İktibaslar” bir borsa oyunu (Peştede çıkan Pesti Hirlap gazetesi umumi harpte İngilte- renin İntellige: ce Service'inde çalışmış olan bir zatın hatıratı- nı neşretmektedir. Roggers Snowden tarafından toplanmış olan Bu hâtırattan şu iki hâdiseyi iktibas ediyoruzi) Umum harpte İntelligence | Ingiliz © harp Service'in şayanı dikkat mu- vaffakıyetleri arasında, şüphe- siz en mühimmi Casus bir kadı Bın Alman sefaini harbiyesinin gizli işaretlerini — ihtiva eden nizamnameyi ele geçirmiş ol- masıdır, Bu casus kadın Minna Steen grave — ona “kızıl saçlı Amy,, derlerdi — Hamburgda bir Al man sefinei harbiyesinin süva- risi ile muarefe peyda etmeğe muvaffak olmuştur. (Alman aristokrasisi içinde maruf bir isim sahibi olan bu süvari, me- zuniyetinden bilistifade Ham- burgda bulunuyordu. Minnaya son derece Âşık olan ari, bu kadını gemisinin üssühare kesi olan Kiyel'e davet etmek tedbirsizliğinde bulundu. Bir akşam süvari Minna'nın evinde bulunurken, emir zabiti kendisine bir telgraf (o getirdi. Telgraf şifreli olduğu ve süva ri de lâyıkile okuyamadığı için gemiye avdet etmeğe mecbur kaldı ve., Metres'ini de bera- ber götürdü, Kızıl saçlı casus süvarinin geniş kamarasındaki bir koltu- ğa kuruldu. Süvari kasayı aç- tı ve şifre anahtarını ihtiva e- den defteri çıkardı ve telgrafı dikkatle okumağa koyuldu. Cemler, darplar, taksimler ya- pıyordu. O kadar meşguldü ki, kadına dikkat etmiyordu. Fakat kadın bu sırada kol- tuğundan kalktı ve odanm için de dolaşırken, bir aralık kapısı açık kasanın içine baktı ve ora- daki evrak arasında kabı kır- © mızı ve sarı renkte bir küçük kitap gördü ve bertakrip bu ki tabı alarak, korsajmın içine at- mağa muvaffak oldu. Bu kitap, açık denizde Ak man sefaini harbi, kul landığı gizli işaretlerin Teper- tuvarı idi, İki saat sonra Minna bir oto mobil içinde Holanda hududu- © na doğru uçuyordu, Ertesi gün de İntelligence Service bu kıy- metli vesikayı İngiliz amiral liğma gönderdi. Küçük sebeplerden vahim neticeler Bu sirkatin bütün neticele- rini ayrı ayrı yazmak müşkül. dür. Fakat bu sirkat hâdisatın sonraki cereyanı üzerinde mü- 8ssir bir rol oynadı Bize öyle geliyor ki, Alman sefinei har- biyesinin âşık süvarisi biraz sonra bu sirkatin farkına var- muştar, Fakat (Oâmirlerine bir bey söylemekten çekinmiştir. Zira böyle bir ifşa kendisinin divanı harbe sevkini ve derhal mmunı mucip olacaktı. Bu sü küt Alman donanması için weş'um bir netice verdi. Do- nanma kumandanlığı böyle bir sirkatten haberdar olsaydı, şüp hesiz derhal işaretleri değişti- rirdi. Yalnız bu hâdiseyi iş — geçtikten sonra anlayabil- li Bugün, bu vesikanın sirkati halk bilmez. 1919 teşrinisani- sirde avam kamarasınm gizli bir celsesinde, bir amele meb”. uş tarafından istizaha çekilen Lord Balfour baş amiral ” Jel'icoe'nun düşman filosunun bazı esrarını elde etmiş bulun- © duğunu ve bu suretle muhare- be esnasında düşmana (karşı | muhakkak bir faikıyet kazan- | miş olduğunu söylemişti, Jutland muharebesi Bu Taikıyet Alman filosu- nun testi ettiği işaretlerin İn- giliz filosu tarafından anlaşıl- muş olmasından ibaretti. Nite kim İngiliz filosu Jutland sa- | hillerinde Von Seheer'in ku- mandasında