İşsizleri azalta- cak, halkın tediye kabiliyetini arttıracak teşebbüslerden en zi- yade devlet hazinesi istifade eder, Bence günün en mühim ve müstacel meselelerinden bi- ri de efkârı umumiyede kanaat hâline gelen bu haleti ruhiyeyi izahlarla, temaslarla, misaller- le bir an evvel düzeltmektir, Siirt Meb'usu MAHMUT Müessif Bir irtihal Mülga ayan reisi Rifat B. vefat etti Toessürle |aber aldığımıza göre, ve esbak Maliye Nazırı Rifat Bey evvelki gece irti- bal etmiştir. Ri- fat Bey Anadolu Ajmnsı © umumi müdürü Muvaf fak ve Hariciye müsteşarı. Nu- “nan Beylerin pe- eri idi. Merhu- mun kederdide aj İesine Muvaffak, Numan Beylere taziyetlerimizi be YİSTANBUL, 27, A. A. — Mülga Ayan Meclisi Reisi ve esbak Maliye Nazri. Ri uzun bir bastalıktan sonra bu gece irtihal et- miştir, Merhum en eski Türk hanedanla- rından olan Menemenci oğlu ailesi- nin reisi ve Ajans Müdiri Umumisi Muvaffak ve Hariciye Miataşarı Nu man Beyefendilerin pederi idi. Meşrutiyeti müteakip bir kaç de- fa Maliye Nezaretini idare etmiş ve bilâhare Ayan Riyasetine tayin © hanmuştu. Bütün hayatı pırlanta gibi temiz göçen merhum, 76 yaşında idi. Ajans bu hazin vesile ile gerek kendi Müdiri umumisine, gerek Nu- man Beyefendiye ve gerek merhu- mun bütün kederdide ailesine tazi- yetlerini arzeder. Cenaze bugünkü pazar günü Ka- lamış iskelesi karşısmdaki ikametgâ hından saat 1l de kaldırılarak Ka racaahmet'teki aile kabristanıma def e İktısat vekili vaziyeti sarahatle anlattı On milyon liralık maddei iptidaiye fabrikalara yetişir Vekil Bey dün Avrupaya gitti Iktısat vekili Mustafa Şeref B. dün Tokatliyanda bir çok zevatın ziyaretlerini kabul ve bu meyanda Avusturya o maslahatgüzarı M. Bisthof, İsveç sefiri ve Fenerler idaresi müdürü Connandant La Ferrifre ile afyon ve Manifatura tüccarmdan bir heyet vekil beyi ziyaret ederek bazı temennilerde bulunmuşlardır. Manifaturacılar heyeti; Ahmet Atâ, Apdülkadir, Haddat mücssesesinden Hakkı, beylerden e mürekkepti Manifaturacıların temennileri şu: ifaturacılar son Kontenjan Hetesinin neşrind. manın parasmı peşin vermek sure tile Avrupaya bazı eşya sipariş et mişlerdir. Bu mallara mukabil ve- rilen senetlerin vadesi de yakında gelecektir. Sipariş edilen malların bir kısmı da gümrüğe gelmiştir. Son kontenjan listesinde manifa- tura idhali takasa tabi tutulduğun dan yeni kontenjanda manifatura yoktur. Halbuki manifatura tüe- carı ihracat ile meşgul olmadıkla- rmdan, sipariş ettikleri malları id hal edebilmek müsaadesini istib- sal edemedikleri takdirde, güm. (Devamı 6 rncr sahifede) Ea Dün yeni kararnamenin tatbikatı etrafında izahat veren İktisat vekili Mustafa Şeref Bey Yeni talimatnamede ne kayıtlar var? Oda idare heyeti ve ihracatı tesbit komisyonları he. men her gün içtima edecekler Talimatnameyi Aynen Dercediyoruz Ticaret odası birinci reisi Nemlizade Mitat Bey Yeni kontenjan kararnamesinin talimatnamesi dün