17 Mart 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 6

irinci Sahifeden Geçen Yazılar GEN EŞ 7 Gİ lr O ME EM AT YA) LALA Lİ EE O İnhisar Memurları (Başr 1 inci sahifede) Deşri tarihinden sonra inhisar idarelerine mütekaitlerden me mur alınmayacaktır. Hükümet Meclise tevdi ettiği projede bu kanunun neşri tarihinden 933 mayıs nihayetine kadar mute- ber olmasını teklif etmişti. Büt batada inhisarların bugünkü va rifesi şöyle tahlil olunmakta. dır: “Encümenimiz gerek 931 in müzakeresi ve ge- m bu lâyihanm tetkiki müna- sebetile inhisarlarım umumi fa: |” aliyetlerine dahi icmas etmiş ve bunlardan bir kısmının pilân çolarmı gözden geçirmiştir. Ne ticede idarelerin tam manasile mazbut bir ticari faaliyet gös- termediklerine kani olmuştur. Ticari esaslara göre işlemesi lâzum gelen inhisar idarelerinin €n küçüğünden itibaren bütün müstahdemlerinin merbut bu- lundukları müesseselerde vazife | lerine taallük eden tam bir mes leki bilgi ile mücehhez bulun. maları bir şarrtı aslidir. Bu iti barla bir taraftan mesleki vuku fu matlüp dereceye getirmek ü zere henüz teşekkül ve intibak çağnı bitirmemiş olan anasırın girmesini temin ve diğer taraf tan da içinde yaşadığımız dar. lık senelerde memleket dahilin- de yaşayabilmek imkânlarına malik olan vatandaşlar daha ge niş bir hayat temininden ziyade daha oçk adette vatandaşa iş sa hası açmak için encümenimiz inhisar idarelerine müteksitler meyanmdan yeniden memur a- Immasma nihayet vermeği mu- vafık bulmuş,bu maksada göre lâyihaya fıkra ilâve etmiştir.” Bundan sonra mazbatada in. bisarlarda yapılacak tasfiyeye dair dikkate şayan bir mütalca ileri sürülmektedir. Ezcümle deniyor ki: “Kanunun tatbiki dolayısile inhisar idarelerinde açıkta kala cakları kudret ve liyakatleri senelerce tecrübeden sonra te- eyyüt etmiş olanlar müstesna olmak üzere daha ziyade müte- kaitler meyanından ayrım. da önümüzdeki darlık senelerin de de geçim imkânları aramak ıztırarında kalacak olan vatan. daşların adedini her imkân ve fırsatta azaltmağa çalışmak za mıştır. » Lütfi Bey hakkındaki tahkikat 16 mart şehitlerinin ruhu taziz ve tebcil edildi (Başı 1 inci sahifede) gçpçlerinin bu fazilet ve fedakâr. ünde taripti. Uzun felâket senelerinin bütün ıztırabını yüklenmiş fakat tarihte misli olniyan © şerefli bir hamle ile esareti defetmeğe çalı- şan kalbini istiklâline sevketmiş, senin ve arkanda kalanların nesli. Gönüllere hüzün çökmüştü; i- mizde yese düşenler vardı; Dışa» rıdan bakanlar, bir için senin yüksek tarihi, şerefli mazini in, if edilen sulhün, bize lâyik görü- len e münmami, büyük lâl harbi başladı. Senin yüksek şehadetimin ve onun umumi bir İadesi olan istiklâl mücadelesi uzaktan Felâket lll sararmış olan yüzüne ber gün bir az daha renkj &. geliyor. Ey, aziz vatan . itleri, sizin de arzunuz bu idi dej mizde yaşıyorsunuz ve ebediyyen yaşayacaksmız. İlümünüz en efsanevi mucize- Ver gibi dillere