15 Aralık 1931 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

Siyeii Tej Birinci Millet Meclisi Yazanı Edirne Meb'usu M. Şeref Meb'uslar; vekiller nezdinde muamele takip edemez! Heyeti Vekile Reisi Fevzi Paşa bu karardan pek ziyade memnun olmuştu.. “Müdafani hukuk gurupu” taazzuv ediyor, gürbüzlüyor he le mü i bir nizam altı. na, inzibat altına alıyordu. Sonra. Mecliste bir dert © vardı. Meclisin iktısat günlerinde ve killer heyeti mecliste, meclis- te müzakere olmadığı günlerde hemen bütün meb'uslar vekil- lerin, hükümet dairelerinin ya- | nında idi. Bu bal iki türlü çalışmayı durduruyordu. Bir vekilin ya- nında her dakika beş on meb'- us bulumurdu.. Bunun (sebebi de, intihap dairelerinden gelen, gönderilen resmi, hususi işleri (o takip et- mek idi. Bu takip, bazı meb'- usları artık kapuçuhadarlığına kadar indirmişti. Bu iş çok nazarı dikkati ca Dip idi. İdare heyetinde bunu bir gün görüşmüş, çare aramış tık. Yine bir gün (Ferit Bey (Istanbul — şimdi Londra 86- firi) bir vekâlette tesadüf et- tiği çok çirkin bir müracaat hâ disesinden, meb'usluğa yakı- şan vekar ve temkine muhalif bir hareketten bahsetti. Ara- mızda görüştük. Yine bir gün Dahiliye müs | teşarı kadim yaru sıddikim | olan Refet Bey ile (Bursa meb usu, — Şimdi Büyük © Millet| Meclisi reis vekili) bu hallerin çok fena tesirleri üzerine has- | bihalde bulunduk. İdare heyetinde buna bir ça re bulduk. İdareden her vekö- letle temas edecek birer arka- daş ayırdık. Bir gün tahsis et tik. Rüfekadan herkes intihap | dairesine ait, ne iş varsa idare ye bildirecek ve derhal cevabı- nı zlacaktı. Bu suretle © vekiller biraz serbest kaldı, devair işgalden kurtuldu, işler yürüdü. Vekil. ler heyeti reisi Fevzi Paşa çok memnun ve müteşekkir kaldı- lar. Çünkü bu dert idi. Mecliste bir gün bir feve- ran olmuştu. İstanbuldan cel- bedileriş-olan birkaç © memur için kiyametler kopuyordu. Mözlis bu noktada çok has sasiyet gösteriyordu. Memle- ketin fikir ve kalp sahibi evlâ dına ne kadar ihtiyacı © vardı. Hele orduda zabit kadroları o kadar az, o kadar (o boş idi ki garp cephesi kumandanlığı çok sıkıntı çekiyordu. Erkânı har- biye ise bunu için, | milli müdafaa vekâletini hare- kete getirmişti. Milli müdafaa vekâleti, er- kânı harbiye istihbaratı bu işi çok iyi tanzim eylemişti. İstanbulda, mütareke zama | nında, harbi umumide ne yap- | tığını araştırır, İstanbul teşki- lâtımızdan malümat alır ve o- Dun şahsi, mesleki, vatani ahlâ kını süzgeçten geçirmedikçe or duya almazdı. Ümeradan (o ziyade küçük rütpeli zabite ihtiyaç vardı. Bu evlâtlar temiz, çok i hiz. metlere muvaffak oldular. Bu- nu görmekle bahtiyarız. Lâkin ötede bir geyretkeşlik başla- miştı. Diğer devaire sokulan, bazen i İri... Hep böyle idi. nakle başladılar. Her gün bi- >Iktısadi Kronik I—Garpte devlet Garpte İktisat tezatlarından bazıla- rı o kadar açık ki, haykırıyor. lar. Meselâ müstahsiller yük- sek fiat, müstehlikler alçak fi- öt istiyorlar. Ameleler yüksek Gcret, patronlar alçak ücret is- ©yorlar, köylü yüksek ziraat fiatı, şehirli alçak ziraat fiati raz daha memur artıyor, her gün biraz daha dairelerin kad- rosu kabarıyor ve masarif şişi- yordu. Çok defa milli mücade lenin başından beri bin bir yokluk içinde hemen bir kuru ekmekle yaşıyarak çalışan kıy metli ve şerefli memurlarımız vardı. Bu Babsâli akını başla” dığı vakit gelenler | Kuvvayı milliye memurlarını istirkaba kalktılar, onları. küçük gör.