23 Ekim 1931 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

Mikara'dan mektup Kuponlar meselesi İnkıtaa uğramış olan müzakerata teşrinisanide Ankarada devam edilecek mi? - 2 Osmanlı bankası düyunu umumiy ANKARA Hâmilller | Saraçoğlu nda Am-| reyan etmekte © zakeratm inkıtaımdan bu | ile kadar Düyunu umumiye | e hükümetimiz arasın | r cere- | güne meclisi da devamlı müzakerel, yan etmiştir. Fakat bu muha- | bereler halli matlüp meseleyi | kaldığı yerden biraz olsun ile- riye götürmüş değildir. Onun içindir ki hâmiller mümessille- rinin teşrinisani ayı zarfında | A gelecekleri haberin muallâkta kalan pürüzlü bir enin halli yolunda hüsnü iyetle atılmış bir adım telâk- etmek lâzımdır. Alınan ha- rlerden bu sefer olsun Anka da yeniden başlayacak olan temaslardan her iki tarafı mem bir n cağı ümidi vardır. cumhuriyet hükü | mese e varıda- F T nun © ice nin temin gaycs zamanında Paris imzalamış ve en sıkı or » ihtiyaçlı bir | muki ii rind tinde mek $ haktan ayrılma, kavelesi hüküml, ; Türkiye 929 dan itibaren 7 se- nevi 200,000, mü rfında > senevi | 2,380,000, müteakıp $ sene zar | fmda senevi 2,780,000, mülk zarfında seneyi artmakta iki yüz bin | &den taksitin bir mikda- | e edildi. İçinde bulun- İ Ankara müzakeratmdan elde edilecek? Şüphe | 5 teşrinievvelde nda birinci taksit e meclisi emrine zır bulunacaktır.. duğumuz mali senede rettebatı seneviye ve umumiye meclisi masarifinden Türkiyeye düşen hisseye karşı- lık olarak. bütçede bulunan 4,960,000 liradan bir santim fazla tediye imkânı bittabi yok tur, Bu dört milyon küsur lira- | ön bir kısmı gümrük varidatın dan ayrılarak Osmanlı bankası na yatırılmış bulunuyor. Muka | vele mucibince senelik taksit 25 teşrinievvel ve 25 nisan ta- rihlerinde olmak üzere iki tak- sitte tediye edilecektir. Birinci taksitin günü yaklaşmıştır. O. nun içindir ki Düyunu umumi- ye meclisi parayı Osmanlı ban- kasından çekmek £gayesile bu meblâğın dövize tahvilini iste- miştir. Fakat hükümetimi; $u sırada bu tahvil muamele: ne rıza göstereceğine ihtimal olan nasıl in verilmiyor. Başlayacak bir #iz her vatandaşın cevap almak istediği sual budur. Ankara müzakeratından alın ması muhtemel olan neticeler kaç maddede hülâsa oluna- yatın mua tecili veya smının tediye- si şeklinin kat'i bir itilâfa rap- tu. 2 — 928 de Paris mukavele- imza edilirken hükümetimize yapı olan vaatlerin sözden fiile intikali. Ecnebi ve mali mabafilde, başlayacak olan Ankara müza kerelerine nikbin | bir nazarla bakılmaktadır. Bu müzakere kkında vaki bazı temas ve r bu görüşü takvi- ktedir. Mecdi Sadrettin mül ye etme Buhran karşısında (Başı 1 inci sahifede) de toplanmasına ihtiyaç gös- termektedir. Marşeler arasın da bu yeni tevazünün temini uzun bir zaman meselesidi Sonra dünyanın tm istihsalâtı mevcut dünya nukudunun tabii nemasma te- kabül edebilecek miktarın çok dunundadır. Buhran sebebile herkes altı | nma sahip olmağa çalışıyor. | Ve mümkün olanı hariçten