bulunan Alman fi losuna tesadüf ettiği o zaman, | İngiliz zabitleri düşman filosu- © hun bütün maksatlarını teati ettikleri işaretlerden anladılar. | |, Bugün bu muharebenin ne- ticesini biliyoruz. Bu muha'c be İngiltere için ağır | zayiatı gemilerinden Green Mary battı. Eğer İngi- lizler, Almanların maksatlar- nı muhaberelerinden #nlama- mış olsalardı, acaba netice ne olacaktı? Belki de Alman ge- mileri İngiliz hattnı kırarak Akdenize çıkacaklar, bu suret- le Britanya adasını bakiki bir abluka altma alarak, Ameri- kadan tecrit edeceklerdi. Bir borsz oyunu İntelligence Servi muharebeden sonra iki muvaffakıyeti de şudur: 31 mayıs 1916 da muharebe bittikten sonra, İngiliz bükü- metinin de (muvsfakati ile, New York borsasma gelen res- mi bir telgrafta, İngiliz filosu- nun Skagerrak civarında müt- hiş bir hezimete uğradığı bildi riliyordu. ö Bu suretle 1 haziran da New York borsası alt üst oldu. Bütün Amerika | İngiliz filosunun hezimeti ile meşgul- dü, O kadarki, londradan gelen bu telgrafta, Alman filosunun zayiatından ise hiç bahsedilmi- yordu. Umumi harpte ilk defa olarak bir millet kendi zayiatı n: itiraf ediyor ve hasmın Za- yiatını saklıyordu. Telgraf New York borsası- na gelince, hakikatte bir panik basladı. Esham (öyle hayret bah; urette sukut ettiki, bu müthiş gün New York bor- sasında hâlâ unutulamaz. Yüz- de otuz ve kırk tenezzüller na- dir değildi. Belki de bu tenez- zül devam edecekti, Fakat bir müşteri çıktı ve bu aşağı fint- ten satm almağa başladı. Bu müşteri ise İntelligence Service idi. Bu operasyon “yapıldıktan sonra, İngiltere başvekâleti ilk telgrafın hâsıl ettiği feci ri izaleye çalıştı. Arkadan gön- derilen telgraflar, o muharebe- Din sureti cereyanı (hakkında gittikçe daha sarahat peyda e&- diyor ve her iki taraf filosunun zayiatı bildiriyordu. Bu tel- graflara nazaran Alman filosu nun zayiatı büyüyor, İngiliz zayiatı ise azalıyordu. Ondan sonra da bu muharebeyi İngi- lizlerin kazanmış olduğu anla- saldı, Ertesi gün New York borsa sında şiddetli bir tereffü başla mıştı. Bu düzeliş yüzde yetmi- şe kadar çıktı. Bu sırada İn- telligence Service bir gün €v- vel aşağı fiatten mübayaa etti- ği eshamı satılığa çıkardı. Yal- nız bu basit borsa oyunundan dolayı İntelipence Serce kar sal a milyon ingiliz Tirası pa £ Amerikanm sermayesinden koparılan bu altmış milyon İn- giliz lirası | sayesinde, İnte- İligence Service umumi harpte daha çok paza sarfetmek, bina- enaleyh daha çok iş yapmak imkânmı bulmuştu. EN BAŞ, DİŞ ve NEVRALJİ ETTE EYE 1916 TÜRK UMUMİ TIYATRO ANONİM ŞİXKETİNDEN: Meclisi İdarenin 17-12.931 tari- hinde müttehiz kararına tevfikan, 1929 seni o hesabiyesinin oba kiyesi için ve” 1930 sene hesabiyesinine o mahsuben, Oha mili tatafından oOmümza hu maralı bir bordro âle birlikte 4 mu mmeroli kuponun tevdii mukabilinde beher kupon için 2 Türk Lirası tev. zi edilecektir. Tediyat “borürdnun takdim edildiği günün fendasmda icra edilecektir. Haşiye — Todiyat Cuma, Pazar ve tatil günlerinden manda her gün saat 15 ilâ 17 ye ka- dar şirketin Beyoğlu, Yeşilsokuk 15 yuz kin bpm in ç MİLLİYET » JÖnümüzdeki ilkbaharda 6 saattel Jutland muharebesi ve Avrupa EMBE 24 KANUNUEVYVEAX. 