destandır. Bogün haki-| çöl Arkadaşlar Medeniyet dünyasi. nın alnıma vurulan bu kanlı İske Türk tarihinin şerefli bir sayıfası- dır ve milli tarih en şerefli sayıfa- larından birini bu aziz şehitlere vermiştir. Aziz şehit: Garbm gafil diplomatları senin mübarek kanını içerken düşünme diler ki bu yurt Türk yurdudur. Burada Türle oturur ve Türk ya- $ar. Türk hürriyet ve istiklâlin a- #ikıdır. Onu kanile, canile korur. mezarın basmdan bütün dünya- ya ilân giiyoraz ve haykırarak şlar, ebe diyetle bitecektir Ona uzanacak her el kırılma: hikümdur. Çünkü o tarihin sayıfaları sen ve senin gibi kahramanların kanile yazılmıştır. Genelik onu canila “İ müdafan etmez Yekvücut bir yolundan ileriye doğru | gidece- Biz; Türk isminin ber gün biraz daha sevilen, bir az o daha hür- met edilen bir mefhum olması i- çin çalışacağız; Türk diyarının e- taret kabul etmez insanlarla mes kün olduğunu âleme ilân ve bu kanantı uzak ve yakm ellere ta- iz. bütün Türklerin kalp aziz gibi yaşayan aziz Türk şehitleri, Abdullah ile Ab- dülkadir ve Osmanı bir kere daha rahmetle yadedebim. Avni Beyin nutku Muzaffer Beyin birçok yerleri alkışlarla kesilen nutikundan son- ra şehir namına daimi encümen azasmdan Avni Bey hitabesini gü seretle irada başlamıştır: Muhterem Hanımefendiler Beyefendiler! Azametli Türk ordusu kendine gok fayik düşmanlarla | elim bir savaştan sonra yorgun ve — bitap düşmüştü. Düşmanlar Türkü te mamen bağlamak, mahvetmek is tiyorlardı. Avni Bey mütareke facialarını hulüsadan sonra şunları söylemiş- ve Geldiler, gördüler, karşılarında Çanakkalede, Kafkasta, Gazze de Bağdat çöllerinde çarpışan bu kahraman ordunun bakiyesini tek rar gördüler. Bu bakiyeyi orta- dan kaldıramadıkça, & emniyetle hiyanetlerini ikmal edemiyecekle- rini anlamışlardı. O temiz kan, o tarihi ordu kaza ve kaderle ele- le vererek kuvvetlerini tekrar bi- raraya getirdi ve Kemalile İsme tn iradesi içinde düşmanını boğ- du. Temsil ettiğim İstanbul şehrinin kıymeti nazarımda bir kat daha artıyor ve Marmaranın öbür ucun daki kapıda kahramanca ölen in- | sanlarla uykuda da ölmeği bilen masumların kanı Marmaranm be- riki sahillinde iltisak peyda etmiş eti başlayan ve Löühodik çok şerefli muahede ile neticelenen bir kah- ramanlık silsilesidir. 16 Mart hâdisesi Türk gençlii kalbinde unutulmaz bir hüzü hatırasıdır. Hiç bir askerin kanı bu kadar kahbece akıtılmadı. nu yaşatacak asil kan mızda mevcuttur. Aziz sehitler; Gençlik burün burada bu aziz kâbenim önünde sıcak ve samimi huzurunuzda kalbinin bütün te- mizliği ve bütün hararetile and içiyor ve divor ki 16 mart hâdisesi ve onun aziz kurbanları gençlik kalbinin en temiz kösesinde yaşı” yor ve son Türk yaşadıkça yaşaya cak. Her sene mezarınızı minnet ve şükran yaşlarivla ıslatacağız. Sizin vatan ve istiklâl aslemızı daima kalbimizde saklayacağız. Bir hitabe Suzi Can Beyin yazdığı Halkevi azamzdar Fokmadin Bey okurken hoyecan azami had dini bulmuştu. 