29 Kasım 1931 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 3

MİLLİYET PAZAR 2 TEŞRİNİ ISANI Sinemacılar Ankaraya heyet gönderiyorlar Ekonomi İngiliz tarifesi karşı- sında ihracat eşyamız Yeni tarife bir çok ihracat eşya- mızdan a'ınan rüsumu artırdı İngiliz hükümetinin bazı mamul Eşyanın resminin tezyidi hakkında parlâmentoya teklif ettiği kanunun kabul edildiğini yazmıştık. Yeni kanun birçok cephelerden bizi alâkadar etmekte ve birçok ih- raç eşyamız için bir tehlike teşkil et- mektedir, Kanun mucibince neşre- dilecek listelere dahil olan eşyadan yüzde 50 munzam resim alacaktır. İngiltere bu tedbiri, (dört yüz milyon İsterlini bulan ticaret raüva- zenesi açığını kapatmak için ittihaz etmiştir. r. İlk neşredilen — Üstede 23 halama eşya vardır. Bu listede bizi m- Hikadar eden madde yünden mamül halılardır. Diğer taraftan alınan ha- berler göre, İngiliz hükümeti kuru meyve idialât resmini de arttırmağı tasavvur etmektedir. Hattâ parlâ- mentoda zirai menafi temsil eden bir grup Başvekile müracaatla hubu- bat, sebze ve meyve resmini arttır. mak suretile milli mahsulâtı ziraiye- nin himayesini talep etmişlerdir. İngiltere hülümetinin kuru mey- veler hakkındaki tasavvuru Yunanis tanım alâkadar mehafilinde böyük bir endise tevlit etmiştir. İngilterenin kuru meyve idhelât resmini arttırması bu memlekete İu- ru meyve ihracatmıza pek ziyade tesir edeceği aşikârdır. Bir haftalık ihracat Son bir hafta zarfında muhtelif mıntakalardan şu miktar ihracat ya- pılmıştır; İstanbuldan: 1216 çuval buğday, 27500 çuval arpa, 1318 çuval fındık, 14 sandık afyon, 80 balya pamuk ve 189 balya tiftik. Samsundan: 177716 kilo tütün 2037 sandık yumurta ihraç #ir. Tütün stoku 6632000 kilodur. Antalya'dan: 162 metre mikâbı kereste ihraç edilmiştir. Aynen mübadele İdbalâtın tahdidi neticesinde hâ- dis olan son vaziyet üzerine bazı eş bas ve müssseseler tahdide tabi tutu lan veya men'olunan eşyayı memle. kete sokabilmek için rmuhtelif çare- lere baş vurmaktadırlar. Bir komisyoncunun ihracat Ofi- sine yaptığı bir müracaatta ihraç eş- alarak idbalât yap- mak esası üzerine bir teklifte duğumu yazmıştık. Aynı. şekilde dün İhracat Ofisine şehrimizde idhalât işlerile meşgul 6- İlan bir İtalyan şirketi de müracaatta Maarifte bulunmuştur. İtalyan şirketi müba- deli ayniye esasına müstenit mua- melelerin kontenjan listeye tabi olup ölen bu tek- lifler memleket menafii noktai naza- rından hiç te müsait görülmemekie- dir. İran da Fransız frangını esas aldı Selen alim pena, İren hü kümeti sikma etmiş ve 100 Arnagi 73 aran addetmiştir. Yunanistanda fenni buğday ziraatı ATİNA, 28 A.A, — Hükümet, bu seneden itibaren Makidonya, Ti gelya, Alya ve, Bemayalda Fenni buğday ziraati yaptırmağa karcr ver miştir. Hatlâp neticeler elde edildik çe bu sistem, diğer ziraat mmtakala rına da teşmil olunacaktır. Bu bu susta sarfolunecak bütün e meeniyi M. Venizelor idare edecektir. İstatiztiklerin vermekte oldukları malümata nazaran bu usul sayesinde buğday mahsulü şimdiki miktar ili misline baliğ olacaktır. Buğday ve kredi itaaı meselesine gelince hü- kümet, yeni bir takım teklifler kar. sısında kalmış olmakla beraber, ân zar vaziyetinde kalmağı tercih ey. lemektedir. e Kambiyo Borsası Şiing © BAN0 Pereta 58851 | 7 Altın Mecidiye İ Banknot Esham ve Tahvilâtın nevi İstilri 8,00 İkrimiyeli Demiryolları 000 Mekteplerde Konferans .