1 Mart 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 5

, | Milli âbidelerimizi kimler yapacak? va NA TİZ San'atkâr ve mütefekkirlerimiz 8 ANAT “Jordaens,, ın hayat ve eserleri | "A(ECiNDE|! bu mesele için ne söylüyorlar? İ | MUSAH EBESİ 2 ae 77 > — ———| Milk âbidelerimizin Türk, Iâl muharebesi görlerinin üviyetini i doğru tek- G : san'atkârları tarafınd: |. | bir Türk sanat'kürindan başka daha Üamüi er Yilöbüne döndü. Ellinci m b da kaşla a 1 , “ , i iisasi içi b ğ Ee EE Daha dün memleketimizi mü | “San'atımız VE | Sine Walerçe kilisesi çin. (Eler ve mütefekkirlerimizin mütale: | ta yapi mmeketimizi müntem i M b den bir eşerinde eski üstadın kendi emba İ sine has olan aydınlıklarmı görü ” İ ması fikri etrafında san'atkâr ;| Evvelki gün darülfünün müder | , 2 — Milli abidelerimizi yapacak rislerinden İsmail Hakkı Beyin | Türk san'atkârları var mıdır? İ © Yunus Emre gibi Pascal ayarında dahileri yetiştiren Türk milletinin i akade- | aramızda Hamit, Yakup Kadri, Ab. misi san'at tarihi muallimi Bur | met Haşım Nazım Hilemet gibi müm han Ümit Beyin cevabını neş. | taz san'atkârları varken ne den mil li abidelerimizi yapacak san'atlârle. rumız olmasın? Bursa âbidesini ya Güzel sam'atler akademi İ senesini idrak ediyor. Temelleri el İ sene evvel atılmış olan bu binanın | noktai nazarı yazmıştık, Bu. bu gün kısacık bir tarihçesini yap-| gü i emi alinan Çalma gland ke | 5 Gn ei vam yatımın en tatlı, en kiymetli günle şadığım bu müetiese Müze mü- Sene alarmı derce devam ediyoruz. | atkârları mı?... diyecek yok... san'atinin ta | İki gün sonra Güzel San- n y İatlâr Akademisi elli yaşma gi- mm mal İrecektir, San'at hayatımızda | bu peni ball Gorele blum i ehemmiyetli bir merhale olan| yo. Dini tasvirlerde de birçok me İbu sene dönümü münasebetile | ziyetleri oefsinde cemetmiştir. Ki- Hamdi Bey merhumun teşeb- | ediyoruz. | Kiye *, tabı mukadd. aldığı mevzulara 1882 de kurul O ze : : a - i aza sa; izm Yücük bir | büyük bir incelik “ve başka Me man müze yalnız Çinili köşkten iba, | Burhan Ümit Bey | ki ri ları ri ei ir b ç N : 5 birinci çlıan Mul Sebati'yi Me bir göz atmak ve küçük bir| Sada. Tabii | biç bir kaydü Hamdi Bey bu memleket ne diyor? Tevfik Ekrci'in büste'ini ; yapılan san'at bilânçosu yapmak belki | Siree göbi olmadan hissettiği gibi ya faidelidir. pan bu büyük sarildim ba Bi Yarım asır evvel Avrupada | eserlerindeki portrelerinde ilâhi z eğ si « | nur yerine içkinin verdiği bir renk tahsil etmiş üç dört ressamı "de ki, Flamand mektebinin hu- | mez vardı. Bugün bu mitar o» | yerdi bi Kene er ear e tuz karktır, Yarım asır evvel "€f ölmemelidir. Çünkü sofahata mey- *İm içtimai bü i irme- a arzusuna doymayan m içtimai bünyemize ş he yal, yi eri . e vik miş, bazı merakirlar tarafın. iri yarı şimal adamlarının yüzlerine Dez ir | ahretin verdiği bir ifadeyi işlemek sun'i bir surette