30 Nisan 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 5

/ İ otel (Başi i inci sahifede) ke lundukları otelde M. Molotof, rahan ve Kalenin tarafmdan ia- Misafirler » sonra Lenin in mozarını ziyaret 'ederek bir şe lenk vazetmiştir. Sant 19-20 de Halk komiser leri meclisi reisi M. Molotof” İs met Paşa Hazretlerile Tevfik Rüş tü Beyfendi şerefine bir akşam xi Yafeti vermiştir. ç Ziyafet esnasında M. Molotof bir natukk irat ederek misafirleri selâmlamış ve İsmet Paşa bu nut Pittekof hafif sanayi Lyionof, harici ticaret komiser ve kili Eliana tarafından kabul edil mişlerdir. idaresi merkeziyesini ziyaret et miştir, Mülü Talim ve terbiye reisi İh san ve Himayei etfal cemiyeti re- isi, Kırklareli meb'usu Dr. Fuat Beyler, Maarif komiseri Buhnof ve Sıhhat komiseri Vladmirekiyi Ziyaret etmişlerdir. Türk gazeteci ve Y ıda İsvestin idarehan, > ler ve gazetenin mes'ul mü- Tahrir koleji azasndan Gromski tarafından karşılanarak izaz edilmişlerdir. M. Molotof'un nutku MOSKOVA, 29 (A.A.) — M. Molotof Türk misafirleri şerefine dün al verdiği | ziyafette şu nutku söylemiştir: “Başvekil Hazretleri; merkezine i Türk - Rus dostluğunun tarihinde hatırda tutulmağa de- ğer bir gün olarak tavsif etmeme müsaadenizi rica ederim. Bu telâkkimin ilk sebebi Sov yetler birliği hükümeti dost Türkiye devletleri gibi bir siyaset adamı ile doğruya temas hasıl etmeğe im- kin bulmalarından ibarettir. Moskovayı ziyaret ettiğiniz bu Sünü mühim ve tarihi addetme min diğer bir sebebi de Sovyetler birliği topraklarına yeni Türkiye nin siyaset, matbuat, milli iktısa diyat ve hars âlemlerinin en yük sek mümessillerile birlikte gelmiş olmanızdır, Onların Sovyetler it- tihadı diyarında ikametleri Sov ri içtimai sa ri vubelerini tans; öğrenmeler bsadiyat, hars ilim ve fen sahala rında Türk ve Sovyet müessesele tile doğrudan doğruya temas pey da etmelerine imkân hazırlamak itibariyle birinci derecede ehem- Miyeti haiz olacaktır. Bu nokta üzerinde bilhassa 1 ii mecbur kaldıkları bir zamanda ve emperyalist harbinin neticesi olarak doğmuş bulunmaktadır. O zaman memleketlerimiz yal Biz eski idare tarzının doğurduğu helicelere karşı mücadeleye mec bur olmakla kalmayıp inkılâp sa hasında elde ettikleri muvaffakı yetleri de ecnebi müdehalesine ları Saa zaruretiyle karşı aşı r. Milletlerimiz arasındaki luğun ve mesni işti lerinin atılması, tesadüf etmişi O zamandan beri geçen 12 se be münasebetlerimizin ve Türk - t mesai iştirakinin daima da ha derin ve daha devamlı surette imkişafiyle temayüz etmiştir. Bu hal ve vaziyet iki tarafın menfaatlerine tekabül | eden ve memleketlerimize has devamlı sulh siyasetine birer.makes olan şo» derecede mühim bir takım si m ve iktrsadi muahede ve itilâf arda hal desini bulmuştur. dost. MİLLİYET CUMARTES! 