16 Mart ve Şehit Memetçik Karadır, kapkaradır çehresi © Rengi siyahtan siyah, dibi gay. yadan derin... 16 Mart bir değil, bin acının başıdır, Düşmanların sevinci, yurdumun. göz yaşıdır. Tütün inhisarı İçin teklifler Amerikalı Eastern Tabalo şir ketinin Mısır'da bir fabrika aça- rak Tütün İnhisar idaresi firması altında tütünlerimizin satış imti- yerel talep ettiğini © yazmıştık. hiren Mısm'ın yerli sermayedar e iy gra dere idaresine müracaat ederek bu hu- susta teklifatta bulunmuştur. hisar idaresi de bu grubun teklif. lerini tetkik © etmektedir. Grup mümessilleri bu hurusta hükümet ie temasta, bulunmak üzere Anka ra'ya gitmişlerdir. Avusturya sefiri teka- ütmü edilecek? Avusturya maslâhatgüzarr M. Bisehatf Ankara'ya gitmiştir. Vi yapıya gitmiş olan A firi M. Auguste Kral'ın teknüde sevkedileceği haber li —o...— Salâhaddin Bey gitti Cümhuriyet Merkez Bankası Umum Müdürü Salâhattin B. ev. yelki akşam Ankaraya avdet et > Lehistanda grev VARŞOVA, 16. A. A. — Sen kalar merkezi komisyonu, buzün çin 2 saatlik umumi | bir grev etmiştir. Fakat bütün amelenin bu &mre itaate mütemayil olmadıkları tahmin olunuyor. Varşova elektrik © kumpanyası, mücssesatında yalnız cereyanı tevzi eden tezgâhlar. işliyecektir.. de bugün için kâfi ih e ie gala 16 mart, güneşi kara gösterdi ize, Gökleri parçaladı, kan ağlat denize. Ok yemiş arslan gibi © gün naz- lı Marmara, kızıllaşan göğsünü şişirip yara yara, Çılgm dalgalarıyla yumrukladı sarayı, ve tükürdü O yüzüne gösterip solgun ayı. Kara günler uzadı, göz göz ok du bağrımız, Kudurdukça kudurdu derinle- şen ağrımız.. Günlerce ve aylarca al — Günler günlerden acı e er İardan kara. Gitükçe bu karanlık yurdun uf Şeyh Esat Asılmış amma! (Başı 1 inci sahifede) kinist Ethem Ef. nin ifadelerini zapt etmiştir. Polis Beşinci şube, gerek kaçak- çılığa ve gerek siyasi tahrike ait o lan ihbarlar ctrafında ilk hazırlık tahkikatile mesgul olmaktadır. Dün yeniden bazı kimselerin ifa- deleri alınmıştır. Sabri kaptanla oğlu Reşat B. 22- bita nazareti altında bulunmaktadır. lar. Reşat Beyin cürmü pasaport ka- mununa muhalif harekettir. İlk ha zırlık tahkikatmın bagün ikmal edi- lerek Sabri kaptanm kaçakçılık maz nunu sifatlie gümrükte vazife gören ihtisas mahkemesine sevkedilmesi muhtemeldir. Siyasi tahrikâta gelince zabrta bu mesele ile ayrıca meşgul olmakta- dır. İsmat olunan Oo cürüm tahakkuk yüre- | ederse Sabri kaptan hakkında bunun çan bestesi var. Saldıranlar boğuldu, Sabah ol 'du geceler. Aklımızı oynatan güneşli bil meceler Çözüldü birer birer aydınlandı gözümüz... Gülüyor dul Ayşecik, ökesi Iniltiler kesildi, — yıkıldı gi mazi, Hayal olan zafere vücut verin- ce Gazi, yattığınız bu toprak, Her gün yeni bir zafer hızıyla gırpımacak, Yürüyor ileriye, yürüyor adım adım. Memetçik; Rahat uyu! ben seni unutmadım. 