1931 Fransızlar 20,000 metre irtifada uçacak bir tayyare “imal ettiler ve yakında tecrübelerine başlıyacaklar Fransa'da şu dakikada yeni bir tayyare imal edilmektedir ve yakın bir zamanda bitirilecektir. Tamami le gizli olarak inşa edilmekte ola bu tayyare, eğer muvaffakiyetli bir netice elde ede: sivil ve askeri taş bede modaları geçmiş olacaktır. Bugün her hangi tip bir tayyare benzin | masrafını kadar indiriniz, yine öyle iken bile Bütün bu tayyareler, Fransa'da imal edilen tayyarenin yanında ttpka bir otomobil ile araha farla arzedecek- lerdir. Artık ondan sonra mesafe deni- len şeyin hükmü kalmıyacaktır. Yüksek irtifalarda Mesafeler, ancak saniye ve daki larin ölçüleceğine göre, milletler da ha ziyade ve nisbette biribirlerine yaklaşmış olnenidardır. İl Dai > Mr. Wright motosikletle saatte 107 « T mil yaptı bir kol atıp tata kalarında 240 kilometre süratle gi den bir Famon tayyaresi, daha yu- kanı tabakalsorda 720 kilometre sür atle giderse, bu ilk tecrübe yukarı irtifalardaki tayyare seyahatlerinin ilk merhalesi olacaktır. Fransız tayyareci, ve inşastçıları bir iki sene içinde #tratosphöro denilen bu yukarı ta bakalarda tayyarelerin suhuletle 900 kilometre sür'atle ( gidebileceklerine kani bulunmaktadırlar. Bir tayyareci gerbe doğru saat. te 650 kilometre sür'atle gi insanlara i pecbariyetlerden birinden kurtul Tren ise saatte 77 mil yapabiliyor muş olacaktır. Artık onun için z- man kaydi yoktur. Az çok devamlı #arette güneşle münasebeti olacak. ter. Yani esansı yetişir ve ömrü ki fayet ederse, güneşin ayni huzmesi dahilinde ebediyen kalabilecektir. Arz altında istediği kadar döne dur sun. Cebindeki sant işliyecek, benzini yanıp duracak, fnkat kendisi zamanı ölçmeğe yarayan »rzın hareketi dev riyesinden azade kalacaktır. Artık onun için zaman ve mesafç mefhu- mu kalmıyacaktır. Zaman yerinde sayıyor da, zamanın yerinde sayması hâdi- sesini tetkik edemeyen İngiliz tay yarecilerine mukabil, Fransızlar bu acip bâdiseye şahit olacaklardır. Arz üzerinde insanlar vaktın müte madiyen geçişini görüp dururlar. ken, onlar için böyle bir hâdise mev cut olmayacaktır. Zaman kaydı haricinde yaşayan bu insanlar tekrar arza avdet ettikle ri zaman, kim bilir ne kadar şaşırıp kalacaklardır. Meselâ bir tayyareci saattet 650 kilometre sür'atle güneşe doğru 1600 kilometre o katetse ve zaman kaydi uçtuktan sonra tek var arza inse, bütün bu geçmiş za- manı yukarıda kazanmış olacak mı, yoksa tam hareketi e mı Yarim allehlar Eğer insanlar tarihte ilk defa o- larak zaman o mefhumunün mevcut olmadığı irtifalara çıkarsa, avdetle. rinde ne yapacaklar? Tekrar diğer faniler gibi ae m o kaytlarına rücu salla, | YENİ FİATLERİ ber tifalarda hava şernitinin ne merkez de olduğudur. Binmazariye tayyare nin Stratosphör'de 650 - 900 kile mere sür'gile gitmesi icnbeder. Fa kat bu irtifalardaki | hava tahavvülü Lu hakkında maalesef hiç bir şey bil imiyoruz. 