23 Kasım 1931 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

iyasi Tefrika: 8 Birinci Millet Meclisi Yazan: Edirne Meb'usu M. Şeref re, Meclisten “men'i müskirat,, kanunu nasıl çıktı? Necati Bey bir türlü hocalara dert anlatamıyordu.. Güzel Türk diyarını on asır geri bırakan köhne kanaatleri burada yeniden diriltmek ar- zusu bu sarıklı kafalar için bir umde idi. İkinci korkulan o unsurda Mustafa Kemal Paşa ile milli mücadelenin vefalı ve fedakâr asker kumandanlarmı istirkap eden askeri takımdı. Bunlar da öteki gürüha inanmadıkları ve istemedikleri halde tek Musta- fa Kemal Paşa ve ( yaranının muvaffakıyetine — set çekmek için onlara mümaşat ediyorlar- dı. İşte bu zihniyetin mahsulü olarak (men'i müskirat kanu- nu) namile acip bir şey mec- liste bir gün © arzı endam etti. Şöyle basit bir nazarla bakılır. sa bu kanunun meclise gelme- si tabii bir hal gibi görünür. İşin iç yüzü hiç te öyle değil- dir. Kanun meclise geldiği va- kit milli mücadelenin bin bir ıztırapla kıvranan fedakârları şaşaladılar bu kanunu meclise teklif eden ekseriyet sanki bu kanun kabul edilirse artık her fenalık kalkıyor, onların telâk- kisine göre olan (dini ahlâk) yer buluyor, israf bitiyor, ke- seler doluyor, hezine taşıyor. Cephede çarpışan (o askerler kudretleniyor, arkadaki halk ta umumi sarhoşluktan yıla rak işe sarılıyor. (Kanaat bu idi  Halbuki devlet mühim bir kısmından mahrum kalacaktı, İspirto ve ispirtolu içkiler yetiştiren bağlar bozu- lacaktı, Maliye Vekili — Ferit Bey (İstanbul —şimdi Londra sefi- ri) işin vehametini anladı. Lâ- kin cepheden hücuma © geçse derhal kendisine dinsizlik dam güsı basılacaktı. o Ferit Beyin ince zekâsı işi kavramıştı. Kür- süye çıktığı vakit işi nereden tutacağını anlayan bir devlet rüclü gibi hareket etti. Daha ilk sözünde: (Lâkin efendiler, Merin tm kendisini değil, fakat res- mini müdafaa etmek icin bu kürsüye çıktım.) Mukaddeme- işi anlatmak istedi. Lâkin muvaffak olamadı. Zira müs- kirat lehinde söz söylemek... Aman Allahım buna kim ce- saret edecekti? Maliye Vekilini recmetmek işten bile değildi. Refik Şevket, Necati, Tev- fik Rüştü ve arkâdaşları yar- dıma koştular. Derhal Tevfik Efendi (Çan- giri) nın sesi işitildi. Onu Ka- rası meb'usunun İâhuti kanun- lardan bahseden yavan ifadesi takip etti , Maliye vekili (o Ferit Beyle arkadaşlarının “rüsum,, kay- dile söylediklerinin hepsi baş- tan başa havaya gitti ve o acip kanun meclisten çıktı. Nihayet tatbikinda bin bir müşkülât oldu ve halk daha berbat ze- birli maddeler içtiler, daha kö- tüsü afyon, esrar o memleketi sardı . Bu kanunun en tuhaf yeri de Müfit Hocanın imâl ettiği bir kanun maddesi idi; Memaliki Osmaniyede müs- kirat imâl ve istimali memnu olup haddi şer'iyi icap edenler mahkemei şer'iyeye verilir.) Yürüyen hayattan misal a- Vamıyorlardı. Bin üçyüz yıl ev- vel iki Arap kasabasında Arap kabilelerinde tatbik edilecek “had,, i yirminci asırda yaşa. ve mein kanun istihlâse memleketin her tarafında bin bir