16 Mart kurbanı!.. Senden döküldü bizim kalbimi. zin alkanı, Sana binlerce minnet; Sana bin lerce rahmet... Adı göklerde, kendi toprakta şanlı Mehmet!.. Bundan sonra bir geçit resmi yapıldı. Maltepe askeri mektebi talebesi ve bir askeri kıt'a sert a- dımlarin geçtiler. Eyüp orta mek tebi talebesi de temiz kıyafetleri. le peçit rexmine iştirak etmiş ir. Dün akşam İstanbul radyosu ih tifal tafsilâtını neşretmiştir. Abbas Hilmi Paşa davası kapandı Londradan bildirildiğine göre, bik Misir Hidivi Abbas Hilmi Pa şa tarafından Makmillan ve şerikle- si kütüphanesi aleyhine açılmış 6- lan bir davanın rüyeti hitam bulmuş tur. Davanın mevzuu, bu kütüphane tarafından neşredilen (Miswr mesele- si) unvanlı kitapta, Abbas Hilmi Pa. nın 1914 senesinde memleketini ter. kettiği yazılı olması ve sabık Hidi. vin bu meseleyi izzeti nefâini İçirici mahiyette bulmasıdır. Abbas Hilmi Pş. min vekilleri, müeskkillerinin metnleketini terketmediğini, fakat İ91A te muharebe başlangıcından ev | vel yaz münasebetile bir kaç ay için İstanbula gitmiş olduğunu ve mu- harebe patlak verince ihtiyarı fev- kinde sebeplerden İstanbulda kaldı. ği, söylemişlerdir. Manzun vekil eri, sabık Hidive tarziye vermiş lerdir. Sabık Hidiv davasından vaz. geçmiştir, Yuttığınız göğüsler, Biz seni unutmadık Yunan borçlarının tecili ATİNA, , 15 (Hususi) — Cemi. şekkür ettitken sonra Yunanistanın bu şartı, kabul etmediğini ve tecili istemekten maksadı, taksitleri öde. yebiecek parası bulunmamasmdan ileri geldiğini e iç ire Hırsızlık artıyor LONDRA, 16. A. A. — İngilte rede ellerinde — altın eşya bulunan kimseleri bunları satmağa sevke. mek için yapılan mücadelenin neti. cesi dolandırıcılık vukustınm ço- Zalmaşı olmuştur. Hırsızlık vak'ası olmıyan gün yoktur. Malları çal pan kimselerin bunları tekrar ele işbir vakit mümkün kika hırsızların Iİ için de ayrıca (adli takibat yapıla ka-| caktır. Rüstemiye vapuru birinci makinisti Etem Ef, bir muharriri- mize hâdireyi şöyle anlatıyor: — Bundan bir baçuk ay evveldi. Batuma sefer yapıyorduk. Birinci kaptan Sabri Ef, beni kamarasına çağırarak cebinden bir rüya tabir. namesi cıkardı. O gece bir rüya görmüş te onu tabir edecekmiş, Tabirnamenin yap- rakları arasmda sakallı bir adamın yesmi gözüme ilişti. “Bu kimdir?” gelim, Sabri kaptan kulağıma eği: — Tanımayor musun, bu zat, Me- Bömünde nahak yere asılan Şeyh Esattır, Kendi asıldı ama ruhu ba- lâ yaşıyor! dedikten sonra makşi- Terin huruç © zamanı yaklaştığından dem vurarak hükümetimiz âleyhin- de bazı sözler | söylemeğe başladı. Ben bundan çok müteessir oldum ve kendisine bazı nesihatlerde bulnna- rak yanından ayrıldım. Ertesi günü gene beni çağırdı. Cebinden bir pasaport çıkarıp gösterdikten sonru Halebe seyahat ettiğinden, orada pek çok kimseler- le temasta o bulunduğundan bahse- derek Filistinde açılan mahut islâm kongresinden — bahsetti. Güya bu kongre, mukaddes emanetleri hülü- metimizden İleri karar vermiş. Hâkümet bunları iyecek olur- sa kıyamet (1) işte