21 Mayıs 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

Mustafa Kemal 1919 HARİCİ HAR ERLER da Samsuna nasıl ayak basmıştı? | Arifesinde 14 sene evvelki 19 mayıs 1919 senesi baharma doğru, Vah- karardadır: Artık İstanbul'da ne Sa- ray, ne Babtâli, me de yabancılarin bir in eörüleilr. Nihayet berk b Harbiye Nazırı Şakir Paşa bir gün Anafartalar kahramanını yanına ça- İsrdr ve kendisine bir dosya trzattız - | cümlerini söyledi: tertoya okuduktan sonra Harbiye Nazırının yüzüne baktı: — Arzumuz Paşam? — Bunun böyle olduğunu zanne- der misiniz? | — Zannetmem. Fakat bir şeyler olmak ihtimali de yok değildir. | Devam ettir ! — İşte bu böyle midir, değil mi- | m by mena geek için oraya bir zat gitmelidir. Sadra- zam Paşa ile bu vaziyfe için sizi dü! için en dağresa bu savan olaki. İkinci reis Harbiye Nazırı ile gö- ta, şark vilâyetlerinde bulunan kuv- | etlerin kumandanı v olmak ve bu kuvvetlerin nüfuz dairesi içinde bu bü lanan vilâyetlerin valilerine emir ve- İ nan dar, fakat güzel bir salonda da- Müiettişidir. .. Süleymaniye'de dar bir sokağın i- ginde kafesli bir ev: Mustafa Ke- odasına götür. Kendisi de bir taraf- tan hazır olur. Fakat daha söz bilmeden ev sahi- bi sevimli gülüşü ile yanlarma gel- miştir; — Ne haber, ne haber, bu ne bas : Bu zat kimdir, bilir misiniz: İs- met Bey! — Vektim vardır .Size bütün hi- MÜLDMRMA du Müfettişi olarak bir iki güne ka- dar hareket edeceğini işiden İsmet Bev hemen: — Ya ben ne yapacağım? dedi. — Şimdilik burada kalacaksm. Ya Harbiye Müstesor. olacaksın ve- ya Erkânı Harbiyede esaslı bir va- ziyfe alacaksın. Bana yardım ede ceksiniz. .. 15 veya 14 mayısta Dokuzuncu Ordu Damat Ferit'in Ni ğına ak şam yemeğine davet ine Bir- » âli'de gördüğü zamanki ser yoktur. Bir aralık saatine baktı; | — Acaba nerede kaldılar? | — Birini mi bekliyordunuz? — Mest, Cevat Paşa Hasretleri | geleceklerdi. Biraz sonra Cevat Paşa da geldi. | Yemek salonuna geçtiler. Üç kişilik | sofrada, tabak ve takımlar değiştik- | ge hizmet edenlerin acemiliği yüzün den çıkan sesten başka dilmiyordu. Sadrazam'ın misafi yüzüne dikkatle baktığı bile Dali | Yemeğin sonuna doğru Sadrazam misafirine ve Cevat Paşaya bakarak ikisini de merektan kurtaran tek | — Yemekten sonra biraz konuşa- sm, Ortasmda genişçe bir masa bulu- hn ayakta iken, Damat Ferit: — Bir harta getirteck de Müfet-| tiş Paya bize birer iyrhat verla.de nu işarette masanın üzerine har- ta konmuştur. Anlaşılıyor ki Sadra zam bunu daha evelden hazırlamış- | tar. Bu bir Kipert Atlasıdır. Anado- hu paftası bulunduktan sonra Mus. Pe geri itiniz ii | zndan şu sözler döküldü; — Efendim, Samsun ve havali ür bilene bazit şeylerdir. Teferrüatter. Yerin- de tahkikat yapıldıktan sonra alına bilecek tedbirler kolayen bulunur. | Simler ve banu gibi isabetsizliğe düşmek- m herhalde merak etmeyiniz. Damat Ferit “ — Siz ne dersi. niz?” diye sorar gibi Cevat Paşanin . “İDiri diri gömülenler l | kabine: bu konferansa hazırlam- İ vazi ye Reisi Fevzi Paşanm £ yerine Ce- yat Paşa tayin olunmuştur. Halef selef vaziyfe devri yapmaktadırlar, Yeni reis masanın başında, Mustafa Kemal ve Fevzi Paşa karşıdadırlar. Kap: Fevzi Paşa İzmir karşısındaki ada- Konferans “Matin ,, acilen kabine teşkilini isteyor.. PARİS, 20 (A.A. Matin gazetesi, yeni mecl masma intizaren âmir olan anane ye rağmen hemen bir kabine teş- kil edilmesi lüzumunda mrar ey- lemektedir. Mezkür gazete diyor ki: “Filhakika, herşeye hâkim bir tarih vardır. O da Lozan konfe- | Phi ransının içtima tarihi olan 16 ha- zirandır. Bu Fransa için ve gerek bütün Avru pa için hayati bir ehemmiyeti ha- izdir. 