yaşatılan alar şerre ç süstü, Bugünde böyledir. Dekoreler yapmaktan aldığı zevk Bu neticenin sebebi nedir? | ., Rubens çok yardım görmüştür. *li; senede Türk milletinin san (Philippe) in kardeşi Kardinal at kabiliyeti azaldı mı? Bu ka-| /rerdinnd) m Anvers ziyareti es biliyet azalmadı ise resim, ba“| pasmda Rubene'le pe ue Yatımızda neden vazifesini ve | ie yeri Asr iie mevkiini bulamıyor? Nede Colme) ist ürk i Hadiyi, Zühdü'yü neden inlâr edi- 1 — Türkiyede rekzedilecek olan Ma ee abidelerin Türk sanatkârlarıma yap. | Ze". Eğer onları inkür edeceksek tarılması fikri etrafında bazı hareket | 90 şeğderrisin ders okuttuğu Güzel ler vardır. Bu husustaki fikriniz me | fan siler Akademisini niye açtık? An p ww Mİ — Karipel Kanonika' i Paşa Sana; Bu suali hayretle karşılamamak | sana, İ nn tesisi lüzumunda Hamdi Beyle hem | kabil değildir. Mahvolmak, istiklâli.| vanjatı ve memleketimizin muhtelif olmuş ve müze binasının dizleri ; Di kaybetmek tehlikesine maruz kal | Kekde, ye© ek7odilmiş olan eserleri dibinde hu mektebin temelleri; mış memleketi en kuvvetli düşman- ne düşünüyorsunuz? İ ar tarafından istiliya uğramış para- Fena. Çok fena. Bu (cer) ci 5:2, silâhsız ve büyük harpten hezi. | sematkârları buraya nasıl getirdik metle çılımış bir milletin; her ferdi | bilmiyorum? Her halde torunları küre kadar ağır yükü umuzunda ta| 917 pek memnun | olmyacaktırlar, #ıyarak, kazandığı bir zaferin, ebedi | Belki de zevkimizden şüphe edecek hatırası olacak eserleri o millet lerdir. Bourdelle gibi adamlar gel caret nezaretine merbut olarak kal-| ca ederin çoculderı yapmaz.da kim | €9di he ise.. Hiç olmazsa milli eser mış ve 23 kânumevvel 1302 tarihin. | yapar? yerine beşeri eserlere sahip olurduk. u e de de Zihni Paşanın Ticaret nezare.| | Bir ferdin ıztırabımı, sevincini! | Şiller'in Jandark iski eserinden Cemiyetin bünyesi insan bün | dei mali ie de Nassan) mn zafer. & zamanında Maarif nezareti dev.| Kendisinden daha derin ve daha şü-| Framszlar ne kadar ifüihar duyuyor Yeslii . Tadı a fai- sil eden on altı dekor yap “ » : rn rolunmuş, Hamdi Bey hem müze, | mullü kimse duyamıyacağı gibi is. sa biz de onlara sahip olmakla o meram My rek iş eylemci sened bi Jordaens” ın dört havari adir eseri bem ekime müdürü olark vefat kaçar far ederdik. kin rip 1 i - İ Ekseriya tabii cesamette bir portre-! ii tir devri yaşatıyorlar | Jordaens'in ismini iştirecek | ma kadar i müesseseyi idare et- i i -. Bu adamlar durmadan bul etmez. Memleketimizde re. | Ekeriya e ikmnl ederdi. . Eserde) ki bütün bu eserler intizam arama | Üz diyor. O daim e gida | miş, (24 Şabat 1910). a | vilâyet viliyet koşup âbide ticareti dim bu bünyeye zorla içini | £ her şeyi serbesiçe koyduğu | dan ifratı ifade etmek © neticesine | ve ew büyük zaferi de kadar, Italya) , Mektep ilk tesis edildiği zaman| İ | yasyorlar. Bu eserlerin sam'atle alâ. İ bir