12 Kasım 1931 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 3

Ekonomi “ine göre 5 - 10 para düşmüştür. Bu tenezüle sebep Avrupa piya- fintlerin düşük salarından, gel Son günlerde hariç borsalrda boğ day fiatlarının o yükselmesini tevlit im yükseltmiştir. "İ Bir müddetten beri Anadoludan bğdey sevkiyatı için Devlet demir- Yolları idaresine o kadar çok müre- edememek tür. Bir çok hatlarda vağon ihtiyacı köylüye kendini şiddetle hissettir- #| mektedir. Bütün buğday sevkiyntr. Haydarpaşa bulun- buğdaylar vagon beklemektedir. i İstanbul piyasası e | an e b lr Yapmamış Petrol fiatleri yüksel- mekte berdevam! Petrol fiatlerinde evvelâ Şimali A Merikadan başlıyan fiat yükselmesi Bittikçe şâmil bir şekil alıyor Petrol fiatlerinde kaydedilen 15 ent tereffü . Gelen malümata göre, Cenubi Amerikada da (tesirini gös- şti. Hat ekze etrel Gali tinde yeniden tereffll | intizar edil. mektedir. Diğer taraftan memleketimizde | İk yapan petrol kumpanyaları İstan. bul ve Anadoluda tatbik edilen fiat- İleri az bularak bu fistine zam © Yapmalı için geçmişlerdir. | Beynelmilel yün konferansı Beynelmilel yün kanferansı evvel ki gün Bal şehrinde toplanmıştır. Konferansa Fransa, İngiltere, | İtalya, Çekoslovakya, Holanda, İs-| “içre ve İspanya iştirak etmiştir. Ispanyaya patates ithali menedildi Ispanya hükümeti vesmi gazetede beşrettiği bir ile İspa- ayaya patates ithalini menetmiştir. Marsilya piyasasında üzüm ve yumurta Son gelen Avrupa piyasa haber- rine nazaran Marsilya borsasında 7 numaralı İzmir Sultanisi 100 kilo s1 480 frank, Karent 100 kilosu 400 İranktır Marsilya borsasında yumurta fiat sabittir, “sü —— a5 & pon yur sandığ 100506 1 İnebolu 660-680, Teak 520-540 franktan gitmektedir. Ruslar deri alıyor 5 İ ewmektedirler. Dün de okkusı 54 ku- i | raştan 50 bin kilo deri almışlardır. Afyon tacirleri dün toplandılar . Afyon tacirlerinin aralarında ya- , | bacakları etrafındaki faali- yetleri devam Dün afyon tacirleri İhracat Ofi- sinde bir içtima lll lm li, tecri” tek fırka, gürrüklerin, din ezeli âşıkıdır. Son günlerde | İngiltereye fazla mikdarda ithalât oluyor. Sebebi iki türlüdür. Biri güm- Tük konacak diye ithalâtı tem Posunun artması, Tıpkı üç se- ne evvel bizde olduğu gibi, Di- a de iştira kabiliyeti düşen İngiliz lirasmın iştira kabiliye- tile uygun olması için, itbalâ- İm da gittikçe dumping tarzm da, yani beynelmilel fiatlerden aşağıda olarak yapılmasıdır. Bu vaziyete karşı ilk ferya- dı koparan ticaret odaları ol Tuştur. İngiliz ticaret odaları, | © te müracaatla tehlike- İi surette artan ithalâtın önüne geçilmesini ve bunun için de bir dumping aleyhinde kanun tıkarılmasını talen ediyorlar. “İİstasyonlarda tonlarla buğday vagon bekliyor # Borsada iki günden beri buğday tlerinde tenezzül görülmektedir nevi teşekkül £ ve Karte'e mükabil tan bir teşekkül o vöcude getirmek Bizum geldiği kanatindedirler. Pamuk fiati fırlıyor NEV ORLEANS, 11. A.A. — A- merika ziraat bürosunun raporunun neşrinden sonra psmuk fiyatlarının yüksek tescilata mazhar olduğu gö- rülmüştür. Umumi temayül, Harda sağlamlaşacağını tahmin ii | rin oldukça ettirmekte ve vehametin