20 Ocak 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1
NUSHASI 5 Lausanne konferansının içti Mama birkaç gün kaldığı hak de henüz konferansın içtima © dip etmiyeceği, ve toplansa bile müzakeratı tebir etmek için mi içtima edeceği malüm değildir. Almanya, bu içtımada tamirat meselesinin kat'i ve nihai şekil de halline taraftardır. Fransa konferansın tehir edilmesini dar Almanya'ya (o mütemayil iken, son günler zarfında bu- günkü şerait altında meselenin halledilemiyeceğine kanaat ge- tirmeğe başlamış gibidir. İngi- lizleri bu fikre imale eden se bep ikidir: 1 — Yakında Fransa'da in- tihabat olacak. Sol cenah fır- kalar bu intihabat için hazır- lanmaktadırlar. Hattâ yeni ka- ineye - girmemeleri de bu ha- Zırlık cümlesindendir. Beynel- milel meseleleri daha geniş bir Tüyet zaivyesinden gören bu fırkalar Fransa'nın tını ellerine alabilirlerse ve al- Masalar dahi intihabat takviye ederse, tamirat işinin halli kolaylaşabilir. 2 — İkinci ve yorlar, Halbuki Hoover mora- torium'unda olduğu gibi, en bü Yük ümit, borçların teğili ol- De ilgası olsun böyle bir a up muamelesi y. di. Konferansın Amerika kon- Sresi kararını değiştireceği bir Zamana tehiri daha elverişli gö- rünmektedir. ve tahdidi teslihat konferansı iyi bir hava içinde “ereyan ederse, Amerika kon- #resinin bu kararını değiştirme *ide mümkündür. tn içtima edeceği muhakkak- tar. Binaenaleyh müzakere edi lecek meselenin mahiyetini bu *hemmiyetli konferansın arife- *inde hülâsa etmek faydalıdır. &mirat meselesinin hesap pus sı nedir? Bunu izah edebil Mek için tamirat borcunun ta- Yibini iki satır içinde tekrar hü lâsa etmek lâzımdır. Yalıız esas itibarile Almanya» din harp basaratını tamire borç h olduğunu kabul ettirmişti. İk tamirat miktarı, mayıs 1921 tarihinde ve 31 milyar dolar “lmak üzere tesbit edilmişti. Almanya, bu miktarın pek Sok olduğunu iddia etmekle be İber, bir miktar tediyatta bu- kundu ve nihayet veremiyece- ini bildirdi. Bunun üzerine iz Lausanne'da sulh müzake- Tatile meşgul iken, Fransa'nın tamirat bedelini tahsil etmek işin Almanya'yı istilâ ettiği Malümdur. Almanlar, Ren'in İgaline karşı mukavemet et- peediler. Ren'in işgali ve tah- İyesi ayrı bir tarihtir. Fakat #unu söylemek yetişir ki, Fran *a bu Rem'in işgalinden mad- deten hiç bir şey kazanmiadı. Siyaseten Almanya'yı parçala ak tasavvuru da İngiltere'nin 1 irazile bir netice vermeyince, 924 senesinde Dawes plân kabul edildi. Bu plânla Alman- Ya'nın tamirât borcunun mik- tarı 1921 senesinde olduğu gi- bi toplu bir halde tayin edil- Miyordu. Yalnız senede 595 Milyon dolar verileceği kabul #ttirilmişti. Bu paranın tahsili de $. Gilbert Parker'in ri- Yaseti altında bir teşkilât vü- getirilmişti. İşte Almanya'nın bugün * milyar doları tecavüz ÇARŞAMBA 20 KANUNUSANİ 1932 6 ncı sene, No. 2136 Beynelmilel Hesap Puslası istiyor. İngiltere şimdiye ka: | için dar Versailles konferansı, bör- | yani Sun miktarını tayin etmemiş, | geler KURUŞTUR lardır.) Hususi borçları bundan sonra başlıyor. Almanya Da: wes plânile tediye edeceği pa- | rayı Amerika ve İngiltere'den hususi istikraz şeklinde borç- lanmıştır. Tediyat bu şerait al tında devam etti. Fakat manya, tediye uş rı kat'i surette 'oung namındaki Amerika- Pina rizüsetinde bir komisyon teşkil edildi. Komiayon, 1929 