23,000 met mütehassıs İ » Londrada çıkan SUNDAY REFEKEE'den - Şaeider kupasında bu tayyare saatte 408 - 8 mil gitti. daimi bir sükünet mevcut oldu- iddin ediyorlar. Tayyare hazır “Eğer bu iddia doğru ise insan lar, bu irtifada baş döndürücü bir sür'atle uçacaklardır. Fakat diğer mütehassıslar da bu te 350 kilometre Bu müthiş fırtmalar ber türlü hava seyrüseferini gayri mümkün bir ha le koyarlar. Bu irtifalarda rüzgür ların istikametleri nedir? Buralarda bulutlar var mıdır? Bu hususta be- müz hiç birşey bilmiyoruz.,, Yeni tayyare mevhum bir proje değildir. Farman kardeşlerin ima- İâthanelerinde inşası ikmal edilmiş gibidir. Bu imalâthane (Paris viva «da Biller Cow.“'u, du. ve Fras- | miş değildir. Yirmi seneden beri her gün tayyare ile kazasız uçan Far iman kardeşlerin (Henri, Dick Far- man, Maurice) bu tecrübeyi yap- mak istedikleri söyleniyor, fakat Ha va nezareti, bir harp halinde üç kar| | deşin vücudünü lüzumlu gördüğü i- çin hu tecrübeye müsaade etmemiş tir. Tayyarenin biri küçük, diğeri bü yük iki pervanesi vardır. Küçük per | vane alt kat hava tabakalarında, Bü yük pervane ise yüksek irtifalarda | işleyecektir. Esrarengiz maden En mühim mesele, kırılmaması i- çin, tayyarenin ısmmayan aksamını teşkil edecek madeni bulmaktı. Zira Yirmi, yirmi beş bin metre irtifalar. da müthiş soğuklar vardır. En sağ! | Otomobil sür'at yarışında Sir Malcolm Campbell saatte 216 - 09 mil sür'atla dünya sür'at rekorunu kırdı sanın en büyük tayyare imalithane sidir. Motör sekiz silindirli ve 350 bey- gir kuvvetinde alelâde bir Farman metörüdür, Bir süper şarjdar. Motö ve dakikada 25000 devir temin et- mektedir. Tayyarenin pervanesi son derece büyüktür. Silindirler dura- lüminiyumdan yapılmıştır.En iyi me kanisyenler on beri bu tayyarenin imali ile meşguldürler. Şimdiye kadar hiç . bir fotografı neşredilmediği gibi, hiç bir ecnebi- nin de tayyareyi görmesine müsaa- de edilmemiştir. Hatti ilk uçuş bile gizli tutulacaktır. Farman kardeşler lam çölik bile, kâfi mikdarda kalın değilse, bu soğuklarda tabak gibi kı rr. Bunun için Farmanın maden. den anlayan mütehassısları, emin ol duğu zannedilen bir halita meydana getirmişlerdir. Bunlara nazaran, me selenin halledilecek en mühim mok- tası budur. Soğuğun şiddeti ne olur sa olsun, katiyyen kırılmayan bir maden var: Saf alominyom. Fakat bu maden tuyyare imali için çok yu muşaktar. Tayyare pek yakında uçmağa ha ır vaziyete gelecektir ve bir sabah bütün dünya, belki de cihan tayya- reciliğini altüst eden bir inkılâp hu- — geldiğini hayretle öğrenecekler Kaye Don motörbotla saatte 110 mili buldu Davetler Himayeietfal Kadıköy şubesi köngresi Hihayeietfal Cemiyeti, Kadıköy subesi idare heyetinden: Himayel- etfal cemiyetinin Kadıköy şubesi- nin senelik kongrssi 28-12.031 cu- ma günü ssat birde Cümhuciyet Halk Prrkası kaza merkezinde ini- kat edecektir. Azsyi imuhteremenin lütfen teşrifleri rica olunur. Gaziayıntaplılara 25-12-93) cuma günü saat 14,5 da Halk Evinde (Baki - Türk ocağı) Gazi Ayintap kurtuluşunun onun- cu yu dönümü test edikceğin- den, bütün hemşerilerin o gin Halk Evine gelmelerini rica ederiz. Gazi Ayintap gençleri “Ls... sa Mühim ilân Takarrür eden fevkalâdelik, İK. TISADİ BUHRAN DOLAYISİLE bilümum Nestle çikolataları Gatlerin den 9 20 TENZİLÂT yapmıştır. Belli başlı dükkânlarda teşhir edilen mu hakkak istemek HAKKINIZDIR. Doktor Rusçuklu Hakkı Beyoğlu, İstiklâl caddesi Büyük Parmak kapu, Afrika hanma bitişik Apartrman No 21.