27 Ekim 1931 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1
Siirt Meb'usu MAHMUT Umumi Neşriyat ve Yazi Müdürü ETEM İZZET 27 TEŞRİNİEVVEL 1931 6 ncı sene, No. 2052 NUSHASI 5 KURUTUR Kıbrıs Hadisesi Birkaç sünek ajans haber leri Kıbrıs adasında syam ha- reketinden bahsetmektedir. Dün Kıbrıs muhabirimizden aldığımız. hususi bir haberde bu kıyamın vüs-| at ve mahiyeti hakkında şayanı dile | kat malümat verilmektedir. Ayın yir | mi birinci günü akşamın onuna doğ ru adanın merkezi olan Lefkoşa'da altı bin kadar Rum toplanarak şe- hirden iki kilometre uzakta bulunan Valinin ikametgihina gitmişler ve komiserle o beraber yemekte bulu iyi dışarı okmağa dnvet et nun nobili de tir larına ait o yakımışla; ndaki bir. cereyan| vardır. Kibris adasının idaresi lin kongresinin i İngiltere ile Bal anan hu itilifname ile İm-| giltere'ye dilmişti. Adadaki Os b ku baki kalıyor, Kıb. ns sekenesi Osm w telğ kongre Batum, Kars v hükümetine iade Osmanlı hük. İtere'nin muarızı olan devletler gecer, © İngiltere indeki nazari | hukuku hülümraniyi ilga etti, ve nihayet Lozan sulhunu müteakıp ada İngiliz müstemlekesi oldu. Kıbrıs İngiltere'nin “Muvakkat,, kaydile işgali altnda bulunduğu s6- neler zarfında da Rumlar arasında ilhak cereyanları epeyce | kuvvetli « Bu zamanlar, Rumlar, her ve. sileden bilistifade adanın Yunanis- tana ilhakını talep ettikçe, İngiliz. ler şu çil veriyorlardı: sının sahibi Osman h er İngiltere adayı muvak- kate işgal ediyor. Eğer tahliye #arureti hasıl olursa, Kıbrıs adası Ancak sahibi olan Osmanlı devletine iade edilebilir Taçiliz hükömeti bu cevabile Kıb Ps Rumlarını, İngiliz idaresine kat- k ve yahut tâ Osmanlı idaresi, Be geçmek şıklerından birini ter- çih etmek | karşısında bırakılıyordu. larhi umumi içinde | İngiltere bir çok defalar Yunanistanr iti Bİ devletleri — terafma © harbe İştirak © ettirmeğe (çalışmıştı. İn-| giltere'nin Yunanistanı satın al mak için ileri sürdüğü teklifler ara #inda Kıbrıs adasının Yunanistana terki de vardı. Fakat Kral Kostan- tin, bu teklifi reddettiğinden Kıb- Ts İngiliz idaresinde kaldı. Bunum- İn beraber, İngiltere'nin bü vesile İle Kıbrıs adasını Yunanistana ter- ümide düşürdü. ve ilhak taraftarlarını takviye etti. Bir taraftan barbi umumi içinde Yapılan bu teklifin uyandırdığı ü- mitler, diğer taraftan adanın mu- vakkat işgal altında bulunmakta ol- duğu gibi tevillerin zail olması ve Bihayet son birkaç senedenberi bü- tün ziraat memleketlerini kasıp ka- Vuran buhranın Kıbrıstaki elim te- #ellileri - bütün bu âmiller birleşerek Kıbrıstaki müessif | hâdise vücude gelmiştir. Kıbrıs ihtilâli Ingiltere gibi mu- am bir devlet için bir bardak *uda fortma kabilindendir. Dört tar tafı denizle muhat küçük bir adada Sikan herhangi hareketi tenkil ct mek İngiltere için işten bile değil dir. Fakat ne si olsa, İngiliz müs ük bir lekedir. süsen bir avuç ihtilâlcinin make) #adı İngiliz kudretine rağmen ada- Nin siyasi v i imi) İ değil, medeni cihanın efkârı umu-| dadaki feci vaziyete çel İbâzeltir, Bu itibarla kı Yam hareket İabilir. maârif, din ve hayır işlerinde nisbi bir muhlariy iken, Türklerin bu cemaat kamamile İngilizlerin elindedir. ha geçenler, sine bir İmei müdür tayin di, Evkaf idaresine müslümanlar karıştırılmıyor. Türklerden Yuna. nistan ve Bulgaristandaki akalliyet lerin haiz oldukları hukuk bile edilmektedir. Kıbrıstaki Türk- ler bu şikâyetlerini dinliyecek bir merci bulamıyorlar. Kıbrıstaki yük sek İngiliz memurları kendilerine alet ettikleri birkaç dejenere ile bir Müstemleke halkının dahi taham- ül edemeyeceği bir tahakküm siya eti takip etmektedirler. Bu badirede Yunan komşumuz Gzünü söylemiştir: İngiltere ile 'unanistan