ahlâksızlığa, kötülüğe mey dan açtı . Yukarıda söylediğim gibi, Türk davasını esasından kav- rayan (Mustafa Kemal Paşa hiç bir işi yarım bırakamazdı. Tam manasile bir milli hükü- Merhum Necati Bey Birinci Mecliste... met kurmak gayesini güdüyor- du. Bunun için de lâzım gelen üç esasa malikti: Susmasını, sabretmesini ve yapmasını biliyordu. Türk tarihinin bir çok kı- yamlarmdan aldığı acı dersleri bir kere daha tekrar etmemeğe azmetmişti. o Nurlu başındaki esaslı fikirleri de şimdiden or- tma) imkân yoktu. Da- hi mek lâzımdı , (Devamı var) Almanyada siyasi Cinayetler BERLİN, 22 A.A. — Almanya'- da siyasi cinayetler Distesi, her gün biraz uzamaktadır. Bu cümle. den olmak üzere dün akşam Aix-La -Chapelle'de müfrit milliyetperver- lerle komünistler arasında vukua ge len arbedeler esnasında bir Hitler. ci öldürülmüştü Almanya'nın Alacaklıları BERLİN, 22 A.A. — Young plânmın derpiş etmekte olduğu isti. şari komite, Bâle'da Almanya'nın ik tısadi vaziyeti ile meşgul | olurken yakında Berlin'de kredilerin çekil- memesi hakkındaki o itilâfnamede mündemiç bulunan kısa vadeli kre- diler meselesi hakkında müzakerat icra edilecektir. Filyaki, kısa vadeli Alman borç- lularının cümlesini temsil eden bir komisyon, yani Bâle'daki müzakora- ta iştirak etmiş Alman banka. ları komisyonu, ecnebi | alacaklıları temsil eden eni bir davetname göndererek krodil İlandaki tilâfname mi müddetinin inis e dee siyasi mabafilind. aliriz Saran di veşhile, Alman matbuatının neşretmiş oldu- bazı haberler hilâfna olarak, Bâ- Bu iki mesele arasında katiyyen bir iştirak noktası yoktur. Young komitesi BALE, 22 A.A. — 12 Künunu- evvelde içtima edecek olan beynel- milel tamirat bankası istişari komite. sinde M. Stewart, Müttehidei Ame- rika'yı ve M. Rist, Fransa'yı temsil edeceklerdir. Almanya'nın — banker M, Melchier tarafından temsil edile ceği malümdur. I HARİCİ HA MİLLİYET PAZARTESİ 75 TEŞRINISANI ERLER | Cemiyeti akvam mec- lisinde nikbinlik Tahkikat komisyonu teşkili Japon- ya da dahil olduğu halde ittifakla kabul edildi PARIS, 22 (A.A.) — Cemiyeti| akvam meclisi, umumi bir celse ak- tetmiş, ÇirJapon il olmuştur. Teşkili i tahkik komisiyonu doğrudan doğru- ya icra edilecek müzekerata müdahe | İe etmiyecek ve Japonların askeri | harekütmi kontrol eylemiyecekti: isgalinin M. Sze, Japon askeri beynelmilel islçinameleri b tahliye keyfiyetinin ahlaki te n edecek ( Akvam mecli. ini ilâve elemli M. Sze, apon arkerlerinin çekil. gi Müteakiben meclis azası noktai nazar taatisinde bulunmuşlar ve va- kayi mahallinde bulunan vesait ve eşhası Cemiyetin emrine amade içıl- mışlar ve Japon teklifine şahsen ta- raftar olduklarını ifade etmişlerdir. A sonra mesaisine tekrar başlıyacağını söyleyerek celteyi kapamıştır. M. Briand'ın faaliveti eee ağ )— Cemiyeti de tevlit etmiş olduğu heyecanı ha- tarlatmıştar. Mumaileyb, meclisin ge- rek Çin, in 30 eylülde yapınış oldukları vait- lerri hatırlâtmış olduğunu söylemiş ör, Askeri harekât devam ettikçe