| meğe, kıymetsiz, cahil, iş bil- mez, meziyetsiz. addetmeğe ka dar cür'eti arttırdılar. Bir ha- | le geldi ki, dairenin başma ge çen bu Babsâlici beyler Kuv- a milliyeci Oo memurda bir | düşman siması görür gibi onu | del hakaretle gördü. Bu ruhlarda | ek isin ileri sörüleceğini / sannet fena tesir yapıyordu. O zaman Ankara hükümet konağının, vwilâyetin içinde ei Dahiliye, Adliye, İktısat, Şer iye, Maliye, Ni Vekile le Ankara valiliği, Ankara ku- mandanlığı, Posta müdüriyeti, mahkemeler hepsi o binanın i- çinde idi. Meselâ Dahiliye müsteşarı- nın gaz sandıklarından yapıl mış masasının kâğıttan bir hokkası vardı. Yanında da dahiliye müdür leri... Vekilin odasına ik bölmelerde kalemi dirlerin mümeyyiz ve kâtiple- Her keste milli davaya karşı bir iman var I dı. Mukaddes ateş yürekleri tu tuşturmuştu. Hiç kimse birşey olmak, birşey kazanmak, me- mur namile bir mevki bulmak istemiyordu. Her kes mutlaka mutlaka milli davanın muvaf- fak olmasını düşünüyor, vazi- fe alan arkadaşlar için bu bü- ü irişilecek sevgili, aziz. şey!. Bir şey ki onun için istirahatini, uykusu- nu,nefsinin bütün istediklerini ve nihayet hayatını feda et-| mekte bir an için kimse tered. | düt etmiyordu. Türk davası muvaffak ola. | caktı! Dairelere düşmeğe başlı- yan Babıaliciler bir kapı yol- daşlığı gayretile el altımdan, İs tanbuldaki yaran ve akrabası» nı kayırmağa başladıkları va- kit işlerin içinde manevra dön meğe başladı. O güne kadar bir işe bir memurun tayininde hiç sıkıntı çekilmezdi. Çünkü Kuv vayı milliyeci (memurlarımız hangi vazifeyi almışsa onda sa daketle çalışıyordu. Büyük Millet Meclisi! Bü yük Mustafa Kemalin cihat ve içtihat arkadaşlarının toplan dığı bu yüksek ve kudretli var ık şu gelen memurların ilk gö züne batan şey olmuştu. İstanbulun eski ince ve ber- bat hafiye ruhile alttan alta Merlisi âli için dedi kodular u yandırmağa başladılar. Büyük Baş vekil, türkün şe refli çocuğu İsmet Paşa Hağz- etlerinin geçende bir münase belte dedikleri gibi (düşmanın topu; bombası, tangı, tayyare si bizi korkutamaz.. Bunların hepsinekarşı birer müdafaa silâ bı bulunabilir, Lâkin asıl korku | di şey bu asrm en kuv cambazlık ediyor mayekâr davranıldı mı, diğer i | bür zümre zarar görüyor. Her iki tarafı müsavi himaye ot- mek, hiç bir tarafı himaye et- memek oluyor. Himayenin tesi ri sıfıra düşüyor. Zıt menfaatleri bir az daha yakından görelim. Onların ara sında eri bir tasnif yapalım: 1 — Karşılıklı öyle menfaat ler varki, birinin kazanması ötekinin (tamamen mahvolma smı) mucip oluyor.. Bazı bü- devnirin hepsi, Hindistanda İ iz hakiminin şahsına karşı yapılan js ik sanayi ri tamamen mahvolu- İranda Kolera var Hastalık yeniden Bas- rayı tehdit ediyor LONDRA, 14 A.A. — Basra'dan bildirildiğine göre © cenubi İran'da, Irak'ın karşısında ve Şettuliran'ın. obür tarafındaki petrol mıntakasında kolera büküm sürmektedir. Bu