o gün kopacak- derle geceli gündüzlü o münasebette bulunuyor ve bunlar arasında hükü- met aleyhinde propaganda yapıyor- du, tabak Bekin edine yaptı sıra gemi sahibine ve bize kaçakçı. hik lekesi sürerek işin içinden siyarı- lacağını zannetti. Fakat yaptığı fe- e böylece ayağına ( dolaşmış ol- Öl kaptan Avni Bey de şum- ları söylüyor: — Kaçakçı kendisidir. Biz deği- biz, İhbar ettiği kaçak havyarlar, ge- kutu havyardan ibarettir.Sabri kap tanın oğlu Reşat Ef. ye gelince ken- disi pasaporttur seyahat ediyordu. İlerde bize mesuliyet gelmemesi i- çin zabıtaya ihbar etmeğe mecbur olduk.” Son dakikada öğren iz Sabri kaptanın hükümet akl tahrikât © ve propaganda yaptığı hazırlık taklikatı ile kendisi dün akşam mevcuden Adi. yeye teslim edilmişti 'ahkikata Dördüncü istintak hâ- kimliği vazıyet etmiş ve Sabri kap- an tevkif edilmiştir. — vee.— —— 105 yaşında öldü MANOOSE BAY, 16G.A.A.— Bulgar moratoriumu ve Almanlar BERLİN, 16. A.A . — Bilhassa harpten evvel 1 devleti tara- fından yeniden kıymet şeyin lele istikrazlara tatbik edilecek olan yakırılmış idi. Mamafih, Bulgaristan m ölnanyaya kisa vadeli bir takım borçları vardır ki bu tedbirden mü- tesesir olmiyacaktır. Mevzuubahis meblağ, takriben 983 milyon Leva- dir, Italyada işsizler artıyor ROMA, 16. A. A. — İçtimai si- gortalar sandığı, kânunusani ayının 31 inde 1.051.342 kişiden ibaret 0- Han işsizlerin 28 şubatta 1.147.945 Mişire çıkmış olduğunu bildirmekte. Türkiyeden Ayrılırken Mr. Grew ile İsmet Pş. arasında teati olunan telgraflar ANKARA, 16 A.A. — Mütte- hit Amerika Cümburiyetleri bü- yök elçisi Mr Grew, Cenaplarının 'ürkiyeden müfarakatları müns- gö tel min cevabi telgrafları berveçhi ri Bim tidir: Başvekil İsmet Paşa Hı. leriner Türkiyeden ayrıkrken mütehalli olduğum leri zatı devletlerine arzı bir vazife telâkki ediyorum. Lozanda takri- ben 10 sene evvel tecssüs eden ve hakkımda ızhar buyurulan eski dostluğun muhabbetli bir hatıra sile ayrılıyorum. Zatı devletlerile perverde eylemek mazhariyetine nail olduğum samimi münasebatı bütün kıymetile takdir ediyorum. Bana göstermekten hiçbir zaman far'ğ olmadığınız derin mazhari- | yetten dolayı en derin minnet his | leri muhafaza edeceğim. Zatı devletlerine en hararetli imi iblâğ ve necip mem | için de daimi bir akbal İpana derin bir o heyecan ve hakiki muhabbet hisleriyle arzı veda ediyorum. Joseph €, Grew İsmet Pş. Hz. nin cevapları: İtalya vapurunda Müttehit A- meriha Cümhuriyetleri büyük el- gisi Mr. Grew cenaplarına: Türkiyeden göndermek lütfunda bulunduğu. Buz telgrafta münderiç samimi ve dostane sözlerden Tevkalâde mütehassis olarak zatı devletleri» ne en samimi tı i ib. lâğ etmek isterim. Lozanda aramızda (o teesüs &- den ve Zatxdevletlerinin burada ifa ettikleri vazife esnasmda da- ha ziyade kuvvet kesbeden dost- luk, memleketlerimiz o arasında mevcut samimi muhadenetin da- ha sıkılaşmasına hâdim olmuştur. Hatıranızı