ve ber iki memleket «kâr, ümümiyesi, il Li yü yor içinde meelisle teşriki mesai im kânı bahşetmek için zaruri olan küne kavuşmadıkça meclisin mesai si faidesiz olacaktır. Nikbinlik PARİS, 22 A.A. — Cemiyeti Akvam meclisinin dülü umumi cel- sesi hitamıda ümit verici bir intiba hâsrl olmuştur. Çünkü bir tahkikat komisyonu teşkili prensipi, Çin ve Japonya'da dahil olduğu balde itti- fak ile kabul edilmiştir. Meclisin ye- ni bir umumi celse sküne ihtimal verilmemektedir. Irak meselesi ARIS, 22 A.A. — Cemiyeti Ak- 16,35 de eelsesinde lord Cöcil, Sir Jhon Si- mon mama, mumaiİyehin avdetine kadar Irak meselesinin tehirini ta- lep etmiştir. Melis, bu talebi kabul etmiş ve Çin - Japon meselesinin müzakeresi- ne başlamıştır. Tahliye edecekler mi? İNGTON, 22 A.A. — Japon sefiri, M. Stümson'a Tsitsikar sumta kasmdaki Japon kıtaatının pek ya- kında oradan çekileceğini beyan et- miştir. Daha şimdiden (o bir takım kıtaat Chengbatan'dan hareket et- miş olup diğerleri de müsait zaman da cenube doğru gönderilecektir. Japon kitaatının çekilme- sini istiyor NANKIN, 22 A.A. — Çin, cu martesi günü Tokyo hükümetine bir nota vererek Mançuri demiryolları mmtakasındaki Japon askerlerinin geri çekilmesi için doğrudan doğru- ya müzskerat İcrasını talep etmiş- tir. 6 milyon esker seferber NANKİN, 22 A.A. — Kuo-Min- Tang'ın dördüncü milli | kongresi, İ mesaisini dün öğleden sonra Harbiye nazırı, Japonya'nın ns keri kuvvetinin miktarı | bakkında Cemiyeti Akvama verilen © erkam halkında hir Yapor tevdi. etmiştir. Mumaileyh, Japonya'nın bir ay zar fında 6 milyon askeri seferber ede- bileceğini beyan etmektedir. Japonların zayiatı Be Tarkkde mile olmuş olan 300 kişi hastaneyo kaldırılmış tir. Hezırlıklar TOKYO, 22 A.A. dan Rengi ajansma bildi or: Japon askeri erkânı, Çin . mülki idaresi tecssüs eder etmez, Tstitsi- ”ı tahliye etmeğe karar vermişler Sükün teessüs etmiş olduğuna m bu kararın tatbiki gecikmi. yeceleti; Diğer “taraftan, Tehamg-Hase- Li. ang'ın idaresindeki kıtaat fevkalâde faaliyetle hazırl-klarda bulunmakta. dır, Bu hazırlıkların Japonlara karşı | muhasemata girişmek için yapılmak tn olduğu zannolunuyor. Daha şim- diden Tehintehâou'da 50,000 kişilik bir kuvvet tahasşüt etmiştir. veiaemer — — Gökten inen Alev! VARŞOVA, 20 A.A — Yaneni- İ © köyü ehalişi dün birdenbire Gök- te bir alev sütunu peyda olduğunu ve ha sütunun köylerine yaklaştığı. | yretle görmüşlerdir. Alev ze- le temas ettiği zaman şiddetli ştial oleğitür, Dehşet | içinde kalma ehali bu hâdise karşısmda dün | dir yanm batmak üzere olduğuna hük- metmişlerdir. Köye giden bir çok mütefenninler Gökten inen cismin bir meteor olduğunu tesbit etmişler dir. Gökten inen elevi Allahın bir ihtar ve tehdidi mahiyetinde telâkki etmekte ssrar eden cahil köylülere İ bir meteor ne olduğunu anlatmak bir türlü kabil olamamıştır. 