illet | bir aydanberi Basra vilâyeti dahilin | de kâmilen mündefi olmuşsa da yi- | ne gayet büyük ihtiyat tedbirleri a lanmuştar. İngilterenin Son tezi Tamirat meselesi artık halledilmeli PARIS, 14 A.A. — Echo de Pa- ris gazetesinin Londra muhabiri İn- giliz kabinesinin tezi şu olacağı fik- 2 — Yalnız Almanya'nm — tediye kabiliyeti nazarı itibare almmalıdır. | İ Echo de Paris, Fransa'dan tamirat bedellerinden tamamen vazgeçmesi» in i ihtimalini nazarı arak, bu tezin Almanya'ya | sait bir tesviye sureti bahşet Bir suikast İki Hintli kadın bir İngi- liz hâkimini öldürdüler NEW - DELHİ, M4 A.A. — Bem gale'ye yakın Tipgucra'da mıntaka bakimi olan M. Charles Stevens, bu | sabah Bengnleli iki kadın tarafından | steş egilerek öldürülmüştür. Kadın- lar tevkif olunmuşlardır. YENİ DELHİ, 14 A.A. — İngi. | sui kastın mahiyetinin siyasi olduğu | istan ted- hiş mücadelesinde kadınların katil vazifesini derşhte etmeleri ilk defa | olarak vaka bulmaktadır. dan borda işinde olduğu gibi yalnız erkeklere şerik olmak su- retile hareket edivorlardı. Vatandaşın Kalesi | Tasarruftur vetli ve kahir silâhı olan propa gandadır. İşte ona karşı millet ler âcizdir. Çünkü hudutlarını zı kapayamazsınız.. İğne deli- ğinden girer.. Fikirleri zehir ler. Hakikaten bu beyler Babı- aliden gelince Kuvvayı milliye ye intibak edecek iken, Anka- ranm binbir mahrumiyet içinde çırpman hayatı onları çok sık- tı. imansızlar, Ankarayı da İs- tanbul'a çevirmek istediler. Bu rada padişah yoktu. Onlar da- ima iğ yağacak ihsanlara Ankara da B Baal yoktu onlar Babsali nin dalkavuk ruh ve zihnile e- tek öperek ikbal bulmağa alış- maş adamlardı, Ankarada bu mel'un an'aneyi (o uyandırmak isteyorlardı. Burların yerleştiği bir daire derhal yüzü burüşur, meb'usun suale şayet, orada bu hunan Kuvvayı © milliyeci bir memursa hemen koşarak alıştı ğı millici terbiye sevkile cevap verirse,. öteden bu - Babıâlici Beyefendi hiddet eder.. Homur danır. Meb'us çıktıktan son- — Şunlara yüz vermeyiniz. Devletin işi onlara o mi aittir şeye akılları erse ba ri... Siz de bunlara bir kıymet veriyorsunuz! » Küstah sözlerini söylerler. (Devamı yor. 2 — Öyle menfaatler var ki, birinin tamam kazanmasını, ö- | tekinin (mahdut kazanmasını) icap etetiriyor. Köylü mahsulü | nü bahalı satarsa, şehirli kay- beder, Kaybeder, fakat atine tesir ederse, diğer bir ta- rafın zararma tesir eder. Faiz yüksekse, para veren sermaye- dar kazanır, para alan kârdan is Kudüs Kongresinde —ammı Hintli bir murahhasla şiddetli bir münakaşa oldu LONDRA, 14 A.A. — Kudüs'ten bildirildiğine göre Hindistan Yuvar- lak masa konferansı Müslüman aza- sından Sahaukatali ile © Müslüman kongresi azasmdan Riyaz Bey elsulh arasında çık bir münakaşa © esna- sında Riyaz Bey bu meclis azas bilhassa Şark © memleketler: di mandalar sistemini ve müstemlekit siyasetini protesto etmek niyetinde bulunduğunu beyan etmiştir. Mu- maileyh, Abdülhadi ile birlikte İngil i Yahudilerin bugünkü vaziyet lerinden mes'ul telâkki etmekte oldu ğunu ilâve eylemiştir. Tarziye kâfi | Görülmüyor Valiye gönderilen mek-| A tupta ne deniyor? Kıbrıs baş piskoposunun Kıb | rısta çıkan hâdiselerden