29 Kasım 1931 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

“Şi MLLIYET PAZAR İstanbul'da 10 bin hizmetçi var! Hizmetçi dediğimiz sınıf içinde 60 - 7Olira maaş alanlar bile görülüyor.. Orta hizmeti görenler en ziyade hangi millet- ten çıkıyor - Bir cüzdan nasıl alınıyor? - Türk hanımları.. zl Mürebbiyeler ve Ayağında zarif bir şoşon, sırtm- da gürklü mükemmel bir manto, ba şında sola meyilli som moda bir şap- ka: Genç bir kadın. Biraz yan tara- “nda mükellef denilebilecek bir kı yafette, ayaklarında deve tüyü ren- inde etlerine varıncaya kadar her şey tamam 35 — 40 hık bir adam... Orta hizmetçisi ve uşak... Belediyede, müstahdemin müdü- riyetindeyim. Müdür o Muhsin Bey bir taraftan önündeki 30 — 40 ka- dar cüzdanı imza ederken, diğer ta- raftan girip çıkan hizmetçileri be yannamelerini tetkik etmekle o meş- gul. — Hizmetçiler ne gibi bir tasfi- yeye tabi tutulmuşlardır.? Diye sor- İm Muhsin Bey başmı kaldırdı. Bir idare âmiri vekarile söze başladı: — Müstahdemler idare talimat. namesinin onuncu maddesi... — Bütün bizmetçilerin tescilini âmirdir, dedim. Miaksadım — rp gp &, uşak, hususi şoför, arabacı, husu si bahçıvan ve... — Ya, dedim, şimdiye kadar tes- cil edilen bizmetçilerin adedi? 26 mayıs 531 de ilerin tesçiline başlandı. Ağustosun 26 sın da temdit ettik. Bu aym on beşinde ü itti. Şimdiye kadar gelen. 2500 ü geçmektedir. hizmetçinin muamelesi? Her hizmetçiye 25 kuruş mü- bilinde öüzdan veriyoruz. Paket cüzdan verilmeden evvel yapılan ba 7ı muameleler vardır. Hizmetçi be- yannamesini verir, Hey'eti ibtiyari- merkezleri dl — Orta hizmeti, ütü, — sofracılık — Yemek içmek ve yatmak — da-| evde biz bil 13 lira... Müstahdemin idaresi müdü- rü Muhsin B. oldum. Derhal başımı çevirdim. Muh #in Beye sordum, — Zannedersem İstanbulda 2500. 3000 kişiden fazla hizmetçi var. — Şüphesiz, dedi, muhtelif cephe lerden yapılan tahkikat ve tetkikata göre bugün asgari bir "görü hizmetçilikle maişetini temin rin adedi (20) bini eçmektedir... temiz kıyafetli bir hanım girdi, Ha. linde bir vakar vardı. Muhsin Bey küğıtlarmı tetkik etti, imzasm ati Ve. Kedim lar bana hitaben — Mükemmel. İstanbeldn on gok hangi milletten mürebbiye ? © Mabtelif Hisarlar: bilmeleri layısile bunda da birinciliği Musevi. Her alıyor, Sonra Almanlar ve diğer milletler. geliyor. Mürebbiyeler ara- | bile Mae yında Tiran bile ii, üç Türk hanımı Cüzdanmı nin artık müstahdemin müdüriyeti. le aç aaa m euayeneye gelmek mecburiyetinde- ede edilir... Ge Bir aralık bu kadar uzun müddet zarfmda müracaat eden hizmetçile rin azlığına işaret ettim. Muhsin B. bunun, evvelce eski hizmetçi tellal. ları tarafından yapılan maküs propa fandanın bir neticesi olduğumu söy. Hizmeetçiler; vergi verecekler diye gelmiyorlardı. Fakat son yün- lerde tehacüm başları, Gün oldu ki 500 kişi birden müracaat etti, Hâlâ da devam ediyor. — İstanbulda en ziyade” hizmet, silik eden milletler? . ni görenler arasında birinci Mo. seviler, ikinci Rumlar, üçüncü Türk ler gelir, Bunlardan sonra serasile Ermeniler ve diğer mler gelir & tasnife u: ar ve bur dahil değildir. ye bee — Bu tasmife yöre hizmetçilerin tıkları yerler? Bu