7 Ocak 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2
si VLöğri, Birinci Millet Meclisi Yazam Edirne Meb'usu M. Şeref Bırakılıyor ve muhalefet yer kazanır gibi oluyor.. Iktisat vekâletine Sırrı, maarif vekaletine Vehbi Bey ( Karesi ) geli Muhalefetin bu manevralar da da muvaffak olamaması tek sikini değiştirdi . Şimdi işi azıttılar, Meclisin divanı riyasetine karşı itimat- sızlık şeklinde bir hücum terti bine başladılar. Bu sırada tak- dir ve taltif teklifleri geliyor- du. Rüfekadan bir kaçı da gü- tü koparmak Süleyman Sırrı Bey (Yoz- gat) susturucu (cevaplar ver mişti, Süleyman Sırrı Bey (Yozgat) müdafasi istik- lâl ve müdafaai vatan uğrunda çarpışan orduda bir nefer gibi hizmet etmek üzere kendi ai rkadaşlarının alkışları ara- sında meclise iltihak etmişti, Başkumandanlık ta meclise i- tihaklarmı telgrafla bildirmiş- ti, Harbin safahatını yakından ve içinden takip eden Süley- man Sırrı Bey, bu takdirlerin yerinde olduğunu (biliyordu. İsrar zaten beyhude idi. Lâkin her zabitin iami geçtikçe esba- bı mucibesini de öğrenmek is- tiyen muhalefet mahcup olu- yordu. Çünkü burada isimleri hi- zasına yazdığı şeylerde Türk hamaset ve şe caatinin, hele istiklâl için can veren Türk zabitlerinin ne ha- rikalar yarattığı okundukça gözler doluyor, göğüsler kaba | den riyor ve muhalefet siniyordu. Fakat, ortada bir gevşeklik başlamıştı. Erkânı harbiye ve ordudan maada işletde bir dur gunluk yüz gösteriyor gibi ol- muştu. Mecliste müdafani | hukuk gurupu esaslı işlerde müzake- reyi kabul ediyor, toplanıyor- du, umumi müzakerelerde ser- best bırakmıştı. Şu serbest birakış biraz işi gevsetmişti. kazanıyordu. Bir vekâlet inhilâl Muhalefet edince, yer vekilin kim olacağı muayyen idi, An cak iktisat vekili Mahmut Ce- Iâl Bey istifa etmişti. Gazi Hazretleri de umum meclis a- zasmı pamzet gösterdiklerini bir tezkere ile bildiriyordu. Bu tezkerenin derin ve (şümullü bir manası vardı. İnkilâp rica- Ni bunu anlıyacaktı. İzmit meb usu Sırrı İktısat vekâleti- ne seçildi. Maarif vekâ- letine de Vehbi Bey (Karasi) intihap edilmi! edilmşiti. İş sırıtıyordu. Mahmut Ce lâl Bey. (Saruhan — Şimdi İz- mir meb'usu) vatani bir hiz- Haftalık Edebi i | met mecburiyetile vekâletten iyorlar.. Karası meb'asu Vehpi Bey Birinci Mecliste çekilmişti. Mahmut Celâl Bey Türkiye'de ilk olarak bir İktı- sat vekâletinin mefhumunu an lıyan ve anlatan bir vatandaş- tır. Resmi teşekküle milli ik- tisadın gayesini anlatmıştı. Yerli mah kullanmanın esası- nı kurdu... Yerli kumaş yaptır dı ve hususile alabildiğine is- tismar edilen, gayri milli eller de sürünen Ereyli ve Zongul- dak kömür havzasını tanzime galıştı Bir müddet süküt içinde ge ger gibi oluyordu. Bütçe ve a- vans kanunları müzakerelerim de gürültüler kopmağa başla mıştı. Lâkin, işi artık kökün. düzeltmek lüzumu basıl o luyordu. Meclisi en çok vekil intiha bı asabileştiriyordu. Bu sebep- le icra vekilleri — intikele için bir kanun lâyihası yapıldı. En cümende bunu çekiştire çekiş- | tire müzakere ettik, Meclise| geldiği gün muhalefet sırıtma- ğa başladı. Bu kanunu en çok Gazi Hazretlerinin imzası ta şıyan bir takrir ile meclis en- | cümene © sevketmişti.. Encü- men bu kanun © üzerinde pek çok işledi, Yunus Nadi Bey (İzmir) Mahmut Esat Bey (İzmir) doktor Tevfik Rüştü Bey (Men teşe) Ali