2 Mart 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

SEKiZiNG SENE No. Sahip ve Basmuharriri \ VUNUS NADİ ıııımıııınıııiMiııııııııııınıııiı İDAREUANESİ: karşrcııfe 4aireı nhsus» I Telgraf: İstanbul Cumburiyet i Posta kutusn: N° 2 4 6 22366 I e i e i O n . rahrlr mOdOrü 23236 20473 Idsre müdürü 22365. Matbaa mhu Yeni bir Japon taarruzu Japon'lar bu konferansa iştiraki kabul ettiler \ Mühendis mektebi ve Tahlisiye bütçeleri Ankara 1 (Telefonla) Devlet Demiryolları bütçesi meclise geldi. Bütçede masraf 16,614,500, varidat ta 16,069,000 lira olarak tesbit edilmektedir. Bütçe lâyihasında Erzurum Sarıkamış tarifesinde tenzilât icrası için Nafıa Vekiline salâhiyet verilmektedir. Yapılacak tasarrufla Mersin, Tarsus, Adana, Haydarpaşa liman, rıhtım, Samsun sahil demiryolları hisse senedi mubayaası için idareye keza mezuniyet verilmektedir. Demiryollar idaresi 3 milyon iiraya kadar kısa vadeli istikraz ak' 'ne ve bankalar nezdinde hesabı cariler açmağa mezundur. RŞAMBA 2 MZRT 1932 E ŞERAIT1 RKİYE İÇİN ••**••«••' HARİÇ İCİN 1400 Kr. 750 Kr. 400 Kr. 2700 Kr. 1450 Kr. 800 Kr. 150JKr. N u s h a s ı her y e r d e = 5 Kııruştur = Büyük Millet Meclisinde Hayatî mes'eler Türk buğdayı Memlekete hariçten buğday ge • tirmeğe mecbur olduğumuz seneler henüz uzakta değildir. Memleketi miz esasen bir ziraat memleketi olduğru halde topraktan çıkan bu en zarurî hayat ihtiyacımızı hariçten getirmeğe mecbur olmak çok acı bir şeydi, ve bu acılığı istisnasız hepimiz hissediyorduk. Ekmeğimizi dahi ha riçten tedarik etmek bilhassa bizlere göre çıkar bir yol değildi. Başvekilin iki misli mahsul istediği zamanlar ifte bu zamanlardı, ve Başvekil bu üç kelimelik düstüru ile ayni zamanda hem tehlikeye, hem selâmete işaret eden büyük bir program ifade edi yordu. Buğday istihsalinde vâsıl olduğu muz dereceyi hakkile tayine imkân oltnasa bile bu madde üzerinde ha rice muhtaç olmaktan kurtulmuş olduğumuz meydanda bir hakikattir, ve ne olursa olsun bunun büyük bir nimet olduğuna şüphe yoktur. Ancak son senelerde bu muvaffakiyeti tehdh eden bir âmil ile karşılaştık: Biitün dünya buğday istihsalinin fazlalığı hasebile buğday fiatlannm dü şüklüğü. Maliyet fiatını karşılamıyan piyasa fiatları buğday müstahsille • rini ve buğday istihsal eden memle ketleri büyük zorluklarla karşı karşıya bulundurdu. Dünya buhranının büyük ve derin sebeplerinden biri de bu olduğuna şüphe yoktur. Ortadaki buhrana rağmen buğday istihsalinin kuvvetli bir aksülâmel ile bîrdenbire büyük bir tenakus arzetmemesinden müteessir mi olmalı, yoksa memnun mu burasını pek iyi tayin edemiyoruz. Böyle bir aksülâmel buğday Utihsalini ihtiyaç miktarından aşağı indirerek bu defa fi . atlan alabildiğine yükseltmekle be raber yer yer kıtlıklara da sebep olabilirdi. Buğdayın istihsal fazlası »üphesiz azahyor. Fakat bu azalış yavaş yavaş vuku buluyor. İnsanlar bu en hayatî ihtiyaç maddesinden yüz çevirmîyerek her zorluğa rağmen onun istihsali için çalışmak^ devam edi