geçmiş ol. duğu zannedilmektedir. İngiltere için vaki talepler müs- tesna olmal üzere iplikhaneler esha rn hafifçe tenezzül (etmiştir. Alıcs- Jar fiyatlarm son tezayüdünü henüz tediye etmek istemiyor gibi görünü yorlar. Alman ve Avusturya eshamının sukutu yi LAA— İngiliz siş mahafili, İngiliz lirası 97 franga ve 385 dolara çıkmış olduğu balde maillş eahamın — ağırlaşmakta olması dolayisile mülenakıs hislerin tesiri altında bulunmaktadır. Cesaret uyandıracak bir nokta var sa © da parlâment ekseriyetinin kuv yeti ve bütçenin muvazenesinin ve İngiliz an istikrarmın temini. ne dair olarak dün neşredilmiş olan karardır. Evening Nevs, yazıyor: Almanya nin gerek tamirattan mütevellit borç ları ve gerek kusa vadeli hüsusi taah bütleri dahil olmak üzere bütün borclarına karşı koymak imkânerzle. ği içinde bulunmakta olduğunu ilân elmiesine intizar (olunmaktadır. U- mumi bir moratosiumun Londra pi- Feel yatırılmış olan Alman dev İet eshams üzerinde husule getire. ceği tesirin ns olacağı meselesi de zihinleri meşgul etmektedir. Bütün bu düşünceler, dün bu eshamın sü- kut etmesini istilza:m etmiç ve bu sij kut Avusturya Gs) hakkındaki ihbar ve ihtarı sür'atle teeyyüt etmiştir. o İngilirre bankası ve iskonto misbetinin tenzili lehinde Cite'de bir mücadele başlamıştır. | Bu tezin müdafii olanlar, şimdiden nhaceretin. sonra artık sermaye (m den korkmağa mahal olmedığını ve İngiliz lirası şimdiki çündelik | te. *n bile Londra piyasasını sermaye. lerini yatırmıya, aklarını söylemekte dirler. Altın — tasfi; ne | eski mücevherat ve saire scİlinde birçak altınlar arzedilmekte olduğu dikkate sayan görülüyor, İngilterenin altın “e bars > bunları senesinde oldı du bususü eşhas satılığa al Esham ve Tahvilâtın nevi haikrazı dabi 0500 Düyunu muvahhide 500 kİramiyeli Demiryolları © 268 Bir taraftan rük vazetmek için tedbir alır. ken, diğer taraftan müessese lerin ucuz ithalâta mani olma- sını istemeleri, İngilterenin milli iktisada göre temayülünü gösterebilir. Bu temayülün tam inkişafını bir iki haftaya kadar göreceğiz, O zaman İn- ie asırdan beri de- vam ürriyet ve beynel- milellik ile himaye ve millilik münakaşaları nihayete ermiş ve İngilterenin yeni tarihi baş damı olacaktır. göstererek verdiğimiz. pi ei diğer bir çok mem- leketlere de teşmil etmek kas bildir. İtalyayı ve Amerikayı, hattâ İspanyayı ve Bulgarya- yı tetkikimizin içine alabilir ve . | nin yıldönümü idi. MİLLİYET PER! EMBE, Mütarekenin ıldönümü Dün şehrimizdeki fran- sızlar ölülerin istirahati ruhu için âyinler yaptılar Dün harbi umumi mütareke- sinin, yani Almanya ile iti devletleri arasında imzalanan mütarekenin yıldönümi münasebetle dün sabah Ferikö yündeki Fransız mezarlığında merasim yapılmıştır. Duadan sonra Fransız sefiri Comte de Chambraun ile Fransız eski muharipler cemiyeti reisi M. Rebul birer nutuk söylemişler- dir, Burada merasim yapıldığı esnada Fransız ataşemiliteri Kolonel Sarraut da Topkapı- daki Fransız tebassından ölen müslüman askerlerin mezarlığı na giderek ziyarette bulunmuş ve bir imam efendi dua oku- muştur. eki merasimden son is kilisesine gidi miş ve ayini dini