tedarik ediyor. Geçen seneden beri Fransa Amerika'nın altın depolarını çok yü miş olmalarına mukabil İng tere'deki depo miktarı azalmış tr. Bunu yeniden tesis ve ik- mal, hususile bir defa s sterlin için evvelki yüzde o- tuz nispeti hiç kâfi | gelmiye- ne göre bunu yüzde yet- | senevi al- ve Sosyalistler. Bunlardan her biri beşer yüz kadar namzet ile ri sürmüştür. Rakamlar şun- lardır: o Muhafazakârlar, 517 namzet, Sosyalistler 514 nam zet, İngiltere'nin üç fırkasın- dan oldukça toplu ve mütesa- sit bir halde hareket cden fır- kalar bunlardır. e Liberallere| gelince; bunlar darma dağınık | bir manzara irae ediyor. Libe- | ralleri ayıran mesele serbest ticaret mesel tica- et meselesi, İngiltere'de Li- nın hikmeti mevcu- halindedir. Fırka bu nsipe istinat ediyor. Mu- İ lerini mişe ve hattâ yüze çıkarmak mecburiyeti karşısında netice istihsal etmek kolay bir iş de- | ğildir. İngilizler bugünkü kredi buhranmın kapital ile olan mü | nasebaltının tanzimine ucuz ve ya pahalı istikrazlar, itilaf İar aktile çare bulurlar. Bütçe- e mütevazin kılacak ta- arruf tedbirlerini alırlar, bun lara ciddi mâni yoktur. İngi- liz milleti şüphesiz bu müşkü- lâtı iktiham edecektir. Keza- lik ithalâtı tahdit edecek tari- fe zamaimi veya doğrudan doğruya lüks eşya ithalâtının men'i tedabirini de alabilirler. Bu da tediye (o müvazenesini, (inkişafı tevkif hattâ bugünkü iktisadi iyeti kısmen tahrip ve tatil etmek bahasına). tesis eder. Buna da diyecek yoktur. iyasi İcmal | hafazakârlar, himayeye taraf- tar olduklarını ilân etmişler- dir. Mac Donald'ın milli hü- kümeti de Muhafazakârlara is- tinat edeceğinden eğer intiha- batta muvaffak olursa, hima- ye usulünü tatbik edecektir. altında liberaller Sosyalistler karşı hükümete yardım zarureti ile serbest ti- caret prensipine ihanet arasın- da sallanıp durmuşlardır. Bu vaziyette üç fikir tebellür et- miştir: 1 — Lloyd George bilâkay- düşart serbest ticaret prensi- pine sadık kalarak milli hükü- tizam etmişti yaseti altında bir zümre, bilâ- kaydüşart milli hükümete mü- ir müddet için | mete müzaheret edilmeşini il. | 2 — Sir Gohn Simon'un ri- | | | | | l içinde bir sureti tesvi yeye varılacağı zannedilmektedir — Tokyie ZLAA en bir telgrafla 00 kadar Çinli İdetli bir çarp Japonlar Tie g şehrin ğru | alelicele takviye kıtıntı göndermiş lerdir. MUKDEN, 21 A.A. sonlar | ın Tiebling civarında çarpışmış oldu ğa 2000 kadar Çinli askerin bir müd | det evvel Japonlar 3 zaklaştırılmış MUKDEN, 22 AA, — Mukden de neşredilen resmi bir tebliğ Tieb- ling civarında dün vukuu bildirilen | çarpışma hakkındaki ilk mübalâğalı olduğunu göstermekte dir. Japonlar takviye kıtsatı gönder tek niyetinde değildir. Hakikatı halde bu graf ve telefon hatlarını olan 500 kadar eşkıya ile Japon ibaret kalı kuvvetleri şakileri püskürtmüştür. İ Çinliler bir Jap.n tayya- resin: ateş açtılar TOKYİO, 22 A.A. — Mukden'-| den gelen bir habere göre Çi Fakat bir e si paranın