5 Mayıs 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

Askeri Liselerden | HARICI Harbiye'ye iltihak eden gençler Dün Gülhane'de askeri merasim yapıldı; bugün lerimizin diplomaları verilecek.. Asker Gülhane parkında Kuleli ve Maltepe askeri li- seleri son sınıf talebesinin Har- biye mektebine iltihakı münase betile dün akşam sant o 17de Gülhane bahçesinde askeri me- | rasim yapılmıştır. | Harbiye ve şehrimizdeki as- keri liseler muallim ve talebesi yeri parkında nizam kolu inde toplanmışlardı. Saat 17 a yin boru ile hazır ol ku- mandası verildi. Cumhuriyetin genç ve kahraman ordusunun kumandasını yarın şerefli omuz | larında taşıyacak olan gençler, çelik göğüslerini gererek bir da kika içinde yerlerine geçtiler. Harbiye ikinci smıf talebesin den İhsan Bey, askeri lise tale- besine hitaben: i şerefli ve sicak yuva- nıza götürmek için istikbal et. tik. Hoş geldiniz! cümlesile baş layan çok heyecanlı bir nutuk Mac Donald'e Baldwin vekâlet edecek LONDRA, 4. A. A. — Kral ve Kraliçe bugün Vindsordan Buking- ham sarayına dönmüşlerdir. M. Mac Donald kabinenin bugün yaptığı içtiman riyaset tir. M. Mac Donald saat 1730 da - yaret edecektir. vazifesini M, Baldvin ifa edecektir. M. Mac Donald'ın gireceği serir- yatta on baş gün kadar kalması muh temeldir. Bundan sonra M, Mac Do nald dinlenmek üzre Lossiemouth'a gidecektir. M. Mac Donald'ın Lozan'a gitme- lik hülcümet azasiyle #imek üzre 13 de yeni zabit- söyledi. Buna Kuleli lisesinden Kira- mi Bey, arkadaşları namına ce- vap verdi. Her iki nutku da ta lebe ve merasimi iftiharla m. reden halk şiddetle — alkı Alman Kabinesinde Bir nazırın istifası etrafında tefsirler BERLİN, 4. A. A. — Umumi ik- | tsadiyat nazırı M. Herman Varm- bold'un istifası bugün resmiyet kes. bedecektir. M. Brüning M. Varm- bold ile görüştükten | sonra bu isti fanameyi kalyul etmiştir. Müstafi Bazırın halefi henüz malüm dı dir, Sabık Almanya fiyatlar komi ri ve halen Leipziç / belediye reisi M. Goerdeler ile umumi iktisat ne- | Zareti müsteşarı M, Trendelenburg” ün isimleri ileri sürülmektedir. Ma- mafih, M. Brüning'in M. Varmbold” un yerine birini getirmekten vaz geçmesi ve OM. Trandelenburg'a münhal nezaret umumrunu temşiye- te memur etmesi de muhtemeldir. Müşkilât vâr.. BERLİN, 4. A, A — Kabinenin huzurunda bulunmakta olduğu vaziyet ve 24 nisan intihabı- sn bisel sizin olduğu sarsımtıdan sonra tek bir nazırın kabineden kilmessi bapvekili ciddi bir müşkülât karşısında bulunduracaktır. Mamafih, M. Brüning, Profesör Varmbold'a halet bulmakta müşkü- lât çekmiyecektir. Daha şimdiden iktisat mezareti müsteşarı olup uzun müddet nazırlık vazifesini olan M. Trendelenburg'un ve milli Alman fırkası arasından sabık Al manya fiyat komisyonu reisi ve Leip zig belediye reisi M. Goerdeler'in isimleri zikredileceğinden bu mahi- | yette muvakkat bir tedbir, sağ cena- hin işine yaramıyacaktır. Binaenaleyh sağ cenah, bütün dar belerini M. Groener'e tevcih edecek- tir, Sağ cenah, M. Groener'in Hit- ler hücum kıtaatının ilgası hususu- na muvaffakatini bir türlü afede- memektedir. Hindenburg'un intihabı