yapılmıştır. Bu münasebetle Union Fran- caise'de bir öğle ziyafeti veril- miştir, Burada Fransız sefiri ile es- ki muharipler reisi birer nutuk söylemişlerdir. Fransada PARİS, 11 (A.A.) — Müta rekenin 13 üncü yıldönümünü tes'it maksadile şehir, milli bay reklarla donatılmıştır. Umumi binalar, başlıca âbidelerde, bu akşam tenvirat yapılacaktır. Belediye meclisi reisi M. Fran- çois Latcur, Paris şehri namı na, Clemanso'nun ikamet ve vefat etmiş olduğu Franklin s0 kağındaki binaya bir çelenk ko yacaktır, İngilterede LONDRA, 11 (A.A.) —Bü yük herpte ölenler hakkında bir bürmet eseri olmak üzere İngilterenin her tarafında iki dakika müddetle süküt muhafa za edilmiştir. Bu münasebetle sabahleyin saat 11 de harp mak tulleri âbidesi önünde büyük merasim yapılmıştır. Bu mera- simde Kraliçe ve Prens De Gal les hazır bulunmuşlardır. Lehistanda VARŞOVA, 11 (A.A.) — Bütün memleket, Lehistanmn yeniden ihyası tarihini tesbit eylemiş olan mütarekenin yıldö nümünü büyük tezahüratla tes- it eylemektedir. Bütün klise, Sinangog ve mabetlerde dini â- yin yapılmıştır. Sabahleyin bü yük bir askeri resmi geçit ya- pılmış, şehir bayraklarla tez. yin edilmiştir. Bu gece her ta- Taf donanacaktır. Dün gece şe | ka hirde büyük bir fener alayı ya- pılmış ve bütün askeri alaylar mümessilleri Belvödöre şato- sunda Mareşal Pilsudekiyi teb rike gelmişlerdir. İtalya kralının yıldönümü Dün İtalya Kralı Hazretleri . Bu münase- betle dün sabah Saint - Antoint kilisesinde dini merasim yapıl muştır. İtalya sefiri ve babası & yinde hazır bulunmuştur. İtal- yan müessesat ve vapurları bay raklarla donanmıştır. Güm- | milli iktsadın bu memleketler deki tekevvün tarzlarını tetkik edebilirdik. Buna lüzum göre- meyiz. Zira sevkeden memle- ketlerden ikisini tetkik etmek kâfidir. Yalnız. lüzumlu olan bir şey var ki, o da kendi mem leketimizin değişen dünya için deki hal ve mevkiini araştır. maktır. Türikiye, mariz bir yn muvazenesi içindedir. en ehemmiyetli sebebi belin mmuzdır. Türkiyenin | ithalâtı, zapturapt altma alınacağı gü ne kadar, maalesef, bugünkü gayri müsait tediye vaziyetini ıslaha imkân yoktur. Son sene lerdeki ithalâtın azalma nisbet lerile, ihracatın azalma isbet- leri mukayese edilirse, zararda olduğumuz görülür. Geçen se- nenin nn ayile, hu senenin on 2. TEŞRİ NISANI 1931 mütarekenin yıldönümü Mahkemelerde NihayetKarakaşın de- li olmadığı anlaşıldı Karakaş hakkındaki rapor dün mahkemede okundu ve cina- yette cinnet olmadığı tesbit edildi Hüdisenin safahatı çok karışıktır. | rerek Karakaşın aklı başda oldu- Gazetelerin adliye sütunlarını uzun | guna bundan daha kuvvetli bir delil zamanlardanberi takibe — alışan bazı | bulunamayacağını çi ve rapo- kariler belki İrem yek Cinayet iş- rün kâfi görülmesini istedi. Mahke- me de bu talebi kabul ederek rapo- leyen bir geetin akli vaiyet bak kında sürekli bir ihtilâf laaştz Ha ru kâfi gördü. Karakaşın yaşı te- isminde birini öldüren bu| yin edilmek üzre muhakeme başka rec mahkemesinde çörmü Kir güne ülerek onbeş: sene hapse Sa üze olmuştu... Mazman Kare Karar verilecek. kaç, hükmü yedikten sonra temyiz EL ül »uktasından itiraz. Arabacı