yeniden sı için eski ter unu ise maddeten imkân bulunabi- leceği şüphelidir. Kaldı ki yu İ karıda arzettiğim iktısadi fa- İ aliyetin kısmen tatili mesel sinin diğer sahalarda tevlit e debileceği omüşkülât ayrıca mütalea edilecek ehemmiyette dir. Bütün dünya gibi biz de İn iz milletinin yüksek enerji- | ötedenberi hayranlıkla takdir edenle Bugünkü | İ müşkül vaziyetten çıkmak için | İ de böyle yüksek bir sabırlı ve | zamdır. Bizce bugünkü buhran yal- niz İngiliz buhranı da değildir. Şumul ve ihatası bütün dün- yayı sarmıştır. Bu itibarla buh rana bütün dünyan göstere ceği yüksek alâka ile ancak çare bulunabilecektir. Mesele bütün dünyanm iktwadiyatı meselesi olmuştur. Bu münasebetle bütün dün | ya için müşterek bir para ka- bulü mevzuu bahis olabileceği | gibi, Luit Corcun projesi gibi | bazı projelerin tetkiki de kesbi | imkân eder, | Asyanın bir kısmında dün- ya nüfusunun yarısı sakindir ki henüz yolları, şimendifer- leri ve bir çok vesaiti medeni- yeleri noksandır. Bu milletle. rin bugün haddi asgaride olan istihlâk kuvvetini arttırmak | ve ancak bununla istihsalât faz | lalığına müşteri bulmak lâzım | ve belki yegâne çaredir. Bu- nun için orada medeni tesisleri faiz talep etmiyen sermayeler- itibar ima- | inat enerji ve devamlı messi lâ- zaheret ederek serbest ticare- tin feda edilmesini iltizam et- | miştir. 3 — Bu iki zümrenin orta- sında liberal fırkasının ekseri- yeti vardır ki, buna resmi libe- ral fırkası ismi verilmiştir. Sir Herbert Samuel'in riyasetinde ki bu zümre esas itibarile hü- kümete müzaheret (taraftı dır. Himaye meselesine gelin- ce; bunun mühtaçı tetkik oldu ğunu söylüyor © ve bu mesele mevzuu bahsedildi zaman serbestii hareketini muhafaza eylemekte olduğunu bildiriyor. Resmi liberal fırkasının ile- ri sürdüğü namzetler 123 tür. Bilâkaydüşart milli hükümete yardım edecek olan liberaller ise 35 namzet ileri sürmüşler. dir. Bu izahatten anlaşılacağı üzere liberal fırkasının vaziye- ti epice karışıktır. Bilâkaydü- şart hükümete yardıma karar | veren zümrenin muhafazakâr j refa | bahasına tehammül edilmesi lâ İ ihracatçı tü | dahi İ fırkası eri Ta Mu bo Japon TOK tır. Fakat bülcüme rata ba bulu #in bu huku an edilmektedir. Japonya muahedeler me-| yanında 1915 muahedesi de vardır. bu muahede cebren imza iş olduğu id da ise de Tokyio o hükümeti bu| riyi kabul etmemekte ve böyle | bir iddianın bütün muahe: bu meyanda cemiyeti Akva ya muahedesinim ef-| kârı demek olacağını ileri sürmekte. | dir, İhtilâf bilmek üzere mi? mahafili Çin da şu hir iki gün içinde bir hal su İ reti bulunacağını ümit eder gibi gö-| İ rünmektedir. Bu mahafil Japonya”. | | nın kabul edebileceği şekilde bir tes viye sureti kaleme alındığını ihsas| etmektedir m m a m vüc dahi mede: getirmeğe çalışmak âlem için çin onun ve memuriyetini idame zım gelen bir fedakâ Buhranın bize de tesi olmadı. Alivre satışlarımızda car çok zarar gör | dü. İhracat ticareti umumi su rette