——— Çocuklar da konferens verecekler Maarif Vekâleti başmüfetti şi ve terbiyeyi bedeniyeci Se- lim Sırrı B. şimdiye kadar ver diği konferanslara dair bir e ser hazırlamağa başlamıştır. Bu eserde konferans ve kon feranaçılık izah edilmektedir. Gelecek seneden — itibaren maarif vekâleti o bilhassa lise ve orta mekteplerde çocukların söz söylemek kabiliyet ve ter- biyesine itinaedecek vebuhusus ta bir proğram tatbikine lanacaktır. Her hafta bir mual lim tarafından konferans veri» leceği gibi talebe de hazırlana- rak muhtelif mevzularda kon- feranslar verecektir, Bu işin tat kik ve tatbikatına Selim Sırrı Bey nezaret — edecektir. Dün kendisile görüştüğümüz Selim Sırrı B. bir muharririmize de- miştir “ — Yirmi beş senedir mem- leketin muhtelif yerlerinde kon feranslar verdim. Şimdi de hâ- lâ bu işle meşgulüm. Şimdiye kadar verdiğim konferansların adedi 2145 e baliğ © olmuştur. Bunun 45 ini son zamanlarda radyoda söyledim. Sonposta gazetesi Selim Ser rı B. şimdiye kadar 880 konfe- Fans vermiş yani (asri ninni söylüyor, diye yazmış.. O ga- zeteyi görmedim, Adedi de ya- tıldığı gibi değil, 4ö kadardır, Başka memleketler- de konferansa çocukların söz- söyleme terbiyesine çok itina ederler, Çocuğu müsamereler vererek sahneye çıkarmak ve- ya umumi bir yerde söz söylet mek onu aktör yapmak için de i, serbest, doğru ve düzgün söz söyletmeğe alıştırmak için- dir.,, Muallimlerin Atina seyahati 29 könunuevvelde ilk mek- tep muallimlerinden 100 kişi. lik bir kafile bir hafta kalmak üzöre Atinaya hareket edecek- tir. Bu hususta müsaade alın mak üzere maarif | vekâletine müracaat edilmişti, Maarif vekâleti ahiren gön- derdiği bir cevapta bu seyaba- tin şimdilik tehirini bildirmiş. tir. Sınıf kütüphaneleri İlk nelerde tesis edile- ğü mekteplere bugün bir pri gönderecek- tir. Tamime merbut olarak kü tüphaneler için şimdilik, yeni harflerle basılmış O 250 kadar gocuk kitabı tavsiye edilmek. Meki ları tedari- ke başlayacaklar.” Vilâyette Muhacır Bonoları Yakında da gelerek tevziat yapılacak Mübadillerin istihkaları faz- Jasına mukabil verilecek olan bonolaı tanzim edilen maz batalar üzerinde merkez komis oynu çalışmaktadır. Komisyon bonoları tanzim ile meşgul olmaktadır. Birinci tertip bonolar yakında gelerek tevziata başlanacaktır. Vilâyet bahçesi Vilâyet dairesinin arkasın- daki bahçe bu sene kısmen tan zim edilmişti. Büyük bir havu- zu olan bu bahçede yazın öğle zamanları memurların istira- hatleri için kanapeler de kona- caktır. Bahçenin ilkbaharda iyi bir şekilde olması için şimdi- den tanzimine başlanmıştır . Bahçenin tanzimine vilâyet daire müdürü bakmaktadır. Maaş hazırlığı Maaş hazırlıklarma devam edilmektedir. Eytam, © eramil mütekaidin maaşların munta zam şekilde verilmesi için icap eden tedbirler Ge ine sit mal müdürlükleri ne tamim edilmiştir. Musiki teavün cemi- yetinin davası Yeni Türk musiki taavün cemiyetinin, Âzasına esnaf mu- amelesi yapılarak esnaf teşkilâ tna kaydedilmek mecburiyeti konduğundan ve bu cemiyetin varidatını azalttığı (o iddiasile mezkür cemiyetin vilâyet aley- hine 30 bin liralık dava açtığı yazılmıştı. Dün bu hususta bir muhar- ririmiz vilâyette tahkikatta bu hunmuştur. Mubarririmize şa izahat verilmiştir: —“Bar, gözino gibi yerlerde icrayi san'at edenler her esnaf gibi mesleki cemiyet! dolunurlar. Bu hususta vi çe ittihaz olunan karar Dahili- ye Vekületince tasvip edilmiş- tir, Vilâyetin, yazıldığı gibi böy le bir davadan malâmatı yok» tur, Esasen dava mevzuu bahis olamaz. Çünkü idari kararları ancak Şurayı devlet feshebilir. Başvekilin Geçirdiği kaza Tahkikat evrakı ikinci müstantikliğe verildi Başvekil İsmet Paşa Haz- retlerinin geçirdikleri kazaya sit tahkikat dün ikmal edilmiş ve evrak müddeiumumilikten ikinci müstantikliğe tevdi edil miştir. 1,5 milyon Kâğıt para — — Devlet bankasının bu paraları da Ankaraya gönderilecek Evvelki gün şehrimize gelen Ma- müamelâti naktiye u- Sırrı Bey dün akşam Ankaraya avdet etmiştir Surrı Bey şehrimizde Devlet Ban- kasına devrolunan paralar meselesi. le meşgul olmuştur. nız malümata nazaran, Os- manlı bankasmdan Düyunu umumi- ye binasına nakledilmiş olan Devlet Bankasma sit 1,5 milyon liralık ev- rakı nakdiyenin Ankara'ya nakline buzün başlanacaktır. Paraların va gon, vagon gitmesi melhuz olduğu gibi, hususi bir katarla gönderilmesi de ihtimal dahilindedir. Amerika'dan mübayaa edilen üç milyon küsur dolarlık altın külçeler de bugünlerde Ankaraya gönderile. cektir. Fransız sefiri Mezunen memleketinde bu- lunan Fransız sefareti müste- şarı M. Barbier ay başında İs. tanbula dönecektir. Sefir Kont dö Şambron be- nüz Ankaradan avdet etmemiş *a, meme il Ankara yal ! heyet gön nderiyorlar Iktısat Vekâletine di b rapor gönderdiler. 800 kiloluk filim müsaadesi istiyorlar Şehrimiz. sinemacılarmın, Film | ithalâtının. tahdidind şikâyetleri devam şikâyetlerden bir kısmı da foto afiş- lerine ve plâklara d Sinemacı- | lar, foto afişlerini gümrükten çıka- ramadıklarını, ve bazı filmlerin ses verici kısmı plâk üzerinde olduğun- dan, filmler çıkarıldığı halde idimli memnu olan plâkların gümrükte kal dığını ve netice itibarile bu filmleri Si kabil olamadığını söyle- iğimize göre şehrimizde birine sınıftan 8 sinema vardır. Bun lar haftada bir prog, i tedirler. Bir hafta zar len #ilmlerin adedi 32 ve skletleri 800 kilodur. Halbuki son idhalât ka- yarnamesi mucibince ancak 284 kilo üzerinden 7 filmin idhaline müsaade edilmiştir, Sinemacılar, asgari iht yaşları olan 32 filmin idhaline müsa- ade talebinde bulunmak üzere An- karaya yeniden bir heyet gönderme- ğe karar vermişlerdir. Heyet, Fahir Beyin riyasetinde üç | sinemacıdan mürekkeptir. Sinemacılar diğer ta- raftan bir rapor hazırlayarak İktisat vekâletine göndermişlerdir. Raporun bir sureti de Ticaret Odasına veril- miştir. Sinemacıların taleplerini hu- lâsa eden raporu aynen neşrediyo- ruz: “Hükümetimizin, idhalâtm tahdi- di hakkındaki son kararını Türk va- tanının yüksek iktısadi menfaatleri poktai mazarından alkışlamıyacak ve takdir etmiyecek bir Türk vatandaşı yoktur. Kararnamenin maksat ve he- senesini ve milli paramızm istikrarı nı temin etmek olmasına o göre bu kararın muvaffalciyetle tatbiki yolun da ber türlü fedakarlığa katlanmaçı