16 Aralık 1931 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 4

© sıkıntılı zamanlarda erzak gp Asrın umdesi «Milliyet» tir. 16 K.EVVEL 1931 IDAREHANE — Ankara cadde si No: 100 Telgraf adresi: Milliyet, latanbul, Telefon marmaraları: 24310 — 24319 — 24318 ABONE ÜCRETLERİ — 3 aylığı 6s Z , 750 * 1400 Gelen evrak geri verilmez Müddeti geçen nushalar 10 kuruş tur. Gazete ve matbaaya sit İşler için müdiriyete müracaat edilir. Gazetemiz ilânların mes'uliyetini kabul etmez. BUGUNKUÜ HAVA Yeşilköy askeri rasat merke- izinden aldığımız malümata na Oğraran bugün hava ekseriyetle bu- kutlu geçecek, rüzgör şimalden mütedif esecektir, Dün tazyik 763 milimetre, ha- Faret azami 8 asgari 1 derece idi. Tasarruf Lâkırdıları Son günlerde mektep çocuk- larma iktisada ait sualler sor- muşlar... Bu sualler arasında “yerli malı kullanmanın faide- si nedir?.. Neden parayı birik- tirmeliyiz?,, gibi esaslı sualler de varmış... Ben çocuk olsaydım da ba- “Neden para biriktirirsin?,, | diye sorsalar hemen şu cevabi | verirdim; — Büyüdüğüm zaman bekâr hık vergisi vermek için! Bu elbet bertarai Görükle dan birisi de: “Paran olursa ne yaparsm?,, —sualine şu vermiş: — Şimdilik param yok! O. lursa düşünürüm!.. Ben böyle sualler ve cevap- “lar sorulmasının leh ve aleyhin de değilim. Fakat bu torz bü- tün Türkiyeye teşmil edilmiş ise ve bütün Türkiyede bu sual ler sorulan 200,000 talebe var- sa ve beherinin bu suallere ver “diği cevaplarn yazıldığı ların vasati kıymeti 10 para ise “200,000 metelik eder ki 2500 © lira demektir. Az para değil! Bu münasebetle hatırıma geldi. Bilmiyorum kaç sene evvel i © Kırtasiye mübayaası için “komisyon Avrupaya gitti O zaman hatırımda kaldı “göre bir buçuk milyon liralık kırtasiye masrafımız vardı... Şu tasarruf etmeğe evvelâ kâğıttan başla- sak fena olmaz. Hele önüne ge © len iş için her önüne gelen yere “gönderilen tamimler, bazı ka- © Gölem efendilerinin, kalem efen- © iliğini ve kırtasiyeci dıkları uzun uzun ağdalı ve mâ «basız satırlar, hele merasim ol osun diye üç satırlık mektupla. «rın otuz üç satır büyüklüğünde “ki kâğıtlara yaz hep ziyan- “dır, israftır. Eğer bizim kalem Milliyet'in Edebi Romanı “BAŞI DÖ © — Sana ne, kardeşim? Ya- “mer Zade de bir sağlam ayak- mer- Ki Saya Büy servetini batırarak zengin olmuştu. — Ya? — Öyle ya. Süreyya Beyin wekili umuruydu. Onun çift- >diklerini satar, satar, bine sat- Otuğrm deftere iki yüze geçirir. © Sekiz yü 'de cebine atardı. «Süreyya Bey öldüğü vakit ma | ha güya borçlarını bile kapat” “ennila yetmemiş.” Yazıcı Zade kabramanlık takındı. Borç- ödedi. Herifin karısını da h e Koca bir tüccar olup çık- ir. © SÂhmet Nebilin gözü önüne, © Semiha Nezmi Hanımm şimdi Türkiye için Hariç için | 400 kuruş 800 kuruş | © aaMiyef emer İdare edilen iktisat İdare edilen iktisat (Eco- nomie dirigöe) telâkkisi bir çok kimseler tarafmdan yan- lış anlaşılmıştır. Bunlar, tabi- rin zahiri ifadesine aldanarak, zannediyorlar ki idare edilen iktisat demek, insanm iktısadi hâdiseleri bilâkaydüşart istedi. ği gibi idare etmesi demektir. Bu zihniyet, (o simiyagerlerin | maddeyi arzu ettikleri kalıba sokmak istemelerine benziyor, ve bu tarzda anlaşılan bir ida- re edilen iktisat yenilik değil, bilâkis bundan dört asır evvel merkantilislerin