— Tel: Beyoğlu 2797. Bazı kava mütehasısları gg saat: 14-18. © ire irtifadan sonras. Abdülkadir Kemali Ve daha bir çok kişi el nakledildiler iyeden Yeni Mersi, di. ne verilen malmata göre, Franz hükümeti Abdülkadir Kemali, Mah- mut Nedim ve Süreyya Beyleri Be- yakın otu di. ye Hülslmeti sleyhinde ya bulunan bazı şahıslarda © Beruta ve Şama tebyit edilecektir, İki mahküm hapisha- neden kaçtı GAZİANTEP, 22 (Hususi) — elmyetten on b Gaziantep kaza kongresi GAZİANTEP, 22 (Hususi) — Halk Fokasınn Öcak ve nahiye in gerer hitam bulmuştur. Kaza kan: Sresi da cuma günü Halk fırkası kanda taplenacektr. ” ———— İstanbul İkinci icra memurluğun- İlan: Mahcuz ve paraya çevrilecek olan Çinili ve Benekli Ömeğa ear. ka büyük bir sofa 3012931 tarihin de saat 12,13 de Sultanahmet Kaba İ sakal Bayram furunu cadklesi 7 no, İu hanenin kapısı önünde açık art rma ile satılacağından — taliplerin | 31:3597 no. a dosyasile Nasıl Para Kazandınız? dan Amerikaya gidilecek) Saraç Ahmet Sabri Bey anlatıyor. İhtiyaç içinde kıvrandım, fakat işime ayırdığım bir kaç kuruşa el sürmedim Uzunçarşı başmda, mini mini bir dükkân. Sarışın mah- cup tavurlu bir genç, beni kar- sılıyor : — Ahmet Sabri Bey siz mi- siniz? Evet efendi... — Biraz konuşabilir miyiz? — Neye dair? Anketin mevzuunu anlatın- ca hafifçe kızardı: va Ahmet Sabri B. — Biz, para sahibi Diz... Kendisinin gayet çalışkan, işgüzar bir genç olduğunu bir çok kimselerden işittiğim için İ geldiğimi söyledim. O zaman, bir iskemle alıp karşıma geldi ve anlattı : — Büyük babam, 1295 ti hinde Şumnu'dan (İstanbu hicret etmiş, Kendisi saraçtı. Pederimi”de saraç * yapmıştı. Nihayet ben de saraç oldum. Daha küçük yaştan saraçlığa hevesim vardı, Fakat,o za- manlar zanaat, şimdiki gibi in- celmemişti. Kaba kaba şeyler yapılıyordu. Bu zanaatta çırak lağımı Çarşanbalı İsmail Efen- | dinin dükkânında yaptım, Üç sene orada çalışıp işimi kavra- dıktan sonra 328 de askere da- vet edildim. Saraç neferi ola- rak Sarayburnu saraçhanesin- de çalıştım. Aradan — bir sene geçmemişti, ustabaşılığa terfi ettim. Bir nefer tayınma çalış- tığımı bir an bile hatirıma ge- tirmezdim. Sanki dükkân tez- güh sahibi bir saraçtım. Böyle- likle, az zamanda asker ocağın da kendime bir mevki yapma- ğa muvaffak oldum. Terhis e- dildiğim gün, iki cebimde bir tek meteliğim yoktu. Aç durul mazdı.. Mutlaka bir iş tutmak lâzımdı. Evde, ufak tefek çan- talar, yapmağa başladım, Bi çantayı bitirince hemen rüp satar, o para ile yeni mal- zeme düzerek tekrar işe ko- yulurdum, Geceli gündüzlü ça- İusışımla, en mübrem ihtiyaçla rımdan kesmek sayesinde bir kaç para biriktirmeğe muvaf- fak olmuştum. Bu para ile Fa- tihte, ufak bir dükkân açtım. Dükkânı, kaba ( saraçlık işleri le doldurmak istemiyordum, Bütün gayem, kadın el çan- taları, portföyler o yapmak ve bu san'ati, ilerletmekten ibaret ti. Yaptığım bir kaç nümune- lik el çantası, çok beğenilince gayretim ve cesaretim — arttı. düm, Avrupadan gelen çantala rn i Sayım bazan günlerce çalışır, ve bir tek mo- del için haftalarca kafa patla- tip göz nuru dökerdim. Niha- yet muvaffak oldum. Bir kadın el çantasınm