Ahmedi hürriyetinden iye ön ram etmek ve kendisine dayak atmak, lamak (gibi cürümlerl, yaral lerle mazmun Çoluk Hayri ve Arif Etle cin muhakemelerine dün Ağmrcezada devam edildi. Bazı şahitler dinlendik ten sonra Müddeiumumi iddianame” sini dermeyan ederek Arabacı Ab- medin zaten Hayri (EF. min evinde yatıp kalktığını. ileri sürdü ve hur- riyetinden mahrum edildiği sadece iddiadan ibaret kaldığından maz nunların bu cihetten bermetle.imi is- tedi, ikinci defa görülür ıç kendisinde delilik alâ- metleri mevcut olduğunu iddin et mişti, Bunun üzerine | yaşlan evvel bu cihetin © tesbiti için mahkeme Karakaşı bb: adliye sevket- mişti. Karkas o burada o muay- yen olan müşahcde müddeti funda tehevvür ve tinmet atarı terdiğinden zapti kabil olamadığı kaydile emrazı akliye hastanesine gönderilmişti. Karakaş, tirmahaneye girer gir- mez Mazhar Osman Bey tarafından muayene edilmi; ve tibbi adlinin mü sahedesi kilima | kendisinde cinnet asari görülemediğine, ve yaptığı ha- rekstlerin temarüzden ibaret olduğu na dair rapor verilmişti, Bu rapor, timarbane ile Tıbbı adli arasmda > 2m talebin. ağir myekki- Binin bu işle hiç bir alâkası olmadı- ğindan bera: tini telep etti. Muha keme, Karar için, tehir edildi. ün müddet sümal - yan aka adl Kale a o Cezaları tecil.. duğumu bilâkis Birmarhane aklında hiç bir nolisan | bulunmadığını iddin in koleksiyonunda müsteb- ediycrlardı. Mahkeme, biribirini tut- te bir hildiye meşreden Tayan mülenakiz raporlar karım: | M. Rüştü B. İ imei ceza mahkeme da mederi Mazhar Osman Beyin | since 28 gön hapse, 12 hira para ce- 'de iştirakile | toplanacak tibbi adli | zasma mahküm olmuştur. Mamafih meclisinde müzakere ve kat'i bir ra- Mabemme, her iki cezayi vi tecil et- por ihzarmı muvafık. görmüştü. Ka- | miştir. rakaşın kanım ve adalet huzurunda vi yesiyeini tayin - edecek olun rapor Mahküm oldu niha; geçen gün-ikmel edilmiş ve Apel sales öleli çe: Rusyada garip bir izdivaç serlev- sesinde okunmuştur; Raporda Kara: | hasile yes bir hikâyeden odeleyi kaşm cürrrü işlediği: günlerde şuuru | Resimli Şavk moecmuns aleyhine açı- lan dava dün birinci (cezada intaş edilmiş ve mecmua sahibi Emir B. bir ay hapsa, on lira para cezasına tam olduğu tespit cililiyordu. Maz- nan vekili bu rapora da itiraz et- mek istedi ise de Müddeimümi, raporun ittifakla verildiğini ileri sü- mahküm olmuştur. Tasarruf Akdenizde Haftası Fırtına Bu sene vitrin müsa- | Bilhassa Berut sahil- bakası lerinde daha kuvvetli olacak | fazla tahribat yaptı Tasarruf ve iktisat baftası için hi- Akdenizde geçenlerde büküm zorlıklar devam etmektedir. Tasarruf | süren fırtmalardan bir çok vapurla” gü: | matuf ithalâttir. Elbette böyle | Garbin yeni pulacak mantıkalar Beyo” ima katar. Her kanma | diralı Genşam vapuru da 100 tonluk yerli malından en eyi gekile vitrin | "a9! denize atmıştır. sahiplerinden | © Dalgalar sahildeki bir çok binala inci çüncü ei rı ve antrepoları harap etmiştir. Bir md ve takirmümeler verilecek: | çk sandallr ve metörl müsabakası halkın re'yile da. Liman yüzen enkan e Si ithalâtımızda an | birlere tevessül etmelidir, Ha- cak yüzde 4 tenakus