da gariptir. Museviler en Musevi ailelerinde, Rumlar, ürkler ve muhtelif milletlerde, Er. de İngilizlerin ve Amerikalı yanında : vardır, Muhsin Beye ingilizce, almanca, fransizen bilen bir Alman mürcbbiye sinin iki çocuğu yetiştirmek şartile, yemek yatmak dahil, 70 lira aylık iş — Evet. Böylesine ben de tesa- düt ettim, Maamafik 35 ira aylıkla gına ml irebbiyeler de eksik değil Dedi. .. kii Mere meyiz, üç kâtip e Önlerinde bir yığın kâğıt. Karşıların dn hizmetçiler dolu. “çok iş,, dedim. Muhsin Bey izahat verdi: — Burada, ilk defa olarak fiş usu- lünü tatbik ediyoruz. Bunlar A. B, C, sırasle tanzim ©- dilemiştir. Bakınız. İşte 3/26 numa: ralı fiş. İsmi ne; Mükerrem (değil mi? Kütibe hitabederek; — 3/26 mumaları fişin evrakını İlki dakika geçmedi, Önümde bir yığın evrak toplandı, Memur derhal Bunları içinde aramlan Hiğiarı çı kardı, Mükerrem Hanımın babasının ismini, yağını, ne işler gördüğünü, rendim. 7 ii Birçok ailelerin şikâyet ett derde temas ettim. — Hizmetçiler miçin bir kapıda w erkan kalmazlar. Ve fiatler ar tari — Gayet basit. Çünkü hizmetçi leri alet ederek gi in damlar var. Bunlar komisyon almak için hizmetçileri ekser © defa dama taşı gibi oynatırlar. Bir evden diğer eve maklettirirler. — O halde müstahdemin müdüri- yeti ufak bir ücret mukabilinde ma tavassıtlık vazifesini göremez çoj ir tanesi do. | lerciler Alman federal hükümetlerin 29 TEŞRİNİSANI 1931 HARiCİ HABERLER Himaye usulü mü, ser-| bestii mübadele mi? | Her iki usulün taraftarları arasın- daki ihtilâf LONDRA, 28 A.A. — Bu sabah- ki intiba, himaye usulü taraftarları ile serbestii mübadele taraftarlarının tezleri arasındaki mubayenetin git- side şiddetienmekte olduğu merko- zindedir. Eğer tahmin edildiği veç- hile, muhafazakirlarla Hiberailer a- rasındaki noktei nazar ibtilâfları ka- tiyen telif i bir şeki Ğn takdirde bu bal, hükümetin vazi- yeti ve şimdiki siyamotte derin deği. şiklikler busvle getirebilecektir. Dün ziraat nazmı Avam Kamarasınd. zı istihlâk mevaddma resimvaz tasavvurunda bulunmakta oldı söylediği zaman hükümet sırala da hiç bir liberalin bulunmamış ması ve liberallerden Hindistan zarı Sir Herbert Samuel'in muhafa. zakcirlardan ziraat ve balıkçılık nazı- ir Sir Jbon Gilmoer nutkuna beşler madan evvel salonu terketmiş bulun ması dikkate şayan görülmektedir. Gece, liberal fırkası bir içtima ak! tedmiştir. İçtimada, dahiliye nazırı da hazır bulunmuşsa da söz söyle mekten istinkâf etmiştir. Mumailey- bin bır suretle hareket etmesinin 60- bebi, memleketin tal girişmiş olduğu himaye siyasetinin esası hak | kında nazırlar arasmda cereyan © den müzakeratı ifşa etmekte olduğu suretinde kabine arkadaşlarından bi rinin yapmış olduğu muahazaya tek- rar uğramamak olduğu şüphesizdir. İçtimada Bir karar kabul edilme- miş olup, hükümete karşı vaktinden ir takım hareketlere girişil. mesi arzusunun umumiyetle / izhar edilmiş olması şayanı dikkattir. Ma- amafih, muhafazakârların lil felere müteallik olarak zaruri göre cekleri her türlü tedbirleri kendileri ile müzakere edeceklerini vadeyle- miş oldukları halde bu vaitlerini tut mamış ve Sir Herbert Samuel taraf. tarlarını emrivaki