da milli bir vazife tekil ederiz Yalnız ba kararnamenin. yi w caretimize 2 ihdas ettiği yeni 5 delâleti ali; istiyoruz. Müstağnii arzolduğu üze- re sinema ve film işleri memleketi. mizde henüz başlangıç halindedir ve memleketimizin umumi ticareti mu- vacehesinde çok küçük bir mevki iş- gal etmektedir. Bu ticaretin memle- ketimizde en büyük faaliyet sahasi İstanbul şehridir. Sinemalarımızın muhtaç oldukları bütün filmler mem, leketimize bu şehirden girdiği gibi ilk ve mühim piyasalarında bu şehir de bulmaktadır. e aramam gümrükleri vasitasile giren filmlerini İstanbulda Beni defa bi bi- rer hafta müddetle | gösteren seki büyük sinema vardır. Bunların birin- G olarak petirdiği bu filmler bundan sonra Türkiye dahilindeki adetleri 128 kadar olduğu tayılan lar şebir ve kasaba sinemalarına dağılır, ve sralarda gösterilirler. Resmi kuyu- datla da sabit olduğu üzere bu sine- malardan (yalnız İstanbuldakiler 500,000 lira ve diğer şehir ve kasa. balardakilerde 500,000 lira ki söne- de ceman bir milyon lirayı müteca- vız bir weblâğı Darülâceze aidatı, belediye resmi, istihlik © vergisi ve damga resmi namları altında hazine ye ve belediyelere © vermektedirler. Gene bu ticaret yüzünden patroı fen adamı, işçi sıfatile memleket da hilinde bine yakın aile geçinmekte dir, Diğer taraftan bu ticaretin mes- nedi ve sinemaların ruhu ve hayatı olan sinema filmleri memleket dahi- linde yapılamadığı gibi her günkü ihtiyacı peyderpey tedarik etmekte ve stok halinde toplamak gayrı müm kün bulunmaktadır. Filmler ancak menşelerinde yapıl dikça getirilir ve piyasaya çıkarılır. lstanbuldaki sekiz birinci vizyon si- nemada bu suretle her hafta memle- sinema piyasasının haftada sekiz pro gram filmine ve sekiz programa ilâ- veten gösterilen terbiyeyi veya ko- mik filmlere ki ayda otuz iki pro- gram ve küçük filme ihtiyacı vardır. Gümrük tarife kanununun 617 inci maddesi hakkımda kararnamenin ta- yin ettiği miktar teşrinisaninin son on beş günü için 168 ve kânuna ev- vel ayı içinde 284 kilodan ibarettir, Vasati bir hesapla bir sinema pro gramı için ancak 30 kilo film lizme- der. Kararnamenin tayin ettiği hadle re göre on beş günde 16 ve bir ayda 32 filme ihtiyacı olan sinema piyasa sm teşrinisaninin on beş günü zar. ei 6 ve könunvevvel ayındada 9 filmle programla tutmak İizımdır ki bu miktar hakiki ihtiyaem mak suretile atalete ve ticaretten mahrumiyete sevkedeceği gibi film idhalitı yüzünden senede yüz bin lirayı mütecaviz idhalât resmi tahsil eden hazinede bu suretle bu varidat tan mahrum kalacaktır. Si mız tesiri bütün dünyayı saran bub- randan esasen son derece muztarip- ör. İşlerimiz geçen seneye nazaran en aşağı yüzde elli noksandır. Kararnamenin ani olarak tatbi- kinden dolavı son hafta zarfında film. siz kalan yukarıda arzeylediğimiz bi- rinci vizyon sinemalar İyi ve yeni film göstermemek yüzünden fevka. lâde zararı duçar olmaşlardır. Eğer htiyacn tekabül edecek film idhaline müsande edilmezse mahvolacağımız muhaklaletır. Sinemaların ayni zanda mem- leket halkının matbuat kadar bir ih. tiyacını tatmin ettiğini de nazardan dur etmemek lâzumdır. Esbabı sali- feye binnen sinemalarımızın maruz bulunduğu vaziyetin Biyikile