ilâçtır. Garpta yeis bm görülüyor. Peri kazları, aşk melel- | varmıştır. (Kral içiyor) adlı eserin ya gitmediği halde İtalyan, ellöni mek m isim âbi in | görüle ilem ya-| de he Sem asm . , 5 lesine baka a biç bie ne yaşar. Bizde devle İeri, sâtirler, bambaşi Ye-| deherşey vazıh ve parlak olarak! çok etüd etmiştir, Bunu ilk zaman- | ayal. Sezer merke İzinde teknik iliberüz yemi ye meli erhal ölür. İŞ| satıyor. görünür. Hemen hemen bütün tab) İar yaptığı eserlerden anlayabil . . İ e N ti olmasa derhal öli şatıyor. Ri ie! im karımı görüyoruz. Her) © Bu eserler dini Kiza ibbüsü ile mektep binasının biraz j Mi | hatalı, bir eser yoktur. Âbide mey ize girmemiş ya- taccourci) : yn t â Y bni Kada da Dü pm a nama lr ln na Vey MY marn iL mag biyda in ilmiştir, o Dekoru | vaffakıyetlere ral böy! lem- | ve ihtiram evvelki neş'e ve bavailik dme | v a - 2 Elli senelik bir ie — e yl ine yapkığı on iki| lerin, eğlencelerin taavirinde ee bü lerini unutturdu. Elat erizmem | Moraraladee iks 8 e k | el ek Made: va bu neticeye varmak kort dekorla daha iyi anlaşılıyor. Bu on| yük şöhreti kazanmıştır. Kendisin-| neş'e ile yaşamağa daha meyyal olu | dan maada yeniden ihdas olunan bu ”) | siz bir grup olamaz. Boşluğu doldur tur, ümit kesicidir. Bumu umu | Si parçada hepsi ayrı ayrı büyük bir | den evvel bu hayatı mekşeden birl şu bu eserlere devamma mani ol-| per Sia Glee Sbrlze Mia , mak için kadın, erke i il | a Re. Oo Ekserisi o Anvers'te | ressam gelmediği gibi kendisinden | muştur. i imi san'at hayatımızda, beşeil| gözelktr. Eleeriğ g Ağan | sonra gelenler ozanlar on a) MM da kay pederi dldü- Bu re m sanlar biri. birinin üzerlerine bindirilmiş... Düş mana doğru giden askerlerin ayak İ #dilebilecek muvi bir dur- | (Van der kü lda taklit eden | kimse olı i dildikten sonra mektep epeyce ge “ i et lardan Fransa hüküme-| yolda taklit n o kimse olmadı.| vak'a e: Hesimi Artık : genluk veyahut içtimei gerti; | Sar aldığı > (Zodiocue) in on ki | Ruben kadar değil de renklerin | Karre barabar dl en alm | ilemi ik er Mind Başlamadan yanı basin: tin harpten sonra her kuşu memrmdaki eseri bugün | deki şahsiyet | hemen göze çarpar.| muşlardı. Çılgınca gülme devirleri) yer olaran Bo diye crada dnruyorlari Tamil | Ltemboura sarayında bulamuyor. | Havan gaya âyüde gesi Ve mem| geçtiği iin manevi bir'bulran Ge- ele çekilmiş değildir. Zn ; “kadın — oradan kalk! Ezileceksiz kette san'at buhranı yapan İeketinden hiç harice çıkmadı. Deri. . an'a a yi E . d - ba rini ” li racağı li susiyetile izah etmek mümk Portre olarak modelleri ekteriya | sinden iyiliklerine kadar Flamandı:| çe âki bu grrler.. Yavaş yava | Hizmdi Bey i ve muavini olan diye Pağracağı geliyor. o He lü ge rm Gl gm | an yade an | ga m | Bey bl ii bay e, mn ari Bu karanlık nokta etralınd lerin ve ie çor eya li ömründe zengin bir hayat (sürdü. | maksadile — ettiği (Hellande) mma a e | diyer vi Diğer adin Güz Har düşündüğüm zaman ilmi bir| grelerini KAP idin rakibi olarak | EV Me bileme ha şpilecek | de yine protoatanlık cerâyanna ka- | ye. Şi ek yaş şladı. Eski | pıldı. Fakat fikirlerini artik sallı. yıt ve nizama tâbi olmadan ve ilmin —Tübinti oünu ke) O en ğ aklıma gelen mülâhazalarden | Ken Std yapan bir ressam yol | evini bmp al Bö el, eml | ee AREA a men Oba a izılarını burada söyleyece'| ie. Portreerinde Flamand terini bir atelye yaptırdı. Bu ood. “Teli | Deran Gi di heri. bu > - z Z Bu & arasında | ? bessim, Hattâ başı #im, ülâhazalar bir tetkik | şasvirde çok muvaffak oluyor. Bul senesi bir kızı ve 1625 te Ji . i a & başma ce giydiği belli Bu si ia 've zemini | eeerlerde öyle yaşayan bir ifade, ÖY-| minde bir oğlu dünyaya aldi Öğ He ein vi e Germir. Evvel. Güzel san'atler akademisi seat) *. mlm e 5 ger se giriyor eserde De tarihi umallimi Bürhan Ümit B.| hareket, ne ifnde, tiklül harbinin dastani günlerinin) me müşabehet ae i lap. | heyecanını da yalnız Türk duyabilir. | yoktur. Soğuk ve San'nt ber şeyden evvel bir his | ka bir şey değildir. San'at elele || vidir. San'at eserinin özü his| bir kadından meselâ Pheyndden (İĞ Gy gm A tom nd venüsünü) ) çıkarmak, dünyanın R sonuna “Mahsulatı yanan tarlası üstünde | recek bir mucizeyi tahakkak air beyaz sakalını yolan ihtiyarın, evlâ | mek demektir Kan Kriplez dının mezar taşından başına yastık | ise bir milletin tarihinin en meihege yapan anamın ve geceleri köpeklerle iç vakınsımı yaratan İni mn kakramanların babe uluyan aç çocukların, beki | dasitanından Talrim'deki > Abideyi genç kızların, iztırabını ve © iti Burhan ÜMİT Müzelere iltifat | (o Bir tekzip Avrupadan yeni gelen bir. genç! Ali Sami Beyin “ressamlar aley. tatkr, Low i ir ri maili san'at vre müzesinin bir pa. de bali prayer pere e yle een güz ii z prim Mi izli bir hareket vardır ki insan e. Pak N bütün | olmak feidesini gösterebilirler. | Je gisi bi Saian Yarden hemen | vu yorum Yapti ilm EZ | sile protestan olduğumu üm'el *€ ne mutlu... e me hemen koşacak © zanneder. “e ye ai protestan olarak Biz tanzimat devrinden iti- | En güzellerinden birisi de elyevm e br ee Ve e ga aren yüzümüzü şarktan garba | Louvre müzesinde bulunan (Amiral Jordacus'un çabuk evlenip bir sne İmemmseğıri Te aa, | retine raptedil çevir, ik. 7 mbar o Yunan | Ruyter) in porteresidir. den bire yükselmesi kendisinden ev- | yet Am rim m — Hükü. med balm mede- | © Esatiri mevzuları bugün müze. | velkilerin yapığı gibi İtalyaya git- | yur olduğu için bütün bonlara “2 hedeniyeti olan Avrups 0. de bulunan eerlerile bize uzun) mesine mani oldu. Fakat bazı mü- | yumdular. Zaten yağı da çok Meg | Diyetine imtisale başladık. O- | İcik a yeicesi olark meydana | nekkiler bumu teresüfle beyan eder) işi. Onun için Anvere “Okgleie Tadan iki şeyin, müsbet ilmin | etüt eserler olduğu