arasında bir Kıbrıs me- Melesi yoktur. Biz de ayni şeyi söy- iyebiliriz: Türkiye ile İngiltere a- M. Litvinof Yoldaş dün geldi veakşam Ankaraya gitti Rus Hariciye komiseri gazetemize Türk - Rus münasebatı etrafında hararetli ve dikkate şayan beyanatta bulunmuştur. Rus Hariciye komiseri dün Vilâyet ve Kolordu' daire- lerine giderek ziyaretleri iade etti ük komşumuz “Sovyet Rusyanın çok kıymetli Harici- ye komiseri aziz dostumuz M. Litvinof ve refikaları Madam vinof, Sovyet Bandıralı İliç vapurile düri sabah saat 9,5 da şehrimize vâsıl olmuşlardır. İstikbal Aziz misafirimizi İstanbul Kara sularında hükümeti; namına karşılamak üzere Pro. tokol umum. müdür muavini Kudret ve H mına kalemi mahsus müdürü iz | (Devamı Gzner sahifede) aeaaaneenereneemesemseseseeseriraşeiresaeemasaaaa sasazaraaaaaaaeeeaaeai eaaaaada Balkan konferansının kapanış celsesi çok heyecanlı olmuştur Gazi Hz.nin fransızca irad ettikleri nutkun her cümlesi Balkanlılar tarafından şiddetle ve dakikalarca alkışlanmıştır Siyasi komisyonun ihzar ettiği mukarrerat kabul edildi ANKARA, 26 (Telefonla) — İkinci Balkan konferansının buyün öğleden sonra Büyük Millet Mecli- sinde aktettiği son celse kahraman ve sulhü kıymetli bi etti. Gazi eden altı es ellerini sıktı. Gazi Hz. kürsüdi Bu takdim merasimini müteakıp murahhaslar kendilerine ayrılan sıra larda yer aldılar. Reisicümhur Hz kürsüye geldi ve nulkunu Fransızca olarak irat etti. Salonda yükselen al kışlar arasında yeryer kesilen bu nu tuk müdafaa edilen büyük davanın kudretli bir tahlili ve yepyeni bir vatan kuran Gazi Mustafa Kem: bu daya etrafından den bir beyannamesi idi. cihana hitap e-| Hariciye Vekili Tevfik Rüştü B.in Ankaraya muvasalatı Salonu dolduran Balkanlılar Ga- | can a kadar bariz ve derindi ki, aziz gizi daya doya seyretiler ve dinledi | Gezi ler. “Mülletlerinize benden hararetli mühabbetler, samimi dostluklar gö. | türünüz. Ben sizi ve sizde asil mil (Devamı 6 met sahitede) “Yaşa, varol?” İçtim satonuna hükim olan beye Saryazersamasenaaması yannan anana tesesamaananakasateseressesassayetataskezmanen değildir ve olamaz. Ancak Kıbrısın siyasi veya idari veziyeti ister de. işsin, ister değişmesin, oradaki yetmiş bin srkdaşımızın mukadde- ratile yakından alâkadar olduğum tasmda bir Kıbrıs meselesi mevcut za söylersek, mazur görülrseliyiz, Bunlarla aramızda hars bir dır. Ve Cümhuriyet | Türkiyesine karşı en sıkı bağlarla merbutturlar, Büyük bir kısmı Ana hicret etmek için fırsat “bekledik Kabrıs Tüklerine, Türk mami nun içindir rl rnk canlı hâ- diselerin akislerini biz de burada kalplerimizde duyduk. Ahmet ŞÜKRÜ Bu. rinden yin Gazi Hz.nin Balkanlılara Hitabesi Ba mai arzed onlar 1 niş ayni kan km soylardan müşterek çetleri oldu gunu unutmamak lâ- zımdır. ANKARA, 26.44 azetecileri bu Büyük Milet — Balkar | | Hazretleri mu Balkan alışan kiymet huzurunda bulunmaktan ve ön. Jarı muhabbetle duyduğum bahtiyarhk çok bü- yüktür. Balkan gün Arnavutluk, Romanyâ, Yunanistan, Yugos lavya ve Türkiye gibi müsta- kül siyasi mevcudiyetler halinde bulunuyorlar. Bütün Bu devlet- lerin sahipleri olan milletler (Devamı 6 ıncı sahifede) İstanbul-Edirne telefonu Bu yeni hat ta umuma i açıldı ile dün Konuştak İstanbul - Sofya telefon hattı ümit edilmiyen (bir rağbete mazhar olmuş Posta idaresi telefon işlerine ver diği ehemmiyelin bir. delili olarak yeni bir telefon hattını daha umuma açmıştır. Bu yeni hat İstanbul - E- dirne telefon hattıdır. Posta idaresi Edirne hattının bü- tün tertibatını ikmal ettikten sonra işletmeye açmıştır. İstanbul - Edir- ne arasında bir mükâleme ü kuruş olarak tesbit edilmiş hattın çok rağbet göreceği ü dilmektedir. Yalova ile de konuşuluyor