iste içtima etti ve Young da Pariste iç m İarak tesbit edilmişti. Alman- bu parayı faizlerile beraber, 58 senelik taksitte tediye ede- cekti, İlk 37 taksitin beheri vasati 474 milyon dolara ba- liğ olacaktı, Bundan sonraki 21 taksitin miktarları azalacak- t. ğ Almanya'nın bu 9 milyar do lar tamirat borcu iki kısma ay- 1 — 3 milyar dolarlık her halde tediye edilmesi icap eden kısım ki, bu, itilâf devletlerinin barp basaratını tamir etmek için sarfettikleri paraya teka- bül ediyordu. Bu nevi tediyat 1967 senesinde nihayet . bula- caktı. 2 — 6 milyar dolarlık şarta tâbi olan tediyat ki,bu da itilâf devletlerinin Amerikaya dan, tekabül ediyor- du, Ve itilâf devletlerinin A- merikaya olan borçları 1988 se- mesinde hitam bulacağma göre Almanya'nın bu kısım borcu da aynı 1988 senesinde bitecek ti. Yani Amerika ister kabul et sin ister etmesin itilâf devletleri ikinci kısım © alacaklarını, iben Amerika'ya olan borç larına mukabil tutmuşlardır. Bu iki nevi tamirat borcu senelik mürettebata ayrılınca, yukarıda izah edildiği gibi, ilk 37 taksiti vasati olarak 474 milyon dolara baliğ. oluyor. Fakat bu seneler zarfında tedi- yesi lâzmm gelen meblâğ 400 milyon dolardır. Bunun (238) milyonu şarta tâbi olmayan, i her halde tediyesi lâzım ve itilaf devletlerine sit olan kısımdır. Mütebakisi ; de itilâf devletlerinin - Amerika borçlarına karşı mahsup etmek istedikleri meblâğdır. Eğer tamirat borcu Alman- ların istedikleri gibi ilga edilir- se ve itilâf devletlerinin, iste- dikleri tahakkuk ederde Ame- rika itilâf devletlerinden alacak larını istemekten vaz geçerse, bu umumi mahsup muamele sinde kazanç ve zarar ne olacak ? b Evvelâ elem İrem ikârdır. 9 milyar doların henüz tediye edilmemiş olan kısmından kurtulacak. Şimdi- ki tediyatı ni ce serim dolar oldu lan kağciiiği başlıyacak demek- tir. Bu kazancın de üç devlete şu yolda tahmil edilmiş Cemal Beş Tapu ve Tapu ve kadastro müdürü umumisi Cemal Bey yarak, 1983 senesinde (400) milyon dolara baliğ olmak üze- re her sene bu iki rakkam ara- sında bir meblâğ mutazarrır o- lacak. Hemen şunu söyliyelim ki Ak 1 — İngiltere 50 milyon do lsr zararlı olacak. Fakat bu za rar, tamirat borçlarının veril. memesinden değil, borçlar hak Kındaki mahsup muamelesini dominyonlarından olam alacak: larına da teşmil etmek mecbu- riyetinde olmasından ileri gel- ir. Ancak her halde zim Tnet tarafıma kaydedilmesi icap eden bir meblâğdır. 2 — Fransa gelecek 35 se- ne için senede (100) milyon sim edilince, beher Almana lirası isabet etmek- İlk müsbet etiği ile karşılaştık Kontenjanın tatbikından sonra ihracatımız yarım milyon lira bir fazlalık gösteriyor. Böyle bir mahsup muamelesi | her nin yapılması mümkün müdür? | lirasmdan fazla isabet eder. | manya'nın bütün tamirat borç- l milyon nüfus ve 3 milyar 200 larından kurtulması mümkün | milyon İngiliz İira değildir. Çünkü o zaman “Al: | füs başıma 27 İngili manya'nın borçları, bugünala- | la demektir, Bu şerait altında caklı olan devletlerden daha ha | alacaklı olan devletlerin, Alman fif olur, Almanya'nın harice o- | ya'yı borç noktai nazarından lan hususi borçları bir milyar | kendilerinden de daha iyi bir İngiliz “Tirasma bile baliğ de-| vaziyete koymak ğildir. Buna yarım milyar da | leri şüphelidir. Konferans top- dahili. borçları