yorlar. Bu madde üzerinde zamanla normal bir vaziyet hâsıl olacağına şüphe yoktur. O zamanın gelmesine intizaren her memleket. bilhassa müstahsil ve ihracatçı memleketler buğday çiftcilerini bubranın siddetine karşı m"dafaa edecek bazı ted>>;»ler almağı liîzumlu bulmu*'ardır. Malî ve iktisadî vazivetin tetkikile i'tigal olunan şu sıralarda bu mes'elenin bizde dahi tekrar ele alınmış oldu • ğunu memnuniyetle görüyoruz. Türkive'den hububat ve bu m« yanda biraz buğdav da ihraç edil diği vakidir. Fakat biz esasen buğ day ihracatçısı bir memleket deçiliz. Ziraatinvzin tarzına göre buğday bahsinde harice muhtaç olmazsak şimdiki halimizde bu mes'eleyi halletmiş sayılabiliriz. Bueday ihracatçısı bir memleket olmakhğımız için buğday istihsalinde maliyet fiatını as • garî haddine indiren ıslah usullerini takip etmekli*imize ihtivac vardır ki zamanla tabü bu yolda dahi muvaffakivetîer kayıt ede ede gideceğiz. Şimdüik kendi istihsalimizin hiç olmazsa kendi ihtiyacımıza yetmesi esastır. Bugün fazlasile mevcut olan bu vaziyetin yarın ve öbürçün için de avnen böyle devam etmesi teminat altına alınmalıdır. Bu teminat buğ • day mahsulünün makul, yani mali • yetini kurtardıktan sonra ciftciye az çok kâr da bırakacak bir f iatla satılmasına baâlıdır. Hemen bütün dünyada ekmek fiatı en ucuz olan memleket Türkiye'dir denüebilir. Zâhirde iyi bir şey gibi görünen bu ucuzluk çiftcinin zaranna oldukca hakikatte çok fena bir şey savılmakta tereddüde mahal yoktur. Çünkü zarar eden çiftçi ya ekmezse ve yahut ekemez hale düserse memleketin şimdiki u cuziuğu bilâhare çok afır ödemeğe mecbur kalmasından korkulmak lâ zımdır. Bugün fstanbul'da ekmeğin okkası 7 ve buğdayın kilosu 5 kuruşadır. İstanbul'da 5 kuruşa satılan buğday köylünün elinden 100 paraya veya 3 kurusa çıkıyor demektir. Fransa'da, İtalya'da, Yunanistan'da ekmeğin kilosu 19 kuruşadır. Bu üç memleket te buğday yetiştirdikleri gibi buedayın dünya piyasası 56 kuruş raddesin de olduğundan eğer isterlerse onlar da ekmeği bizim kadar ucuz yiyebiIirler. Hic buğday yetistirmiyen memleketler dahi arzu ederlerse şimdiki dünya piyasasına göre ekmeği çok ucuza mal etmek iktidarına malik thler. Buna rağmen ekmek her ta rafta bize nisbetle nahalıdır. Bunun sebepleri sunlardır ki: 1 : Ziraatci oldukları halde ihtiyaçlarına kâfi buğday yetiştiremi Demiryolları bütçesi Cemiyeti Akvam harbe mani olmak B. M. Meclisine verildi için bir konferans aktini teklif etti Bütçeye nazaran bu sene yeniden 561 kilometrelik hat işletmeğe açılacak Amerika donanması Manevralara başhyor Şanghay 1 (A.A.) Japon'lar dün sabahtanberi Chapei'ye 3 defa hücum etmişler ve her defasında taarruz hareketlerine topçu ve tayyare kuvvetlerini de iştirak ettirmişlerdir. Fakat, Cin'liler mukabil taarruzlar yaparak her seferinde kaybettikleri mevzileri tekrar istirdat eylemislerdir. Çin kuvvetleri şimdi dün sabahki mevzilerinde bulunmaktadır. Her iki muhasım tarafın telefat ve yaralı miktarı meçhul ise