dola- yı valiye bir tarziye mektubu gönderdiğini yazmıştık. İngi- liz gazeteleri tarafından kâfi bir terziye telâkki edilmeyen bu mektupta baş piskopos di- yor ki: Asaletmaap. Belki de bu birkaç bunlardan çıkan neticenin fe— kalâdeliği - hatırlanacak olur- sa mazur göreceksiniz. Bu mektupla söylemek istediğimiz esas şey, vali konağının yanma sı ve diğer hâdiselerden duydu ğumuz teessürdür. Biz evvelce Kıbris Rum ahal e hitabe: vaki olan beyanatımızda gayelerimize vâsıl olmak için takip edilecek yolu gösterdik. Bunları tekrar etmeği lüzum- suz görüyoruz. Fakat ulüyvücenabınıza sığı narak geçmiş hâdiseleri, harici | 7 ibarile değil, ha- “ | me etmenizi istirham eylerim. Milli gayelerinin tatmin edil- memesi yüzünden husule gelen memnuniyetsizliğin bir tezahü rü olan bu harekât hürmet his sile mütehassis olduğumuz şah sınızı istihdaf etmiyor.,, Baş piskepos bundan sonra validen, “davalarının, İngiliz hükümetine bildirilmesini rica etmekte ve geçmiş zamanlarda | İngilizler arasında Byron ve Gladstone gibi İngiliz dostları | bulunduğunu © hatırlatmakta. dır. M. Churchill Bir kaza geçirdi Bir otomobil Nevyorkia kendisine çarptı NEVYORK, 14 A.A. — Cemahi- 4 ri Müttahidede konferanslar vermek | ed. üzere buraya gelmiş olan M. Wine ye bir meb'us arkadaş girince | ton Churchill, dün akşam bir otomo- bil tarafından yere düşü KANUNUEVYVEL HARiCİ HABERLER | Japonyada Buhran Kabinelerin istifasında mali sebepler de var LONDRA, I4 A.A — Londra ya'da tevlit ği ciddi alâkayı ak- settirmekte ve Japon kabinesin ka- rarının hayret uyandırmış olduğumu müşahede eylemektedir. Financial Neuws gazetesi, Man- bukararaeaik çuri ihtilifenm yanında “lan sebeplerden birinin de para kıy imetinin yükselmesi olduğunu, çün- kü Şanghai piyasasındaki spekülas- yon muamelesinin kâğıt yene muka- bil gümüş alır satımı mahiyetini al- dığını yazıyor ve Japonya'nın bu kararının beynelmilel tehlikeli akis- leri olacaktır, Zira bu karar maketi iş- fikrara karşı hiç şüphesiz bir emni- yetsizlik dalgasının vücut bulmasına verecektir. Times gazetesi, Wakatsuki kabi sesinin sukutunun siyasi olmaktan ziyade iktisadi ve mali sebeplerden | Beri geldiğini yezıyor ve diyor kiz miyarınm Japonya tarafından ne kadar mühim olursa olsun i kabinenin M M. İnouyenin iktısa- & siyasetini takip etmesi 'mümkün ve hatlâ muhtemeldir. Harici siya- sette bilhassa Çin'e karşı bazı deği- şiklikler olacağını düşünmeğe mahal yoktur. Maamafih, Cemiyeti Akvam” m efkârima yakından vakıf bulunan M. Yoskizawa hariciye nezaretinin başma geçerse belki bâzı dakik ince- biler olabilir fakat don buhran esna sında çok bariz olarak görülen mil- i ittihat ayrıliğında hiç bir inkıta vu ku bulamaz. Daily Express gazetesi diyor ki: altm miyarının Japonyn tarafından da terki bu sarı altınm gitgide kıy- #metini kaybetmekte olduğunu göste- riyor, Bu gazete yazdıklarına — nihayet verirken bir imperatorluk parasınm ihdasını tavsiye ediyor. Japonya'nın altın miyarını terkettiği Nevyork'ta haber almır alınmaz, borsada 49,50 dolar olarak tescil edilmekte olan 100 yen kıymeti hemen yuvarlanmış ve 42,50 dolara düşmüştür. Japon oltimatomu TOKYO, 