Süruri Bey (Şarki Ka rahisar) ve ben bunun esbabı mucibesini çok uğraşarak yaz- mış idik. İcra vekilleri intiha- bınr: dürüstçe tanzim eden bu kanunu Gazi Hazretlerinin kuv vetli ve isabetli görüşü bize il ham etmişti. Kanun mecliste müzakere ye başlandığı vakit bura itiraz edileceğini ümit etmiyor idik hattâ Hakkı Ha- HARİCİ HABERLER Teslihat Konferansı Amerikan murahhas- larına verilen talimat WASGİNGTON, 6 (A.A)— Salâhiyettar bir membadan bil- dirildiğine göre hükümet, tah- | didi teslihat konferansına gide- | cek olan murahhaslara Ameri- müteallik hususatta tes-| lihatm tahdidine ait her türlü bütçe tedbirlerine muhalefet et meleri suretinde talimat vere- cektir, Tahdidi teslihat meselesi, je | neral Dawes ile konferansa gi- desek diğer murahhaslar arasın da müzakere olunmuştur, Bulgaristan ve Arnavutluk SOFYA, 6 (A.A) — Bulkan | tedir. Mamaileyh umumiyetle Avru- milli grupları arasında husust temaslar tesis olunarak Balkan milletlerinin mukarenetine ma- | sandalyeler ni olan engellerin izalesine ışıması hususunda İstanbul kararına gelmiştir. Bulgar hükümeti tarafından da M. Sakizof, Pr. Taşef, Pr. Gergof ve M. Mişef tayin olun- muşlardır. İki grup mülâkat rüznamesinde münderiç mesele leri tetkik edeceklerdir. Bulgar hükümeti Balkan federasyonu grupu tarafından misafirler $e- refine bir ziyafet vermiştir. Nazis'lerin kışlaları BERLİN, 6 (A.A.) — Vorwarta gazetesi, Nazis'lerin Brunswick'de kâin Sehoeningen Hitler hücum kıt- ick'te Nazis'lere ait beş kışla vardır. Bu kışla bilhassa ahaliyi tethiş eden birçok Prusya'lı Nazis'ler için bir bir melce teskil etmektedir. HAMBOURG, 6 (A.A.) — Zabır ta, bir bektm risaleler tevzi etmekte olun bircok Nazi»'leri tevkif etmi:ti RUSYA FALİH RIFKI ÇIKTI YENİ Yazan Müvazenei ticariye Bu buhran: iktisedi senelerinde bütün memeleketlerin arzu ve endi- şeleci müvazenci ticariyelerini tev- zin etmektir, İthalât ve ihracat aza- sındaki müvazenesizlik, iktisadi ve mali hubranların budusuna o sebep olur. Milli paranın talihi müvazenci ticariyeye © bağlıdır. Binaenaleyh hali hazırda umumiyeti? halkımıza düşen vazife, yerli ve milli malla ımıza sağbet etmesidir. . Bilbamaz alınacak mal anatl evsaf İle mücehhez olduğuna kanaat hasıl ol duktan sonra her halde yerli malını tercihen alması lâzımdır. İmdi yer- di çimento mevruubabs olunca mü- tecanisiyeti ve mukavemet kabiliye- mi Bey (Sinop) bile heyeti w- Musahabe Fikirler ve insanlar 1 — Klasik kavgası “Muhit, 39 uncu mumnarası” (1-1-1932), her müshann aydan aya. biribirine pek benziyen şüirleri ve nesirleri arasnda bize, Ahmet Cevat Beyin “Türk klasik- ; 3 i : i i ! lu ; ii i i İ i : £ # : Li l E ti itibarile hariçten ithal edilen en mükemmel markalarla rekabet ede- kep bir Arnavut grupu buraya | “| ziyet edildiğini göstermektedir. liderleri daha LONDRA, 6 (Hususi) — Bom) baydan bildirildiğine göre, milli kon- greye mensup liderlerin tevkifatına devam edilmektedir. Bu meyanda bir çok tevkifat yapmıştır. Benares- te polisle halk arasında müsademe İ olmuştur. Telefat vardır. Fakat hü- kümet aleyhine tertip edilmek iste İ men hartal muvaffak olmamıştır. Ma İ balli zabıta memurlarının salâhiyet- leri ferkalâde vaziyete göre tezyit edilmiştir, İ Gandiye hapiste nasıl muamele ediliyor? POONA, 6 (A.A.) — Gandiye! | Yerwada