de, mu harebe cok kanlı olmuştur. Dün sabahki vaziyet Londra 1 (A.A.) Changhai'dan bildiriliyor: Güneş doğduktan sonra ortalıkta bhr sükun hâsıl olmuştur. Bu sabah, her sey sakin idi. Maamafih, mütareke yapıldığını veya yapılacağını gösterir hiç bir alâmet voktur. Ve ikinci Japon f ırkasının iki saat sonra KinagWan'a doğru yola çıkmağa hazırlanmakta ol duğu söyleniyor. Çin mahafili, Japon'lar tarafın Zırblı otomobillerin himayesl altında bulunan bir Japon Uerl karakolu.. (Bu resim Ingiliz gaze telerinden iktıbas edılmiştir) eden 12,000 asker Yeng Tze halicidan demiryolları hakkında yapılmış nin beş mil şimalindeki Chilia Okou'olan tehditlerin, bir yuvarlak masa da dün karaya çıkarılmıştır. konferansı içthnaınm jmkânını sel beylemekte olduğu mütaleasmdadır. Japon kuvvetleri sabahIeyin bü • Japon'lartn yeni takviye tün Çin mevzileri üzerinde umumî bir taarruza geçmis ve Hong Kew kavvetleri parkı mıntakasınm cenubuna doğru Şanghay 1 (A.A.) On bîrinei (Jfatradi 3 üneu sahifede) Japon fırkasmın kısmı küllisini teşkil Nafıa Vekıli Hilmi B. Demiryollar kadrosu Bütçe en{Mabadi 4 fincfl sahifede) Cenevre^de geçen hâdise Tevfîk Rüştü Beyle Fransız Başvekili arasındaki münakasa nasıl oldu? Çin'de siyasî ve askerî en son vaziyet nedir? Cenevre'de ve İngiliz gemisinde siyasî temaslara mukabil, cephede kan ve ateş! Japon'lar Çin hattını yarmak için, fennin yarattığı bütün ateş ve tahrip vasıtalarını kullanarak Vu Sung müstahkem mevkii ile Kiang • Van köyünü nihayet ele geçirdiler. Çin kıt'aları da bir kaç kHometre garpteki siperlere çekilmeğe mecbur kal dılar. Bu hareketi müteakıp, müca • dele tekrar ayni şiddetle baslamıstır. Japon'lar, bidayettenberi takip et tikleri askerî hedeflere doğru ye niden taarruza kalkıstılar. Bütün hücum merkezi Chepei kasabasıdır. Ancak, şimdiye kadar grelen haberler • den tam bir muvaffakiyet istihsal edild'»i manası çtkarılamıyor. Cünkü Cin'liler, avni mıntakada günden güne artan bir inat ve kahramanlıkla ana topraklarını müdafaa ediyorlar. Askerlik noktai nazarından Japon harekâtı, Çin cephesini yarmak suretile kat'î muvaffakiyeti elde etmiş olabilirdi. Halbuki, henüz böyle bir vazivet tahaddüs etmiş değildir. Japon kuvvetlerinin kara, deniz ve havadaki kahir faikiyetine nazaran bu netice belki ergec istihsal edilecekth*. Ancak Sanghav harekâtı, Mançu ri'de olduğu gibi askerî bh* tenezsüh mahiyetinde kalamıyarak, çetin bir muharebe şeklhv »'mıştır. *** Askerî hareketlere devam eden iki muhasım orduva yardımcı kuvvetler mütemadiyen iltihak ederken, San ghay'daki İngilîz amîralınm tavas • sutu ile muhasımlar arasında bir anIaşma ve uzlasma zemini hazırlamak istenilmiştir. tneiliz'lerin uzak Sark'ta bulunan K«*Tit kruvazörîine Jaoon yen memleketler kendi dahilî istih • sallermi çiftcinin isine yarıyacak bir fiatla sattırabilmek için ithal olu • nan buğdaydan ona göre ve bu he saDİa faz'a resim ohvorlar. 