30 Birinci Sahifeden Geçen Yazılar MEGER GR A LZ TEA ASİ SN . Şehit komiser dün defnedildi. Gelen Seyyahlat li İ i l i idare edenler arasında vuku bulan müteaddit temaslar, bir, hülcümet merkezlerine yap tıkları ziyardtler ve beynelmilel bü- yük meseleler hakkında (aralarında vuku bulan fikir teatileri bu mesele- lere ait noktai nazar birliklerinin teessüsü için en müsait şersiti ya- vatmağa devamlı bir tarzda yardım Hali hazırda beymelmilei sahada umumi sulh meselesine karşı gittik- | çe daha husumetkârane olan tesir ve | nufuzların tezauf etmekte olduğu bu saatte Moskovayi | ziyaretiniz, çok hususi bir mahiyeti haiz bulunmakta / ve umumi sulh meselesi icin olduğu | kadar memleketimizin menfaati için de Türk - Sovyet dostluğunun bü yük şümul ve hududunu göstermek tedir. | lü tamamen bilmekte ve takdir ey- lemektedir. ne'in mezarına çel »İ edebilmeli ayrren radesiyle muhtelif sahalarda vücü- da getirilmiş olan muhteşem eser leri çok yakından müşahede ve tak- dir hususunda , yeni bir fırsat elde memnuniyetimizi macip olmuştur. *“Filhakika memleketlerimizin te- sis ettiği yeni rejimlerle birlikte do- ğan bu dostluk, bu muazzam eser lerle yaşıttır. Ve işte bundan de- layıdır ki, bu dostluk tarihi bir ma hiyet kazanmaktadır. “ Bu dostluk / haklrını tanıtır. mak, hayatlarını yeni esaslara göre tanzim etmek arzu ve menfaatlerine uygun olan idare | tarzını kabul et- | mek ve dünyada lâyık oldukdarı mev | kii elegeçirmek uğrunda milletleri; | mizin giriştideri kahramanca müea: | delelerden doğmuştur. “ 17 kânunsevvel 1925 tarihli sun hede ile Ankarada M. Litvinoff ve M, Karahan irnzm edi- Ten protokollar ve sarahatle izah buyurduğunuz veç hile — tam olarak münasebetlerimi- zi idare ve memleketlerimizin karşı- İsminiz, yeni Türkiyenin müm. Gazi Mustafa Kemal Haz- in ismine hususi ve atideki gayri mufarıkidir. Bu münasebetle Sovyet İttihadının hükümet merke- zinde size hoş geldiniz demekte ve sizin şahsınızda kabraman Türk Mil letini selimlamakta tamamen hususi bir zevk hissediyorum. Ayni zamanda bize dostluğu mü- cerreb olan Türkiye Hariciye Veki- li Tevfik Rüştü Beyefendiye hoşa- medi temenni ie de bahtiyar olduğum ibi Türk Cümhuriyetinin basin arel e Tülüyerik ir a lsd lr milli iktisat sahalarında mü tahassısları olan zevatı da selimin. rum. Türk milletinin kahramanca mü cadelelerine hayat veren Büyük Şefi Türkiye Reisicümhuru ve yeni Tür- , muhterem misafiri» Hazretlerinin, iz Türkiye Başvekili İsmet Paşa miz Türkiye ekili | Başvekil İsmet . Paşa Hazretleri M. Molotofa cevaben şu mutku irat yarışlarda: e, cit Hazretleri; Hanımlar, Bey- Il yı da bütün kalbimle teşekkürler ©- deri. Bundan manda, Hariciye Ve- kilimiz Tevfik Rüştü Beyefendiyle refakatinde bulunan bütün arkadaş larının vuku bulan hoşamedi temen- nilerimize mukabil harareili teşek kürlerini iblağa terceman olmaklığı- ma müsaadenizi rica ederim lıklı menfaatlarmı e muhafaza eden tesis eylemişlerdir. Bu Prensipler, cihan için kıymetli bir â- mil ve memleketlerimizin beynelmi el münasebetleri için mesut bit mi- | pri sal teşkil etmektedir. “ Natkunuzun iktasadi lerimize, ve şahsi temaslarımıza smü- tenllik olan kısmı, memleketlerimi- zin iktisadi