tetkik ve hakiki ihtiyaç derecemizin tesbiti ile memlekete her ay sekiz yüz kilo dolu film idhaline müsaade istihsal; ve künunmevvel | Histesinin tadili mümkün olmadığı | takdirde yeni kontenjant istelerinin tertibinde bu cihetin behemehal temini için şimdi- den #cilen hükümetimiz. nezdinde teşebbüste bulunulmasını istirkam eyleriz efendim” Toprak mahsulâtımız hakkında kararlar Khalâtın tahdidi üzerine Vilâyet Ziraat odası da bir içtima akdetti Vilâyet Ziraat Odasının idhalâ. | Un tahdidi dolayısile fevkalâde bir | yazmıştık. Çarşam ba günü ekseriyet olmadığı için ge- riye kalan ba içtima yapılmıştır. Içtimada şu kararlar verilmiş: we Iktmat vekâletine arzedilmiştir. 1 — Ziraat Odası memleketimiz. de yerli mabsulâtm himayesini zira- atimizin terakkişi noktai nazardan en kuvvetli bir düstur telâkki etmek. tedir. Bu sebeple memlekete kİ te olan meyva, sebze ve koparılmış giçeklerin tahdidi hakkında Hüküme tin vazettiği tahdit sistemi memleke- tin iktsadiyalı ve ziraatimizin İnki şahı itibarile memnuniyetle karşılan. mış Hattâ zirnat Odası meyva, sebze ve çiçek gibi zirai mahsulâtn hiç id- bal edilmemesini ziraatimizi himaye noktai nazarından daha muvafık gör mektedir, Yalnız tahdit listelerinin tetkiki sırasında maddesinde (sebze, çiçek her nevi il mahallerin Bstesinde © bir kayit olmadığından, bu hılera- da yazılı tohumların ük tarifesinin 223 ncü | yerli bu fıkranın tamamen kei zehabımı vermektedir. Kezalik tarife nin 183 üncü maddesinin € fıkırasın- da yazılı (sair meyve çekirdekleri) yani tohumları ba aylarda hiç gire- #niyor, Halbuki bu çekirdeklerin çim lendirme mevsimi başlamış ve mem- lekette anaç olarak © fidan yetiştir. mekte kullanıldığı için ba yüzden bu şubei ziraatn — inkişafına mâni teşkil etmekte bulunmuştur. Mem- ieketimizde tohum yetiştiren tohum- culuk müesseselerinin mevcut olma- masa nuzaran, taze sebze, taze mey va ve koparılmış — taze çiçeklerin men'i idhali ne kadar o muvafık ise, damızlık makbul evsafta tohumluk. ların © nisbette serbestçe girmesini oda muvafık görmektedir. Bulgar çubakları Kezalik bu senelerde inkişafa ünü ölüm Kapağın verm iğ i nevilerimize © uymayan aşıları havi Bulgaristan'dan getirilmekte o- lan asılı, köklü aklen fidanların &kilmesile yerli üzüm ve meyva ne- vilerimizin yavaş yavaş kaybolarak bunların yerine Bulgar | nevilerinin kaim olmasına gobep olmal gibi hiç Belediyede Et Komisyonu Dün de toplandı fakat bir karar vermedi Belediyede müteşekkil et ko misyonu dün Vali ve belediye Muhiddin Beyin riyasetin de içtima etmiştir, İçtima sa- at 3 ten 7,5 ğa kadar devamet miştir. Komisyonun dünkü iç- timama Tevfik Salim Pş. gene iştirak etmiştir. İçtimadan sonra Vali ve be lediye reisi Muhiddin — B. bir muharririmize şu beyanatta bu lunmuştur: “— Bugünkü içtimamızda mezbaha resminin kesilmiş bay van üzerinden alınması esas iti barile kabul edilmiştir. Muhte Mf cüssedeki hayvanlara bu res min âdilâne bir surette taksimi zaruri olduğu neticesine varı dı. Et fintleri mukayese edildi. Ezcümle toptan ve perakende et satışları üzerinde (tetkikat yapıldı. Bazı neticelere vardık. Fakat bu hususta (gelecek cumartesi günkü içtimamızda bazı karalar vereceğiz.,, Aldığımız