2 Mart 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

NUSHASI $ Dünyayı k | i Bu mesele üzeri leketlerde ne Dünyayı (sarsan iktisadi nasıl ve > vakit bite cek? Hiç bir âlim, hiç bir kâ- hin bunu tesbit edemiyor. Çün kü her memlekette vaziyet; 4Y hi zaviyeden mütalea edilmi- yor. Bunun neticesi olarak buhranın izelesi için ortaya 8“ tılan çareler de biribirinin Zıt- te oluyor. Son seyahatimde, bilhassa İsviçre'de alâkadarların o bunu nasıl düşündüklerini anlamağa Şalıştım. İsviçre zengin bi Memlekettir, ihracat yapan memlekettir, mali ve iktisadi €cphelerden Avrupanın büyük memleketlerile ayi li bitaraf bir memlekettir, nihayet ei nazarından memlekettir. Iktisadi buhran bu memle- kette de şiddetini hissettiriyor. ya fiatları , ihracat azalıyor, Muhtelif mevsimler- de İsviçreyi dolduran seyyab- larm sayısı azalmıştır, öteden beri bu sayede geçinen müh bir halk tabakasının maişet im- kün: daralıyor. Burada ummumi- Yetle hayat pahalıdır. Onun İçin dünyanın her tari ol. duğu gibi bu küçük cümbur- Yetler ittihadı memleketinde e buhrana çareler aranıyor ve tabii her memlekette olduğu &ibi, yine biribirine zıt fikirler Ve tedbirler ortaya atılıyor. bu memlekette hakkında en hâkim, halkın en #iyade tuttuğu, bugünkü hükü- Metin istinat ve müdafaa e ri öğrenmeğe çalış tam. En salâhiyettar adamlarla görüştüm. İşte sözlerinin; fi- kirlerinin hulâsasını kendi lerinden anlatıyorum: “İhracat mallarımızı mekte zorluk çekiyorü: arımızın fiatı, umumi Hiatı seviyesine düşürülmedik- $e İsviçrede buhran zail ol ;pöz. Mahsulâtmizn maliyet atı yüksektir. Maaşları, yev- Miyeleri, kiraları faiz ve te- Mettüleri azaltmak suretile u- Mum) masarifi indirmek lâzım dir. Bu bapta paramızın iştira kudretini azaltmak mı, yoksa Soğaltmak mı — lâzım, onu da nler var. Fakat memle- Ketimizde umumi kanaat Şu ki, Parayı düşürmek; halkın kuv- Vetini, itimadını, enerjisini kır Baktır, Vakıa paramızın kıy- metini düşürürsek, eşyanın kıy Weti de düşer, Belki ihracat ta İraz artar. Fakat sonu ne © ar? Bir çok memleketlerde tecrübe edildi, Para düşürülüm- *e eşyanın fiatı da otomatik- Man artıyor. Hele İsviçre gibi alkı tasarrufa alışmış, en mü- tevazı bir vatandaşın da ban ada küçük bir ekonomisi olan Memleket için milli paranın #ymetini düşürmek iyi bir sİS- tera değildir. Büyük kütleyi tan evinden vurmak gibi bir ârekettir. Nüfusu malüm ©- lan İsviçrede üç milyonu mü- *caviz tasarruf cüzdanı var- dır. Bu hesapların baliği dört Milyar franktan fazladır. İn- Asyon o meselesi, (o paraları cihan mahdut ellerde, muayyen mü-| Hsseselerde toplanan memle- €t için mevzuu bahsolabilir. 5 Mun için de çok derin hesap ÇARŞAMBA 2 MART 1932 7 nel sene, No 2176 bir |terkedilip edilmemesi hakında- bir | ki fikrini şöyle anlatmıştır: dil. | muhafaza KURUŞTUR Sahip ve Başmuharriri Siirt Meb'usu MAHMUT Umumi Neşriyat ve Yazı Müdürü ETEM İZZET asup kavu- ran buhran ne za- ' man ve nasıl bitecek? nde başka mem- düşünülüyor? Siirt Meb'usu: MAHMUT İsviçrede İngilterenin yap- tığı gibi, alın esasmm terkedi- lip edilmemesi günün mevzuu- dur. Şimdiki halde bankacılar, iktısadi, içtimai müesseselerin başında bulunan en salâhiyet- tar adamlar, altın esasınm ter- kedilmesine taraftar değildir. A kantonları iktısı iktisadi buhran hakkında bir konferans vermeğe davet edi- len M. Musy altın esasının “Altın esasını terketmek çok tehlikeli bir tecrübedir. Banknotumuzu icabında altın ile değiştirememek tehlikesi; milli serveti yıkabilir. En sağ- lam para, istenildiği zaman al- ! tna tebdili mümkün olan pa- radır. Bizim mali kudretimiz eskiden beri bu kuvvetli temel | üzerine kurulmuştu. Yarın için de ayni temeli muhafaza mec- buriyetindeyiz. o İngiltereyi, Hollandayı bilmem; #alai İö viçrede iktisadi vaziyet ve kud retimizi tutan şey, paramızın altın esasına istinat etmesidir. Bu temeli sarsarsak; muhak- 'kak ki itibarımız da, iktısadi- yatımız da temelinden sarsı- Tep İsviçrenin en salâhiyettarla- rı böyle konuşurken, İngilte- renin en büyük bir bankasınm meclisi idare reisi de en salâhi- yettar bir lisanla altın sas | hakkında takriben şu sözleri öylüyor: sie lid buhranın en mü- him sebeplerinden biri umumi sonra altın esasının Klan edilmesi olmuştur. ayı altın esasına göre tes- b ernakdü hiç bir kuvvet yok- tur, Ben bu hakikati altı sene- den beri haykırırım, Maattees- süt bu sözlerim ancak bugün tesirini gösterdi, noktai naza” zam kabul edildi. Vaziyeti şöy- Chapsi'de Japon bahriye silthendazları muharebe ediyor — Esir Çinliler | süngü arasında götürülüyor Bütün Amerika filosu Okyanus'ta toplandı Gazi Hz. Reisicümhur Hz. dün şe- kirde: otomobille bir tenez- züh icra etmişlerdir. Gazi Hz, bu tenezzühü İstanbul ve Şişli taraflarında yapmış- ar akşam saraya avdet bu- yurmuşlardır. Tevfik Rüştü B. Sofya'da Sofya'da hususi mülâkatlar ve i Hariciye vekili yarın Cenevre'den hareket ediyor.. tavassutlar olacak | , Şark tütününe beynelmilel piyasalarda lâyik olduğu reva- Sı temin, mahreçleri iyi şekilde istismar edebilmek için şark tü tünü sal edenüç Balkan memleketi arasında bir teşriki mesainin faydalı olup olmadığı nı ve alelümum şark tütünü me selelerini tetkik eden komisyon dün ofiste mühim bir içtima yapmıştır. Öğleden sonra yapı lan ve akşam geç vakte kadar devam eden bu içtimada tütün inhisar idaresi namma yaprak tütün şubesi müdürü Nazmi ve ziraat fen şubesi müdürü Nesip | Beylerle Ticaret odası birinci reisi Nemli zade Mithat, kâtip zade Sabri, ofis müdürü Cemal ve tütün raportörü Halük Bey- ler bulunmuşlardır. Komisyo. num mesaisi ve üzerinde işlenen Tütünlerimiz için mahreç aranıyor! ,Komisyon dün ilk içtimaını yaptı Müzakereler tamamen hafidir! Ticareti Hariciye Ofisi Müdürü Cemal Bey meseleler hakkında kat'i bir ke tumiyet muhafaza edilmekte dir. Hattâ içtimalara zabıt kâtl bi dahi alınmamaktadır. Çinliler Şanghaydan kaçıyorlar Japonya ve Çin Cemiyeti akvamın yeni! bir sulh teklifini kabul ettiler LONDRAÇ A AA, — Waekime. | diz İL LİE Bayan en ton'dan Rewter ajansma bildiriliyor: | büyük bir gemi tecemmiu . rukii Bahriye nezareti Amerika filosunun | gelmiş oluyor. en büyük kısmının büyük Okyanos' Bi gönderilmesini emretmiştir. . ile kaç parça VAŞINGTON, 1 A.A. — Amiral | © VAŞINGTON,İ A.A — Cema Pratt, bütün Amerikan kruvazörle- | hiri Müttehidenin Büyük Olkyamaç rinin büyük Olyanosta Amerika 6a- | harp filosu'nun mecmuu, 169 gemi hilleri açılılarında icra edilecek olan | den ibaret bulunacak ve 12. gehir mwazzam manevralara iştirek etmek | 17 kruvazör; 33 tahtelbahir; SX tat üzre mezkür Okyanor'n gönderil-| pite mubriki; 3 tayyare gezlek ve miş olduğunu ve bu manevralar eş. | 53 muavin sefine'den müteşekkil o pasında Amerika'nın Oleyanoz sahi. | caktır. lindeki başlıca limanlarına taarraz vulmunun taklit edileceğini izah et Londra hayrette işti LONDRA, 1 A.A. — News Chrg nicle, gazetesinin Vaşington muhabi | rine göre Amerika filosı bire büyük Okyanos'ta tahaşşüdüne karar verilmesi memlekette büyük bir hayret uyandırmıştır. Bu tedbir, halkın zihninde bahri bir nümayiş tesiri hâsıl etmiştir. Bu- Du vakitsiz bir harekst telâkki eden birçok mahafilin protestoda buluna- (Devamı $ inci sahifede) Tevfik Rüştü Bey ANKARA, 1 (Milliyet) — Tevfik Rüştü