karşısında bırak. mış olduklarını beyan etmektedirler. Bu Manchester'deki libe- ral gazetelerden birinde bu mesele hakkında ati veçhile idarsi ke- lâm edilmesi mânidar telâkki edil mektedir: “Gelecek sene neler olacağı şim- diden kestirilemezse de liberallerden bir kısmının pk yakında muhalefet mevkiine geçmelerinin muhtemel ol duğunu şimdiden söylemek müm. kündür.” Bilâkis, muhafazakârlar mahafilin Hitlerciler ne Yapacaklardı? Darmstadt'ta çok mü- him vesikalar ele geçirilmiştir. BERLİN, 26 — Hitlercilerin Darmstadi'daki merkezinde zabita tarafından taharriyat © yapılmış ve pek mühim bazı vesikalar elde edil- miştir. Bu vesi i Hir. den velevki ancak birinde olsun ik- tidarı ele geçirdikleri takdirde tat rik edecekleri merhametsizce | usul hakkında ibret verecek taf il etmektedir. Hazırlanan bir plân mucibince elindeki silâhları teslimden, hücum kıtaatına itaat et mekten, resmi vazifelerine devam- dan ve rini tanımaktan imtina edenler der. hal kurşuna dizilecektir. Bütün er- zak ve hususi emlâk musadere edile- cek ve ehalinin iaşesi umumi mutbah lar tarafından temin olunacaktır. 16 yaşmı geçmiş olan bütün Almanlar cebren çalıştırılacaktır. | Yahudiler bundan müstesnadır. Bu vesnik Na- zi teşkilâtı azasından bi sayesinde elde edilebilmni kararlaştığı hafi celsede bulunmuş gin ia adam ekseriyetle kabul edi- nı o kadar vahşiyane bulmuş. tur ki bunu Vurtemberg e Dahiliye nazırına haber vermeyi vicdani bir vazife bilmi, kabul edilmedi. Kapının önünde toplanmış bir çok hizmetçi daha vardı. Bunları arasında ekseriyeti genç kızlar tes. kil ediyordu. Bunlardan birisine sor dum; — Kaç kapı değiştirdin. — Ber. Yüzüme bön, bön baktı. Yatkın. du. Yalnız sadece dedi, kiz — Ben kediden çok korkarım, Bu landuğum yerden mımmundam, Fa: & bir gün bulaşıkları yıkamış, iki elimde hemen bir düzine kadar" ta - | bak olduğu halde mutfaktan çıkıyor. dum. Karşıma kara bir kedi çıktı Çok korktum. Ellerin titredi: Yalmız gangır şıngur tabakların © önü ğını gördüm. Ve. topladım, De O gün yalarım : şiddetlidir. de, şimdiye kadar ittihaz edilmiş o- lan tedbirlerin ilk adım olduğu ve bu tedbirleri diğer bir takım tedbirlerin | takip eylemesinin içtinabı nakabil ve hatti zaruri bulunduğu söylenmekte dir. Hükümete karşı serdedilen mua- hazalar, hükümetin şimdiye Okadar yapınış olduğu teşebbüslere murvak- | dahilinde ü tanzim eylemesi lazım gel- beyan eylemekten ibaret kal- maktadır. Bütün bunlar, ekseriyet dahilinde muhafazakârlarin liberal. ler arasmdaki münasebetlerin ne ka- dar müşkülleşmekte olduğunu #ös- mele arkası büyük bir ihtiraz ve | ihtiyatkörlek göstermekte olup smaşvekil ile | sika mensupları, bir surette & etmekte bu İ lanmaları bu ciheti izah eylemekte- | dir. İ Bizzat M, Mac Donald da sağ ce- | nah müntehası cereyanına rmekave- met etmek ve intihabatın ekseriyete vermiş olduğu milli vasfı muhafaza da fevkalâde müş” PARIS, 28-A.A. — Ticaret nazı- rı, İngiltere hükümetinin o Fransez| ihracatının mühim bir kısmını vahim tin menfaatlerini itilâfın müstacelen al men müzakerata girişmeğe kı miş olduğunu beyan etmiştir. Fransız Ticaret nazırı kongrede LONDRA, 28 A.A. — Fransa ticaret