14 AA. — Japon aske- ri makamatı, Chang - Such - Liang ile Chinchow hükümetinin sulutunu mutlak telâkki ettiklerinden - derpiş çilem sebeplerin aksi çıkması şarti- - verilmesi düşünülen | oltimato- Borçlar ve Amerika LONDRA, IM A.A. — Borçlar meselesi ile, ington kongresi- nin Amerikan setine karşı iti haz etmiş olduğu > hareket İngi- liz matbuatının meşgalelerinin başın- da gelmektedir. Bugün, gazeteler kongrenin bu siyasete karşı obstrük- siyon yapacağından bahsetmektedir. imes gazetesi, bugünkü muhitin bir takim meraretlerle fazla mahmil İ olduğunu ve binnenaleyh daha bir iü İngiltere'nin borç esviyesi şeraitinin yeniden imkânma dair M, Mellon'un Mursaileyh, hastaneye yerme tmiliilili ke tr. Sağ omuzu munda bazı sıyrıklar bâsel Zi e lunan M. Churehill'in bir gecelik bir. istirahatten sonra hastaneyi terke debileceği doktor tarafından beyan edil İmiştir. sürme 1 IM A.A. — Kaza s- rasmda hazır bulunan polis mer ve, M. Çurehil'in kendisini devir şoförü her türlü ittihamdan tuttuğun ve acele işi, Mini renderı yetigimk çiz event be bilâfında olarak — caddenin eray keke yem bulunduğunu Söyleliğini beyan et. miştir, M. Churcbill, yeniden muayene o- Yunmuştur. Hiçbir ihtlât tehlikesi me garp devleti beyin vahim bir tereddüt içinde bocalıyor. Bu tezetler eskiden yok mu idi? Vardı. Fakat buhran onları büs bütün hâd şekle koydu. Buh- Tandan sonra garp devleti kor- kunç derecede güç vaziyete düştü. Garp devleti ne yapsın. Garp devleti için iki-yol var, Ya bü- tün bu zıt menfaatlerden bir kısmını ele alır, radikalce hima ye eder ve bu surette diğer'men faatleri bile bile zarara uğratır. Yahut devlet, bütün bu zıt menfaatlerin arasında canbaz kaybe enatsızlığa ve alelümum. karşı mevcut olan bati akidelere hamletmektedir. Times gazetesi di. kün olmadığını nazarı dikkate alma- göstermektedir. makta olduğunu diğerlerine zarar " ettirmek ye- lu bir tarafta, bütün Sl lerin ayrı ayrı en az zarar gör- İri melerini temin yolu diğer taraf ta, Lâkin mesele burada bitmi- yor. Böyle sade şekilde kalmı- yor. Bir mülâhaza daha var. Karşımızda, menfaatler diye ad koyduğumuz iktısat sahala- rı sabit şeyler değildir. Onlar mütemadiyen (değişmektedir. Onların biribirine (karşı tezat | diyor. nisbetleri, duran değil değişen şeylerdir. Meselâ şehir nüfusla rı ve köy nüfusları. ayrı ayrı ütemadiyen Ankarada madalya tevzi merasimi Yerli malların sürümü geçen se- neye nazaran yüzde 40 arttı ANKARA 14, (Telefonla) Bu gün Am kara Ticaret İktisat ve Tasarraf o Cemiyetinin tertip etmiş olduğu madalya ve diploma tevzii merasimi icra 0 lundu, Merasimde Meclis Reisi Kâzım Paşa da hazır bulunmuş” tur. Kâzım Paşa Odada rastgeldiği tacirlerle ve Oda erkânile tanışmış ve görüşmüştür. Kâzım Paşa günün en mühim hareketi olan milli iktisat ve tasarruf mevzularile yerli ma'larının istihsal ve sürüm vaziyetleri üzerinde hasbuhallerde bulunmuş, bazı su- aller sorarak cevaplar almıştır. Kendisine verilen izahatta yerli i.