HABERLER Şarki Çin ! Demiryolları N | Sonuncu perde | Açılıyor ğe mi karar verdiler? | günü arefesinde.. i Japonlar vaz'ıyet etme-!Fransada ikinci intihap! Devlet Demiryolları masraf bütçesinde tenkihat yapıldı ANKARA, 4 (Telefonla) — Bütçe Encümeni Devlet Demir- yolları bütçesi üzerinde tetkikatını ikmal etmiş ve idarenin mas- | raf bütçesinde esaslı tenkihat yapmıştır. Darülfünun bütçesinin de encümende müzakeresine başlamış ise de muayyen noksanla- MOSKOVA, 4. A.A. — Tas A jansı bildiriyor: Khabarovsk'dan bil | dirildiğine göre Harbinde vaziyet gergin olmakta berdevamdır. Şarki diyor, Beyaz Ruslar, vasi mikyasta tahri | kât yapmak için hazırlıklarda bulun- maktadırlar. Bu istihzarat Sungari köprüsü ile trenleri berhava etmek için yapılan suikas'le alâkadardır. Bu tahrikâtr ilham edenler, Sovyet Rusya ile Mançari ve Japon hülkü- | metleri arasındaki münasebeti büsbü tün fenalaştırmağı istihdaf eden bir takım erkândir Kütle halinde icra edilen tevkif. İ lere ve mevkuflara yapılan işkence- Tere rağmen tahrikâtçılar, herhangi | İ bir Sovyet müessese | veya Ajamsı | nın infilâk işine iştirak ettiğini gös- vey ende sre: simdiden bütün Sovyet Bünemeszir- Dın taharrisi ve bu mürssesat zi tevkifine ait bir plân | meventtur. Daha ii birçok vesikalar tasni edilmiş olduğu ve bunların Sovyet müessesatında ya- pılan taharriyat neticesinde elde 0- lunmuş vesaik olarak gösterileceği zannolunuyor Şanghay'da bir hâdise , ŞANGHAY, A.A. A— Kendile van Çinlileri tevkif mak İ ka efradı tarafından muhafaza edi len kısmına Japon askerlerinin gir- ! sebile zuhura (o gelen arbede Çin demiryolları mıntakasında Sov- | yet vatandaşlarının tevkifi devam e | i PARİS, 4 .A, A. — Namzetlikder. den feragat için verilmiş olan müh- let hu gece yarısı hitam bulmakta dur İlik intihap — devresinde hülcümet fırkalarile muhalefet fırkaları adet itibarile yekdiğerine müsavidir. Ma- mafih radikal eyer en İ hafif bir terakki görülmüş! | Sağ cenah fırkaları bu Tabak imei #ar eden gazetelerinde “Cümhuriyet | çiler Birliği” ismi altımda bir cephe | teşekkülü Jehinde son bir müracant | ve davette bulunmaktadır. Bununla beraber bütün gazetele- rin sol cenaha doğru hafif bir tema- İ yül eseri görüldüklerini kaydettikle- İ ri nazara almak lâzm gelir. | M. Tardieu bu akşam telsizle meş- redilecek bir nutkunda intihap mü- İ cadelerinin ikimci ve somuncu perde- | sini açacaktır. M. Herriot da yarın akşam kış- hik sirkte bir natuk söyliyecektir. Komünistlerin mağlübiyetleri PARİS, 4. A A. — Excelsior ga-| zetesi bir Mayıs o gününün selâmet ve emniyeti lehine olarak komünist. lerin faaliyet ve hareketlerindeki te- nakus ve tedenmiye sit bir istatistik 'derceylemektedir. Buna nazaran ko- İ münistler 1928 senesindeki rey a detlerine kıyasen Fransada umümi- İ yet itibarile kaybetmektedirler. Ka İ yip adedi 257.035 rey yani yüzde | 24,64 tür, “| Avusturya Meclisinde rin ikmali zımnında tetkikat yapılmak üzere bu müzakere bir haf ta sonraya talik olunmuştur. Gençlik Hilâliahmer teşkilâtı ANKARA, 4 A.A. — Hilâliahmer cemiyeti tarafından ha- i zırlanan gençlik