hapishanesinde çok cemile | | körane bir tarzda munmele edilmek | pal mevicuflara tahsiz edilen kısımda irçok hücrelere maliktir. Gandinin kanuni BOMBAY, 6 (A.A.) — Hint bir. liği kongresimin bütün teşkilâtile kon greye mensup cemiyetler ve bu me- yanda Bombay Şind reizlikleri gayri kanuni ilân edilmişlerdir. Takriben 50 kadar teşkilât merkezi bu tedbi- rin sürnulü dahilinde bulunmaktadır. Kongre merkezi işgal edildi BOMBAY, 6 (A.A.) — Müsellah polis kıtaatının muhafazası altında olarık merasimi" mahsusn ile Hint “Union Jack, imperatorluk beyrağı keşide edilmiştir. Bu mara- sim kongreye hükümet tarfından va Me. vasimi mütelop polis, kongre hiderle rinden 4 kişiyi tevkif eylemiştir. Borubayda şimdiye kadr yapılan tev kifatın mikdarı dokuzu kadın olmak üzere 40 kişiye baliğ olmaktadır. hir baricinin âsayisine memur İ numaralı katarın dairesi şehir civarında tesis edilen Bombayda kongre merkezi işgal edildi İngilizler kongreye mensup birçok tevkif ettiler Mmaştir, Liderlerin tevkifinden son» * kargaşalık POONA, 6 (A.A.) — Malı gre liderlerinin tevkifi burada büyük bir kargaşalık çıkmasını sebep ol- muştur. Tevkifat miledarı 12 ye ba liğ olmaktadır. Peşaverde vaziyet PEŞAVER, 6 (A.A) — Bü- yük Britanya hükümetinden tahsisat almakta olan bazı kim- selere ait ve Mohmand mıntaka sında bulunan meskenlerden bazıları “Karmızı Gömlekliler,, den bir grup tarafından yakıl- mış ve vak'a mahalli halk ara- smda bazı mertebe heyecana se bep olmuştur. Bu mesele hariç j olmak üzere vaziyet salâh kes- petmiş görünmektedir. . Tethiş taraftarları ne yapacaklar? KALKUTA, 6 (A.A.)— Hü miş olan kat'i tedbirler dolayı- sile tethiş hareketlerine en zi- yade maruz bulunan ayan ve eş- rafın himayesi için büyük ihti. yat tedbirleri alınmıştır. Bu cümleden olmak üzere Av rupalılar cemiyeti reisi M. Vil- liers” in dairesi civarında dolaş makta olan 4 şüpheli şahıs tev- kif olunduğu gibi, meşhur tah- rikâtçılardan Mme. Pratina De. | © vi de tahtı tevkife alınmıştır. Bazı mıntakalarda münferit katil hâdiselerine intizar olun- maktadır. e Fakat umumiyetle hükümetin efkârı umumiyenin müzaheret etmekte olduğu zan nolunan kat'i hattı hareketinin müteredditleri ve korkakları tethiş harekâtma karşı mücade- le hususunda hükümete muave nette bulunmağa ikna edeceği nolunmaktı aznı indır. İstasyona hücum eden şakiler İ KONYA,GTA.A) — Birinci Kânunun 31 inci gecesi 408 sonra durak istasyonu bir eşkr- ya baskınma uğramış ve istasyon memuru Hasan Efendi 7, 8 | aksam Anka yerinden bıçakla tehlikeli surette yaralanmıştır. Şakiler şiddet. | Psistir. | le takip edilmektedir. | Adananın kurtuluş bayramı tezahüratla ADANA, S.A.A. — Kurtuluş bayramı bugün Her senekinden faz- la fevkalâde heyecanlı bir surette tes'it edilmiştir. Tarihi Tükiyenin en büyük bay- rağı izciler, , milli müfre- zeler ve halk tarafından den alınarak önde asker bando ol- duğu halde halkın başları üstünde şehrin büyük caddelerinde gezdiri- lerek merasim mahalline getirilmiş ve vali, Fırka kumandanı, mebuslar, izciler, mektepliler ve halk muvace- hesinda merasimle her zamanki ye- rine çekilmiştir. Müteakiben 40 bin kişinin işti. rak ettiği muazzam bir geçit resmi yapılmıştır. Belediye önünden ge- çen mektepliler Ralka kâğrt içinde üzüm, incir, cevir içi dağrtılmatır. irini