155 milyon açık PARİS, 22 (A.A.) — Posta, tel graf ve telefon nazırı, M. Gucrnier, bu sabah mezareti o bütçesinin 135 milyon açığı bulunduğuna beyan et miş, ve bazı tarifeleri yükseltmek mecburiyetinde kalacağımı ilâve ey- lemiştir. Bir tayyare düştü MELLİLA, 22 (AA) — askeri tayyare, denize dür. Pilot ile makinist telef olmuşlardır. ——ee— Mübadele komisyonu . Mübadele komisyonu Türk heyeti reisi Şevki Bey Ankara- daki mülâkatlama devam et- ektedir. Mübadele komisyo. nunda | Kânunusaniye kadar, işlerin biteceğine dair ii emare görülmemektedir. Gazi Hz. nin eseri Pavlof'un şaya Bulgar sefiri M. nı dikkat bir makalesi SOFYA, 22 A.A. — Bulgarista- | nın Ankara sefiri M. Pavlof La Bul gari gazetesinde Gazi Mustafa Ke- mal'in eseri başlığıyle bir o makale neşretmiştir. Mumaileyh makalesin- de diyor ki: “Mükemmel bir ordu kumandanı olduğu kadar emsalsiz bir ıslahatçı ve teşkilâtçı olduğunu da isbat et miş olan bu birinci sınıf devlet adar | y€ mama tarih büyük harflerle kayde- ii hem de cereyan etmiştir. Gazi efenim bir çok maniaları yenmek mocburiyetin- de idi. Müşarünileyh harbi umumi esna. unda İlyakatlerini bilfil göştermiş olan bir takım genç, fakat maharip jeneralleri limen toplamağı bildi. Düşmanların etmeğe ve Türkiyenin isek ini temine muvaf. fak oldu. Gazi başladığı parlak cse- ri siyasi sahada da kazandığı parlak zaferle ikmal etti, Onun baş messi arkadaşı İsmet Paşa cesur bir asker olduğu kadar mahir bir müzalcereci olduğunu bu sahada isbat eylemiş. tir, M. Pavlof bütün emilli faaliyet sa. halarında başarılan fevkalâde büyük e Ri kerre sma Gazi Me tafa Kemal'in yüksek i sini şu suretle bilirmektedir. Gazi Bulyar milletine karşı bas. lemekte olduğu teveccühkâr duygu- ları resmi ve hususi surette def'atle izhar etmiştir, Mi vi devam ediyor. sardığı muazza tarıcı ve Gazi ünvanlarına bihakkın Büyiketar İ rinde mukabele bilmisil olarak ve- İngiliz gümrük tarifesi Amerika'da mukabil tedbirler mi alıyor PARIS, 22 A.A, — Berlin'den bildirildiğine göre yeni İngiliz güm vük tarifeleri Alman sanayi erbabını endişeye düşürmektedir. Diğer taraftan Amerika hüküme ünin İngiliz ticaret nezaretimin çı- karıma olduğu kararnamede istih- daf olunan Amerika mallarına İngil- tere'de vazolunacak rusuma müsa- vi bir resmin bilâtabbur o İngiliz cınteasına vazetmeğe karar vermiş olduğu söylenmektedir. Gazetelerin fikirleri LONDRA, 22 A.A. — Anormal ithalit hakkındaki kanun münasebe tile Reynolds ithalât rasumunun İn giliz lirası kıymetinin istilgrarını te- min edemiyeceği ve ecnebi memle- ketlerin mukabeleibilmisillerini da vet edeceği ve bunun — beynelmilel âyeti daha vahim bir şekle soka- cağı mütaleasında bulunmaktadır. Sunday Express, siyasi mahafi- Un büyük bir inkisari hayale uğra mış bulunduğunu ve rusum İistesi- i olduğuğnu yazmakta- ticari bilânço mesele. şöyle uzaktan temas etmekte olup ithalâtın ancak 15 te birini ih- tiva eylemeletedir. Sunday Chror me tabi mevada ait nin yarın neşredileceği Ne düşünülüyer? LONDRA, 22 A. adamları mehafili, teahhur milli mahiyette gümrük tedbirleri almış olmasından dolayı memnuniyet 1z- har etmektedir. Milli