Hilâliahmer teşkilâtı talimatnamesi Maarif Ve- | kâletince tetkik ve tasvip edilmiştir. Mektep talebesine beşeri tesanüt, felâketzedelere yardım ve umumi hifzıssıhha kavaidine riayeti telkin eden talimatnameye nazaran her mektebin bir gençlik Hilâliahmer şubesi olacak ve Hilâliahmer umumi merkezince mürakabe edilecektir. Bu mak- satla yapılan masraflara yardım olmak üzere Amerikan salibiah mer cemiyeti tarafndn Hilâliahmere 2500 dolar gönderilmiştir. Mersin civarında bir Alman tayyaresi parçalandı MERSİN, 4 AA. — Halepten İstanbula gitmekte olan bir Alman tayyaresi Mersin civarında yere inmeğe mecbur kalmıştır Tayyare rakiplerinden fabrikatör M. Hans ve mü- harrir Madam Margi yaralanmışlardır. Almanya'da siyasi cemiyetler mürakabe altına girdi BERLİN, 4 A.A. — Hükümetin hüküm ve nüfuzunu hima- ye maksadile Reisicumhurun bir emirnamesile teşkilât ve faali | i hemen hemen askeri mahiyette olan bütün siyasi cemiyeti İye nazırının teftiş ve mürakabesine tabi kılınmaktadır. İ— Reisicümhurun diğer bir emirnamesi Almanyada mevcut bilcümle komünist ve mümasil teşekkülleri hemen ilga etmekte. | dir İ | Sovyet heyetinin tahdidi tesli- hat konferansına muhtırası keri liselerin güzide gençlerine muvaffakiyet temenni ederiz. de merasimle tevzi edilecektir. Ve müteakiben Maltepe İisesi muzikası tarafından çalınan i3- tiklâl marşile merasime nihayet verildi. Harbiyeliler, genç silâh arkadaşlarını aralarma aldılar ve beraberce mekteplerine dön- tasdik olundu.. BERLİN, 4. A. A.— İntihap mun bourg'un intihabını tasvip etmiştir. Harbiye sınıflarına geçen as- Harbiyede merasim Bu sene Harbiye mektebin. den zabit vekili olarak çıkan e- fendilerin diplomaları bugün öğ leden sonsa Harbiye mektebin. Asekri mahiyeti haiz teşkilât BERLİN, 4. A A— Reisicüm- hur Hindenbourg hücum taburları- nın dağıtılmasını ve askeri mahiyeti melâtmm tetkikine memur komis. | yon, bir celse nktederek Hinden- , | atmıyacakları . | hem bir ihtilâf hal hem de Japonla- | neticesinde Çinlilerden üçü hastane- | İ ye kaldırılmış olarak 10 kişi yara- lanmıştır. İ | Feshi için bir takrir hazırlanıyor VİYANA, 4 A. A.— Milli meeli- | İ rın mantakadan o çekimelerini tmm) sin hukuki encümeninin işbu mecl | etmişlerdir İ sin infisuhı kararını vereceği günün i j İ arifesinde siyasi vaziyet çok karışık Cemiyeti Akvam heyeti | fesinde, nez İtında ei — Cemiyeti | meclisindeki aleve Çin mümessili akvam kâtibi u- hazırda Moukden”. | Amerikalı efrat vak'a Çinlilerin bir daha taş İ gitinişler ve teminatını vererek | che ile sosyaldemokrat ve büyük Almanya fırkaları arasında cereyan | etmiş olan müzakere vaziyeti hiç te | tebdil etmemiştir. Sosyal demokratlar yarın fesih le- İM. Yen, Cemiyeti İ mumiliğine hâli de bulunan tahkik O kormisyonu hak- | kında almış olduğu bir telgrafname. | Yi tevdi etmiştir. | Moukdenden gelen bir zatın be- | yanatına göre komisyonun Çinli a- in kabulli kabinenin istifhemı intaç, edecektir. Bu esnada harbiye nazırı M. Vau MOSKOVA, 4. A. A— Tası A jansı bildiriyor: Sovyetler birliği murahhas heyeti tahdidi teslihat kon feransına bir muhtıra