malümata naza- ran et işi şubata kadar uzamı- yacak bir iki içtima sonra kat'i | neticeye varılacaktır. Sokakları tamir edecek grup İstanbulun bütün sokalarını yeniden ve asri bir şekilde in- şa için belediyeye müracaat e- den ecnebi grupun (o teklifleri ; | hey'eti fenniyece muvafık gö- rülmüştür. Grup © parasını 10 #ene zarfında müsavi taksitler. le alacaktır. Bu (teklif Şehir meclisinin tasvibine © arzolun- muştur. Gazi köprüsünün inşası meselesi İstanbul meb'usu Vasıf B. dünkü gazetelerden birine be- yanatta bulunarakGaziköprüsü nün Türk sermayesi ve Türk Haliçte Balık avı Havaların bozuklu- ğundan uskumrular Halice doldular Bir kaç günden beri Karade- nizde Karayel fırtınası hüküm sürmektedir. Fırtma dolayısi- le bazı küçük kazalar da olmuş tur, Evvelki gün Karaburun a- çıklarnda Alpullulu o Mustafa reisin idaresindeki odun yüklü çektirmesi İstanbula gelmekte iken fırtınanın tesirile batmış- tır. Kaptanla birlikte 5 kişiden mürekkep olan tayfası kurtarıl mıştır, Fırtına dün biraz durmuş” tur. Bu münasebtle dün Balık- haneye fazla mikdarda uskum- ru gelmiştir. Dışarda havaların sert olması dolayısile Haliç'e de balık hücum etmiştir. Dün Haliçten balıkhaneye 100 ka- yık balık çıkarılmıştır. Bir kaç gün havaların fırtınalı olmasın dan balıkçılar balığa çıkama- mışlardır. Bu yüzden balık fi- atleri artmıştır. Dün uskumru dükkânlarda o tuz kuruşa satılmıştır. Dün çı kan balıklardan bir mikdarı da taze olarak Bulgaristana ve Yu .evbadilmiatir, pex âlâ yapı: ğinde ısrar ediyordu. Dün hususta kendisile temas eti miz belediye (o erkânından bir zat demiştir kit — Vasıf Beyin (bahsettiği şartname mevcut münakasa ve müzayede kanunlarma gen ya pılmıştır. e Şartnamedeki 250 bin lira teminat akçesi alınma- si gene kanun iktizasıdır. Biz bir şey yapmış değiliz. Şartna- meye aynen riayet etmek şar- tile inşaata ecnebi | veya yerli ber hangi bir grup talip olabi- lir, İnşaata talip © olacak yerli grup ta 250 bin lira (teminat akçesini vermek mecburiyetin- dedir. Bu, bir kanım iktiza, dır. Yoksa yerli gruplara çıka- rılmış bir müşkülât değildir. Tayyare şehitleri için âbide.. Âbide Ankarada Opera meydanında Yapılacak , Ankarada Tayyare cemiyeti umumi merkezi içtima etmiş- tir. Yukarıdaki resmimiz umu mi içtima göstermektedir. Yandaki resim gene Anka- rada inşa edilecek olan tayya- re şehitleri abidesini (o göster. mektedir. Abide Ankarada O. pera meydanında yapılacaktır. Abidenin irtifar 26 metredir. Şelâle şeklinde yukardan aşağı ya su dökülecektir, Sade, fakat şehitlerimizin mutavazı ruhla- rma yakışır bir abide olacak. tır. buklarının men li vafık bir tedbir telâkki edilmektedir. Meyvalar Meyvalara gelince, memleketimiz meyvalarmın Avrupa'nın iklim ve toprak itibarile ( bazı meyvalarma Enik olması bittetkik anlaşıldığından, yerli meyvalarımızın ıslah ve nefa- setini artırarak ihracat kabiliyetinin gresinin 928, Se 930 senelerinde Londra, Paris ve Gand şehirlerinde kabul eylediği meyva nevilerinden hariç kalan di. ğer nevilerin fidanlarından men'edilmesi ve iyi nevi ae ee mek istiyenlerin Ziraat Odalarına müracaatle bu kongrenin intihap ey. lediği nevilerden hangilerinin kendi iklim ve topraklarımıza mavahk gö e