20 Ocak 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

Siyasi Tefrikar 55 BA 20 KÂNUNUSANİ Birinci Millet Meclisi Yazan: Edirne Meb'usu M. Şeref Rauf Bey Ismet Paşanın muvaffakıyetini istemiyor! Cumhuriyetin ilânı ile Rauf Bey de maskesini atmıştı ! Hükümet bütün ierantında (bütün istediği de müvezzi oğlu memurluğuna ta meskenet içinde kalmıştı. Rauf Bey ne nam ve hesaba | yini ii olursa olsun, İsmet zim muvaffak olmamasmı du. Bereket versin ki Büyük Gazi pek çok yerde kat'i emir ve irşatlarile işi derhal düzel- tiyordu. Zaten Rauf Bey, cümhuriye tin ilânı müzakeresinde yüzün. den maskeyi silkip atan Kütah ye meb'usu Recep Beyin karşı» ında kekelemeğe başlamış ve vileğet dayanamıyarak teki beyanatına muhalif olarak gönlünde ve fikrindekini söy- lemişti: — Kemiğimi kırsalar hane danm ekmeği vardır. Ben Türk milletine değil, Osmanlı hane- danına minnet ve şükran borcu taşırım. Müslümanlığın emri budur. Bu sözünde, İl sadık idi, Türkün şerefli tarihine bir da- kika iman etmemiş, bir daki- ka içim Türk © milletinin ona verdiği azameti, huzuru, şere- fi ve nihayet nimeti tanıma- mış, beşeriyet tarihinin yüzünü kızartan insanlığın (o parazit namus şerefini asla anlamamış düşkün birkaç şahsm - önünde diz çökmeği koca bir milletin iltifatına tercih etmiş bir adam şimdi vekiller heyeti reisi ol- muş iken, o zihniyetinden uzak laşabilir mi idi? Raufun sevk ve idare ede- ceği milli Türk hükümeti ola- mazdı. Onda bir hükümet ida resine kifayet o edecek görüş ve anlayış istidadı yok idi. Kırıcı ve devirici (o tam bir sultan ve hükümdar ruhu taşı- yan bu adama kıymet vermek bedbahtlığı bizim tarihimizin mukadderat kısmına girmiş ne kadar misallerle tekerrür €- dip gitmiştir. Türkün yüksek seciyesi ek- ser böyle küçük düşünenlere ehemmiyet vermemek yüzün- den bin bir belâya düşmüştür. Şimdi meclis allak bullak ol- muştu. Lausanne'de uzatılan ve iltizami meselelerle says. lanan sulh işini halletmek zımdı. Loit Corç ile Lort Gi zonun maksatları açık görünü | yordu. Kendileri bir şey yapa- mazlardı, Artık ortada tepele- ecek bir düşman © kalmadığı halde Türkiye (Büyük Mil Meclisi hükümeti ordusunu lâh altında tutmağa mahküm olacaktı. Bu uzayabildiği ka: | dar uzayacaktı. Bir taraftan da Memleket ii gelip gitme kolaylaştığı ve he nüz İstanbul da kendilerinin iş- gali askerisi altında bulunduğu cihetle istedikleri gibi fesat ve nifak salıvermek mümkündü. Bunun ucu mecliste görün. |, müştü, Meclis öylebir hale Sayar ki adeta kokmuştu. (Hâkimiyeti Milliye) in birer pehlivanı kesilen ve Türk milletinin bu lâyezal hakkını yalnız kendi şahıslarnda gö ren bu zevatın ekserisi yolumu sapıtmıştı. Ne söylediğini bil yor, me bilmediğini bili ? Bir anarşi başlamıştı. Hükü met heyeti ise meclisi âlinin bir cüz'ü iken o da başımdaki beyinsiz ve âciz şahsın şaşkın- lığı ile iğri büğrü iki yana sal lanıp duruyordu. Hükümetin efalinde kat'iyet yok idi. Meclis her dakika ve ber şeye, hattâ teferruatı umu ra karışmak © istiyordu. Her şeyi öğrenmek sırasında meselâ filin nahiye müdürü- nün neden falan nahiyeye