vermiştir. Bu muhtırada silâh kuvvetlerinin azaltılması hakkında umumi komis- yon tarafından kabul edilen ve her memleketin milli emniyetine, coğra- fi vaziyetine ve hususi şeraitine uy- gun asgari bir had tayinini derpiş M. Boureş- | *den mülâhazaların bil sa nazara alınması teklif edilmekte. dir: 1 — Arazinin eb'adı ve vüs'atı, hudutların uzunluğu, nüfus kesafe- ti, demiryolları şebekesinin eraziye, diğer yolların uzunluğuna ve mea ketler arasındaki askeri ittifaklar ve diğer beynindeki karşı- lıklı siyasi münasebetler, cihan har- bunın nihayetindenberi emniyet | ve selâmet itibariyle vaziyet. Mevzuubahs memleketin bu dev- kahp kalmadığını da nazara a- icapeder. has | maması 4 — Sulhü koruma W£ edilen tahdit ve tenkisi teslihat Amerika'da inhilâl ha- linde bulunan bankalar Şayanı dikkat bir keşif müşavereye iştirak Haziran'da Londraya döneceği söy- lenmektedir. Haftalık Edebi Fikirler ve insanlar Dil meselesi Dostum Peyami Safa hiddetli bir zattır. Fakat ii hak Hakkın müdafaasına £ basretmiş olmasıdır. Peyami Safa — bilir, “>. bilir, bildiğinden srpın batıl olduğuna imanla bilir. Vakıa herkesin fikrine hürmeti vardır; fakat kendi fikrinde ol- yat samimiliğine inan- ren birer bedbaht addeder. On- larla gazete sütunlarında veya dost meclislerinde münakaşalar açar; sonra bu münakaşalardan bahsederken muarızlarını hemen susturuverdiğini, hattâ yere seri- verdiğini söyler, Zaten Peyami Safa Beyin ya- sılarının çoğu, bir dalâlete karşı acılmız cihatlardır. Dikkat eder- BOSTON, 4. A.A — Bostondaki First National Bank, Atlantic Natio nal Bank'ın bütün hesabatını mev- 'duntı zimmeti ile üzerine almıştır. Bu mevduat, 65 milyona baliğ bu- lanmaktadır. Atlantic National Bankta mevdua tr bulunan kimselerin — son aylarda paralarını gelmiş, olduklari söylen: mektedir. NEV-HAVEN, 4. A. A. — İngi- liz-Amerikan heyeti | Filistinde At- howet yakınında 3 iskelet meydana den M. Neanlerthal bu Tarihin Sikim kaşilaimdan ldetekie | 65 KE ve bu iskeletlerin beş bin sene evve- lime sit olduğunu söylemektedir. Musahabe yini andıran bir eda vardır; fa- kat o, incil yazan resul gibi sade ce kükremekle kalmaz; meni sözlerine, ilim ve fen (| asırlarını | görmüş adamlara yakışacak istih zayı, mülâyemeti de karıştırır. Ci iyet gazetesinin 24 ni- san ve İ mayıs tarihli nüshaların da neşrettiği iki makalede, türkçe yi beğenmiyen münevverlerimizi de yere seriverdi.Hattâ bu cihat - İ tan Avrupa dilleri de paylarını Psaiğer yz . zenginlikleri, kudreti karşısında hiç birinin: “Ben de varım,, diye miyeceği isbat edildi. landığı aletleri yenilerini de katmak, veya başka meleketlerde gördüklerini de al- mak istiyen amele gibi dilini iler letmek arzusunu muhar riler de, Peyami Safa Beyin gös- terdiği — istihkara, nnederii haiz her türlü siyasi teşkilâtm Al man dabiliye nazırının kontrolu al- tma natık bulunan 13 mart tarihli emirnameye zeyil olmak üzre akeleme alman kararnameyi bu sabah imza etmiştir. Alman hükümeti bu teşkilât üze rinde bundan böyle nezaret halkını baiz olacak ve bu teşkilâtı bugün kararname mucibince mi- zamnameelrini tadile mecbur edebi- lecektir. Reisicümhur tarafımdan imza edi- | len diğer bir emirnamede bazı ko- münist teşkilâtmın dağıtılması em- rolunmaktadır. Tayfundan ölenler MANİLA, 4. A. A. — Filipin a- dalarında geçen cumartesi günü zu- bur eden tayfur esnasında ölenlerin 65 kişiyi bulduğu alınan son haber- lerden anlaşılmıştır. 