ve içtimai bünyeleri a- rasında mevcut farklara rağmen, bu münasebetlerin müstakbel inkişafla- rt için haz ve memnuniyeti calip bu- nmaktadır “Kemalist Türkiye şimdiye ka dar size müteaddit misallerini ver miş olduğu veçhile sulh davasma karşt merbutiyetini göstermiştir. Türkiye beynelmilel tesanüt pren sibinin, zafer bulacağma emindir. Ve bü tesamüt hissidir ki, bizim hepimizi bu akşam bu sofrada top Mamıştr. Binaenaleyh bu hisler ve kana atlerden ve mütekabil münasebet | leri daima emniyetbahş olmuş bu lunan ve biribirlerine sağlam dost luklarla bağlı iki memleket zi- masların telkin ettiği mes'ut bis- lerden mülhem olarak komşu ve Sovyet Sosyalist cümhuriyet ii ua milletlerinin inkişaf ve saadetleri için samimi temenni lerimi iblâğ ederim. Itühat milletlerinin mukadde. ratına bu kadar parlak bir suret te riyaset eden M. Kalenin”, ;, za- tı devletlerini, ei hariciye komiseriyle o yük arkadaşları- nın, Sovyet Sosyalist ittihadının Ankaradaki muhterem büyük elçi sinin bütün bu nazik ve muhte - rem Ganımların ve burada toplan maş bulunan bütün Sovyet erkânı dostlarımızın sihhatine kadehimi kaldırıyor ve “Yaşasın inhilâl bul maz Sovyet dostluğu ” diyorum. İsmet Paşa Hazretlerinin fabrikaları ziyareti MOSKOVA, 29 (A.A.) — Sa- bahleyin Başvekil İsmet Paşa Haz retlerile Tevfik Rüştü Beyfendi ve refakat ve maiyetlerindeki zevat Amo fabrikasile Kusine bilyaları imal eden fabrikayı ziyaret etmiş Misafirler Amo fabrikasında- tetkik 0- derek bu sırada ikma! edilmiş iki seri kamyonun müteharrik demir üzerinden imalâthaneden depoya nasıl sevkedildiğini müşahede ey lemişlerdir. Her iki fabrikanın heyet tara fından ziyareti üç saat sürmüş . | mayeti irtikâp Katilin Bulgar Olduğu anlaşıldı (Başi 1 inci sahifede) ta dün de devam edilmiştir. Ci- eden katilin hüviye ti dün akşam geç vakitte yapılan tetkikata rağmen tesbit edileme- muş, fakat bu ni bilmediklerini, ancak sabahçı kahvelerinde görüp tanıdıklarını beyan etmişlerdir. Filvaki katil yirmi günden beri Galatada Sey- i ve karşındaki sa- hçı kahvelerinde, bir haftadan beri de Sirkecideki sabahçı kah- velerinde üştür, Fakat türke in kimse kendisile görüşmemiştir. Katilin cesedi def nedilmemiş, teşhir edilmek üzere | Morga kaldırılmış, fotoğrafları a» İ İmiş ve bütün karakollara ta- | mimle tevzi edilerek hüviyetinin tesbi çalışılmıştır. Katil bü- viyeti tesbit edilmemiş olmasa rağmen, en kuvvetli ihtimalle bir Bulgardır ve 20 gün evvel Bulga- ristandan kaçarak İstanbula gel- miştir. Katil olsa olan Bulgaristan da bir cinayet işlemiş, yakalan mamak için İstanbula kaçmış ve cebinden bir maymuncuk çıktığı” na göre burada hırsızlık yapmağa karar vermiş bir serseridir. Be tahmin kabul edildiği takdirde ka tilin ne için bu müthiş cinayeti ir- tikâp ettiği şu şekilde tesbit edile bilir. Katil buraya hırsızlık et- mek üzere gelmiş, Yenicami mer- divenleri üzerine oturarak #oyaca &ı dükkân: tarazsut ederken poli- sin şüphesini celbetmiş ve polisi kendisini yakalayacağını