tekmil Avru- İ pa'da vâsi mikyasta tatbik et- İ tikleri bir usule dönmek demek İ tir. Halbuki, kimya simyadan İ ne kadar ayrı ise idare edilen iktişat mefhumu da merkantili smden o kadar uzaktır. Mer- kantilistler Dekart'n (aklı mahza) müstenit rasyonalist felsefesinden müteessir olmuş- lardır. Bugünün iktisatçı Tas- yonalistleri ise, müspet fenle- rin ve içtimai ilimlerin en yeni | en sarih nazariyelerini bare- ketlerine düstur ittihaz etmek | tedirler. İ Merkantilism, ampirik bir İ mesleki iktisadidir. Yini, ikti sadi rasyonalizm tamamen il- J mi bir telâkkidir. Bi manm yegâne fen ve ilim men İ bas olan | felsefe ile ampirik malümattı ri, gerek içti mai hâdiseleri daha doğru tet İ kik edesek bize çok (o faydalı malümat veren fen ve ilim- dilen iktisat telâkkisini teyit f eden $u vaziyet olmuştur: | derecede müterakki bulunmadı ZE! için, ve son zamanlara ka- | dar da iktmadi harekitı idare eden kafaların hemen ekserisi nin ilmi terbiyeden, kültür den mahrum, ameli hayatta ye tişmiş kimselerden ” terettüp etmesi neticesi iktısat i de tatbikat sahasına girememiş tir, Müsbet fenlerin terakki et mediği asırlarda yaşayan in- tabiatten etmek için şahsi. tecrü- beleri ile iktifaya o mecbur oldukları gibi, Fizik ve kimya hâdiselerini idare sanların leri kanunlarına ri “deği - ak el dırsak senede yarım milyon Ji- ra kârtmız olur... Şişmanlık resmi. Vergi ve rüsum refahta olandan alınmalıdır ki; muhik olsun, âdilâne . tarhedilmiş ol- #un.. Bu mülâheza iledir ki; be- lediye yeni bir menbaı varidat o lan bir “ anlık resmi, tar hetmek fikrinde imiş. Bunun beti ve buna nazaran alınması lâzım gelen resmi gösterir bir cetvel tanzim edilecek ve şiş- resmi belediye kantarcıları ta- rafından tartılacak ve ellerine birer kantar puslası rs mış! FELEK 109 NÜKLER Jörahim NECMİ ha Nazmi Hanımı Bedri Suat alır, Dedi. Refik Cemal, birden bire hayretle »Ahmet Nebile baktı: — Ne tuhafsm, Nebil! Bir şeyden haberin yok gibi davra nırsın da, bir de bakarsın, en umulmadık, en gizli | şeyleri bile biliyorsun, — Ne gibi? Bedri Suadın o Semiha Nazmiyi alacağını nereden öğ rendin ? — Tahmin ettim, — Seni istihbarat şefi yap- malı gazeteye. Tas tamam üs tüne konduruyorsun!, — Demek sahi? ” . — Şüphe mi var? Zaten bir kaç haftadır Semiha Nazmi Ha » | Mi netayiçten daha çok dardı kuvvet, aldığı hal | iki asırdanberi ge. | e-İna işaret etmekten İlk devrei teessüsünde kâfi | İ ederek, daha açıkçası, bu nevi | tesyenlerde olduğu gibi sade- | tir zennediyorlar. Yukarda ida de | meden evvel ayni mefhumun eden tabii ! i mi iğ n keşfedilmeleri bi. ! | mil. eşkâli. isti) için boy ile siklet arasmdaki nis | manlar her sene şubat ayda! MİLLİYET ÇARŞAMBA 16 ayet şartile (| İste: idare imi İçtimai ilimlerin bolişafı a lelhusus biyoloji ve psikoloji fenlerinden bu ilimlerin azami istifade etmeye başlamaları da içtimai hâdiseleri ve bunların | mühim bir kısmını teşkil eden iktisadi hâdiseleri tabii hâdise | lerde olduğu gibi kanunlarma riayet kaydı ile idareyi müm | kün kılmıştır, İşte idare edilen iktısat mef | humu ve bu mefhumun daha sa rih ve daha hususi bir ifadesi olan rasyonalizm bu imkândan | doğmuştur. Şüphesiz ki içtimai ilimler bu ilimlerin başmda bulunan iktisat ilmi müsbet ilimler ka- dar müterakki o