ne e mekle meydana geldiğini bilir misiniz, Bir çanta, tamam se- kiz kişinin elinden geçer. Biri modelini intihap eder, diğeri derisini keser, üçüncüsü astar- larını, bir başkası kartonlarını hazırlar, (fermoire) ımı takan, al İnşallah ilerde kazanırsı- İ miz yoktu, Çantaları elde yap- trıyorduk. Avrupadan getirtti imiz makineler sayesinde iş“ lerimiz çok kolaylaştı, | fazla iş çıkarmak kabil oluyor. im fikrime göre, insan, ber şeye ufaktan başlamalı, da ha doğrusu çekirdekten yetiş- meli, Para, birden kazanılmaz, yavaş yavaş kazanılır.Sonra şu Di da bilmeli ki, her kazandı ın para, senin değildir. İ, nin hakkıdır. Üç kazanırsan i. i, hatta ikiden fazlasını i- şin için © ayıracaksın, İhti içinde kıvrandığın günlerde bile, işimin ilerlemesi için azer dığım bir kaç kuruş sermayeye el sürmedim. Ahmet Sabri Bey ilâve et- ie — Bana “Nasıl para kazan- dmız?,, sualimi sorm: malısınız. 'Nasıl muvaffak cldun, müşki- lâtla nasıl mücadele çitin? de. melisiniz. Ben de size yukarı. daki cevabı vermeliyim. M. Salâhaddin Memlekette İki katilin idamı istendi İzmirde Cumaovası civa; dere ii | banca kurşunları | deşik etmek Elizizi Bekir eğ suf oğlu Ahm tiçüncü mistarti İ olan tahkikat , ca mütalca alınmak üzere evrak müd- deiumumiliğe verilmiştir. Müddei. umumilikçe her iki maznunun ci. nayeti teammüden icra ettikleri tah kikatla anlaşıldığından Türk ceza kanununun 450 İnci maddesinin ü- güncü fıkrasma tevfikan Ağırceza mahkemesinde duruşmanın yaprl- ması edilmiş, | evrâk müstan- tikliğe gönderilmietir. hakında tatbiki talep de idam cezasıdır. İzmir müzesinde Hitit eserleri Maarif vekâleti Milâttan 3000 se- ne evvelki Hititlere alt eserlerden 116 parçasmı İzmir müzesine gönde rilmişt. Bu eserler vitrinlere ko- narak tasnif edilmiş bir şekilde ya, kında teşhir edilecektir. İzmirde bir dokuma kooperatifi İZMİR, 22.— Kadıköy dokuma sıları hissesi onar Kiraya olmak ü- zere bir kooperatif teşkiline karar vererek hazırladıkları ni i berayi tasdik İktisat göndermişlerdir. Dokumacılar ilk taksit olarak topladıkları 30 bin lirayi bankaya yatırmışlandır. Kooperatif Kadıköy Maznınlar edilen mad- i Vekâletine ve havalisi dokumacılarını bir ara- ya toplıyacak ve muazzam bir fab- rika vücude getirecektir. Fabrikada ericek ve kadın olarak 5000 amele çalışacaktır. Dokumacılar bundan başka Men deres nehrinden istifade ile Saray- köy civarda da bir iplik fabrikası yapücaklardır. Aydında ucuzluk AYDIN, 22.— Aydında taze da na etinin okkası 25 kuruştur. Di- ğer gıda maddeler de bu nisbeti takip etmekte ve her gün bariz bir farkla daha ucuzlamaktadır. İzmirde bir kamyon dereye yuvarlandı Adil efendinin sahip ve şoförü bulunduğu £ Urla belediyesine mü- kayyet İZ numaralı kamyonet On dört yolcu ile Urladan İzmire gel mek üzere yola çıkmıştır. Yolcular. dan bir kısmı Çeşmeden Urlaya gel miş ve oradan otomobile binmiş ler. Diğer bir kısım yolcular da Urladan İzmire gelmek üzere oto- mobile binmişlerdir. Kamyonet İzmire gelirken Nar- ıdere köprüsünden geçeceği sırada şoför tarafından yapılan yanlış bir manevra neticesinde kamyon dere- ye yuvarlanmıştır. Mecruhlardan Çeşmeden Kava- lslr Osman oğlu Ferhat efendi. al