hissedin ce kaçmaya başlamışir. Bu kaçış polisin şüphelerini büsbütün kuv- vetlendirmiş, takip başlararş, fa- kat ne bahasına olursa olsun ka- öl yakalanmamaya - a-metmiştir. Çünkü yakalandığı takdirde hü- viyeti tesbit edilecek, Bulgaristan daki maceraları meydana çıkacak belki de memleketine iade oluna- çak ve ; İşte bu ve i mülâ haza katili cinayeti i Si ketmişlir. Herif yakalanmamak için bir komiserimizin başını ye- miş, ve bir diğerini de ölüm ha- linde yatağa sermiştir. Maamafih dediğimiz gibi bü bir tahmindir, fakat yapılan tahminlerin içinde en kuvvetlisi ve akla şakın gele- Müddeiwanmi Kâşif Bey de Eminönü polis merkezine gitmiş ve bu facianm tahkikatma İsmail Hakkı Beyin sıhht vaziyeti Facinda karnındı acin iş olan pasaport me- muru İsmail Hakkı Beye Sıhhat Yurdunda bir ameliyat yapılmış tır. İsmail Hakkı Beyin karıma sağ taraftan isabet eden kurşun mecruhun bağırsaklarını 25 yerin den delerek geçmiş ve sol taraf- Evvelki iii manaliyaik bar Yirmi baş eze ta Yirmi ye my yara İsmail Hakkı Beyin sıhhi vaziye tinde mühim ve endişe verici bir vehamet müşahede edilmemiş, Kaç akan GE Bayador Sare biraz iştir. Dün Vali Mu hittin Bey Sıhhat Yurduna gide rek İsmail Hakkı Beyi ziyaret ve istifsarı hatırda bul 5 mail Hakkı Beyin sihhi vaziyetin de bugün de bir vehamet görül mezse tehlike yüzde elli atlatıl. mış addedi ir. Bir ibulae. Beyle yn m örün le şimdi se gi memektedir. Matmazel Agavninin anlattıkları Vak'a esnasında Vak'a hakkında malümatını şir suretle anlatmaktadır: “. Bir arkadaşımı görmek ü- zere tramvayla Sirkeciye gidiyor dum. Borsa ö: tramvayda indim, İşte bu sırada bazı çocuk. lar: çevirmeden benlinle beraber tras dı. Bu üstü başı pis adamı tutmak istedi. Bu rada bir silâh atıldı. hemen o ande yağma gibi yağıyordu. Hattâ yere çarpan kurşunlardan | bazıları ayakları: ma isabet etti ve çoraplarımı yak ir tanesi ayağımı hafif. etmekte» yim. Ayağımdaki yara ağır değil dir. Yalnız çok kork h yi a a Ve m Vi kustum.” (Başi 1 inci sahilede) but ve sırasiyle kaside okuyan gü zel sesli hafızlar, erkân, rüesa, memurin ve heyetlerle cemaat ta kip etmişlerdir. e Çok hazin bir manzara arzeden ve her gözü Ya- gösteren varla ooneze elaye ek Abeztç | sellerin çokluğudur, bu bazim ba | eşaririem bir revş ile Beyazıda varmış ve cennze merasimi Beyazıt camiin- de eda edilmitşir. Namazdan sonrâ.. Cenaze namazının edasından sonra tabut tekrar eller üzerinde caddeye çıka, ak, cenaze oto- mobiline konulmuştur. Cemaat te mütecaviz otomobille cenazeyi ta kip etmiş, bu suretle Edirnekapı- daki şüheda kabı ıma gidilmiş ç eli bii orada Allahın a rahmet ve mağfe- retine tevdi edilmiştir. Cenazenin defnini müteakıp merhumun a: za “a Valinin nutku Vali Muhittin Bey kabrin ba- sında demiştir ki: “ Mübarek maşını Türk mille- tinin hürmet ve şükran hissile Al lahın mağferetine tavdi ettiği Ser komiser Şakir Bey insanlık hudu- du haricinde kalmış mel'an bir serserinin il gatin en yüksek mertebelerini ni- hayetsiz