fabrikatörler Birliği | reisi Sir Jhon Cochran, hattâ daha (ileri giderek mahsulleri birinci listeye da- mahsullerin ikinci meş lizum geldiğini beyan “| Londra Ticaret odasmda vaziye- Gin memnuniyetbahş olduğu söylen- eli roktai nazarımdan arzet- ğu mahzurlar gizlenme. ilhassa ihracatları eksilecek © lan memleketlerin iştirak kabiliyet. lerininde eksileceği ve bunun İnği- liz ihracatı üzerinde de akisler hâsıl edeceği ehemmiyet ile kaydolunmak | © tadır. Bundan baska bu memleketle. simlerini arttırmaları da muhtemel. Hindistan gene Karışacak mı? Köylüler arasında memnüniyetsizlik var BAMBAY, 22 A.A, — Kongre, müttehit eyaletlerde vergilerin tedi- yesine karşı bir cidale girişilmesine karar vermiştir, Mezkür eyaletlerde köylüler arasnda büyük bir memnu niyetsizlik vardır. Kongre szası bu saretle hükümet aleyhinde bir hareket vücude getire- esklerini tümit etmekte olup bu har Feket Londra'daki Yuvarlak Masa konferansının akim kalması yüzün den patlamaktan hâli kalmıyacak o- lan hareketi hazırlıyacaktır. Altın ihracatı Ticaret muahedelerin de yeni esaslar Iktısadı koruma kararnamesine tevfikan mua- ANKARA, 22 (Telefonla) — İktisadı koruma kararname sine tevfikan hükümetçe itti- haz edilecek tedbirler meyanm da devletlerle yeniden yapıla- cak ticaret muahedelerine ko- nulacak bazı esaslar vardır. Kararnamenin bir madde sinde tasrih edilmiş olan bu e- sas önümüzdeki aylar zarfın da Mısır, İtalya, Suriye, Yu- goslevya, Filipin, Litvanya ve Portekiz devletlerile nisbet ve imza edilmesi beklenilen yeni ANKARA, 22 (Telefonla) — Memleket iktısadiyatını ko ruma kararnamesi (o bakkında “| halkı tenvir etmek maksadile Milli iktısat ve tasarruf cemi- yeti her tarafta mühim içtima lar aktine karar vermiştir. Cemiyet merkezi umumisi önümüzdeki cuma günü Halk i evinde bu maksatla umumi bir | içtima yapacaktır. İçtimada İffet Halim Ha- nım, Akagündüz Bey, şair Beh çet Kemal Bey, ve iktısat dok toru Vedat Nedim Bey söz söy lüyecekderdir. ANKARA, 22 (Telefonla) — Kânunusani ve şubat ayla- rında memleketimize ithal e- dilecek ecnebi malları için ha- zırlanacak ikinci kontenjan lis teşinin tespiti bir komisyon tarafından yapılacaktır. Bu ko misyonda Ticaret ve Sanayi umum müdürleri ile gümrük- ler umum müdürü bulunacak- Tasdik edilen içtimamda bazı ölüm cezaları BOMBAY, 22 A.A. — Altın ihra catı, durmakszm devam etmekte dir, Burün yine bir vapurla mühim miktarda altan sevkeedilmiştir. Odundan gıda çıkarıyorlar BERLİN, 22 A.A. — 1931 senc- si Nobel kimya mükâfatını kazan mış elen M. Bergins, odunan hay- vanat için gıda olarak kullanilabile- ceğini beyan etmiştir. Odundan çı- karılam gıda mahsuller öğüdülmüş patatese karıştırılacak ve bu suretle Almanya hayvanlarını beslemek hu- nda (o ecnebi memleketlerden müstağni olacaktır, Almanya ile cenubi Amerika arasında hava servisi BERLİN, 22 A.A, — Almanya. da cenubi Amerika ile Almanya ara- sında doğrudan doğruya bir o hava peer; olduğu 3 seyahat matlüp zam elde