2 : Diğer eşya fiatlarile buğ day fiatı arasında makul bir nisbet muhafazasına itina ediliyor. İhtiyaçlanndan fazla buğday is tihsal eden memleketlerde ahnacak tedbirler binnisbe zor olmakla beraber bu sribi memleketlerin hepsi de bu yolda kendi hallerine göre bazı çarelere bas vurmaktan hali kalmamıslardır. Bizde dahi bazı çareler bulunması ve tatbik edilmesi imkânı yok deeildir. Ezcümle her hansi bir tesekkül tarafmdan mab«ul fazlası nm satın almarak depo edilmesi bnğdav fiatlan üzerinde nSi'imlık vazif esini if a edecek pek iyi bir usul olaŞanghay'da Japon'lann ışgal ettıkleri kısmı ve demıryolunun arka tarafında yeni Çin hattı harbinı gosterir harita amiralları ile Çin'liler namına Vel lington Koo davet edilmiş ve bir u • yusma zemini hazırlanmıştır. Bu mes'ele üzerine alelâcele toplanan Akvam Cemiyeti de hararetli bir celsede uzak Şark'ın sulhunu iade çarelerini anyarak bir takım teklif lerde bulunmustur. Bu makul teklifle rin kabul edil diği ümit elunurken son dakikada Tokyo'dan gelen bir telgraf : Japonya'nın, askerî kuvvetle rini, Çin'lilerle birlikte geri çekmeği kabul edemiyeceğini haber veriyor. Maahaza, Cemyeti Akvamda söz alan Japon murahhası, Japonya'nm hakikî gayeleri hakkmda tekrar te(.Mabadi 4 üncü sahifede'* |Dün Bakırköy ve Şişli'' de bir gezinti yaptılar Telgraf haberleri bundan bir kaç gün evvel tahdidi teslihat konferansında Fransız Başvekili M. Tardicu ile Tevfik Rüştü Bey arasmda ge çen bir hâdiseden bahsediyorlardı. Bu hususta mütemmim tafsilât veriliyor: k «öğleden sonra tâli komiayonlar Reineumkur Hz. dSn saat mea'eleai komışuldu. M. Tardieu kara, deniz, hava, bütçe komisyonla16,30 da otomobil ile saraydan rmdan başka bir de siyasî komisyon m&farakat ederek Bakırköy'üne I teşkilini teklif etti. kadar bir tenezzah yapmıslar Tezmi müdafaa ederken dedi ki: ve avdette ŞişlVye kadar ge Teklifim Cemiyeti Akvama zintilerini temdit etmişlerdir. mensup devletler için pek tabiî bir tekMnşarünileyh Hz. saat 18 de *a| Iiftir. Şunu da ilâve edeyim ki Ce Gazi Hz, M Tardieu Tevfik Ruştu B. miyeti Akvama mensup olmıyaa iki ILUtfen sahıfeyi çevtrtmz) raya avdet bayarmutlardvr. ıınıııııııımıııiıınııııııııııııııiııııınıııiHiıııııııııııııııııııııııııııııııııııınıııınıııinıiMiıııııııııiMiııınııııi'iııııııııııııııııııııııııııııııiMiııııııınııııı Istanbul Defterdarlığı Kazanç temyiz ko. reisi Mustafa B. tayin edildi Ankara 1 (Te lefonla) tstanbul Defterdarlığına An kara Kazanç Temyiz komisyonu reisi Mustafa, Ankara Temyiz komisvonu riyasetine İstanbul Def terdarı Şefik Beyler tavin edilmişlerdir. Mustafa B. Ankara'da. başka bir perşembe günü vazifeye nakledılen Şefik B. hıreket ede ccktir. Maliye Memurin müdürlüğüne Muhasebei Umumiye teftiş şubesi müdürü Yusuf Kemal, muhasebei maliye müdürlüğüne hesabat mü dürü Kâsif, hesabat müdürlüğüne mnrakıplardan Nuri, teftiş şubesi müdürlüğüne Nafıa muhasebe mü dirü Behçet, Muntazam Borçlar mü dirlüçüne Bursa Defterdan Memduh, Bursa Defterdarlığma Edime Defterdan Rüştü Beyler tayin edil • nrislerdir. Paris'te bir