nazırı büyük (o Britanya ile gümrük tarifelerine ait bir itilâf yap mak üzere, müzakerata girişmek İngiliz ziraetini himaye için LONDRÂ, 28 A.A. — Parlâmen toya tevdi edileceği dün zirant nazırı tarafından olan kanun lâ. yihasının metni ilmiştir. Bu lâyiba, kıymetlerinin yüzde yüzünü geçmemek şartile zirai bir. takan leri, meyve, taze sebze ve çi- çeklerinin bir gümrük desmine tabi tutulacağını natik bulunmaktadır. Bu projenin mer'iyet müddeti, 12 ay olacaktır. Yu nanistanda Türkiyeye Gelecek rumlar Atinada vizeler yapıl- maya başladı ATİNA, 28 (Hususi) — Piredeki Türk konsoloshanesi mübadele suretile Yunanistana giden Rumlardan ; Türkiyeye gelmek isteyenlerin pasaportla rını vize etmek üzere talimat al mıştır, Bunlar ancak Türkiye. de iki ay kadar oturabilecekler ve malları üzerinde hiç bir hak iddiaları olmayacaktır. Bulgar Başvekilinin | seyahati ATİNA, 28 (Hususi) — Belgırattan gelen telgraflara nazaran Sırp hükümeti Bulgar Başvekili ve Hariciye Nazırı- nın Ankara seyahatini Sırp a- leyhinde bir tertip telâkki et. mekte bulunmaktadır. Şeker inhisarı ATINA, 28 (Hususi) — Dün Hariciye Nazırınm süfera İ yı kabul günü olduğundan ken- disini ziyaret eden sefirler Yar. nan hükümetinin buğday ve şeker üzerine inhisar koymak hususundaki kararı hakkında i- zahat istemişlerdir. Yunan Ha riciye Nazirının bunun henüz müzakere altında bulunduğunu kat'i bir karar şekli © aldıktan sonra ecnebi devletlere malü- mat verileceğini söylemiştir, Memur maaşları indirilecek ATİNA, 28 (Hususi) —| Hükümet, buhrana karşı koy- mak için kânunusaniden itiba- ren devlet memurları peer e Japonlar Çekiliyor Bu çekilişte Amerika- nın müdahalesi müessir olmuştur MOUKDEN, 28 A.A. — Man- Şuri'deki askeri vaziyette dün gece | en bire ve şaşılacak surette vuku bulan değişiklik dünkü mühim inki- saflar dolayısile büküm © sürmeğe başlıyan telâş ve endişeyi geniş bir mikyasta da ıtmıştar. Japon hükümeti namına beyanat ta bulunmağa ettar bir mü- messil Japon askerlerinin hepsinin cenubi Mançuri demiryolu muntaka- sna çekileceklerini haber vermiştir. Bu mıntaka haricinde bulunan müfrezelerin mevcutları mümkün ol duğu ve lüzumu görüldüğü okadar azaltılmaktadır. M. Stimson itham ediyor TOKYO, 28 A.A. — Amerika Hariciye nazırı M. Stimson'un Man- gri meselesi halkmda gazetelere vaki beyanatında Japonya'yı âlenen itham etiği iddin olunmaktadır. Hükümet namına beyanatta bu. bu beyanatta Japonya'nın istini tiği sebepler ve Japonya aleyhinde ağır ithamlar mevcut olduğunu söy- lemiştir, Hükümet gazetelerde görülen neş riyatın doğru olup olmadığını anla. mak özere Vaşington hükümeti nez- dinde bir teşebbüste bulunacak | ve bu ithamlar: hakikaten vaki olmuş ise bunları ret ve cerh etmek içim res mi bir beyanname meşredecektir. Amerikanın müdahalesi müessir olmuş LONDRA, 28 A.A, — Moukden' den Renter ajansına bildiriliyor: Japonların King-Tehâou üzerine doğru yapmakta oldukları ileri hare- ket, hükümetin kat'i emri o üzerine tevkif edilmiştir. Kıtaatm Pekin - Moukden hattı boyuna çekilmesine başlanılmıştır. Kuyvayı milliye, dün bu kuvvet tarafından tecavüz edil miş olan Hsinmintoun'a çekilmiştir. Japon