Bey Bulgaristan Başvekili M. Muşanof'un dave ti üzerine Sofyada bir iki gün kalacaktır. Bulgaristanla ara- xizdaki dostluk pek samimi ol duğu ve iki memleket arasında halledilecek bir mesele bulun- madığı için Tevfik Rüştü Be- yin Sofya mülâkatının hususi ve dostane bir mahiyette olaca ğr anlaşılmaktadır. Diğer taraf İtan bu ziyaretin Balkanlardaki miştir, Atlas Okyanos'u filosunun hare- ketinden sonra yalnız bir tek mek tep gemisi kalacaktır. Çünkü bütün hususi keşif gemileri ile mektep ge- ileri filosu da hareket emri almış- tır. Bütün bu gruplar, büyük” Oley: ik defa olarak gönderilmekt, filonun bir araya © gelmesi dir. neticesinde 1919 senesinden beri ji liyorum: Altın esas mk milletler için biraz da ruhi ve an'anevi bir meseledir. Ruhiyata, an'anata temas eden işlerde radikal ted- birler almak güçtür. Beyhude ısrar ediliyor; bütün dünya ak tın esasını terketmedikçe ikti sadi bubranın önüne geçile- mez. Fransanın tuttuğu yol yanlıştır, Amerikanın iğgari manâsızdır. Yeni devrin icap ve şartlarına uymalıyız... İp- ies başkalarına tekaddüm etmekle çok iyi yaptim Her memlekette ayrı ayrı perdelerden sesler çıkarken, tatbikattaki netice şu oluyo: Her milletin i vardır. Her ; sil men- satine en muvafık sandığı yol- | (Devamı 5 inci sahifede) i i Belediyenin Yeni İktisat e di i Müdürü İ © Belediyenin £ eni iktısat mü- İlirü Asm Sü reyya Bey dün den itibaren va İ! den başladı, Bütün gece yağan kar matuf “bulunduğu da söyleni- yor. 150 liklerden biri vefat etti İZMİR, 1 (Milliyet) — Yüz elliliklerden Hacı Hasan Paşa Atinada vefat etmiştir. Tahnit edilmiş cenazesinin buraya ge- tirilmesi için veresesi tarafın- dan müsaade talep edilmiştir. İ Cümhur Riyaseti umumi kâtibi Tevfik Bey Hariciye Vekili Tevfik Rüştü Bey Perşembe günü Cenevreden hareket edecek- tir. Cenevredeki Türk mu- rahhaslarından Cümhur ri- İyaseti umumi kâtibi Tevfik Bey: Tevfik Rüştü Beyden! evvel gelecektir. Tevfik Be- yin bugünkü vazifesinden ay| İNrulması muhtemel ise de Kâ- Diğer taraftan Yeşilköy rasat mer |ğDİl sefaretine tayini takarrür kesinin yediği habere nazaran El tmemiştir. Cümhur riyaseti! Ürer irlaizmn im İl umumi kötipli, i : ii Kar yakamız bir türlü bırakmıyacak mı? Karadeniz ve Akdenizdefırtına var Kar dün akşarıa kadar devam et- | mekle beraber, irtifar pek fazla bir | dereceyi bulmamıştır. | ? Kar gene başladı... Henüz bundan | evvel yağan kar ortadan kalkmadan evvelki akşam saat onda kar yeni- | hızını alamamış olmalı ki, dün aşağı yukarı fasılasız dovsm etti. ” Karla beraber hâraret derecesi de Komünistlerin İzmire sevkleri muhtemel! Mevkuflar 11 değil, 6 kisidir Tevkif edilmiş olan kamünistlerin'Böğün Adliyeye tasli edilmeleri iusbiönekli Ballar, öğür Adliye Misin Se ii mire gönderilecek ve orada yakalanan komünistlerin kirlikte mn hakeme edileceklerdir. Akianı gezetesi tevkif olmanları zail darnı 11 ularak göstermekte i i Çarşı içinde her günen aşağı 30,000 kişi var! Yıkılmak tehlikesi karşısında kira paraları ile tamir teklif ediliyor. Tamir için 301 bin liraya ihtiyaç var! Beyin bize verdiği izahata göre, Çar şının tamiri için vaki olan ilk teşeb- şıda bulunan esnaf imza ile belediyeye bir müracaat ya- pılarak Çarşının tamiri istenildiği. ni yazmış ve Belediyenin bundan beş ay evvel heyeti fenniyesi marifetile bir keşif yaptırdığını, — tamirat için 301 bin liraya ihtiyaç gösterildiğini ilâve etmiştir. Tahkikatımıza göre, (Belediye, Çarşının bizzat iler tarafın- dan tamiri muvafık olacağı fikrinde- dün süratle düşmüştür. dakikntn 10 - 12 metreyi bulmak Son 24 shat zartımdi hararet SEE | çağ. Akdenizde de dün yo