5 Ocak 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1
SALI 5 KÂNUNUSANİ 1952 6 na sene, Ne, 2121 KURUŞTUR NUSHASI 5 Türkiye İran H lariciye Vekili Bey bugün Ankaradan Istenbu la gelecek ve birkaç güne ka- dar Tahrana edecek, İ- Tan payitahtında da Türkiye ile İran arasındaki hududu kat'i surette tesbit eden mukavele imaa edilecektir. Hudüt muka- velesinin imzasile, yüz seneyi mütecaviz bir zamandan beri devam eden müzmin bir ihtilâf halledilmiş olecaktır. Çünkü 1823 de akdedilen Erzurum mu ahedesinden beri henüz İranla aramızda kat'i bir hudut tesbit edilmiş değildir. Esasen bu mu ahede ile neticelenen 1821 mu: harebesinin sebep ve &milleri a- rasında dâ hudut ihitilâfı başta eliyordu. Erzurum mnahs Sine Faik, 1840 senelerinde ihtilâf o derece hid bir safhaya girmişti kö, az kaldı iki devlet tekrar muharebeye girecekler- İran, 1907 İngiliz - Rüs i- tilâfile nüfuz mıntakasına ayri- Ce edildikten sonra, 1913 senesinde Osmanlı impöri torluğünu tazyik &derek bir hu dut kabul ettirmek istemişler- di. İranın menfaatinden ziyade kendi menfaatleri noktasından çizilmek istenen bu hududu o zaman bile Osmanlı hükümeti kabul etmemişti, İranlılarla Türkler arasında yalnız hudut meselesinde değil, münasebetlerinin her safhasm- de esaslı bir itilâfa varabilmele rine en büyük engel, bir taraf- diğer taraftan da nr idi, Bu iki iribiri aleyhinde te kip etmekte olduğu hasmene siyaset, Türk ve İran milletleri arasında komşuluk ve dostluk hislerinin inkişafina mâni teş- kil ediyordu. Vaktâ ki husu- met hislerini alevlendiren iki | hânedan yıkildı; Gazi Türkiye- si ile Pehlevi İranı anlaşmakta müşkülât çekmediler, Ve İran- la anlaşmak meselesi mevzüu bahsolunca; derhal asırdide hu dut meselesile karşılaştık. Hudut, ilk defa olarak Anka yada Tevfik Rüştü Bey ile Fu- ruği Han arasında cereyan €-| den müzakerelerde çizilmişi Bu müzakerelerden sonra bu- dut esas itibarile çizilmekle be- raber, harita üzerinde tesbiti bir komisyona havale edilmişti. Komisyon, her iki devleti de a- lâkadar eden asayişin muhafa- zası meselesini de nazarı itiba- lesile meşgul iken ansızın Ağrı isyanı çıktı. Ve bu Ağrı isyanı nın o aralık'çıkmasmın tek bir faidesi şu olmuştur ki, işin cid- il, istikbal içinde tedabir alınmaği lâzım geldiğini hudu- du çizmek vazifesile mükellef olanlara anlatmıştı. Dost İrana noktaj nazarımız izah edildi. Ve bu aralık sefir olarak Hüsrev Beyin Tahrana izamı da iyi oldu. Esasen Hüs- rev Bey Tahrana hareket et- wek üzete iken, Büyük Şefi miz, bu kiymetli - sefirin tayi, nindeki ehemmiyeti iltifatkâr sözlerile (tebarüz © ettirmişti. Hüsrev Bey Tabrana gittikten sonra başlayan ve büyük bir sa- mimiyet içinde Cereyan eden müzakerelerden sonra, asirdide mesele nihayet helledilmiştir. İtilâfa göre, bir kısmı bizde, ve bir kısmı da İranda Ge için eşkiya faaliyetine çok elverişk olan Ağrı mmtakasında bize bazı dağlık arazi terkediyor. Biz de buna mukabil İrana Ce müpta daha münbit arezi veri” yoruz. Bu mübadelenin, ber iki ta” raf için kazançlı olduğunu söY- lemeğe bile hacet yoktur. Ev- velâ budutta asayişin teminini kolaylaştıracağı cihetle her iki | tarafın da vazifesini teshil ede- Şiktir. Fakat en büyük kazanç, ürklere İranlıların; İranhls- ie Türklerin kalplerini ka- | Eer api leşe büyür Garpte Türk - Yur ünasebatından (sonra, ca Tevfik Rüştü Bey hareket etti Tahranda görüşülecek başlıca meseleler nelerdir? Hariciye vekilinin seyahatı Iran hükümetinin daveti üzerine: vaki olmaktadır. | ANKARA, 4 (Teletonla) — Hariciye Vekilimiz bu akşam- ki trenle refakatinde Vekâlet kâtiplerinden İdris Çora Bey olduğu halde İstanbula hare- ket etmiştir. İstasyonda Reisi oümhur Hz. namina kâtibi u- mumileri Tevfik, seryaverleri Rüsuhi Beylerle Millet Mecli- si Reisi Kâzım Paşa, Başvekil İsmet Paşa, İrak Başvekili Nu ri Paşa, vekiller, ordu erkânı, meb'uslar, “Kor diplomatik ve Hariciye Vekâleti erkâm tara fından teşyi edilen Tevfik Rüş tü“Bey bir polis bölüğü tarafın dan selâmlanmıştır. Meclis Re isi Kâzım Paşa Tevfik Rüştü Beyden İran Mill Meclis reis ve azalarına hararetli selâm ve Hariciye Vekili Tevfik Rüştü B. , muhabbetlerinin iblâğını rica | etmiş, muhterem vekilimize iyi Tevfik Rüştü Beyle birlikte Tahrana gidecek olan 71 büylük elçimiz Hüsrev B. hran bir yolculuk ve muvaffakıyet- ler temenni olunmuştur Veki! Bey istasyonda İsmet Paşa, İrak Başvekili ve İran sefiri ile ayrı ayrı görüşmüş tör. İran sefiri de aynı trenle İstanbula hareket etmiştir. Sa dık Har Hz. bitkaç gün İstan bulda kalacaktır Tevfik Rüştü Bey Tahranda 3 veya 4 gün kalacak ve bir ih timale göre tayyare ile Bağı da geçecektir. Hariciye vekili- mizin ayın on sekiz veya 20 si ne doğru Bağdetta bulurması muhtemeldir Tevtik Rüştü edecek askeri müşavir lây Şükrü Âli Bey ve Hariciye müdiri umumilerinden Vasfi Bey Hariciye Vekilimize İstan bulda iltihak edeceklerdir. “. Tahran'a gidecek olan Hari- (Devamı 6 ımer sahifede) © Gandhi ve Kongre reisi tevkif edildiler Hindistan valisi çıkacak hâdisele- rin neticesinden Gandhi'yi mes'ul tutacağını söylüyor.. Hintliler yeni başlıyan milli hareketi idare için diktatör arıyorlar LONDRA, 4 (Hususi) — Gand- hi, ile Hindistan milli kongresi reisi Patel tevkif edilmişlerdir. Bunların tevkiflerinden evvel, Gandhi'nin mü- iâikat talebi husüsündaki mürmenatı- na çevaben Hindistan valii umumi- sinin verdiği cevap şud — Kongre sizin vesay: ket ederek, silâhsız itaatsiz bare ir, İngiliz hüküme- bir idare şekli ver- çin ciddi teşebbüsata girişmiş bulunduğu sırada, böyle bir kararın verilmesi şayan, teen gerek sizi, gerek kongreyi bu menfi mukavemetten hâsıl olacak | netice lerden mes'ul tutacağım. Tevkiften evvel BOMBAY, 4 A.A. — Dün akşam, Ahmetabad'a gitmesi mukar'er bu- İunan Gandhi, valii umumünin ber nevi istişare talebine cevap vermeğe hazır bulunmak üzere azimetini te- ir etmiştir. Mir Sa nalulduğuna göre bu âli ka- rar, Gandhi ile gece yarısı şimendi. Tevkif edilen Gendhi in 110 kilometre şimalinde tevkif et mek tasavvurunda bulunmakta olan (Devami 6 inci sahifede) terle seyahat ettiği sırada Bombay” Şarkta Tür! tıda yenibir merhaleye vâsıl olmuş bulunuyor. Bundan böy- le iki devlet ve komşu memle- va k - İran münaseba- | ket arasındaki i kt batın seri bir inkişafa mazhar olması beklenebilir. Ahmet ŞUKRU makta | Kaçak kâğıtlar Nasıl tutuldu? Kaçakçılıkla ambarın alâkadar olup ol- madığı tahkik ediliyor İstanbul ticareti . dahiliye gümrüğünde meğdana - çıkarı- | lan büyük ciğara İiğıdı kaçak- çılığına ait tahkikat ehemmiyet le yapılmaktadır. Büüün mem- leketi dolaşan biykağak kâğrt- ların geçirdiği #iğtera hayret edilecek kadar, büyüktür. Tah kikat ilerledikçe bu kaçakçılı- ğın yeni yeni safliaları meyda- İ na çıkmaktadır. Öğrendiğimize göre, bu ka- çak kâğıtlar şehrimizde maruf bir ticareti dahiliye ambarının adresine gelmiştir. Msamafih bu ambarın kaçakçılıkta med- haldar olup olmadığı anlaşıla- Söylendiğine ıtları hâmil olan san- İ dıklar az daha, hiç nazarı dik- kati celbetmeden gümrükten