kıtantı, Lino nehrinin şarkın da Moukden'in 4 kilometre cenubi ayda si Japon kıtaatınım çekilmesi, Japon ya ile sair devletler arasında teres- | süm etmeğe başlamış olan gerginliği izale edecektir. Vukuuatın inkişafı, o Tehang - Sus-Liang'ın bitaraf bir imntala vü. cude getirmek maksadile büyük set- lerin arkasına çekilmek suretindeki vadini tutup tutmamasına bağlıdır. Japonlar Moukdene dönmek için emir aldılar TOKYO, 28 A.A, — (Resmi) — Jeneral Honjo, Chin-Chow'a doğru ilerilemekte olan Japon kuvvetlerine dün saat yirmide verdiği bir amirde bir an evvel Mowkden'e dönmeleri Hüzumuna bildirmiştir. Yeni müsademeler MOUKDEN, 28 A.A. — Mouk- ve Tahusnan'ın şarkında, Çin müfreze. leri ile Pekin - Moukden demiryolu boyunda bulunan Japon livasına men. sup kıtaat arasında bir müsademe ol muştur. Bir zırhı Japon treni, zırhlı bir Çin treni ile karşılaşmıştır. arada Bir muharebe zuhur etmiş, Çinliler kaçmış, Japonlar da düşman trenini | MUŞ zaptetmiştir. Ciddi bir membadan bildirildiği. ne göre dün saat beşten on beşe ka- dar takviye kıtaatının muhtelit liva- sını teşkil eden askerlerle dolu altı tren Moukden'den Pekin-Moukden battı üzerine müteveccihen hareket etmiş ve bunların (önünden zırhlı trenler hareket eylemiştir. Newchang'dan gelen diğer Japon kıtaatı da demiryoluna doğru tevec- cüh etmiştir. Amerika sefirini geri mi çağıracak? NEVYORK, 28 A.A. — Japonla- rm M. Shidebars'nın taahhüdü bilâ ii » dair olarak Nevyork'ı gelen haber üzerine Amerika ük ahkâmı riciye nazırının, Mançuri'deki Japon kuvvetlerine King - Teheou'a kar her türlü hasmane hareketten > nap etmeleri için emir verilmiş ğunn dair Amerikan sefirine temi- pat ita etmiş olduğu ve emirlerine riayet edilmediği takdirde istifasını vereceğini söylediği rivayet edilmek tedir. Komite, Mançuri'de iki aydan be- ri Japon işgalinin ve harbin inkişaf etmekte olmasına teessüf etmekte ve bu gibi mesailde Cemiyeti | Akvam misukınm tatbikini amir olduğu ah. kümin — ki uzun müddet tatbiki te- hir edilmiştir — icra edilmesini iste mektedir. Komite, beynelmilel bütün ihtilâf ların mühasıran muslihane ve huku ki usullerle hâlledilmesi lâzım geldi. ğini ve hiçbir devletin kendi kendine Bikakn bek şirini ve fakat er nasılsa ba pi lerin azasından ikisi tarafından ei mektedir. Ismet Pş.nın reçirdiği kaza ve Yunanlılar Atina gazetelerinin teessürleri ATİNA, 28 A.A, — Yunan gazeteleri İsmet Paşa'nın uğra dığı kazanın Yunanistan'da uyandırdığı heyecanı ve kazanın va him neticeler tevlit etmemiş olması, bütün memleketin ne kı dar derin bir memnuniyetle karşıladığını ehemmiyetle kaydet Epos gazetesi diyor ki: “Biz İsmet Paşayı büyük bir dos olarak telâkki ediyoruz. Binaenaleyh ona taallük eden her şe bizi bilhassa alâkadar eder.” 95 inci maddesinde yapılan bideyetinde meclise tevdi et | ve azami tasarruf e cümi se bir kanun teklif etmişlerdir. men bu nevi kumaştan dairei ahkâmiyesi dahilindedir. i 932 bütçe projesini üzerine yeniden hazırlayacağı 935 bütçe Jâyihasını meclisin ilkbaharli içtimamda nihayet marta ki dar Millet meclisine takdim edecektir. 