de, ister yakın, ister uzak va-| hamiyet kayiden bahsetsin, zamanımız te- mayülâtmdan müteesir olduğu için, bir arada tattığımız landırıyor; bizde esasen mevcut bir hissi kurcalı m. he SR tes'it edildi Saat 15 te Belediyede toplanan ce- miyet ve halk mümessilleri, fırka kumandanlığını giderek teşekkü- ratta bulunmuşlardır. Belediyede Saat 15 buçuktan 17 ye kadar devam eden büyük bir resmi kabul yapıl- mıştır. Şehir baştan başa donatılmış olup halk sürur içindedir. Akşam muhteşem fener alâyları yapılacaktır. Halk için belediyece müteaddit eğlenceler tertip edilmiş tr. Bu gecenin şerefine zabiten yur dunda balo verilecektir. Mersinin kurtuluş bayramı MERSİN, 5. A. A. — Mersin kur dulaş bayramı büyük tezahöratia tesit edildi. Merasime üç binden fazla köylü o zamanki kiyafetle müfrezeler halinde iştirak ettiler. İ ii iF li / İs ii i i i il i | f hi il ; : i 3 ; »1 ; yi i : H pi ii iz İş i İ i i İ i ; | pi i i İH iş ! Li yn ii) i j i İl N EFE il Fe s ; zi E £ | i ! ; i i | - Teşviki sanayiden istifade edenler Sırrı Beyin bir sual takriri ANKARA, 6 (Telefonla) — Koca , rikalar eli meb'asu Sırrı Bey buyün Meclise bir sual takriri tevdi etmiştir. Srrı Beyin bu takriri aynen şöyledir: “Bazı fabrikalar. teşviki sanayi kanunundan istifade ile gümrüksüz olark arağit yağı ve Hindistan cevizi idhal ve istimal temektedirler. Hal. cumartesi in'ikadında İktısat ve Zi Kendilerine bir çok imtiyazlar ve | rant vekillerinin bu takrire cevap mu Kaçakcıllı Kıkam bugün görüşülecek Meclisin, bugün, şubatın 13 üncü cumartesi toplanılmak üzere tatil kararı vermesi muhtemeldir ANKARA, 6 (Telefonla) — Ka- | sakit olacaktır. Kaçak eşya yakalan. şakçıhk kanun İâyihası bu akşam tehlikesine sigorta yapan meb'uslara tevzi iştir. Ruzma- Süral meye alman ba İâyihanm yarmki in- ikadında müstaceliyetle karar veril. İ mek suretile müzakeresi çok muhte- meldir. Bu takdirde yarın geç vakte kadar içtima devam edecek ve 13 şu- bat cumartesi toplanmak üzere cel. cümeni âyihası ve fırka kumandanı ile ondan yuka- bazı tadiller yapmıştır. Bu meyanda | rı rütbede bulunan ve dev- inhisara tabi kaçak o mevaddm mü-| Jet memurları tezyit ve diğer i İ takibat ya» Bu suretle ceza göre- min mahkemeye müracaat hakkı da Irak Başvekili dün akşam İsmet Pş. şerefine bir ziyafet verdi ANKARA, 6 (Telefonla) — Irak Başvekili Nuri Paşa bu alasta İsmet Paşanın şerefine bir ziyafet ver- Ziyafette Meclis Reisi Kâzım Paşa, Riyaseti cümhur umum kâtibi Teyfik, İktisat Vekili Mustafa Şeref, Fırka umumi kâtibi Recep, Meclis Reis Vekillerinden Vasıf Beylerle jandarma u- mum ii Kâzım Paşa ve Hariciye Vekâleti erkân: bu- Meclis ruznamesine alınan lâyihalar ANKARA, 6 (Telefonla) — Hazineyi izrar eden gümrük memurlarının memuriyetten ihracı hakkındaki lâyiha ile Rus- yaya hicret eden Maladanlar'dan alınan gayri menkullerin tes- cili hakkındaki lâyiha yarınki meclis ruznamesine alınmıştır. Talebe pansiyonları hakkındaki nizamname ANKARA, 6 (Telefonla) — Maarif Vekâleti tarafından tanzim edilen talebe pansiyonları hakkındaki nizamname Dev. let Şürasında tetkik edilmeğe başlanmıştır. Hintlilerin 4 milyon lirası BOMBAY, 6 (A.A) — Zabıta Hint milliyetçileri etmiş iş N rilmiş olan bu paraya el sürülmemesini emretmiştir. ii i # ; i Eİ i ii il i ii ii İp LU i | İ vi g i j i İ