nak- ledildiğinin de sirrmı bilmek istiyordu. Bu çok elim netice ler verecek vaziyete gelmişti. Bir gün, O posta ve telgraf umum müdürü Sabri Beyin ya- lü bir meb'usun Sabri Beyin önüne diz çökerek ( dizini öp- mek istediğini görmüştüm. Ve meclis- | yemekleri yemiş boğazma düş kesilmişti. Meselâ, bir şimen- difer hattının evkaf arazisin- den geçmesi mevzuu bahsol- muştu. Sade kötü ve kara ta- assup değil, hazim edemiyeceği kün adam gibi sinirden çıldır- mış birisi avaz avaz haylkırı- yordu: — Evkaf arazisinden şimen difer geçirmek, meclisi âliye hakarettir, Reddederiz. Ne oluyordu? Bir tarladan şimendifer geçerse meclisi &li- ye hakaretin nereden çıktığını anlayamıyan arkadaşlar biribiri 1932... HARİCİ HABERLER | Lausanne konferansı tehir edilecek gibi! Moratorium temdit edilirse Al- manya da tehire razı olacak mı? LONDRA, 19 A.A, — İyi ve doğ ru malümat alan mahafilde zanme- dildiğine göre Lozan'da toplanacak tamirat konferansının tehiri muhte- meldir. Hafta sonundan evvel bu hu- şuna borhangi biç karar verilmesine İmkân Ba Eer hakla Almanya ile alacaklı devletler arasında müza- kereler devam etmektedir. Matin ne diyor? PARİS, 19 A.A. — Malin gaze- tesi, M. Laval'in kabinenin beyanna mesinde meratoriumun. le. hine kısa bir müddet temdidi lehin- de bulunacağını, yalnız o Lausanne konferansın pek muhtemel © olan tehirine hiç bir telmihte bulunmıya- cağını, çünkü böyle bir teşebbüsün Londra'dan gelmesi lâzım Tan) İ Fransızlarla yazmaktadır. arasındaki mütekaddim. Sli ermesi ihtimali de yoktur. hit bir cephe vücude getirmedikçe müzakeratın Esidesiz olacağına kail bulunmaktadırlar. ne bakıştılar, şunun aklını ka| çırdığını zannettiler. Düşmanların — dediği “ve | Pağmmantağı hassanma konferans beklediği olmak üzere idi.. Bir | hasarlarının lar bir içtmar ole; murdar cinayet vak'ası da bugü ; caktır. Fekat herşeyden evvel İngil- ne rast geldi. Meclisin en mu | tere'nin yüklerinden tahlis edilmiş arız ve muhalif simalarından, | ve menabini istismare atılmağa mü- Doğrusunu söylemek lâzım gelir | se, Avrupa “Müstacel” bir vaziyette İ te değil Müdafani hukuk guru- Müdafaai hukuk grupuna şid- detle aleyhtar olan Trabzon meb'usu Âli Şükrü (Bey üç gündenberi ortadan yok olmuş | tu.. Kaybolmuştu.. | Bunun tegayyübü öyle bir| mesele olmuştu ki; artık mec. lisin içinde herkes, boynun dan bir baltanın soğuk demiri geçiyor gibi ürperiyordu.. Çün kü yetmiş seksen ağız hep bir| den, koridorlarda, etrafta yal- nız bundan bahsediyordu. Daha garibi, odaha tuhafı, | sanki bu tagayyübün, bu bu- | lunmamanın sebebi, Müdafasi hukuk gurupu ve onun reisleri İmiş gibi bu homurtulu söyle. | nişlerde' atılan taşlar hüküme- puna idi. Celse açıldığı vakit, Hüs: yin Avni Bey (Erzurum) bi den söz istedi. Reis Ali Fuat Paşa da her türlü usul ve ruz- name haricinde bilmem neden se söz verdi Artık açtı ağzını, yumdu gö zünü tabirine masadak bir tık nefes" beyan ile sanki Ali Şük rünün katilleri içimizde oturup duruyorlarımış te hükümet hiç sesini çıkarmıyormuş.. İşi o de rece azıttı ki, (Biz masuniyet isteriz. Bu