10 seneliklerin tediye sine devam edilecek ANKARA, 28 (Telefonla) — 40 kuruşa kadar tekaüt ve ye tim maaşlarının 10 seneliklerinin tediyesine o devam olunması hakkında Maliye vekâleti alâkadarlara emir vermiştir. Katil Fatma asılacak mı? ANKARA, 28 (Telefonla) — İspartanm Darıbolu köyün- den 315 doğumlu Fatma hakkında mahkemece verilen ve Tem yiz tarafından tasdik edilen ölüm cezasmın infazına Adliye en- karar vermiş ve bu karar heyeti umumiyeye sevkedil- Yeni bütçe meclisten geri alınacak ANKARA, 28 (Telefonla) — Teşkilâtı esasiye kanununu İât üzerine hükümet teşrinisan geri alacal Reşit Saffet B. ve arkadaşlarının bir teklifi ANKARA, 28 (Telefonla) — Reşit Saffet B. ve arkadaşları Turing ve Otomobil klüp için hariçten celbedilecek tneccani pro paganda ve ilân risaleleri, otomobil plâkları yol işaretleri gibi turizm malzemesinin gümrük resminden muafiyetine dair Mecli- Gümrük tarifesinin bir maddesinin tefsiri ANKARA, 28 (Telefonla) — Gümrük tarifesinin 447 inci maddesini hükümetin talebi üzerime Bütçe Encümeni tefsir etmiş tir. Bu tefsire göre yüzü kâmilen kauçuktan ve kısmen de kau- çuk mahlâlüne batırılarak suya karşı gayrikabili nüfuz bir hale getirilmiş kumaştan yapılmış bulunan ve yahut ta yüzü tama- mon olan ayakkabılar bu maddenir M. Muşanof Ankara seyahati hakında izahat verdi SOFYA, 28, A.A, — Başvekil M. Muşanof, meb'usan mecli- sinde sosyalistlerin bir istizahına cevaben demişti: ir ki: “Ankaraya seyyahatim Tevfik Rüştü Beyin 1930 daki Sofya ziyaretini iade maksadile kararlaştrılmıştır. Türkiye ile Bulga- haledeceklerdi, ristan münhasiren iktısadi meseleleri ir, ispirto fabrikası çalışmağa başladı UŞAK, 28 A.A, — Uşak şeker fabrikasında yeniden inşa ©- dilen İspirto fabrikası 24/11/931 sabahı işlemeye başlamıştır. Uşakta zelzele ve kar UŞAK, 28 A.A. — Bu sabah saat altıda hafif iki zelzele ol- tur, UŞAK, 28 A.A. — Hararet derecesi sıfırdan aşağı üçe düş” müştür, Civar dağlara kar yağmaktadır. Türk Tayyare Cemiyeti Umumi merkezinin ikinci içtimaı 28 A.A. — Türk Tayyare Cemiyeti Umumi Mer ANKARA, kezi bugün saat 10 da Afyon meb'usu Ali Beyin riyasetinde ikin ci içtimamı yapmış zaptısabık okunduktan sonra 932 bütçesi tet kik ve kabul edilmiş ve senelik tahsisatını Fuat Beyefendiye ve şimdiye kadar hizmetleri sebkeden .adaşlarına umumi merkez heyeti tarafından teşekkür edilme- si müttefikan kararlaştırılarak içtimaa nihayet verilmiştir. Tayyareci Vecihi Beyin uçuşları UŞAK, 28 A.A, — Tayyareci Vecihi Bey saat 1li5 geçe tayyaresiyle buraya gelerek şehir üzerinde uçuşlar yapmış ve be- yannameler atmıştır. Vecihi Bey durmadan tayyaresiyle Gediz istikametine gitmiştir. misakın diğer maddelerini tat- muhafızı ve Cemiyeti Akvama tabi bulunacak iii; kuvvetinin ihdasını istemek Japonya Amerikaya teminat verdi VAŞİNGTON, 28 A.A. — Ame- ima Müttehit cümhuriyetleri bülü- talep et. ir bilhassa ak miş olduğundan, Tokyo hükümetin. | ber den böyle bir taarruzun derpiş edil. iş Dalin denli tar, Japon kıt'aları geni mevziler alıyorlar? TOKYO, 28 A.A, — Hükümetin kat'i emri üzerine Chinchow'a doğru yapılan Japon ileri hareketi tevkif ——ğ— — Münderecatımızın çok- ağu hasebile. bugün. Bİ- RİNCİ BÜYÜK MİLLET MECLİSİ unvanlı tefrika-