görüldü. | rice verdiğimiz, yani tediye et ğü halde, aynı mukayese dev- | tiğimiz para, doğrudan doğru- relerindeki ihracatımızda yüz- | ya Türk emeği ve Türk serma de 23 tenakus görülmektedir. | yesinin memâsıdır. Hattâ son Bu şu demektir ki, her iki se- doğrudan doğruya | nun 'nedeki ihracatımız sabit telâk- | Türk emeğinin ve Türk serma ki edilse, ithalât artmıştır, yesinin kendi parçasıdır. Par. İthalât, yalnız bir halde ma | çalanacak Türk emeği neması, faide idir Türk sermayesi (o neması ola- maz. Memleketimizde o emek ve sermaye mahduttur, zur gi denilebilir. O hal, milli sali arttıracak i halât halidir. gayesine | cihazlarile cihazlanmalıyız. yeni almakta oldu bir ticaret muvazenenizliği ka: | gu teşekkül şekilerindi a dar milli iktısadı rahnedar e | de etmek elimizdedir. e den âmil olamaz. Ve elbette bu | sulleri bizim de tetkik © etme- muvaszenesizliği (bertaraf et- | miz, vaziyetimize uygun süret- mekten âcil yapılacak şey yok | te kullanmamız kabildir. tur. Bu usuller arasında dikkate Türkiye dahi bir takım ted- | lâyık olan dört nev'ini göz ö- Belediyede Lokantalar Neden pahalı? Bütün işin ucu ruhsa- tiye ve sımf meselesine dayanıyor Son senelerde yiyeteğe ait maddelerin hemen hepsi bariz surette ucuzlamıştır. Fakat bu na mukabil (O İokantalarda ye- mek fiati aynı kararı muhafaza etmektedir. Belediye bu husus ta tetkikat yapmaktadır. Alâ- kağarlarm noktai nazarlarına göre vaziyet şudur: Bu sene yağ, sebze ve et fiatleri çok a- şağıdır. Meselâ etin okkası 140 kuruşa olduğu vakit porsi yonunu bilfarz 30 kuruşa ve- ren bir lonkanta bugün 60 kuru şa etin okkasmı aldığı halde gene 30 kuruşa bir porsiyon vermektedir. Sebze fiatleri de aynı şekildedir. Bir kaç sene evvel taze fasulyanın okkası 40 kuruşa kadar çıkmıştı. Bu sene ise 20 kuruşa ve hattâ da- ba aşağı düşmüştür. Fakat lo- kantalarda sebze porsiyonu ge- De âynı fiyata verilmektedir. Keza yağ fiatleride bu sene lediye iktisat işleri müdürlüğü nün noktai nazarı şudur: Bir çok - müesseseler asya İokantacılar : da manlarda bir Pat Histesi tanzim ederek belediyeye tas- dik ettirmişlerdir. Belediye yap tıkları bu İisteyi aynen tasdik etmiştir. Listeye müesseseler istedikleri gibi fiat koymuşlar- dır, Fakat bu vaziyet çok de- yam edemez. Çünkü şehir mec Misi cuma ruhsativesi hakkında ki kararını verecektir. Ruhsatiye her lokantanın sını- fına göre yüksek veya aşağı o- lacaktır. O vakit lokantaların mühim bir kısmı rubsatiye res mi yüksek olduğundan smıfla- rını kendiliklerinden tenzil e- deceklerdir. Çünkü her lokanta sınıfa ayrılırken yemek fiatleri ©sa8 tutulmuştur. Diğer taraf- tan verilen bir habere göre şeh- rimizdeki maruf lokantaların bir kısmı fena halde mali buh- ran geçirmektedirler. Söylendi ğine göre lokantalara ve bil. bassa yüksek fiatta yemek ve ren lokantalara giden azalmaktadır. Bazı tanınmış lo kantalar hali i#lâstadır. Bakırköy - Sirkeci otobüsleri geldiklerini | (o Bir şirket Bakırköy ile Sir. keci larasında işlemek otobüs imtiyazı lata Şir ket adam başma 17,5 kuruş ala caktır. Seferler yarından itiba- ren başlayacaktır. İki vapur seyyah Belediyeye gelen haberlere nazaran, a yakında i ki vapur seyyah gelecektir. Kayıtlarını yaptırmı- yan müstahdemin Müstahdeminin: belediyeye tescil ve muayene müddeti ayın 15 inde bitmektedir. Mühlet bir daha temdit edilmeyecek- tir. Şimdiye kadar tescil edilen lerin mikdarı üç bin kadardır. Daha muayene olmayan birkaç münde bulundurmağı faideli bu Turuz. Bunlar: 1 — Gümrüklerin arttırılma- sı, 2 — Dumping aleyhinde ka- rılması, "3 — İthal edilecek eşyanm ince tetkikten sonra tahdidi. 