5 haziran 1932 tarihinde iktidar mevkiine gelecek olan bir mak için kfi vakit bulamıyacak- Nazırlar meclisinde PARIS, 20 (A.A.) — Nazır- lar meclisinde M. Tardicu harici Lahdidi teslihat tamirat borçları, Tuna hükümetleri ittiha dı meseleleri hakkında cereyan etmekte olan müzakerelerdeFran #z noktai mazarlarının müdafan #ını temin için aldığı tedbirlere dair izahat vermitşir. M. Tardicu müstakbel hükümete bırakılması lâzım gelen ve esasa taallük eden k zından ya tmiştir, Meclis M. Tardicu'nün bu hususta Fran. sız siyasi mümessillerine ve Ce-| nsız murahhas he- Suikast tahkihatr PARIS, 20 (A.A.) — Adliye tabibi, Gorgouloff'un o kolunda hiç bir yara nişanesi olmadığın duğuna ve kolunda bir yara nişa nesi bulunduğuna dair olan şaha detinin doğru olmadığı anlaşıl- mıştır. İlspanyada bir bom- ba fabrikası bulundu esinde | i 700 bomba bulunan” bir Fabrika meydana çıkarılmıştır. Bu bomba ların umumi mesai konfederas- yonlarna bugün için ilân etmiş olduğu umumi grevde kullanıl- mak üzere hazırlanmış olduğu zannedilmektedir. Cemiyeti akvamda CENEVRE, 20 (A.A.) — Cemi yeti Akvam Meclisi Pentecote yor tusu münasebetile fasıla verdiği mesaisine tekrar baslamınlır. Kim yevi silâhlar ve mikrap meselesini tetkik için teşkil edilen 14 milletin murahhaslarından mü rekkep bulunan hususi meclis içtima etmitşir. İtal h se M. Pilotti bu meclisi itsfakla intihap edilmiştir. ——.— SANTIGO DU CHİLI, 20 (A. A.) — Las Raicas tünelinin inhi- damı yüzünden toprak altında ka lan ameleye, ziya, hava ve su ve- rilmesine muvafakat hâsıl olmuş- tar, yi açılmış bir Türki- ye hartası vardır. Gözlerinden, yü- Zünden ve tavrından Fevzi Paşanın pek dolgun olduğu anlaşılıyor. Mut tafa Kemal: — Vakıt geçmeden ilk yapılacak iş Ulukışla civarında bulunupta şi- mendiferie nakledilmelerine müsaa- kolorduya şümdi yem dee hareket Cevat çe öüüdeki Hokmota t- şaret etti: — Derhal emir veririm, — Sonra şahsen sizinle muhabere mek içi br de brmasi gire ite Tek Gazi Anadoludan | iğfalkâr davet- lerle İstanbul'a oçağırıldığı zaman merkezde ne olup ne bittiğini bu şifre ile öğrenmiştir. .. Mustafa Kemal şimdi Yıldız Sa rayında, çok ufak bir odanın için de Vahdettinle âdeta dizdizedir. Padi- ceresinden görünen manazara dar: Cephelerindeki topları Yldı?e | dek , biribirine müvazi çiagi- ler üzerinde duran zırhlılar! Vapur Nasıl yandı? Bir tebliğe göre yanan ve boğulanlar 49 kişi ADEN, 20 ÇALA.) — Mesajeri Kumpanyasınnı burada imiş olanbir tebliğinde, rından 683 kişiye baliğ olmakta bulundu ğu beyan edilmektedir. Şu halde | kayıpların mikdarı 84 kişidir. ilippar'ın yanıp kavrulmuş o- teknesi dün saat 14-56 da bat muştar. Bir tebliğ PARIS; 20 (A.A.) — Mesnje- ri Martim Kumpanyası bu gı bir tebliğ neşretmiştir. Bu tebli de, George Philippar vapuru ketinden 767 yolcudan 718 inin kurtarıldığı ve 49 yolcunun da kaybolduğu bildirilmektedir. PARİS, 20 (A.A.) — George Philippar vapuru kumandanı Vi- doca, yangın