kanaati | ler. Bu bir kaybolmakla beraber | onun yaşamakta olduğunu bu von san'atın zamanımıza Mü ; verir. Bruxelles müzesinde (Bol. | eserlerindeki şahsiyeti noktaj Daza-| günlerinde bir takım İü ii | “üf eden şekillerini aldık. Bu | Medeniyet manzumesine giren e iğ i ile bundan da- | rından daha iyi olmuştur. tintek . ik) aramda liç | la, bare ge salar | gi eşpi en ma mevcut olmadığına. hükmede-| rın şahsiyeşlerini bozuyor ve taklidi | yında bu büyük san'atkâr 85 yaşın. ir Ba evde e bol el KİRİ me olyordu” izm Ye | a elde belde madan İĞ burada Çi -- a ir İtal. | Ve ayni gün gerip bir tesadüf eseri at hir incelik| va seyahati belki deseni ine daha| olarak sevdiği böyük les . din rafet göze çarpıyordu ki, bu| iyi biz intizam, verebilirdi. Fakat| sabtb) de" ölmüştür. Tir “de de bir Titöem ruhumu aşoyor.| bu beki kaybedecellerini telâfi ede- | Hollande arazisi üzerinde bulunan Kömser ve sile taamlarımı tasvir e-| Şak eüük dir Karan, olmıyacaktı. | Putte şehrinde | (Catherine Jorda. i en eserleri fevkalâdedir. Bu resim se es Blanc) “Bir res| ens) in mezarının yanına defnedik. #vvelki şeklinden vareste kıla- haz özeleri şarkılarla şarap ve et | #in ru na, görüşünü, her şeyi: | di. bilir. Lokomotifi kullanmak i- iz e “oldararak Flamand'da- | ni değiştiren bu memleket belki Arif BEDİ | ine yünün Fal ei zum yoktur. Fakat eski ” gçnan san'atını anlamadan in ba sal ettiğimiz medeniyetin, res | Jâzım gelen | çi ki e pini, heykelini, edebiyatını an | rubi haleti vücmde geti Güzel sanat'er Goethe'nin 100 üncü ii Bia ARM İk yl akademisinde senesinin yıl dönümü e, sana! radadır. Sanat havadislei —ğ—ğ—ğ—ğ ğ—ğ— | Önümüzdeki martın 22 inci günü | al ÇE 4 i E p 8 i ç # i sanlığa büyüklüğü ve hakilcati aşı he göre verdiği meticelerdir. Ro |dan beri bu müessesenin yetiş- Biz bu farka anlamadık. rin eş iş anar bundan dolayıdır ki Av- dünyanın her ta Goethe'ni alir remeari metre biz Tuna edebiya gi zak e senei devriysi teessüdür. Bu mü. | ölümünün yüzüncü yıldönümü müng Km ke yültmek çin hiç bir üstat büyük zak ekolleri o (Romantisme) in tercümeleri okutu masebetle akademide talebe arasında | sebetile tazahurat Yapılacaktır. Go- tolonu, kolalı yaka üzerine e e ap (Simbolisme), (Empressionis- i de “ irülme, | bir müsamere verilecek ve çlinci se | ethe 1749 senesi ağüsterümun 28 ân mi-| 724 soluk boyunbağile bir amele pe| bi ger eee mi Er de- | serlerin mumüneleri 8 mesini idraki münasebetile o gün | ci günü doğmuş ve 1832 senesi mar. bir e ya vi bize, siyah in pr alarm e ap san'at muhibleri tarafından tes'it | tenın 22 inci günü vefat etmiştir. O iyi ğa öle kaş yla ve iki| ler vardır: Van Dych Rubenis gibi || edilecektir. Gün İstanbul darültünununda da mü emet, | Danid salonunda Made, giz ğie | Bu mesele etrafında biz Ali Cemal | Ve bu münasebetle radyoda mü, | ever #rasımda bir toplantı ya: Hali | in portresine