verilmezse, alamaz sak ta, burada oturur İseniz siz de mamussuzsunuz) diyecek kadar işi küstahlığa vardırmış- ti. Yahya Galip Bey (Kırşehir) ele canım, ne oluyor? Açık söyle anlıyalım.. Böyle müp- hem sözlerden © kimse bir sey anlamaz. Kimse bunu kabul et mez, (Devamı var) ! mir genrnmizus Konferanslar , Meşhur İtalyan gairi Sinyor Ma- | olan hareketlerinin heyya bir Almanya'nın kendisi için büyük bir tehlike teşkil © edeceğini anlamalıdır. Almanlar ne diyor? BERLİN, 18 ALA. — Siyasi Al man mehafili, Hoover moratoriumu. sene müddetle tem- ne konferansını lüzumsuz kılacak, a- İ likadar memleketlere umumi siyasi vaziyeti daha vazih bir surette gör- mek ve Amerika'ya karşı ittihaz ede- ctkleri hattı hareketi tesbit hususun da itilâf etmek müsaadesimi bahşey- liyecektir. Salâhiyettar bir membadan mev- uu bahis mesele hakkındaki Alman boktai nazarınm değişmemiş olduğu ve değişmiyeceği beyan olunmakta dar, Alman hükümetine nazaran mirat ile alikadar devletlerin hükü- ict adamlarının en kısa bir müddet zarfında toplanımamasınn tasavvuru nakabil birşeydir. Franstz meb'usan veya âyan mec lisindeki müzakereler, Lausanne kon feransnm kısa bir müddet için tehi- rini istilzam eylediği takdirde | AL manya buna mumanaât etmiyecek- tir. Fakat Berlin konfe- ransın herhalde bu ay mihayetinden bitama ermemiştir. Vaktinde bilene | evvel toplanması lüzumuna kaldi. İngilterenin vaziyeti LONDRA, 19 A.A. — İyi malü- mmat alan mahafil hükümetin tamirat meselesi hakkındaki yeni vaziyetini > Fransız kabinesi mebusan meclisinde ; P' isbatı vücut edinceye kadar açıktan zin bildirmiyöetğini sanmetmekte. Parlamentoya çıkıyor PARIS, 19 A.A, —M. Lavaf'in teşkil ettiği yeni kabine © namma | meb'usun meclisinde okuyacağı be- yannamenin bilhassa tamirat ve harp meselesile Lozan, | tahdidi ve Cenevre Konferanaların- bahsedeceği söylenmeletedir. Beyanname okunup bittikten son ra umumi siyaset haklomda Radikal meb'uslardan M. Ledoux ve Sosya: te dan listlerden M. Leon Blum ve M, Fros- sard tarafından veri istizah başlanacaktır. LONDRA, 19 A.A. — | ton'dan Reuter Ajansına bildiriliyor: M. Laval, Hoover moratoriumunun temdidi imkân: baklında o Amerika hükümeti nezdinde bir teşebbüste bulunmustur. PARIS, 19 A.A. — Tamirat hak kında muvakkat bir itilâfın esasları- Pı tesbit etmek maksadile ve Young plânı ile alâkadar devletler arasında. | İ iki müzakerelere faaliyetle devam e- | dilmektedir. M. Laval, dün yeniden M. Von Hoeseh'ı kabul etmiştir. Gerek Fransa'da, gerek Almanya? ün ve gerek Amerika'da yapılacak 0- lan intihabat dolayısile bir hâl sureti mümlcün olmadığı mü. taleası umumi bir şekil almaktadır. Şimdi 1 temmuz 1932 tarihinde müddeti inkiza edecek olan Hoover moratoriumunun Almanya lehine ay- ni şersitle 6 ay veya bir sene müd. detle temdidi hususunda Paris © ve Londra arasında itilâf hâsl olmuş a ü zamanda Amerika'ya borçlu a'dan alaca olan Avr pa devletleri, müşterek bir bayanna me neşrederek Amerika hülümetin- den Almanya'ya bahşedilmesini ta- bp edecekler ve bumu yarak Şayet Young plânını imza etmiş lan derleler arasında