felâketini izah eden ilk resmi telgrafı eMsajeri Mar- #m Kumpanyasma göndermiştir. «umandan bu telgrafmda diyor kiz “Yangın, Mayısın 16 nıcı günü sabahin saat İkisinde kamaralar- dan birinde zuhur etmiş ve maa- lesef yapılah © imdatlara rağren sür'atle etrafa sirayet etmiştir. Telsiz telgraf kabine: karı | güvertedeki elektrik istihsaline a it makineleri muhtevi bulunan daire ve kaptan köprüsü yangının merkezinden uzak olmakla bera” ber ayni zamanda alevlerin tesiri le yanmıştır. Güverte yolcuları yangının süratle inkişafından hayrete düşmüşler ve bir çokları kamaralarında dumandan boğula rak ölmüşlerdir. Bazıları ii atılmışlar ve bunlar sandalla, sıtasile kurtarılmışlardır. İlk evve lâ kadınlar ve çocuklar ve sonra erkekler ve tayfalar kurtarılmış- lardır. Gemiyi en son terkeden minin kaptanıdır. Mumaileyh sa- at sekizde ve gemi Âdeta bir ateş kütlesi haline gelmiş olduğu anda gemiyi terketmiştir. Takriben 689 kişi kurtarılmıştır. Vapurun son dakikaları ger ADEN ZANA) — İrani iFlippar pojfa Vapuru, içi van gın çıktığı dakikadan itibaren, su larm cereyâlima tabi Siena iler- lemeğe başlamış ve bugü! dafui burnumun 145 mil simli şarkisinde batmıştır. Alevler va- puru tamamile . başlar başlamaz vapur batmıştır. Suyun yüzünde hiç bir enkaz ese ri görünmemektedir, Vapur batın caya kadar yanında kalan Preser ver ramörködü yangından me yellit hararetin yı vapura yaklaşmağa li Ve lamamıştar. İlan yemin etmeyecek DUBLEN, 20 SAA.) — yan meclisine ai miştir, "Elimi demin bahsettiğimiz kitabın üzerine basarak ilâve etti: tarabilirsiniz! — Bu hususta elimden geleni ya- pacağıma emniyet iile — Padişahım © düşü su takatimiz. ei mak istiyen bir. ihtiyatie, ayakları. sn sonla iş korkarak, Yıldır tepesinden uzaklaştı. Me Bandırma vapuru Galata rihti . Bütün karargâh Bu manzarayı görmek için otaru | olacaktır. lan yerden başi sağa ve sola çeviri vermek kâfidir. Vahdettin söze başladı: — Paşa, Paşa, dedi, Şimdiye ka- çok hizmet ettim. Japonyada Tedhişçiler Zabıta geniş mik- yasta müca- deleye hazırlanıyor TOKYO, 20 (A.A.) — Yeni- den bir takım suikastlar yapmak üzere fesat tertibatı kurdukları anlaşılan tethiş taraftarlarını ya- | kalamak için zabıtanm büyük asta bir takip ve mücadele hareketine hazırlandığı söylem- | mektedir. Şimdiye kadar yapılan suikast lerinin biribiri il if gruba mensup oldukları riva- yet edilmektedir. Yeni başvehil TOKİO, 20 kal a ) — Faşist başına iş olan Kokuhossha ismindeki milk milli cemi yetin reisi Baron Hiranume'nin muhafazakârların yeni reisinin nufku TOKİO, 20 (A. A.) — M. Suzu ki, muhafaza fırka riyasetine in- habı dolayısile irat etmiş olduğu nutukta bilhassa milli müdafas- nın takviyesini ve Japon diploma si usullerinin islâhmı iltizam et- miştir. Mumaileyh, milli intibah lüzumunu Şhemmiyetle kaydettik ten sonra Japon Din tasfiyesi işin icap eden tedbir lerin 2 hüküm sürmekte olan iktisadi müzayaka 'dan kurtarmak lâzım geldiğimi i- lâve etmiştir. Bombayda yeni Boğuşmalar Şimdiye kadar 1200 kişi tevkif edilmiş BOMBAY, 20 (A.A.) — Yeni yüzünden 15 kadar te- lof ve mecruh vardır. Maamafih teessüs etmiş gibidir. BOMBAY, 20 TAA) — Bu- ü lümanlardan mürekk yaralamıştır. Bu vak'a üzerine $© birde heyecan ve galeyan takar iddeti. bir sarette. başlamış ita memurları şimdiye