hayran hel; | Beye sorduk ve şu cevabı aldik: j deriz İsmail Hakkı Bey sayfa ağ; | plarak bü büyük göbretin bayat ve idare. | maları ve o iki uzün | “— Çallı İbrahim ve Namık İş. me bie halen a bal | ari kaklmmda köüferemiler ve; deni, | uzum eser me gmalü- | mail Beylerin resimlerini Ali Sami | san'atının devamıdır. Ve Yu-İresini a ve yerden, minnie | bacektir. Bagün bil artmızda ve içi mekde: | yeni veli ve bilhassa o küçük | Beyin isdinmnıdaki gibi som fırça N re ii mecmuası da o gün akademiye git | * - ki9-İ lerin büyük bir ehemmiyetle na kadar ben yapmış değilim. Yaf | rda saydığımız san'at mek-|ğı li fevkalâde bir nüsha "İS İ mizde yaşayan onun. felsefeleridir. ji, | larına sunller sormaları çok şayanı| miz ber ressam bazı i v il. ağaçları : , ilk i i ipleri de bu membaın her mil ye Yarım asr. | Gene o gece Güzel Sanar Birliği | Goctbe daha ilk Geneliğinde ferağ ed | diktir ie, arkadaşlardan müh “tin hassasiyetinin hususiyeti- is tarafından Maksimde güzel san'at. | tin büyük işaretini ilân etmiş ve in. e günü böyle » Ezcümle benim de bir si res İfieli Mmantissme Alman, Empressio- | tirdiği gençlerin en lk — ke an silelerine bir bala | arzı büyük bir insandır. a Sk nisme Fransız olduğu gibi Esa- zi Görü dei icimi, "i su: | sil ettiler. Bir nesil Empresyo- | 1OrUş e » bunları içimizde sun'i sw sol iile veli Möğoeelami Galatasaray | halle birer maal navi bil ği : bilmiş alna zlar 799 | getirdi. Fakat bu ekolleri bura Biz sebebi temin © etmeden | de yaşatmak için buraya iki şe- heticeyi nasıl elde edebiliriz. | yi daha getirmek lâzrmdı. Mü- Yunan medeniyetidir. | nih ve Paris, i Biz bni medeniyeti Acaba Nedim Veresay'da Biz He aramayı | yetişşeydi onu İstanbul anlar- midi. İşte bugün Namık İsmail Beyin zekâ ve dirayetine teslim edilen aka demi ellinci senesini idrak etmiş bu, mayi Galatasaray mecmuasının on ü- güncü nüshası gayet kıymetli maka lelerle intişar. etmiştir. Galatasaray | den bu mecmun hemn hemen mena a” " İeketimizin yep mecmuası talebe — lüt birliği akademi gebe telâkkı edilebilir. Bu nushda ine ii si edebiyat ve neşriyat encümeni ta- Ahmet Kudsi Beylerin ne. A tafından © neşredilen bu meçmunnın | Fiş iki şiri ile Nurullah Ata Beyin | Yarının san'at çocuklarına güzel bir | Kel kiza i devamı intişarındaki gayret ve mün-| Kizbana mektubu, « Panl | Verlaine | tali diçrken akademi için de gönül. | müze bahçeleri, ormanları, park. Neticeye gitmeyelim o bizim | derecatınn kıymeti itibarile şayan, | hakkında Sut Kemalettin Beyin din ln en #amimi bir parlak | Seni ola bir çim bu yalnız bir Kendi san'atımızı yap | tebrik ve tavsiyedir. | bir yazın ve Zeki | Faik Bayin yeni| bir istikhel temenni ederiz. 1 Diğer olamaz. is e » resimi halıkında gayet ktymet ER NASİ er © görmedik. Çünkü müzemiz li layınlı bör makalesi vardar. ktu. Şu halde biz nasıl garp iyi eği çiliğiğm Sanayii Nefisenin