65 bin kişi yersiz ve yurtsuz kal. rulduğu zaman: “Hangi memle- ketin hangi devri için?” diye yi- ne bir süalle cevap verirmiş. Pe- fn Barı “En güzel dil han cevap vermeği bul etmiyecek . Her dilin, başka dillere tercü- me edilmiyecek tabirleri vardır. Fransızlar, dillerinin vüzuhu ile, çok işlenmiş olması ile iftihar e- derler. Hakikaten de fransız. zerinde çok çalışılmış bir dil Ona yalnız Fransızlar değil, tari bir devrinde bü irlerin, terkiplerin fransızca ola rak kullanıldığını görüyoruz. F: kat buna rağmen fransızcaya ter- cüme edilen kitapların hemen he- men hepsinde (hem cinasları he- saba katmak hiç aklıma gelmi- yor) bazı cümlelerin, | tabirleri fransızca ile ifade edilemiyeceği ne dair kayıtlar görüyoruz. sf ran olduklarını söyliyen Almı rım dilinin şiire fransızcadan çok daha müsait (olduğunu bizzat Fransızlar da itiraf eder #ası, gazetecilere ancak bir defa be- yanatta bulunabilmişlerdir. Çin murahhaslarının etrafında 6,7 polis hafiyesi vardır. lar, mu rahhasların hatta kendi apartıman- ları dahilindeki hareketlerini taras- sut etmekte ve nezaret altında bulun durmaktadırlar Çin murahhaslarınm maiyetlerin- deki kimseler bile gayet sıkı bir ta- rassuda tabi tutulmak! Hatta polis hafiyeleri, bunların ya tak odalarma girmekte ve mükile. | melerine karışmaktadırlar. Bizzat komisyon azası bile bu tarassuttan | kurtulamamaktadırlar. — ae — Graf Zeppelin yolda LAS PALNAS, : re Graf Zeppelin, di * şehir üze. rinden uzmaştur. Balon, yolcuların yehri temaşa edebilmeleri için peka. sağıdan uçmak suretile birkaç tur çenin Avaya zenginlikletini sayarken, hangi hususlarda fakir kaldığını söyle sigaraları onlardakinden fazla olduğ kaydediyor; fakat (öbür dilleri bilmiyorum) fransızcada zaman izdekinden çok olduğunu söylemiyor. Halbuki biz, zaman. lar arasındaki “nuance” lara o de rece lâkayt kalmışız ki, “condi. tionnel passö” nin iki şekli arasın ü arasındakileri iyice sezemi i dil, ayrı ayrı hususla» ehemmiyet vermiş. Jean Paulhan'ın ir, makale- rim” derken de, vöüeneni se rim» derken de hep "“aimer” İlinin kullanılmasına © fevk; kızmış vet iyle insanların için de yaşanmaz!” diye kalkıp mem leketine gitmiş. (İngilizcenin to like, to love, to be Fond, to be in love with, v. 8. gibi muhabbet ifa de eden sözlerini Fransızlar gibi biz de, daha birçok milletler de hep bir kelime ile tercüme ediyo. ruz). Peyami Safa Beyin, sigai vücubiyeleri yoktur diye Avrupa dillerini taptan ittiham etmesi bun * goin, Haimvehren'ler o mebuslarını feshe ait olan takrirlerini geri alma- ğa ikna etmek ve bu suretle sosyal , dereli büyük Almanya fırkası taraftarlarına karşı bir ekseriyet vü- | cude getirmek mecburiyetinde kal- | müşter, Al Capone 11 sene 'mukavelesine riayet hususunda kâfi teminat arzetmeyen (bitişik ve ya" kın memleketler bulunup bulunma dığı 3 — Mevzuubahs memleketlerle diğer devletler arasındaki itilâflar ve askeri ittifaklar, mâmle- Son asır san'atları kongresi VENEDİK, 4. A.A. — Muasır san'atlar Kongresi Ceneve dokası i- Feci bir heyelân DU DELANGE, “Lüksenburg” 4, A. A— Kanalizasyon işlerile meş- İ gul bulunan ameleler nagihani bir İ surette uku bulan bir heyelân ei İ rine bir hendeğe gömülmüşlerdir. 