alâkadar maka- mata tebliğ e Talimatname çok mühim mevaddı ibtiva etmekte. dir. Yeni talimatname bilhassa tica- ret odalarına ve Oda Yiyasetine mü. bim yi tahmil o etmektedir. Ta. e hazaran, son kontenjan kararnamesi e ilga ga A.B.C, H sipariş edilenlerin Eylül zarfında it. haline müsande edilmiştir Bu hakkı baiz olanlar mukavele veya sipariş mektubile ve bütün ve- #aikle kendi imzalarını taşıyan bir istida ile mahalli Ticaret ve sanayi odası riyasetine müracaat edecekler. dir, Bu müracatlar tarih ve numara sirasile bir teftere kaydedilecektir. Oda riyaseti | istidayi tevdi edildiği günün ertesi güne kadar Oda idare heyetlerine tevdi edecek ve Oda ida. (Devamı 6 iner sahifede) Zafer bayramı günü açılacak kitap sergisinin paviyonları yapılıyor ( Tafsilatı iç sahifemizde ) " şehrimizde bulunan meb'uslar tara Gazi Hz. Reisicümhur Hz. dün haplıcadaki datrelerin- de meşgul olmuşlardır. Meclis reisimiz Dün geldi Dairei intihabiyele- rinden memnunen avdet ediyorlar... Büyük Millet Meclisi Reisi Kâzmm Pş. Hz. dün sabah bir müddetten- | beri bulunduğu dairci intihabiyesi olan Balıkesirden avdet etmiştir. Reis Pş. Hz. gelirken Bandırma'da ir gece kalmiş, oradan Erdek'e git- miş ve tekrar Bandırma'ya avdetle ibal vapuru ile şehrimize gel- miştir. Ps, Hz. erkânı maballiye ve fından keyi vapurdan çıkarak doğruca Dolmabahçe Sarayındaki diarei mahsusalarını teşrif etmişler- di yahatlerine âit intibalarını şu su- ile izah buyurmuşlardır: “ Balıkesir'de bir kaç gün kal- dm, civar kasaba ve kazalardan ge- len bazı zevatla görüştüm. Her ta rafta olduğu gibi, orada da iktisadi e bu, öyle çok ehemmiyetli bir buhran ha: linde değildir. Hatta, geçen sene va- ziyetleri bozulmuş olan bazı tacirle rin bu sene vaziyetlerini ielâh etmiş vaziyeti de, geçen seneye nisbeten çok eyidir. Bilhassa, zeytin mahsulü geçen Usenekinin bir kaç misli fazladır. Umumi olarak diyebilirim ki, ge- beten a şimendiferinin pılmazi; Balıkesir Vilâyetini, daha si yade inkişaf ettirmektedir. Bütün Vilâyet dahilinde gerek hükümet ve gerek halkta büyük bir gayret ve İnaliyet mevcuttur. Maarif hareket erimi de pek canlı buldum. Bilhassa yeni sistemde yapılan Muallim tebi binası, memleketin çok mühim irfan ihtiyacını temin edecek bir kıy mettedir.” Kâzım Pş. Hiz. bir iki güne kadar İzidip / avdet edeceğini, Olacak! Diyenlere inanma- yınız. Fatin Bey böyle söylüyor Henüz yaz ortasında sayılırız. Buram buram ter döktüğümüz bu ağustos sıcakla rmda ortada bir takım soğuk gayi $ FATİN B. (Devamı 6 ıncı sahifede) “ Akşam ,,ın Dürüstlüğü İdim ediyor ve senelerden beri kendisile uğraştığımızı yazıyor. İntişar saatleri meselesi hakkında geçen gün yazdıklarımıza ilâve edecek bir şey yoktur. Biz olanı kaydettik. “Mesele bir formalite- den ibarettir. Ve be. yannamelerini değiştirerek iste- dikleri saatte çıkmalarına mâni | yoktur” dedik. senelerden beri kendisile uğraşmamıza