yön şahıslardan 1200 iyi tevkif etmitşir. BOMBAY, 20 (A.A.) — Vali umumi topçu alayı ile bir sü- vari bölüğü istemiştir. İhtiyat ef- radmdan mürekkep olan her iki kuvvet itişaşları tenkil etmekte o lan hükümet kıtaatını takviye e- decektir. Gazeteciler federas- yonu ma Cümhuriyet Mörkis Büniküii heyeti umumiyesi ANKARA, 20 (Telefonla) — Cümhuriyet Merkez Bankası heyeti umumiyesi yarın öğleden sonra toplanacak ve nizamname de yapılması teklif olunan tadilâtı müzakere edecektir. Dün hemen her şehirde iznim şenlikleri icra edildi ANKARA, 20 (A.A.) — Bugün saat 10,30 da İstiklâl saha sında 5 inci İdman bayramı yapılmıştır. Saha çok kalabalık idi. Maarif, Gümrük ve İnhisarlar vekille- rile meb'uslar, erkânı askeriye, Maarif vekâleti erkânı ve Ameri- ka sefiri cenapları hazır bulunmuşlardır. Geçit resmini müteakip, İstiklâl marşı ile başlanan idman ha. rekâtına iştirak eden kız ve erkek mektep talebeleri çok muvaf- fak olmuşlardır. KONYA, 20 (A.A.) — İdman şenlikleri bugün büyük bir kalabalık huzurunda mntaka futbol sahasında icra edilmiştir. Şen liğe kız, erkek muallim mekteplerile, lise talebeleri iştirak etmiş tir, MUĞLA, 20 (A,A.) — Mektepliler idman bayramı bugün orta mektep muallim ve talebelerinin iştirakile yapılmıştır. BURSA, 20 (Hususi) — Kız ve erkeklerden müteşekkil bin talebe yeni stadyumda kalabalık seyirciler muvacehesinde idman şenlikleri yapmışlardır. Şenlikler takdirler kazanmış, mütemadi alkışlanmıştır . Tas ajansının iki tekzibi MOSKOVA, 20. A.A. — Sovyet Rusya'nın askeri manavra- lar için dört senelik kura efradını silâh altına çağırdığına dair Nev-York Times gazetesinin neşriyatı tamamen asılsızdır. Tas Ajansı bu haberi tekzibe mezundur. MOSKOVA, 20. A. A.— Transosean Ajansı M. İnukainin kat. li münasebetiyle güya kızıl ordu erkânı harbiye reisi tarafmdan telsizle neşredilen bir nutku dercetmektedir. Tas Ajansı ne erkâ- nı harbiye reisinin ne de diğer herhangi bir kimsenin böyle bir nu tuk söylemediğini ve binaenaleyh bu haberin tamamen uydur. ma oldğunu beyana mezundur. . Emir Faysal Berlinde BERLİN, 20. A. A, — Hicaz Kralının oğlu Emir Faysal bu gün öğle üzeri tayyare ile La Haye'den buraya muvasalât etmiş. tir. Maiyeti ile birlikte pazartesi gününe kadar hükümetin misa- fi.ri olarak Berlinde kalacaktır. Saragos darülfünunu kapatıldı SARAGOS, 20. A, A. — Darülfünun 30 mayısa kadar kapatıl- kurslara devam etmeyen talebe kayıt hak kından istifade edemiyecektir. İnzibatsızlığa delâlet edecek ber yeni hareket ve nümayiş şid. detle tenkil edilecektir. İki profesör celbedilecek ANKARA, 20 (Telefonla) — Ziraat vekâleti serom ve bakteri" yoloji müesseselerinde tetkikatta bulunmak üzere Macar ve Avus- turyakı profesörlerden Dr. Gerla Delmabi'yi celbe karar ver miştir. Halepte Maki Ankara valisi geliyor ANKARA, 20 (Telefonla) — Ankara valisi ve belediye reisi Nevzat Bey İstanbula hareket et- w kazanmasını temin için bir grup Gi e e giliz lirası sarfedilmişti. Bu grupa riyaset ettiği söylenen em im geçmekte ikon , Bu cinayetin faili e m talığa karşı Bordo bulamacı tat bik etmek ve küllemeye karşı da kükürt atmak hususunda ve sayada bulunmaktadırlar. İtalyan bahriye bütçesi ROMA 20 (A.A.) — 1932 « bi hükümetlerle olan münasebet: lerine zarar verecek şerait dahi ecnebile