çi kacaktı. Fakat hamal sırtm- | dan düşen bir sandığın şüpheli görülmesi bu büyük kaçak va- kasını meydana çıkarmıştır. Türkiye-Italya Itilâfı İ Adalar meselesi | halledildi Mukavelename dün Ankara'da imza “edildi.. ANKARA, 4. A. A, — Harici İl Ponpeo Aioisi cenapları son güzl İllerde yapmış oldukları mükâle İİ meler esnasında Anadolu sahih ile KasteMoriso adası arasında) İlmevcur bazı adalar ve adacıklar rn ciheti, sidiyeti yüzünderiji İ Türkiye ile İtalya arasında mev. | İlce ihtilâfr mihayetlendirecek bir | İlirilatın esaslarını tesbit etmişji olduklarından Türk-İtalyan de) niz hududunu katiyede tesbit eden bir mukavelename bu-|ü şün hariciye vekâletinde İleyn arasında tam bir itilât dai-İl İlresinde akt ve imza edilmiştir. Bu suretle iki ve itimat İl sureti tara-İl memleket ara- üzerine İli Kaçak kâğıtların tütün inhi İsar idaresine teslimi lâzım gel- İ diğinden, dün bu devir muame- lesi yapılmıştır. vaa Böye refakat | Mira | Mr. Miles ve gemisi Yatla dünyayı | Dolaştı.. Bir Amerikalı dünyayı bu yatla nasıl devretti? Bir Amerikalı motörlü yat ile dev riâlem seyahati yapmıştır. Bize res- mini ve bir de mektup gönderen bu Amerikalının ismi Edward Miles' dir. Mister Miles seyahatını şöyle an latıyor: “Yatımın ismi Sturdy'dir. Uzun- luğu 37 ayak, hacmi de beş tondur. 20 beygir kuvvetinde bir motörle mücehhezdir Bu gemiyi ; Savannah şehrinde iki senede kendim inşa et- tim, Amerikadan da 29. Ağustos 1928 tarihinde hareket ettim. Cebe- İittarıka 45 günde geldim, En az me safe katettiğim gün 25 mil olmuştu. Hava müsait olduğu “ günlerde: 125 mil de katettim. Cebelüttarıktan şü yerlere gittim; Fas, Cezayir, Tunus, Malta, İtalya, Girit, İskenderiye, Portssit; Süveyş'i geçince kazaya uğradım. Yatım 29 Teşrinievvel 1929 tarihinde yandı. Sandal ile sahi le çıkabildim. Amerikaya avdet et tim. Ve tıpkı Sturdy gibi diğer bir gemi iaşa ettim. Buna İkinci Sturdy İsmini verdim. İkinci Sturdy'yi va- purla Mısıra naklettim. Ve birinci geminin yandığı yerden tekrar seya- hatime devam ettim. Eritre'ye gel- dim ve şu yolu tökip ettim; Aden, Seylan, Hindistan, Siyam, Singapor, Java, Filipin, H Yokohama, Tokyo, Osaka, Nezasaki, Şimali Çin, Kora, Harbin, San Fransisko, Hono Tulu, Panama, Küba, Florida, Sa- İ vonnak, Mississippi, Şikago, royt, Newyork. Det Burhan Cahit Beyin İlk hikâyesi bugün 4 üncü sahifede.. , Selânikle | Muhabere | Gazi Hz. ile T. Rüştü | Bey Selânikle İ | nasıl konuşmuşlardı? Gazi Hz. ile Hariciye ve- | kili Tevfik Rüştü Beyin Selâ- İ nikle telefon irtibatı tesis edil dikten sonra mezkâr şehir bele İ diye reisi M. Vamvakas ile gö- rüştüklerini Atinadan gelen telgraflar haber vermişlerdi. İ © Atinada çıkan Patris gaze- İ tesi bu muhavere etrafında şu tafsilâtı vermektedir: “ Selânik telefon servisi mü- dürü M. Petychakis, Atinadan aldığı talimat mucibince, Noel gecesi İstanbul ile temasa gir- miş ve İstanbul posta, telgraf ve telefon müdürü ile (görüş müştü. Mumaileyh bu muhave- reden sonra Selâniği Ankaraya bağlamıştır. M. Petychakis An karadaki meslektaşı ile de vazı- ban konuşmuş ve Ankara tele- fon müdürü kendisine ertesi ak şam ayni saatte telefonda ran- devu vermişti. Filvaki cumartesi günü ay- ni saatte Ankara ile Selânik a- rasında muhavere tekrar başla- mıştır... Ankara'daki yüksek Türk memuru yeni battm kü- münatebetile inin yi memnuniyeti bildir- miş ve Gezi Mustafa Kemal Hz, in maskatı re'si olan Selâ- niğin belediye reisi ile bizzat konuşmak arzusunda bulundu- İ ğunu da ilâve