durakladı. resi mahsul tar, az Taç zama: de bir kısım çok mutazari ünye bu olması r. Az her yerde ibzal edilmiş o- emtea üğerindeki krediler | * öcouvert kredilerin da- ralmasını ve bunun neticesin- | de' ticeret âleminde Yeni Bir | sendeleme peyda omasırı da derpiş etmek mu- | vafıktır . Altın fiatı ber yerde azçök | mahsus bir şekilde yükselecek ve bundan paralarında istik- rar temin etmiş olan bütün memleketler gibi bizde de top- tan eşya fiatleri müstefit ola- caktır. Toptan eşya fiatların daki bu tereffüün memleketi mizde esasen nispetsiz derece. | de yüksek olan perakende eş- | ya fiatlarma tesir etmemesi i- çin tedbir almak mecburiyetin deyiz. Bu hususta şimdiye ka | dar belediyelerin yaptığı neza- | reti İktisat Vekâletinin bir ka nunla daha derli toplu bir mü rakabe altına alması temenni. ye şayandır. ç 'hraç maddelerimi ba günkü ölü fiatı biraz kımıldasa hracat yekünumuzun sad ra Şifa verecek bir dereceyi bul mıyacağı şüphesiz gibidir. Bu sıkışma ve lebilir. Diğer taraftan Lloyd George zümresinin de sosya. listlere iltihakı emri vâki gibi- dir, Fırkanın “resmi,, namı ve- rilen kısmının da © proğramı| müphemdir. Muhafazakâr, sosyalist ve liberal fırkasının bu üç zümre. | sinden maada hizbi daha | vardır ki, bunları da izah ede. lim: Bunlardan biri Mac Do- nald'a sadık kalan mesai fır. | kası mensuplarıdır. Bunlar 23 | namzet ileri sürmüşlerdir. İkin | ci hizip te Mosely'nin riyase- ti altında mesai fırkasından geçen sene ayrılanlardır ki bun larm da 23 namzeti (ovardır.| Bunlar Mac Donald'ın amele riyaseti zamanında da fırka içinde ayrı bir zümre va ziyetinde — idiler. Bunlardan | maada 25 te komünist namzeti vardır Muhterem karilerimize sa- rih bir fikir verebilmek için yu- İ Girkaya dahil olduğu iddia edi- | heret eden muhafazakâr fırka HARİICT HABE Çinde gene şiddetli İ bir müsademe oldu.. Mamafi Tokyoda şu bir iki gün M. Laval Amerika'da Müzakerelerde esas: iktisadiyatı Z A.A 3 te Nevyork aç M. Laval saat 9 da | Yeni sene bütçesi di vazi y müştü İ Mustafa Şere ikan milleti m medi etmiştir M. Laval ba telgrafa verdiği ! vapta Amerika'ya yaptığı seyalatım Fransa ile Amerika arasındaki me- sai iştirakini bütün dünya lehine ©- larak kuvvetlendireceği bulunduğunu bildirmiş 1 A.A. — Ame mahafilinde M. Laval'in| seyahatı dolayısile beyan edildiğine ümüdinde riken resn İ göre Amerika hükümeti Fransa'nın yahat Avrupa bükümetlerinden her hangi birinin emniyet ve e hakkında bir vaitte bul vi kân olmadığı mütaleasındad: M. Hoover ile M. Laval arasında yapılacak mükilemelerin münhası İ rün bütün dünyanın iktisadi vazi tini düzeltip yükseltmek esasına is- | tinat edeceği ve bu mülâlk; tısadi vaziyette ait safi nin tetkik olunacağı zannedilmekt dir. Harp borçları meselesinde Ameri- larda 5le-| ka'nm göz önünde tuttuğu ve tut-| mitmektedir: 4 ölçü| birine Aiba Edison kabili-| kaddüm etmelidir.,, ta devam edeceği umumi kükümetlerin tediye aden ibarettir maki Tevlik Rüştü B. Yarın Ankaraya gidiyar Hariciye Vekili Tevfik Rüştü dün öğleye kadar Tokatliyanda meş dul olmuş. Öğleden sonra dışarıya çıkmıştır. 