olmadığından içtimai hâdisat o kanunlarında tabii hâdisat kanunları derece sinde kat'iyet ve umumiyet yoktur ve hazırda enaleyh idare edilen iktrsat ta bir! ile ifade edilen yeni iktısa di emin tatbikat Sahasında ki muvaffakiyeti müsbet ilimle rin tatbikatı il e'de edilen ame Yevmi ve bir gazete makalesi: de yüzlerce kitaba msvzu teşkil etmiş olan bir bahsi etrafı ile| tetkike imkân yoktur. Bizi bu makaleyi yazmağa (sevkeden yegâne sebep, idare edilen ikti sat mefhumunun bazı münev- verler tarafından bile tamami le yanlış anlaşılmakta olduğu- arettir. | Tekrar edelim ki seler, idare edilen maksat, iktısat ilmini; ğer muavin ilimlerin ği istikameti tamamı ii ilimleri inkâr ederek eski kar- ce akıl nuruna ve bir de vaktın ilcaatına göre iöilli iktısadımı #1. keyfe mayeşa idare etimek re edilen iktisat mefhumunu vü cüde getiren ilmi saikten bah- settik, Makalemize nihayet ver tatbikat sahasına (geçmesini tevlit ve tesri eden sebepleri sıra gözetmeksizin hülâsa et- meyi faydalı addettik. 1 — Devlet teşekkülâtmin ilhassa idare noktai nazarın- lan tetkâmülü, 2 — Gerek resmi gerek hu susi sahada ihsai malümatın pek ziyade çoğalması. 3— Sanayiin temerküzü, ziraatte dahi — üzere tek: alim — sanayi prensiplerine göre idare edilme si, yani sanayiciliğin hâkimiye | üçültmesinin neti imai fealiyetlerin mer- 'den idaresini kolaylaştır. | $ — Harbinmmnide devle- tin, iktisadi hayatı idare kabili ba hezerlandı demektir. | — Semiha Nazmi Hanımın | — Ha! Evet! Küçük bir kı 21 var. Bedri Suada hediyelik iki de evlât.. Ahmet Nebil, hiç keyfi ol madığı halde, gülümsedi, Reşit Beyin matbaaya giri- konuşmaya nihayet verdir. met Nebille Refik Gömal yanı na girdiler: — Meseleyi hallettik, Fe- rit Necdet Bey paraları vere- cek. Ne haber? Refik Cemal, gülümelyerek | cevap verdi: — Paraları hakikatte Bed- ri Suat verecek. Ferit Necdet Bey Semiha Nazmi OHanımm yeni kocası yanıma da aile dos bir gülüşle cevap verdi: — Artık yi yetime | mamen kıymetten İ parasızdır. menkul üzerinden yapılan em salsiz spekülâsyondan müte- vellit hususi ve umumi buhran lar, 7 — Makine ve müsbet fen tatbikat istihsal servet mevkiinin fevkalâde teves- 8 — Rusya, Almanya, Ame- rika ve hattâ bir * derece- ye kadar İtalya'da muhtelif sa KANUNUEVVEL SEVDA MACERALARI hiplerin tesiri ile yapılan vasi | mikyasta rübeleri, 9 — Amele sınıfının gittik çe artan ehemmiyet ve tazyiki, somajlar. 10 — İktisat ilminin son se nelerdeki terekkisi, Bastiya'da en mütekâmil şeklini | göster- miş olan liberal mekt, düşürmüş Her iktisadi faaliyeti men fazti şahsiye, mülkiyeti ka, ve hürriyet prensiplerine is e fenni müsariyele | elif değildir. ii hayat iktisat ilmini irik devrinden çı- kıp müsbet devreye girmekte. ir. ri ile kabil! Müderris: Münir Hikâye Otomani Şu Nailin ahlâkı kadar in- | Bı şaşırtan tabiatta bir mah- lük daha tanrmadım. Baştan başa tezatlarla dolu bir adam. İnsan cnun hakkında hüküm verirken ona - verilecek vasfı bil akta duçar müşkü z idir? Fakir mi- Cömert mi- dir? Alicenap mıdır? Değil mi dir? Nedir? Nedir Su adam ki onun hakkında verilen hükü ler birbirine taban tabana zıt- tır. Günü gününe uymaz. İzah edeyim. Meselâ Nail şıktır. Temiz - giyinir. Fakat Otomobile biner, fakat on ikilik o cigara içer. Diyebiliriz ki hesabmı — bilen bir adam.; Otemobil yerine tramvaya biner de cigarasının nevini düzeltir. Hayır. O) tramvaya: bindirmek kabil de- ildir. Önyn yayan yürürken gören olmuştur. Fakat tram- vayda asla. Kazandığı parayı olduğu gibi otomobile | verir. Onda otomobil merakı artık dostları arasında bir hastalık şeklinde telâkki edilmiştir. Hattâ buna bir de isim veril. miştir: Atomani, Cebren otomobil onda bir manidir. İşe gelirken, işten çıkarken, gezerken, yü- rürken daims otomobile biner, Hattâ hiç lüzumsuz yere ko- şan otomobili durdurup bindi. ği ve Fatihe kadar hiç bir işi olmadığı halde g' ierek oradan Arkadaşlarile beraber Bey- | oğluna çıkarken onları otomo- bile bindirir. ve hepsinden yir- almağı unut- beşer kuruş aldığı kendisi bedava binmiş olur. Onu artık İstanbulda tanı- mamış şoföt kalmamıştır. Sir- keciye geldiği zaman iki sıralı müşteri bökliyen otomobillerin hepsi birden © kapıları açılır. Şeförler dizi © nizamında hep met Nebil gösterdi: — Kâbinliğe bendenizden evvel Nebil Bey başladılar, e- fendim. — Ne'gibi? Refik Cemal bir solukta Sü heylâ Hanımın vak'asını anlat tı. Reşit Bey dikkatle dinle- di: — Bu iş bütün Şişli âlemi- ni sarstı, Semiha Nazmi Bed. ri Soatla bağdaşıyor. Neriman Cemşit Henimla Süheylâ Ha- nım kocalarından © boşantyor. Ne olacak bü böyle? Lal Nebil, fırsatı yaka- — Neriman Cemşit Hanı- mın annesi de geldi, efendim. — Nimet Hanım mı? Ne is tiyormuş? Ahmet Nebil, biraz tered- dütle Refik Cemale baktı. Re- şit Bey anladı. Refik Cemale: — Hadi Yazıcı Zade ticaret i | hanesine bir daha uğra! Hesap neticeleri hakkında son malü- rasyonalizasyon tec MARY GLORY Herkesi memnun edeh ihtiyatlı ve bis“ bir surette oynayor. Lem vejeöt YAKINDA MAJİK'te DİŞİ KÖPEK Bu akşam saat 21.30 te FRANSIZ TİYATROSUNDA meshur piyanist BRAİLOWSKİ tarafordan bir konser verilecektire İ bir ağızdan haykarışırlar: — Buyurun beyim! hangisi ise rür. Ve Nailin a bu heybetli oto- lerine nispet, bari- ten kornesile süzülüp, kayar, gider, Nailin bu otomebil merakı, — hayatta her işi üzerinde de sirdir, Maruken bir Keli uğa oturduğu zaman he- men değişir ve hastalık derhal onu istilâ eder. Kendisini bir otomobilde addederek hususi bir jest alır. Bu husi jest onun yalnız otomobil jestidir. Birçok defalar tek başına onu altı kişilik bir taksi (o ararken gördük. Yalnız başına bu ko- dersiniz? Hiç!, Geçenlerde bize sayıyordu. Üç yüz elli beş çeşit model ta niyor, Nail, içki âleminde bilbas- sa çok sevimlidir. * Onun içki parasını kendi verdiği de na- dir görülmüş bir şeydir. Arka- daşlarına yük husunda rekabet kabul etmez bir şansı vardır. İçmeğe oturdumu mut laka bir tanıdık, bir hovarda bir mirasyedi zuhur eder ve he sabı temizler, “Param yok,, diye yemin ettiği zamanlarda yine onu oto mobile binerken görmüşlerdir. — Yahu ayıp — değil mi? Hem param yok diye yemin ediyorsun hem otomobile bini yorsun! O daima bu sözlere şu cevabı vermiştir: — O benim değil, şofi parası. Bu dünyada kimse kim senin hakkını yiyemez, Onun için, “bir otomobil kazasında can verecektir,, de- diler. Zaten cenazesinin otomobil le kalkması vasiyetnamesinde ündeiçmiş. Rivayetler muh- telif.. Annesenin kendisini bir otomobil içinde (o vaz'ı hamal ettiği söylenir, vaktile şoför olduğu iddia olunur, her ne de olsa