edilebileceğini, yol boyun <a hava şartlarının devamlı bir su- rette tetkiki ve bu suretle mahal ilâh aleni gör Suriye'de mebusan intihabatı PARİS, 22 A.A. — Suriye teş kilâtı esasiye kanunu mer'iyet mev. vında icra edilecektir, rını tetkik etmiştir. ANKARA, 22 (Telefonla) — hedelerene gibi esaslar konacak muabede esaslarına ilâve edil cektir. Suriye hükümeti ile akted lecek muahedeye kaçakçılığı men'i hakkında da bazı hüküt ler konacaktır, Eskiden O aktedilmiş olat ticaret muahedeleri de tecdi olundukça ayni formüle tâk tutulacaktır . Ancak 1932 senesi nihayt tine kadar müddeti bitecek v yeniden tecdit edilecek mua hede yoktur. İktisadi seferberliğim zin manasıve hedefler Milli iktisat ve tasarruf cemiyeti bugün bir beyanname neşredecel Cemiyetin üç yüzü müteca viz şubeleri de bu:tarzda Hall içtimaları yapacaklardır. Diğer taraftan öğrendiği: me göre milleti tenvir etmek, halka, tüccara, san'atkâra, çif çiye düşen vazifeleri anlatmal üzere cemiyet bir beyannam hazırlamıştır. Bu beyannam cemiyetin reisi ve Millet Mec reisi Kâzım Paşanın imzs sile yarın neşredilecektir . Beyannemede iktısat sefer berliğimizin manası, sebepleri ve hedefleri heyecanlı bir lisas la izah edilmektedir. İkinci listeyi bir komis- yon hazırlayacak. Birinci listenin tatbikatı etrafında M. Meclisine bazı müracaatlar olmuştur.. tr. İSİN içtima buğünlerde Yal pılacaktır. Birinci listenin ta bikatı etrafında Millet Mec lisine bazı müracaatlar © vak olmuştur. Bu mesele bugün arzuhal encümeninde müzake: re edilmiştir. İçtimada — güm rükler umum müdürü İhsat Bey hazır bulunmuştur. ölüm cezaları Adliye encümeni bugünkü hakkındaki mahkeme kararla” Bu meyanda Adapazarlı Halili öldüren Numan oğlu Ce mal, Uşakta Durmuş hocayı öldüren İbrahim ve kardeşi İhsan Brağmada iki şahısı öldüren Ahmet Refik, Erzincanda muhtat Mehmet çavuşun karısı Seheri ve çocukları Bahattin, Salâhat tin, Nuriye ve Memnuneyi öldürerek eşyasını gaspeden Salih ve “Yaşarm ölüm cezasına çarpılmaları hakkındaki muhakeme kararları tasvip edilmiş ve heyeti umumiyeye arzı takarrür et- miştir. Çorumda Gazi ÇORUM, (A.A.) — Hz. nin heykeli Gazi Hazretlerinin Çorum'da rekzedi lecek heykelleri buraya getirilmiştir. Heykelin kaidesinin inşa atı bitmek üzeredir. Heykelin resmi küşadı için hazırlıklar ya- pılmaktadır, Temyiz Edirnenin Mahkemesinin Kurtuluşu Nakli “ANKARA, 22 (Telefonla) — Temyiz mahkemesinin Am- karaya nakli tamamen karar. laştırılmıştır. Adliye Vekâleti bina araştırmakla meşguldür. Bu hususta Yenişehirde müte- addit apartımanların kiralana- rak mezkür daireye tahsis edil mesi muhtemeldir, icra ve Hlâs kanunu ANKARA, 22 (Telefonla) — Millet Meclisi icra ve iflâs kanununu şubat ictimaında tet ANKARA, 22 (Telefonla) Edirne Bundan maada Nafi Atuf Hamdi (İstanbul) , Aziz (Er zurum) ve Atıf (Erzurum) Beyler de Edirnenin bu mes'uf yim bulunmaya davet & ilemi üzakereye e ki Lâyihanm alacağı şekil et" rafında muhtelif teşekkülleri mütaleaları tasvip edilmekte” dir .