bu esaalar ür zerinde bir itilâf hâsrl olacak olursa Lausanne konferansı, muvakkat bir müddet için mevzusuz kalacaktır. e #sası sene nihaye- | tir. tinden ev ükümetler tarafından | bulu: * Habaşistanda Bir hadise Amerikan konsolosu tahkir edildi AHMETABAT, I9 A.A. — Amerika ortaelçisi M, Southar- d'ın binmiş olduğu otomobil bir yerli kadınını hafifçe yarala mış olduğundan şoför tevkif e- dilmiştir. M. Southard, işe mü. dahele etmiş olduğundan polis tarafından fena muameleye ma rüz kalmıştır, ADİS - ABABA, IS A.A, — Amerika orta elçisinin maruz kaldığı hâdise ve sui muamele üzerine Habeş hükümeti şiddet Wi tedbirler alacağını ve bu hâ- disede kusuru görülen polisleri cezalandıracağını vadetmiştir. Habeşlilerin Avrupalılara ve v- mumiyetle beyazlara kan orta elçisinin maruz kaldı. (il iLaval moratorium hakkında Amerikanın fikrini sordu Amerika Kongresi na yapacak? LONDRA, 19 A.A. — V; dan Reuter Ajansına aldi bir müddet & m için temdidi meselesinin ortaya kretmm ar. olduğunu | in £ o E | 1 E . it Ti 3 Hr, vek - dedir. 8000 kişinin Hayatı tehlikede imi 22İ Amerikada bir set daha yıkıldı GLENDORAMA, Missis. pi) 19 (A.A.) — Honay İsland da Yazo . River setinde 23 met işi büyük maruz bulunmaktadır. Sular » Ve Cruger, Tohule, Mileston ve Beelake kasabalarını tamamen istilâ etmek tehdidini göster. mektedir. ———— ğı tarzdaki hâdiselerin sık sık - | edil ! Gandhi'nin Oğlu'da.. | | Xna ve babasından | sonra tevkif edildi | SURATE, 19 A.A, — Gandhi'nin &n küçük oğlu Ramdas tevkif edil. miştir. Hindistanda siyasi fırkalar BOMBAY, 19 A.A. — Gandhi re şimdiden girişilmiştir. Fakat hülcümet, kongre diktatör- i hareket ! çe ğe azmeylemiştir. İ pezdinde en ziyade Bütçesi Parlamento yeni devrei içtimaiyesine başladı STOKHOLM, 12 (Hususi muhabirimizden) — Kral Haz retleri bu gün parlamento- nun yeni devrei içtimaiyesini mutat merasimle küşat etti. Yalnız bu seneki küşat merasi- İlmi genç Duc a'Ostrogothie sin- | te vâsıl olduğu ve tahlif ği için başka bir hususiye $i haiz bulunuyordu. Hükümet 1 Temmuz 932 ve 30 Haziran 933 e kadar (olan devre için meclise bir bütçe |lâyihası verdi. Masraf 823 mil. yon kuron, Y: takriben 330 milyon Türk lirasıdır. Masraf bütçeleri mühim olan devair ii cikmesi (o ihtimalini Oo maza - rı o dikkate (Oalan o Maliye »azırı 74,000,000 kuron açığı hesaba katmıştır ki, bu yekün umumi bütçenin yüzde onüç buçuğunu teşkil etmektedir. Maliye nazırı açığı telâfi için bilâvasıta vergilerle, zinet eşya sı idhalâtı ve bira ve mevaddı küuliye istihlâkâtma ait resim- leri tezyit etmek tasavvurunda Sabık Yunan kraliçe- sinin cenazesi FLORANSA, 19 (ALA) — Seli Yunan i Sophle- nin nâşi bu sabah Floransaya getirilecek ve Rus ortodoks kili sesinde müteveffa kral Kostan tinin mezarı yanma gömülecek lir, | tir rağmen Hindistan'da vazi- xe “Emlâk Bankası obligasyon çıkarıyor Banka ikrazat faizlerini indirecek mi! ANKARA, 19 (Telefon) — | irat noktai nazarından faideli Emlâk ve rip mumi müdürü Hi banka işleri hakkında gazete- makta olan müessesemiz halkın büyük teveccüh ve muhabbetle- i