Türk hanımı Ressam Saliha Rüştü Hanımm eserleri fevkalâde mazhari takdir oldu Dünkü nüs bamızda İngiliz sefiresi Leydi Klark'm Avrupa'da teşhir e dilen eserlerin den bahsetmiş • tik. Bugün de bir Türk hammınm kazandığı mu vaffakiyeti mevzuu bahsedece ğiz. Bu hanım karilerimizin meçhulü değildir. FİIhakika Pa ris'te müstakil ressamların 1932 senesi resim sergisme iştirak eden Sabiha Rüştü H. hakkında Fransız gazete lerindeki takdir kârane neşriyattan evvelce bah setmiştik. Bu defa gelen muhtelif Paris gazetele K^s&m Sabiha Hanınun Paris'te Salon de Independants ta « Jo j . h î SKî teshır edılen tablosu. (Bu Socite de Independants reısının nnde dahi Sabı ^ M U e Q S l g n a r . m S a b i h a H. tara ha Hanımdan Mfuıdan yapılmış portresidır i tayişle bahsedil kında mütalea serdeden (L'Echo de diğini görüyoruz. Bunlardan La LiParis) gazetesinin resim münakkidi berte gazetesi bu mühim sergide teş tarafından yazılmış bir makalenin şu hir edilen resimlerden yalnız Sabiha fıkrasım aynen iktibas ediyoruz: H. tarafından yapılan portrenin fo «Pigal salonlarında, asrî san'atkâr toğrafını neşrediyor. Biz de karile hammlar resim sergisi, cidden mümrimize bir genç Türk kızmın muvaftaz, çok mümtaz eserleri ihtiva et fakiyetini bildirirken ayni fotoğrafı mektedir. Bu serginin yegâne noksaiktibas ediyoruz. m, bir çok muktedir san'atkâr ha Bu münasebetle de Sabiha Hanı nımlarm kıymettar eserlerini teshir mın ilk teshir eylediei resimle ora etmemis olmastdır. Ezcümle Nivert, daki ressamlar arasır»da ihraz etmiş Louse Jeanin ve ressam Sab'ha Haolduğu vüks*»k mevkii sarahatle izah mmtarın eserierin'n serçide balun eden ve Sabiha Hanımm iştirak et maması büyük bir noksandır.* mediği diğer bh resim sergisi hak ımmnıınıımınıınıımmaı ıııınnnınnıınıım ııııiıtıiiiııııııtnnHiııııııimimmmıımımMiıımıııııııııııtnnıııınniııııiHiıınınımniHiııınııı labilir. İstihlâk edileceh buğday, un veya akmek üzerine konulacak bir resim ile de çiftçi lehine olarak buğday fiatını yükseltmek kabildir. Böyle bir resmin hasılı depo edilecek buğdaylardan harice satılacakların fiat farkını karşılıyacağı gibi eğer ihracat yapılmıyacaksa devlet varidatında mühhn bir mevki de isgal edebilir. Hususile bütce müşkülâtına çare aranan şu sırada bu mes'elenin ehemmîvetle nazari dikkate ahnması muvafıktır. Buğday fiatmda yalnız iki üç kurusluk fark ile hazneye 20 milyon lirahk bir fayda temin etmek mümkündür. Böyle bir tedbirin asıl iyiliği ise buğdayı şimdiki pek dü • sük vazivetinden yukanva cıkararak ciftciyi Inartarmakta ve bu tarik ile buhranı halletmekte <rörülecektir. YUNUSNADİ Vapurcular Dün İktisat Vekili Şeref Beyle görüstüler Ankara 1 (Telefonla) İstan bul'dan buraya gelen vapurcular heyeti İktisat Vekilini ziyaret etti. Heyet azaları noktai nazarlarını an lattılar. İktisat Vekili de bilmukabele Vekâletin veni sekil için mevcu tasavvurlannı izah etti. Heyet bir kac *ün daha burada kalacak, alâkadar makamlarla te maslarına devam edecektir.