otomobil merakı onda bir manidir. Cleptomani, Automa- ni gibi bir şey. ziyaretini anlattı. o Reşit Bey müstehziyane güldü: — Atıf Cemşit Bey davaya benim ismimi karıştırımıyacağı nr vadetti. Bunlara ne oluyor? işi Atıf Cemşit Beyle ve Neri man Hanımla görüşüp hallede cek!,, dersin, — Peki, efendim. Ahmet Nebil çıkıyordu. Su Mukbil Nedim göğüse geldi. — O! Siz misiniz, genç şa- ir? Gelin bakalım, şaislikle bu işi halledebilir misiniz? Mukbil Nedim, paltosunun düğmelerini çözerek Reşit Be- ye elini uzattı: 2 Mamma İlanlari A caman arebada ne yapacaktır | Bugün akşam WiLrniLM UHIELE tarafıdan vicu.e ge Yarm akşam ASRİ ALBEKT PKEJgEAN Mükemmel oyunu ve taganni ettiği balk şarkılarile herkesi müteessir ediyor: rumuşUr. Sinemada Aşkın müthiş ve mubteriş sergüzeştlere karıştığı pek hissi ve gayet müessir ADALET KURŞUNLARI muhteşem filmin iraesi münasebetle BÜYÜK GALA Mümessilleri: Warner Baxter ve Margaret Liyingstone temaşakiranı büyük bir zevkle takip ettirmektedir. Perde aralarmda Zengin VARYETE Numeroları Bu akşam Elhamra Sinemasında Gel boşanalım (DELPHİNE) Franaızça sözlü ve şarkılı muazzam vedvil CLARA TAMBOUR, ALİCE COCEA ve HENRY ti CLARA TAMBOUR arafın “İNCİ KOLYE” Pi; GARAT dan azça sözlü 2 kahkahalı komedi. Paramount filmidir Hiliiahmer Merkezi Üruumisinder: “Hilâl” Matbaası tarafmdan “Hilâl” ismile çıkarılan sene- lik takvimin Hilâliahmer Cemiyetile hiç bir münasebeti olma- dığı ve Cemiyet tarafından (Hilâliahmer) işaretli ve resimli bir takvim çıkarıldığı iltibasa mahal kalmamak üzere ilân olu- nur, (4412) senet Belediyesi saat 21,30 da Kalbin Sesi ei A. Bis- ŞehirTiyattosu Terci eden : Mükerrem Ala Zabıtan gecesi. Yarın akşam: KATİL, Altı yaşmdan aşağı olan çel cuklar tiyatroya kabul edile- mezler, e FRANSIZ TİYATROSUNDA RAŞİT RİZA VE ARKADAŞLARI 17-1 inci Kânun perşembe Afacan komedi 4 perde, Nakleden; Mah mut Yesari B, 18 - linci Kânun “cuma #matine Aktör Kin piyes 4 perde 1 table, Tercüme eden: Mahmut Yesari B. 18 - 1 inci Kânun cuma akşam: Nur Baba, vodvil 4 perde Nakle- den: İbnirrefik Ahmet Nuri. —— Üsküdar Hâle Sinemasmda Ceph.de bir Casusluk — Şimdi haber verdiler. Geç Ne geçmiş, tadım? — üs de, de bu adar YARİ elemeli Dr.IHSAN SAMİ GONOKOK AŞISI Belsoğükluğu ve ihtilitlarına karşı pek tesirli ve taze ağıdır. Divanyolu Sultan Mahmıt tür besi, No. 189 ( MAMA > Dr. Hakkı Şinasi Çe en sıhhf gıdası Doktor Hafız Cemal Dahiliye hastalıkları mütehassıs Cumadan maada hergün ö:- leden sonra saat (2,30 dan 5x) kadar İstanbulda Divanyolun- da 118 numaralı hususi dali&- sinde dahili hastalıkları mu-- yene ve tedavi eder. Telefo: İstanbul 22398. Sıra numaa- sını beklememek isteyenle, kabineye müracaatla veya te- lefonla randevu almalıdırlar. varsa kocası idare etmeli. Hem karıların burnu büyümez, hem de böyle başka herifleri ösıkdaş ları yüzünden aile parası çar. çur olmaz. Öyle değil mi al lah aşkına? R , bir tebessümle tee Mukbil Nedim bunu kâfi görerek, derdini dök meğe devam etti: — Şimdi ne yapinalı? Ni- hat İlhami hapse girecek. A- ma, bundan © bana ne fayda? Şu paraları, elmasları kurtara- maz mıyız? O Muhteşem Ha- telöşma karşı, kaytsızca başi — Vallahi ben de bu kanun işlerini iyi bilmiyorum, o dok- tor. Fuat Sami Beyin reyini alsanız, daha iyi olur, zannede