misallerle | tetviç eden Türk polisinin büyük ve sarsılmaz an'anesine yel Bey şahsında ve bir müeyyede koydu. Aziz hâtırası vatanın kah ramanlık menakıbi arasnda mu- kaddes bir mefhum olarak kala- caktır. Memleketin asayişi ve in- zibaını ve içtimai mizamamı temin etmekle mükellef olanlar nazarın bu tarz bir vazife mnümunesi tecelli ettiği halde bu nizamı bozmak isteyenler için yılmaz ve iman vermez kahhar bir tecellüt âbidesi olarak dikilecektir. Bu ka dar isabetli bir asaletle ölmesini ve öldürmesini bilen Türk zabıta- sının karşısında memleketin emni etmesini düşünecek kafaların bi- lâ tereddüt ve bilâ merhamet ki- Vali Beyden dürü Ali Rıza Bey de şu sözleri söylemiştir: Polis müdürünün nutku lünün mezarı başında ilân etme- ği bir vazife bilirim. Muhterem #ehide nihayetsiz hürmetler.” Abdülkadir Beyin nutku Ali Riza Beyden sonra Şehir Meclisi namna Abdülkadir Ziya Bey bir nutuk irat etmiş ve şun- ları söylemiştir. iştir “* Aziz Kardeşlerim! Bugünlstanbullular aziz bir kar deşlerini kaybettiler. Türk polisi kıymetli bir özevlâdın kaybetti. Dört vatan yavrusu kendilerine en giden babaları ik yor. şehri için gün, Türk polisi için mai gün. Fakat aziz hemşehrilerim! Sonsuz bir muhabbetle hâtırasını yadedeceğimiz bu aziz ölünün ka ra topraklara defnettiğimiz cesedi karşısında duyduğum teessürleri burada arzederken Türkün vazi- fe aşkının timsali ofan bu büyük tedfininde göksümü kabartan kuvvetli bir i | ! | hissin tozabürünü de kaydetmek isterim. O da büyük Türk milleti- in kanında sonsuz yaşayacak va muhabbetinin bir eseri olan vazife aşkının her Türkün milli i- manmda yer aldığın mi (Başi 4 inci sahifede) den Mel Ecat, Raleöviceana Fulmeu ve Darülfünün müderrislerinden M. Hilt, Romanya Başvekili M. Yorga- min oğlu M. Valentin Yorga ise ve mualim M. tıra o misallerden biridir. Bu mi- sal, ayni Gi zabıtasmın kıymet ve kudretini evlâtlarının itibarile de müddet istirahat ettikten sonra bir. İstanbul umumi mecli de. | leşerek refakatlerinde Darülfünun rin hürmetlerini bu aziz ölünün | talebesinden bir grup bulunduğu hal ruhuna ithaf ederken kıymetli | de Taksim Cümhuriyet abidesine gi Türk palisin: ve merhumun sile- | derek bir çelenk vazetmişlerdir. Bu- sine, emniyet ve selâmeti yolunda | rada M. Michel Livedaru Türk-Ro- i i şehir namına | men dostluğundan bahis kısa bir nu tuk irat etmişti > Bugün Darülfününda bir resmi ka Mekki Hikmet Beyin nutku | bul yarlacak ve misafirler talebe ta: rafımdan istikbal, Darülfünun Emini Abdülkadir Beyden sonra da | Münmmer Raşit B. tarafından kabul litanbul fırka teşkilâtı namma | edileceklerdir. Şehrimizde kaldıkları baro ikinci reisi ve Beyoğlu kaza- | müddet zarfında camileri sı fırka reisi Mekki Hikmet Bey | yaret edecekler, Halkevinde şeref- şa nutku söylemiştir: “ Aziz vatandaş! Seni ebedi hâbgâhma tevdi ve sana hurur ve sükün temenni ederken mensup olduğun milletin, miz 5 serefin bulunan gayret ve at vefi lar ile yarattığı inleten bie barsi olduğu teminatını