'evfik Rüştü Bey yarın Ankara! « hareket edecektir deki siz | tahditten| üklerde| ridi yo- bi doğru de| r baha-| a şüphe yoktur. Fakat gümrük manivclasına dokunmadan bazı nevi eşyaya ait istihlâkatı milli isthsalâta hasr ve tahsis etmekle kabil dir, Meselâ bilâmum memu, nin ve müstahdimin gibi aile- ie ardan uri tu inin dahi yerli kuma elbise giymeleri tulabilir. | Kezalik -hipotek kredileri o inşaat o malzeme- sinin o yerli olması ile meş| rut kılınır. Velhasıl ba: lüks eşya ithalâtı ri rın Merkez bankasına tından evvel sipariş istediği bu nevi eşyanın bir be yannamesini ita etmesi ve evel | emirde mezuniyet alması usu- lü ittihaz olunur. Ve mezuni- yet itası için de Merkez banka| sınca ihracatın temin ettiği im kân derecesi itibar nazarına alınır. Bunlar ayrı ayrı etüd edile- cek mevzulardır. .. | hülâsa edelim. Bugün İngilte- rede parlâmentonun 615 âzalı- ğı için namzet ileri süren fır kalar şunlardır: 1 — Mili hükümete müza- — 517 namzet. 2 — Milli hükümete aleyh: | tar olan sosyalist fırka — 514 namzet , 3 — Bilükaydüşart milli hü- kümete müzaheret eden ve bi- nacnaleyh muhafazakâr fırka- nın vaziyetinde telâkki edilebi- len liberal fırkasının sağ cenah zümresi — 3S namzet, 4 — Bilâkaydüşart milli hü kümete aleyhtar olan serbest ticaret taraftarı Lloyd George İ zümresi, 5 — Hükümete taraftar | lan fakat serbest ticaret ve hi- maye meseleleri mevzuu bahsol | uğu zaman serbestit hareket- | muhafaza edebilecekleri- ni beyan eden resmi liberaller o- kariki izahati bir (defa daha — 123 namzet, Cemiysti y i 23 teşrinievvvel cuma gününden itibaren atletizm müsabakaları nçlerin iştirak edeceği bu müsabakada birinci w ikinci geler.lere madalyalar verilecektir. na girmemiş g ettiği bi İ rilmiştir. Konferansta İ güldür. Kurunu vustana İ bünyesi | Heyeti vekilede memleketin ma yeti görüşüldü eti Vekile bügün de adığı esaslar otrafında g hrimize gelen İktisat vek Ankara jandarma kumandanı ANKARA, 22 (Telefon! Binbaşı Zeki Bey kendi arzusu i CENEYVR! Ankara jandarma küman. le tekaüde sevkedilmiştir. Sıhhiye müsteşarının yeni vazife: ZI (ALA.) — Sıhhiye müsteşarı Hüsameddin E kvam sıhhiye şubesine merbut sıhhi komiteye daim aza intihap edilmiştir. Sıhhi komite senede bir defa içtima ede Atletizm teşvik müsabakaları i tarafından atletizme teşvik ANKARA, 22 (A.A.) — Ankara idman mıntakası atletizm he müsabakaları tertip edilmişti Bir İspanyol gazetesi Edisonun musevi olduğunu iddia ediyor.. MADRIT, 22 (A.A.) — EL akalesinde büyük mu spanyol Yahudi ailelerinden bi “Madrit cad. Darülfünunda konferans M. Radikano konferanstan çıkarken Dün Darülfünun Hukuk Fakül tesinde, Balkan konferansa istirak eden Romanya heye! reisi ve meşhur iktısatçılardan me bus M. Radikano tarafından “Ted- viri iktisat” a dair bir konferans ve müderrisler, diğer