Istanbal - Yalova telefon hattı- am tesis edildiğini yazmıştık. Dün sahah matbaamız — telefon santralı, tahrir beyeti odasına haber verdiz — Yalova sizinle görüşmek isti- 1 — Alle, Alle. Burası Yalova! — Burası Milliyet matbaası, — Sizi arıyorduk. — Teşekkür ederiz. Kiminle şerrüf ediyoruz? Buyurunuz! — Burası Yalova posta ve tel graf, telefon müdüriyeti. Bendeniz murahbaslarin Jâmlamaktar milletleri bu- Bulgaristan, te- müdür Cemal. — Memnun olduk Efendim. Yalova ile çok güzel konusuyor. duk, Sesler çok vazih duyuluyordu. Adetin matbaada dahili telefon ile | görüşüyor gibiydik. Cemal Beye, bu rada yazdan kalma sıcak bir gün ol. duğunu sorduk. Dedi ki: Burası da tıbkı yaz, Yeşil ve zümrüt Yalova'nın güzelliğine de- yalmıyor.” Bundan sonra Cemal Bey bütün | urkadaşlara selim gönderdi ve Yale va telefonu halkında — yazdığımız yazılardan çok memnun ve müte- şekkir olduğunu arkadaşları namına | söyledi. Muhaberemiz bitti. Her Sene Veremden bin- lerce vatandaş ölüyor. Cüm huriyet bayramı olan 29 Teşrinievvel perşembe, Ve- rem mücadele günüdür,Ken dinizi, çocuklarınızı, muhiti nizi tehdit eden tehlikeyi tahdit için senede bir lira vererek aza yazılınız. Sene de bir lira ayda 9 kuruş bile etmez. | miş olduğuna delildir. ibrisin böyük limanlar. dan Limassol Karışıklık yer yer devam ediyor Kıbrıs Rumları İngiliz valisinin sarayını nasıl yaktılar? Kıbrıs ii uhabirimizin gönderdiği şayanı dikkal tafsilât ve Taymsin mühim bir makalesi (Son gelen tel an, Kıbrısta af haberlerine na- | Öelân kari » etmöktedir. İn- gilizlerin Kahire ve Maltadân gön- | derdikleri kuvvetlere rağmen taşkın bğın önüne “geçilememiş olması, vaziyetin çok vahim safhalar geçir. Dün Kıbrıs arhabirimizden aldığımız malâmat kıyamusi nastl * başladığını göster mektedir.) Lefkoşa 22 (Hususi muhabirimiz den) —Rumlarla hükümet arasındaki İ gerginlik hâd bir dereceye girmiş İ tir. 21 Tesrinlevvel saat 10 sularında | altı bin kişi kadar Rum, Vali tepesi-| ler ve yerine Yu- nan bayrağı çekti. ler. Vali Storrs ye Kıbrıs valisi Sir riz!, pi EE Ronald Storrs tılar. | Vali görün. duvarları kaçakçılık vak'ası meydana çı- karılmış, failleri yakalanmıştır. Bu kaçakçılıklardan birisi rakı diğeri de esrar kaçakçılığıdır. Rakı kaçakçılığı | vak'ası Kumkapıda olmuştur. Burada tamamen Amerikanvari mu, zam bir rakı fabrikası keşf: Dün şehrimizde iki e) Yer altında bü rakı si e orada bulunan İnc ve bez sekiz otçünlbili, be lâyet konağını ateşlediler. Bir a çinde yangın hâsıl oldu ve koca bi Ba ve civarınla bulunan orman kül haline getirildi. Vali güçlükle ve büyük bir kor- ku içinde kaçabildi ve “Baf,, kapısı kışlaşma gelehildi. Lefkoşa bu and. çok büyük bir karışıklık içindedir. Rumlar polisle vuruştu. Polisten 18, Rumlardan 24 kadar yaralı vardır. Polemityadan 2 otomobil asker cel. bedildi. Hükümet kuvveti zayiftir. Bu kadur harekete rağmen Rumlar. dan tevkif edilen yoktur. Türkler bitaraf kaldılar, Rum yaralılardan bir genç öldü. Bu dakikada cenazesi büyük bir nümayişle kaldırılıyor. Polis tezahürata mâni olamıyor. Ya- rin ne olacağını bilmiyorum. Fakat vaziyet vahimdir. Örfi idare ilân © dilmiştir. Son vaziyet LEFKOŞA, 25 (A.A) — Ke lomba kruvazörü bu sabah Fama- gustaya gelmiş ve bir müfreze bah- riye askeri karaya çıkarmıştır. Dün (Devamı 6 ıncı sahifede) Kıyamı bastırmak için Kıbrısa gönderilen London kruvaz. AŞ Düyek em anasi si için yer altındaki yıkıyor yük bir miş ve yeraltındaki bu muaz- zam fabrikada 1500 kilo rakı, 20000 kilo cibre, iki yüz çuval kuru üzüm, kocaman bir kazan ve imbik bulunmuştur. Bu giz- li yeraltı fabrikasının sahibi Sir keci Yorgi ismindeki şahıstır. Bu adam evinin matbah ta- (Devamı 6 ıncı sahitede)