etmitşir, | Muhavere burada inkıtan uğ ramış ve gece yarısı, yani Cu- martesi - pazar gecesi saat le doğru kuvvetli bir telefon sesi Selânik telefon müdürünü An- karadan aramıştır... — Allo, kimsiniz? — Ben Türkiye Reisicumhu- Kemal. Lât- fen belediye reisini telefona ça- ğırır mısmız? M. Petychakis pek ansızın yakalanmıştı. Vakıâ Ankara. daki meslokdaşı, Gazi Hz. nin Selânik belediye reisi ile tele- fonda konuşmak istediğininden haberdar etmişti. Ancak muay- yen bir saat için randevu tesbit | edilmiş değildi. Maamafih Se- lânik telefon müdürü Gazi Hz. inden “bir saniye beklemeleri İ (Devamı 6 mer sahifede) Sahip ye Başmuhar Siirt Meb'us Umumi Neşriyat ETEM u MAHMUT ve Yazı Müdürü İZZET , İçki yasağı devrini i iadesimiisteniyor! Yeşil hilâlciler aleni içki yasa için müracaatlar yapıyorlar Şoförlerden son aylar içinde 40 dan fazl ! çıldırmış ve hastanede tedavi altına alını? Yeşilhilâl cemiyeti son içtimamm- da ispirtolu içki istihlâkinn kısmen önünü almak için bazı tedbirlere baş | vurmağa karar verdi ve bu arada meyhanelerin çokluğundan şikâyet ederek hemen ber sokak başında bir koltuk meyhanesi açıldığını, köfteci | dükkânlarina varıncaya kadar her ta rafta rakı satıldığını, içki iptilâsmen soğalması vesaiti nakliye kazaları ü- zerinde mücessir olduğunu ileri sür- müştü. Yeşiilâl cemiyeti tarafın- dan ortaya atılan bu mesele ile meş gul olduk. Vakıa ton günlerde ze- hr eden müessif bazı sarhoşluk va- kaları, Yeşilhilâlin ididasına hak ver direcek mahiyettedir. Mahalle arala rmda, bakkal, tarşucu, köfteci, piyaz çı dülkânlarında kadehle içki satışı çoğulmaktadır. Meşrubat satmak mü. #aadesini alan bu kabil dükkânların Tayhıkla kabil değildir. Maamafih al dığımız malâmata göre küçük dük- kânlarda içli satışının çoğalması, bü yük meyhanelerin zararını mucip ol- muş, ve mahalle aralarında içki sar- fiyatı Fazlalaşmasını mukabil, bira- hane, bar ve emsali yerlerde sarfi- yet azalmaktadır. Son aylarda yeni- Yeşilay cemiyeti umum! Dektor Fahrettin Ker den açılmış büyük meyhaneler © bir ve nihayet ikiyi geçmediği — halde, mahalle içlerinde her gün bir küçük | koltuk meyhanesi açılmaktadır. Fabrikatö İstanbul fabrikatörleri yeni mişlerdir. Bu teşebbü: milel iktısadiyatta mevki ve €- hemmiyeti gitti bü; Teşviki sanayiden istifade eden ve etmiyen müessesatı $ı- yacı muaf ve gayri muaf olarak iki kısma tefrik edilmektedir. Muaf olanlar kısmen temin edil mekte ise de muaf olmayan ak samın kontenjana tabi tutulma İst, kontenjanda ise © umumun rem ir i Bu bususta kat'i bir rakam redilemrz: sa meyha rin tahdit kararından sonra şeh 'de kadehle içki satılan yerlerin di (300) den faz . İçki se yerleri başhen yedi kısma ayır mümkündür: 1 — Bar ve 2 — Çalgısız kantalar 4 5 — Ahçı, köfteci ve piyazı : kânları 6 — Büyük bakkaliye ğazaları ve meze 7 — Mal aralarındaki bakkal ve turşucuk bazı şoförler arı da taammüm eden beroin, esra koknin iptilâsile de mücadele mek lâzundır. Son aylar zarfında şehrimiz. kadar şoför, hercin iptilâs yü. den çıldırarak cmrazı akliye mesinde tedavi altına alınmışla, Yeşilbilâl cemiyeti, ü: alâkadar yüksek makama & ederek hiç olmazsa âleni (Devamı 6 ıncı sahifede, İstanbul fabrikatörlerinin sanayi birliğinde çekilen resimletinde Bu müşkilât hasebile katörler arasında yeni bi doğmuştur. İstanbul Tü Bin en büyük sanayi merk: ması itibarile, şimdiye kadi bancı ellerin tavfdutlaril yüksek komisyonlar tediy: retile tedarik edileğelmekti lan mevaddı iptidayelerin (Devamı & ıncı sâbifede,