Romen murahhasldrı ve bü tün hukuk talebesi bulunmuş ve hatip konferansın müteaddit yer lerinde alkışlanmıştır. Konferans fransizça verilmiş ve bittikten s0n- ra İktrsat müderrisi Fazıl B. tarafın dan türkçe olarak tekrar edilmiştir. M. Radikano ezcümle şunları söy- azar lemiştir: *. - Tedviri ikısat yeni bir şey de- nihayetin- den beri mevcuttur ki Merkantiniz- enin hemen hemen ayni gibidir, ve 6 — Mac Donald'a sadık ka lan ve milli mesai fırkası ismi- ni alan milli hükümete müza- hir sosyalistler, 23 namzet — Mesai fırkasının Mose- İy riyasetindeki sol cenahı 23 namzet, 8 — Komünistler. zet, İşte İngilterede çarpışan se- kiz zümre bunlardan ibarettir. Fakat mücadele sekiz cepheli görünmekle beraber, hakik; te iki taraflıdır: Muhafazaki lar. Sosyalistler, Milli hüki met taraftarları milli hükümet aleyhtarları. Kralm hükümeti ve Kralm muhalefeti. Ortada Liberal (fırka bile kaynı- yor. İngilterenin siyasi üç fırkayı | haz- medemiyor. Binaenaleyh zahi- ri manzara bir çok fırkalar ve 25 nam- zümreler arasında bir mücade- le olmakla beraber, hakikatte İngiliz siyasi an'anesine uygun olan iki taraflı bir cidalden iba mektedir smini vermek hususunda diğe, murahhasası | SOL gazetesi, Edison'a tahsis ihteriin Holanda'da yerleşmiş rine mensup bulunduğunu yaz: maktadır. Bu iddiasını teyit için mezkür gazete Edison'un küçük isminin Alba olduğunu Makale şu cümlelerle delerinden veya meydanlarından şehirlere te- a. Romenheyeti reisinin ilmibir konferansı | gayesi de ticarette devlet müdahale” İ sidir. 17 ve 18 inci asırlarda fizyok'| İ atlar, yani serbesti tezinin müdafi leri ve taraftarları tarafından orta: İ dan kaldırılmış ise de 19 uncu memr- | dan itibaren tekrar meydana çıl br. Serbestçilerin “Les affaires, Lait ser passer” dusturu ticarette serbes” tü rekabeti işkâl ediyor. Bunun İ çin ticarette devlet müdahalesi şart br ve hattâ kâfi bile değildir. Bugü bu tez beynelmilel bir şekil almak: tadır. Zira yalnız devletin müdaha lesi bu gayeyi temine kâfi gelemi İ yor. Onun için Milletler cemiyeti | bunu kendi himayesi altına almış w İ bütün devletlerin birleşerek bu bul susta müştereken © çalışmaları tedbirler almaları © esasına yürümeğe başlanmıştır.” rettir. İngiltere tekrar iki fır. kaya doğru gidiyor ... İkinci Balkan © konferansi üç gün evvel Dolmabahçenir| salonunda debdebe ild | Balkan devletleri, dahi İ doğrusu Balkan milletleri ara sında bir anlaşma, iki sene ka dar evvel Âtinada £ toplenesİ beynelmilel sulh bürosunun iç timaz esnasında Balkan mel rahhasları tarafından ileri atıl mıştı. Bundan sonra da geçeti sene Atina'da birinci konfe| rans içtima etti. İstanbul konferansı içtimaların ikincisidir. gayri da bi Kont: resmi müme arasındadır. Yani C miyeti (oakvama © müzaherel cemiyeti teşkilâtına © ben ziyor Muhtelif Balkan mem leketlerindeki fikri ikti sadi, amele ve kadın teşkilât İ rans iller larının mümessilleri | arasınd bir müzakereden ibarettir. Bu