ilâve edilirse, | lanırsa Almanya olsa olsa, bel- tamirat borcundan. kurtulacak | ki . borçların Mühim mik- İolutsa, bütün borçları bir bu-| yasta tenkisini ve ehemmiyet- çuk milyar İngiliz lirasına ba- | lice bir zaman için de tecilini Tiğ olacaktır ki bu müfusa tak- | bekliyebilir, Hükümetin tediye müvazenesini tanzim ve ithalâtı tahdit yolunda it- tihaz ettiği tedabirin ilk parlak ve muvaffalıyetli neticesi alınmıştır. İhracat ofisinin 1931 senesi Tür- umuz 126,382,085 ve ihracar | ,939,248 liradır. Bu suretle kında hazırlamakta | etiğe nazaran 1931 senesim- | | Gazi Hz. Gazi Hz,. dün akşam Del- mabahçe sarayından hareket le Şişli Ayaşağa cihetlerin- de bir tenezzüh yapmışlar ve Boyacıköy, Bebek ve Arna- |! vutköy tarikile saraya avdet buyurmuşlardır. Mr. Grew ne Zaman gidecek? Sefirin tebdili her tarafta teessürle karşılandı Amerika sefiri Mr. Grew'nun a Tokyo sefirliği- ne tayin edildiği ni yazmıştık, A- merika - Türki- ye münasebalı- nm o inkişafna yardım eden Mr Grew'nun mem. leketimizden ay rılması, bütün mehafilde tecs- sür uyandırmış» 193) senesi ihracatımız lehine 557, | b5852 tır, Haber aldığı —— fazlalıkla K tar. «0 Mr. GREW mıza göre, Mr. ümetin ithalâtı tahdit ye lde daha bir a da itihaz etiği musip tedbir derhal | Grey het ba da ii tesirini göstermiş ve ihracatımızla it | Türkiyede — kalacaktır. halâtımız arasında müvazene temin | kü - şubat (sonunda (kızı edildikten baska ihracatımız lehine | evlenecektir. Amerika (se bir Fark dn hâsıl olmuştur. firinin ikinci kızı ovaktile Tahdit tedbiri teştinisenide tat- bik edildiğine göre, teşrinisani zar fındaki ithalâtımız 14 milyon. lira- dan yedi milyon liraya ve kânunu- evvel zarfında 15 milyon liradan 7 milyon liraya düşmüştür. 1929 senesinde dmumi ticari va- ziyetimiz 411 milyon lira ve 1930 da 299 milyon lime ikv 1931. senesinde 253 milyon liraya “düşmüştür. 1981 (Devamı 5 inci sahifede) kadastro işleri ne halde? Tapu ve kadastro umum müdü- rünün gazetemize verdiği izahat Tapu ve kadastro müdürü u- mumisi Cemal Bey tapu işle- rini teftiş ve tetkik etinek üze- | re bir kaç günden beri şehrimiz | de bulunmaktadır. Cemal Bey dün de tapunun mahzen teşkilâ tını tetkik etmiş ve geç vakte kadar tapuda kalmıştır. Dün bir muharririmiz müdiri umumi Ce mal Beyle tapuya ait muhtelif meseleler etrafında şu mülâkatı yapmıştır: Ankar: malömat lütfeder “ — Tapu sicili komisyonu, ka tutulmasını em | rettiği tapu sicillerinin İsviçre: ! de Gand şehrinin sicillerine mu tabık olmak üzere Nümunelerini (Devamı $ inci sahifede) | tedir, Diğer taraftan Fransa- Dın 2 milyar 300 milyon lira borcu olduğuna göre, her Fran sız 56 lira borçludur. İngiltere İngilize (o 100 Amerika bile yüz yirmi! borçla nü ası borç isteyecek- Ahmet ŞÜKRÜ İstanbulda Amerika konsolosu olan Mr. English ile evlenecek- tir, Sefir, ansızın yeni memuri- ine gitmek için bir emir almadığı takdirde ancak düğünden sonra ve belki de ni- san içinde Japonyaya gidecek» tir. v5 biya sefiri bulunan M. Jefferson Caffery tayin edilecektir. M. Caf- fery, 1888 senesinde doğmuştur. e e 1910 senesinde di şi ime dahil olmuş, Stokholm, Tahran sefa- yetleri kâtiplilderinde bulunmuştur. Em m rey ele Ma za e lin sefaretleri müsteşarlığını ifa et- miştir. 