3 yatacak kişi ölmüş, 2 kişi ağır yaralanmıştır. le İngiltere, Fransa, Belçika, Al- | CHİKAGO,4. AA — Amerika İ yan meclisi Al Capone tarafından | davasını yeniden rüyeti hakkında İ vaki olan talebi reddetmiş olduğun- İ dan merkum kuvvetli bir muhafaza İ altında Leavetherth o çilehanesine sevkedilmiştir. çilehanede hazineye yapmış olmak o töhmetil mahpus ka Türhçe geli, tecriği dillerdendir (langes isolantes), ne de Hint-Avrupa li sanları gibi kırılan, bükülen dil ge Türhçe ilhaki bir dildi (langues aaglutinative ). Türkç lğünün bir çok sebepleri bundan dır.” “İşte türkçenin hiç bir Avru. pa diline nasip | olmıyan başlıca meziyetinden bir kaçı: Söz hök- leri sabittir, bundan dolayı kıya- si bir dildir (rögulier); kaidelerin müstesnaları pek azdır, i mazbuttur ve lahikaları zengindir (richeste des sulfixes)” Bilmem O boyuna mtılahların fransızcal gişmemesi, kolaylık temin eder. Zaten türk- çede, yani bugün Peyami Safa Be yin ve benim kullandığımız dilde, söz köklerinin değişmediğini ö mi, lena. diye atıyor mayan? Hi Hele Peyami Safa Bey atıyor mu? söz kö- kü ne hâle gelmiş? Peyami Safa Bey © şunuda söylüyor: “Hafif hecelerle başlı- yan kelimelerin hafif hecelerle bitmesi ve ağır hecelerle manya, İsviçre, oAvusturya, Lehiş tan, Macaristan murahhasları ve bir SK eni elle bile oldular amli ii Rocco ile Akade- mi azasından M. Ajetti birer mutuk söylemeleri. Bu nutuklar pek i- yade alkışlanmıştır. Ingiliz kral ve kraliçesi Şakuli uçma tayyaresi ile Londra-Cap seferi LE BAURGET, 4. A. A— Bir sakuli uçma tayyaresi ile Londra- ne bafarlek damada bg lan İngiliz tayyarecilerinden Y. ns, dün Marsilyaya mü eler e yarrak | miştir. Tayyare, 100 böüğir | inde bir motein mücekbendir Bir kere bunun yüzel bir şey addedilmesini pek anlamıyorum; çirkindir de demiyorum. Sonra bugünkü türkçede bu vasıf ne de receye kadar mevcut? Peyami Sa fa Bey, ismindeki “ kelimesi İ ni vakın sefa diye yazmıyor am- ma «peyami» kelimesini peyemi İ #eklinde söyleyip £ yazabiliyor mu? Birinci makalesinde, kendisine verilen üç fransızca metinden iki inkâr etmiyoruz. Hattâ şunu itiraf edebiliriz: Türk çe eserlerin, bilhassa Tanzimat. tan evvelkilerin Avrupa dillerine tercümesi gayetle zordur, belki er Fakat bunun aksi de doğrudur: Avrupa dillerinin eser lerini, nk üni, yerek bugün kü türkçeye tercüme etmek tes derece zordur. Niçin? Çünkü bugünkü türkçe A medeniyetinin değil, şark kalktıkları yok. Fakat biz Avru pa medeniyetine girmek istiyo- ruz, Peyami Safa Bey bu mesele bakkında bir kaç göstermişse, batı pek yarım kalır. Zaten Peyami Safa Beyin o iki misali de manzumdur; başlıyan | inde bir küstah lık sayılmaz. Bilhassa bu manzu-