ilelebet saklıyacağı- mızı ve şahsınıza karşı herzaman sadık bir dostluk muhafaza ede- ceğimizi zatı devletlerine tekrar etmekle bahtiyarım. Size, © yeni- den in selâmını yollar, mecip seciyenizin ve büyük mezi- yetlerinizin temin edeceği mahak- kak olan muvaffakıyetleri temen- ni ederim. İSMET Hariciye Vekâleti Vekili Şükrü | Kaya Bi. Hz. ne: Zatı devletlerine arzı veda eder ken hakkımda daima ızhar bu- yurduğunuz & samimi dostluktan dolayı çok hararetli şükranlarımı arzetmek isterim. Türkiyedeki dostlarımdan de- yin bir teessürle ayrılıyor ve kare ketim anında onlara saadet ve gü zel memleketlerine de en © şanlı bir istikbal temenni eylemeği bir vazife telâkki ediyorum. Joseph C. Grew İtalya vapurunda Müttehit A- meriha (Devletleri büyük elçi Mr. Grew cenaplarına: Türkiyeden müfarakat buyrul- duğu anda bana göndermek lüt. funda bul uz nazik tel. graftan dolayı Zatı devletlerine hararetle teşekkür ederim. Amerika müttehit devletlerini temsil ettiğiniz beş seneye yakın zaman zarfında gösterdiğiniz. a salet ve samimiyeti Türkiyedeki dostlarmızın hiçbir zaman unut- İzmir şoförleri İZMİR, 16 (Milliyet) — Şehri- mizdeki s0förler bugünden itiba yen lardır. Rüstemiye vapuru İZMİR, 16 (Milliyet) — Rus- temiye vapuru bugün limanımıza muvasalat etmştir. Kreuger'in İflâsından sonra STOKHOLM, 16. A.A. — Stokholm borsasında STOKHOLM, 16. A. A. — borsa , 302.000 kişi, sigorta primi almak. S ayrılırken bana! İki mühim Konferans e Bugün Gülhanedi verilecek Viyana Tıp fakültesi müde m mide ve bağırsak h hıkları ları rütehassısı profesör Muhtar Beyin daveti rine kaç konferans verme zere şebrimize gelmiştir. Dr red Lüger interocolite Bastalı dair olan ilk konferansını dü bah Tıp fakültesinde verm a hastancı zere Ankara ve İzmire gide Askeri memurlar ANKARA, 16 (Telefon) Milli Müdafas encümeni as memurlar hakkındaki kanur (ikinci maddesinin tadiline | kanun lâyihasını da müzal Jetmiş ve bu tadilâtı faydasız jyerek maddenin olduğu gibi masına karar vermiş, keyfiy | umumi heyete bir mazbata arzeylemiştir. Fazla ücret verilec: Icabettikçe devairde mu ye olan mesai saatleri har miş ve keyfiyet tamimen tel edilmiştir. 55 köy su altındi kaldı MOSKOVA, 16. A.A. Kafkas dağlarına fazla mikt da kar yağması üzerine Kı Tolon'da TOLON, 16. A.A. — A zusuna tevfikan resmi merasim pılmamıştır. İmperator, otomobil| İç tersaneye ve mütcakiben Horl rıhtımına götürülmüştür. Hindistanda tevkifa CAVNPOUR, 16. A. A. İ Şehrin ihtilâlciler mahafilir yapılan bir baskm neticesi birçok kimse | tevkif ve birg rüvelver zapt ve müsadere dilmiştir. | SURAT, 16. A.A.— dam Gandi, Surat hapishanel ne nakledilmiştir. Berlinde BERLİN, 16. A. A. — B Jin borsasmda, ihtimal dün mat dolayısile, vaziyet daha| yade iyileşmiştir. Temettü STOKHOLM, 16. A, A. bir muhabiri, Krewger'in yal lerinden olan İsveçli bir'n yeci ile görüşmüştür. Müm) başlamış | leyh, mettülerin tevzi edilmemesi