4 — (Soğuk himayecilik) in tatbiki, “ dir, Bu usuller arasında en cezrisi gümrükler olmakla be. raber, Türkiyeye ithalât yapan memleketlerin en ehemmiyetli leri ile ticaret o mukaveleleri aktedilmiş olmasından dolayı, tatbiki en güç olanıdır. Diğer üç usulün tatbiki, fevkalâde iti naya lüzum gösterir, fakat her türlü itiraza rağmen kabil gö- rünür. Dünya tecrit edilmis ada idi ! Maarifte Bazı çocuk Kitaplar, Liste bulyiçimdekili mekteplere sokulmıyacaktır Son zamanlarda çocuk kitap Jarı ünvanı altında bir çok eser ler intişar etmiştir. Bunların bir kısmının mekteplere sokul- ması muvafık görülmemiştir. Maamafih Vekâlet âhiren bir liste neşrederek ders kitapla» rından hariç olmak üzere han- gi eserlerin çocuklara okutturu İabileceğini i mon etmiştir. Ta- yin edilen çocuk kitaplarından maada eserler İsresaryi so kulmıyacaktır. Darülfünun divanında Darülfünun divanı düm içti- ma ederek fakültelere ait bazı işleri müzakere etmiştir. Fakülteler talebe cemiyetlerinde Tıp fakültesi talebe cemi yarın senelik kongresini öğle- den sonra eski Türkocağı bina- sında akdedecektir, Edebiyat fakültesi talebe ce miyeti bugün senelik kongresi ni eski Türkocağı binasında akdedecektir. 7s |Mekteplerin tarihçeleri Maarif Vekâleti her mektep ten tarihçesine ait lüzumlu ma lümatı ve resimleri havi bir al- büm istemiştir. Darülfünun da bir albüm hazırlamağa başla- mıştır. Tekaüt Bazı yerlerde müstah- dem olanlara nasıl maaş verilecek? Maliye Vekâletinden, halen müstahdem mütekaitlerin ma- aşları hakkında şu mühim te- mim gelmiştir: Eski tekaüt ka nunu mucibince teksüde;sevke dilenlerden la veya mülk bak bütçelerden isat veya- hut ücretle istihdam edilenle- rin tekaüt maaşları tamam: ve- rilecektir. Umumi bütçe dahi- lindeki dairelerden birinde bu suretle müstahdem olanlara ise tahsisatı fevkalâdeleri olma. dan tekaüt maaşı aslileri veri- lecektir. Sadettin Bey döndü Ankarada yerli mallar hak- kında İktisat vekâleti ve sair yüksek makamlara izahat ve- ren Sanayi ve Maadin bankası müdürü Sadeddin Bey dün şeh rimize avdet etmiştir. bin müstahdem vardır. Bu gi- bilerden para cezası almacak- tar, Kuyucular içir talimatname Belediye daimi Mes ku yucular hakkında bir talimat- meme yapmağa karar vermiş- tir, lar halinde milli iktmatlara doğru gidiyor. Her millet, pa- rasını, istihsalini korumak için kapılarını mümkün olduğu ka- dar kapamağa çalışıyor. Ne za- man biteceği belli olmayan ci- han buhranmdan © bir fenalık tısadi çöküntümün aksi tesirle. ri sirayet etmesin diye, her millet siper arkasına çekiliyor. (Buhrana karşı kiye de iktısat ilminden ve po- hitika fenninden azami derece © istifade etmelidir. önün etiği; e