| mizin lela) daha ıslaha mühtaç bulunduğu, küçük ve basit tezgâhların mo- dertize edilmesi lüzumu ifade ve işaret olunmuştur. Bir katil Kastamonide idam edildi KASTAMONI, 14 (A.A.) — Üç sene evvel boyacı İhsan E- fendiyi 27 yerinden yaralayıp boğazından kesen Hüseyin hak- kındaki idam hükmü bu sabah Nasrullah köprüsü başında infaz edilmiştir. Büyük Millet Meclisi müzakeratı ANKARA, 14 (A.A.) — B. M. Meclisi bugün reis vekili Re- fet Beyin riyasetinde toplanmıştır. Meclis, - Evkaf müdürlüğü 1927 hesabı kat'isi hakkındaki mutabakat beyannamesi ve Diva- nı Muhasebat encümeni mazbatasını müzkere ederek kabul et- miştir, Müteakıben Balya - Karaydın şirketi namına idhal edile cek gazolinin gümrük resminden ve muamele vergisinden muü- afiyetine dair kanunun ikinci müzakeresi yapılarak kabu! edil- mişt”*, Meclis perşembe günü toplanacaktır, İspanyol kabinesinin son şekli MADRİT, 14 (A.A.) — Yeni kabine şu tarzda teşekkül et- miştir: Başvekil ve Harbiye nazırı Amiral Azana, Hariciye nazi- rı M. Lerroux, Mesai nazırı M. Largo Caballero, Maarif nazırı M. Fernando de Los Rios, Nafia nazırı M. İndaleccio Prieto, Sanayi ve Ticaret nazırı M. Marcelino Domingo, Adliye'nazırı M. Albornoz, Bahriye nazırı M. Girol, Dahiliye nazırı M. Cesa- res Ouiroga, Maliye nazırı M. Carners, Münakalât nazırı M. Martinez Barrios Suriye ve Irak hudutlarının tahdidi ADANA, 14 (A.A.) — Irak, Suriye hudutlarını tahdit için -| Cemiyeti Akvamca intihap olunan tahdidi hudut komisyonu ay başında işe başlayacaktır. İsviçre hükümeti de ithalâtı tahdit etti BERNE, 14 (A.A.) — Federasyon meclisinin Meb'usan Mec- lisine tevdi ettiği bir kararnamede Federal meclisine ticaret eş- yası idhalâtıni 31-12-932 tarihine kadar tahdit etmesi, idhalât i şartları tesbit eylemesi ve & i hakkındaki serbestiyi tahdit eden hükümetlerle kısa va- | deli itilâflar akdetmesi için salâhiyet verilmiştir. Bir ceneral tevkifhanede kendisini astı * PEŞTE, 14 (A.A.) — Geçenlerde meydana çıkarılan suikast teşkilâtı ile alâkadar olmak üzere tevkif edilmiş olan sabik Jaw- darma Müfettişi Jeneral Chill dün sabah aptesthanede kendi bir havlu ile su borusuna asmak suretile intihar etmiştir. Tı kat yapılmaktadır. ag Suriye ermenileride gidiyorlar ADANA, 14 A.A, — Beyruttar bildirildiğine göre, 352 ermeni, Bey irine | ruttan Hidiviye vapıru ile hareket “| etmişlerdir. Halepten de 10,700 kişi Ermenis tana gidecektir. Markiz uykuda a Bir banka müdürü tevkif edildi si MAA. — Kredit Am stalt bankasmın sabık müdürü oluş bileli iflâs cürmünden & dolayı zan altında bulunan M. Ehrenfest Avus- turya hükümetinin talebi üzerine Lizbon da tevkif edilmiştir. Amerikada işsizler VAŞİNGTON, A.A, — NAPOLİ, 14 (A A.) — takım meçhul şahıslar , Siki Şenebilere | Carignani Maria'nın pencerele | olacaktır. rini açık bırakarak uyumakta en olduğu yatak odasına girerek | caktır. 1 milyon mücey ““Madritte taksi yok , MADRIT, 4 A.A. — Taksi sa tarifeler hasabile Gandhi'nin seyahati ROMA, 14 (A.A) — lecek ve herkesin en az zarar görmesi gaye ittihaz olunacak sa, her lâhza değişmek icap &- mmiyabihtr. i ğer garp devletinin âhenk Tet garp devletinin müşkü- | ten ibaret ruhu, büyüten bir & lâtı buiki pınardan geliyor. | dese İktısat sahalarının her lâhza değişmesi ve bütün bu değişen iktsat sahaları arasnda ne 0- | yor ki, dünya buhranı bir niva.