da terdif etmek isterim. Muhterem ölü; sen de in- kılâp yaratan mefkürenin nümune ve man oldun. Bu günkü rejimin asrın icaplarına en uygun ve beşeriyetin saadetini a- zami derecede kâfil ka uğurdaki şahadetinle te yit ettin. Devlet otoritesine ve iç- timai nizama karşı hareket ve hattâ teşebbüs edecek olan bu tiy Setler senin ulvi hatıran huzurun 'da muzmahil olacaklarını bir defa daha anlayacaklardır. Sen müsta rih ol. Bütün vatandaşlar ve me: lektaşların içtimai nizami temin için sabında ölmeği her zaman göstermeğe hazırdırlar. Ve bunu vazife bilirler. Arkadaş senden ayrılırken bu sakin yuvanda sana ürmet, minnet ve rahmet temen nilerimizi arkadaş bırakıyoruz.” Halktan Riza Çavuş Mekki Beyin nutkunu halk namına söz söyleyen Riza Çavu- şun şu hitabesi takip etmiştir; rain arkadaşlarım: im sevgili arkadaşım te silâh arkadaşımdı. mi 'düşmana kurşun attık, Beraberce memleket için muharebe yaptık. Bu fedakâr kardeş muharebede de çok fedakârlk yaptı. Allah rahmet etsin, çok cesur, vatanını çok severdi. Allah memleketin bütün adamlarını, fedakâr lerimizi belâdan esirgesin.. Bizim selâmetimiz için canlarını feda et mekten hiç sakınmıyorlar. Herkes bilsin ki bizim zabıtamıza ve hü- kümetimize karşı durmak olmaz. Zabıtamız vazife için işte böyle Şahım bile vermekten çekinmez. Türklüğümüzün esası cesaret ve sakla» versin rahmet et- Bu hazin merasim Riza Çavu- sun hitabesile hitam bulmuş, şehit komiserin ruhuna fatihalar ithaf edilerek ve mezai mm yaa gör ifa edilmiş ve kabristandan HEDER sın. Ahlakarzların ve bu fedakâr ölülere mıştır. Hâdise şehrimizde rin bir tesir uyandırmıştır. bütün İstanbul bu pek kanlı nm elemi ile aszlamıtar. Merhumun evinde Cenaze merasiminden | sonra hükümet namına vali muavini em —— da Polis mü- dürü yle önü Fındıklıdaki evine giderek dul ke masrafı hükümet de- ruhte etmiştir. Hükümet ayrıca ailesine de 1000 lira» verilmiştir. Dahiliye vekili İstan bul vil gönderdiği bir tel- grafla resmen beyanı teessür ve taziyet etmiştir. v Bugünkü program İstanbul (1200 m. 5 K) 18 Gra- imofon, 19 Darüttalim heyeti, 20,30 Opera21 Darüttalimi, misiki heyeit 22 Orkestra, SE iğ Belgrat (429,8 m.) — 20,30 kon ferana, 21 kilise maisikisi, 22 radyo büyük | Türk muhipleri azasından bir kafile lerine bir müsamere verilecektir. He yet 6 Mayise kadar şehrimizde ka lacaklardır » Gelen diğer seyyah katileleri Türk-Romen mühipleri cemiyeti a. zasından maada Daçya vaurile, M. Roseti'nin rizm cemiyeti azasmdan 33 kişilik İ bir grup ve M.Popsaku Şimaş'ın is deresinde Romanya şimendifer me İ mürlarından ve Prahova şehri Da- | rülfünün talebesinden mürekkep bi- rer grup da şehrimize gelmiştir. Ta lebe 24 saat şehrimizde kalacaklar ve ayni vapurla Pire ve İskenderiye ye . Sahık bir nasır da geldi Daçya vapurile gelen seyyahlar a- rasında Romanya'nın o sabık sanayi nazırı M. Mürto'da İ müştir, M. Mürto 24 sant 1 kalacak ve buradan ayni 'de kalacağını söylemiştir. Bugün gelecek seyyahlar Bugün de Romanyanın ii