gelince; biz Akşamla meşgul değiliz. O ka | dar meşgul değiliz ki ü bhemmiyetli hava: göstermeksizin sütunlarına nak- İetmesine karşı dahi lâkayıt kal: | dık. Yalnız dürüstlük değil, ka- nun bile merci gösterilmesini em- rederken, Akşamın; havadislerile beslendiği sabah gere dü- ven dersi vermeğe kalkışması | tenkiben Muhiddin Beyle birlikte i | kuvvetli rakiplerile Sahip ve Başmuharriri Siirt Meb'usu MAHMUT Umumi Neşriyat ve Yazı Müdürü ETEM İZZET ü Kaya B. Anado- lu seyahatinden döndü Memleketin her tarafında bir terakki ve umran canlılığı var Dahiliye Vekili Şükrü Kaya Bey, Zonguldaktan başlıyarak Karadeniz sahil vilâyetleri ile Erzuruma kadar bir tetkik seyahatıma çılımıştı. Şük- rü Kaya Boy seyahatini ikmal ede- rek, dün öğleden | sonra Karadeniz vapuru ile, şehrimize dönmüştür. Vekil Beyle birlikte kendilerine refakat eden kalemi mahsus müdü- rü Ekrem, Hukuk müşaviri Ekrem, yüzbaşı yaverleri Arif Beyler de gel- miştir. Şükrü Kaya Bey rıhtımda Vali ve Belediye reisi Ali Rıza, polis müdürü Fehmi Bey- lerle bir çok zevat tarafından istik- bal edilmiştir. ğer Kaya B. istikbale gelenlerin eli, özlemişti. Şükrü Kaya, Be mü: âyete gelerek bir müddet meşgul ir Başvehili ziyaret Dahiliye Vekili vilâyetten çıktık- tan sonra rıhtımdan motora binerek Kadıköyündeki hanesine gitmiş, bir müddet İstirahattan sonra Heybelin- da'ya geçmiştir. Şükrü Kaya Bey, Heybelindada Başvekil İsmet Paşa nın biraderi Hasan Rıza Beyin köş- > giderek Paşayı ziyaret etmiş- “Başvekil ile Dahiliye Vekilinin seti Iükahı uzun sürmüş ve Şükrü Kaya Bey seyahatı hakkımda izahat ver- miştir. Dahiliye vekilinin beyanatı Vekil Bey dün bir muharririmize (Devamı 6 ıncı sahirede) Muhiddin, muavini | Dahiliye vekili Şükrü Kaya Bey İstanbulda ilk defa Balkan şampiyonası Üç Balkan memleketinden se. çilmiş tenisçiler geleceklerdir Memleketimizde ilk defn olmak üzere bir Balkan şampiyonası yapı” yor. Bu yapiya da Balkan teni Musabakaları Türk atletizm fede- rasyormmun seçtiği ve Tevfik Hao E. Ohanesyon beyler garlıtan o göndereceği İsimlerini komiteye bildirmişlerdir. Bu musabakaler bütün Balkan devletlerini çok yakından alâkadar i her devlet tenlsçilerinin en eyilerini seçmiştir. Romanya, Balkan turnuvasma çok ehemmiyet verdiği için sarf ba röü- #abakalar için ayrı bir seçme yap- mış ve bu de çarpışacak olan bu oyuncular şun- lardır: M. Alexandre ; Botez ve M. Jean Bunen. Mümmsil oyuncular seçmelerde en çok sıkı müsa- bakalar yaptıktan sonra Romanyayi İstanbulda yapılacak olan Balkan te- nis turnuvsında temsil etmek hakkı. nı bihakkin kazanmışlardır Bulgaristana gelince.. Bu musabıklar Bulgarintanı Atma Olimpiyat oyunlarında da temsil et- r. Ondan başka Prağ şehri muhteliti ile Sofyada yaptıkları mü- him bir maçta da rakiplerini kahir bir farkla yenmişlerdir. Yunanistana gelince Yunanlılar tertip komitesinin yap- | tığı müracaata müsbet cevap vermiş iye