r. Bun- dan cesaret alarak iki buçuk milyon liralik obligasyon çıkar mak hususunda tetkikatta bulu t9P- | nuyor. İki buçuk milyon liralık obligasyonu def'aten ihraç et- miyeceğiz. Bunları parça parça -İ ve piyasanm İstitaatı nisbetin- de ihraç etmek fikrindeyiz. Bu obligasyonların halk nezdinde itibara mazhar olacağına itima | itil ve | drmız vardır, Zira teminatı İz- mir, Ankara ve İstanbulda bu günkü plünçomuza nazaran i- İmildarı takriben 8 milyon lira- ya baliğ olan gayri menkul em | det val mukabili yapılmış ikrazat teşkil eder, Bundan maada obli gasyonun halk için getireceği u- | olabilmesi için de tetkikatta bu akik Saffet B. lunuyoruz. Bu hususta etraflı den sonra - k iü bal lk sile; olmak itibarile ikrazat faizleri. ni de vaziyetin müsaade ettiği nisbet dahilinde tenzile Şale tün vesaite üni on iki faizi yüzde on buçuğa indirmeğe sarfı mesai etmekte. dir. Ancak bu tenzilât 18 şubat on lira Gl Bu ii yonların ikramiyeli olması ihti mali de vardır. Darülfünun mütehassısı “ ANKARA, 19 (Telefonla) — Darülfünun ıslahatile meş- > İsviçreli mütehassıs yarın akşamki trenle İstanbula iie Deli Pş.nın vefatı Bursada umumi teessürle karşılandı BURSA, 19 (Hususi) — Şehrimizde senelerce fırka kuman danlığı yapan, Bursanın ümranı hususunda azami hizmetleri sep- keden Derviş Paşanın vefatı burada umumi teessürü mücip ol- muştur. Saracoğlu Şükrü Bey geliyor ANKARA, 19 (Telefonla) — Saraçoğlu Şükrü Bey bu ak- şamki trenle hareket etti, İstasyonda Meclis Reisi, Başvekil, ve- killer, meb'uslar, Maliye ve ileri vekâleti erkânı ve dostları tarafından teşyi edildi. Şükrü Bey perşembe günü müşaviri Nu- rallah Esat Beyle birlikte İstanbuldan Parise hareket edecektir. Muş meb'usluğuna namzet ANKARA, 19 (Telefonla) — Merhum Muhiddin Nami B. den inhilâl eden Muş meb'usluğuna sabık Elâziz meb'usu Naki Bey C. H. fırkası tarafından namzet gösterilmiştir. Dahiliye ve- kâleti intihabatın icrasmı Muş vilâyetine bildirmiştir. Inönü yatı mektebinde yangın Dün gece saat ona doğru Ortaköyde İnönü şehir yatı mek- tebinden ateş çıkmış ve mektebin iki, üç odası lan sonra söndürülmüştür, Yapılan tahkikata göre ateş mektebin dershane lerinden birinden çıkmıştır, Tabmin edildiğine göre gündüz ya- a ine Ge b olmuştur, Nüfusça zayiat yoktur. geceyi yatakhaneler- de e irmişlerdiz Tahkikata devam edilmektedir. Fransada arbede; 20 kişi yaralı 'TULUS, 19 (A. A.) — Aksiyon Fransız teşkilâtına mensup talebenin yaptıkları bir içtima dolayısile bu talebe ile cümburiyet çi sosyalist gençler teşkilât azası arasında bir takım arbedeler ır. Bu arbedeler esnasmda 20 kadar kimse ağır veya hafif surette yaralanmıştır. Fransız kabinesinin beyanna. mesi parlamentoda okundu PARİS, 19 AA — vg AA metin “Fransa ecnebi memleketlerde be-| “ ya imtiyazlı ve müstesna bir vaziyette. bulunama- maktadır. Hükümet milli iktısadiya- &ı korumak için bir takım tedbirler almış ve almakta devam edecektir. Fransanın tahdidi teslihat konfe- alm yak 16 temmuz tarihli muhturada tayin edil iştir. Umumü tahidi r Yugoslavya kralının nutku BELGRAT, 19 A.A, — Yugos-