1926 da Salvador 1928 de mik dilmiştir. fery'im liğine tayini henüz bir tasayvurdan ibaret olup henüz Hariciye vekâle- tinden tayini hakkında istimzaç vaki olmamıştır. M. Grew'un Tokyo'ya tayini de Japon hükümetinden henüz istimzaç edilmiştir. le Maarif vekilinin Ada- nada teftişleri ADANA, 19 (A.A.) — Ma arif vekili Esat Beyfendi dün vi lâyeti, fırka kumandanlığını, be lediyeyi ve Halk fırkasmı ziya retten sonra liseye giderek tef- tişatta bulunmuş ve öğle yeme- ğini talebeler a yemiş- lerdir, Öğleden sonra Namık Kemal ilk mektebile orta mek- tebini teftiş etmiş ve derslerde hazır bulunmuştur. muallimler tarafından Gazi şa mektebinde şereflerine veri- /len çay ziyafetinde muallimler- nin milli borcu taksim edilse |le mesleki hasbuhallerde bulun İngiliz | muşlardır. Ea are Bilâhara Edebiyat ve san'atta vatan hamlesi Burhan Cahit Belkiys ile Cahit Nargllah Ata Spor hadiseleri, Kadın, Moda, Sinema sütunları Balip v5 Başmuharriri Siirt Meb'usu MAHMUT Umumi Neşriyat ve Yazı Müdürü Mütevetfa sefirin istirahati ruhu için klisede / İyin yapilirken, Müteveffa Yugoslavya sefirinin cenazesi Belgrada götürüldü. Müteveffanın istirahati ruhu için dün sabah bir âyin yapıldı Eyvelki gün füçeten vefat etmiş | rika İngiltere, Yunan, Mısır, Dani- olan Yugoslavyanın Ankara (sefiri | marka sefirleri, Fransız, Lehistan, M.Libowmir Nichiteh'in istirahati ru ü hu için dün sabah sant 10,30 ta sefa-| Fransız konsolosu ve sefaretaneler retane klisesinde bir ayini ruhani ic | erkân: şehrimizdeki Yugoslavya te- ra edilmiştir. Ayinde Riyaseticum- | batsı ve bir çok zevat bazar bulun. bur kâtibi umumisi Tevfik, B., bil . Başvekil İsmet Ps. Hz. bassa bu maksatla Ankaradan gel- | ile Hariciye Vekâleti vekili Şükrü miş olan Teşrifat umum — müdürü | Kaya B. tarafından Madam Nichi- Münir Süreyya B. Vali Muhittin B. | teb'e birer taziyet telgrafı gönderi. namma muavini Fazlı, Beyoğlu kay | miştir. Ayni zamanda Bulgar krali makamı Sedat Beyler, İtalya, Ame- (Devamı $ inci sahifede) . » Gripten mekteplerin .şrs tatili muhtemel! Talebe yüzde 20 nisbetinde hasta Şehrimizde grip ve mezle ha yaları hergün değişmesi yüzün- den, salğın bir hale gelmiştir. Dairelerde bir çok kalem me- li murları hasta bulunduğundan si vazifelerine | gelmemektedirler Belediyede on memuru olan bir i kalemde hasta olmıyan ve işine gelen üç memur vardır. Grip ve nezle mekteplerde de artmış tır. Talebeden yüzde 20, nisbe- tinde hasta vardır. Bir çak mw allimler de grip ve nezleden ra- hatsızdırlar, Bir ilk mektepte 8 muallim birden hastadır. Maarif sıhhıye müfettişleri mekteplerde teftiş em arena İstanbul Maarif müdürü Haydar B. lerin on gün müddetle tatil edil | tadır gelmemektedir. İşleri ve- mesi lüzumlü görülmektedir. | kâleten bir ilk tedrisat müfetti Üç gün evvel mekteplerde sıh. | $i tedvir etmektedir. Maamafih hi vaziyetin iyi olduğunu söyle | müfettişlerden “de hasta olan yen Maarif müdürü Haydar B. | bir iki kişi vardır. Şehrimize hasta olduğundan üç gündür va | gelen varidat umum müdürü rar gelememektedir. Maa- | Cezmi Bey burada gripe yaka- rif müdür muavini Hefzırrah- | lanmıştır, Mumaile; man Bey de hastadır. Bir haf. kind Seri ME İstanbul hükümet konağı, tarihin bu eski binasında bazı yenilikler de yapılacaktır, nın tamirine başlanmıştır. Bu münasebetle şimdi ğe a onan ma AK eee MMA LİLİ
