28 Temmuz 1931 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 5

© Matbuat celsesi (Başı Birinci sahifede) Varmak benim için kabil ola- İğ kadağlar; son bir asır zarfinda Şetin yaşadığı en mühim ve kadar buhran vardır, İki venberi başlıyan, ne vakit ve ne biteceği hiç bir iktısatçı tarafın *öylenilmiyen bugünkü buhra Saaları orijinleri sebepleri bu 8 adan herhangi birinin sebebile, ini ile alâkadar değildir. Bazlı inkilâben izahı için, tavzihi tetkiki içim bir çok iktesat âlim Mteul olmuştur. Semavi mıza ©, para mazariyesi, fazla istih- ie arniyeşi ve buna mümasil Bazariyeler buzün büküm sü | Yuhranın izahı ve tavzih vakit kâfi gelmemiştir ve esa #elemez, Çünkü © bu buhran herhalde çok başka yerde ek başka sebeplerde aramak kmde; bu buhrana anlaşılan 8 olması münaşebetile bu a fazla meşgul olmak zamanını Dil veya istemiyen Belçikalı > an) isminde bir sami ancak temas edilebilemiş- 30) milyon Avrupalı i ileyh Avrupa buhranı için ie sebep olmak üzere şu fikci p iştir: Umumi Barpten evvel Milyon snüterakii Avrupa haller iç terakkisile ellerine geçirdik” #mdösteriyel bir idare ve inicilip ada çok daha evvel başlamak “ebetile bir sor bu kadar 72- Mlanbüri telâyüf ettirdikleri kuv #rmaye ve sanayi ve külteleri “SİNİN bir milyar beş yüz mil. Vk halkın mütesarrıfı ve doğru | doğruya bu halkı istismar eden adi bir şebeke idi ve bünun esa | Müstemleke devrinden başlar. ayı, Afrikayı, Olkya- ni harpten evvel sanayi ile, para Ü& istismar eden ve o sui i » ikiszdiyatındaki manzümesinin işini, âhen, bir İYette idi, Umumü harpten son- içün Avrupa değil, Asyayı Af- Y:, Olkyonusyayı hattâ bizzat Fidi Avrupasını bile parası ile, sa Ö ile idee edemiyecek bir vazi | te düşmüştür, Bugün Avrupanm tüne efendisi ve yegâne müstos- Amerikadır. Amerika Avrupa girmek için çok güzel tet- &r yapmış, vaziyeti çok iyi anla Ve nihayet harbin hangi şeklin Ve ne suretle kazanılacağını tet- #tikten sonra harbe girmiştir bu süretle Avrupanın bütün ik menbalarını, çalışma tarzlarını ile kendisine © mal etmiştir. Avrupa filozofu son meşrettiği makalede bundan bahsederken, (Bir Amerikayı kendi hayati düs beşeri çi taraf almış zannediyorduk, me > aldanmışız.) “diyor. daşlar; Urmumi harpten ev- | bu kadar kuvvetli bir vaziyete | *t ve cihan iktısadiyatını ted |" “den Avrupa iktisayitr umumi 'Pten sonra milletlerin © intibah hi esaslı ve velveledar bir tarzda Madıktnn sonra en zaif "na Milletler bile iktesadi istiklâller © temin etmek için o uğraşırken, ve kâmil milli bir iktesat siste takip olunurken hiç şüphe yok- * ki Avrupa sanayii dünden daha Ya bugün, bugünden — daha fazla irin çok müthiş tehlikeler geçire ir, Arkadaşlar; 1919 danberi, Avru , Mtbuatını takip edenler bilirler "“tlaman dolape) sulhün tanzim tesisinden | bahsolunur. Bugün 1 deyiz, hâlâ gazetelerde bunun İsilâti... Sulh hâlâ tanzim edileme tir ve edilemez de, Avrupa dev- nieti bir çok Asya ve Afrika mil rini seferbor ederek hürriyet is- yoruz, snilletin hürriyetini avyo- # diye imparatorlukları yıkmışlar |, Zünmediyorlar snr ki, bu inhidam an sonra inkişaf eden beşerin di- Dağı imparatorluklardan *ke hayatını yaşatıp devsm et- “cektir? Aslâ! ve bundan dolayı. ir İki 1919 uzaklaştıkça sulh bir ha Rl oluyor, sulba varabilmek imkân kalıyor, Arkadaşlar; im şu Şeki uzlarına cihan iktisadi vaziye bilhassa Avrupanın yüklenen bu elim ve eti tasavvur ediniz. b üye ka evvel bizim meleke. la, Uöndi vaziyetini söylemiştim. e Halima alan lupmarda, İnönünde 9 eylül ve Lo dretli ve bütün hayati var- ki zanda ku: e ölen lıldarına sahip bir Türki, b riyeti kurulmuştur ve bu Türkiye Cümhuriyetinin iktasadi sahası da teessüs ettiği dakikada en zengin en müreffeh ve en iyi şehirlerinin, bas tan başa yanmış bir halde bulunmuş olmasına rağmen bugün o şehirlerin tamamile yapıldığı, şehirlerde Ga şan halkın 1923 senesine ( mazaran | bugünkü siasının iki def, Öç defa insbetinde tezayüt ettiğini görüyo” ruz, Arzetmek istiyorum ki ümümi harbin intilâkrda Avrupanın naza” rında homme malade vaziyetinde kalan Osmanlı © imparatorluğunun, hasta adem bildiğimiz. Osmanlı ime İ paratorluğunun, — yerinde bugün gürbüz, dinç sportmen, bir Türkiye Cümhuriyeti yaşamaktadır. | İktisadi, içtimai ve fikri elemanla rı terakkiye, inköşafa ve yükselme ğe doğru kuvvetli adımlarile yürü- yen bir varlıktır (Alkışlar). ç Buna mukabil arkadaşlar, Osmanlı impara torluğuna bu ismi veren Avrupa baştan başa hasta, mariz ve elim bir vaziyettedir. Arkadaşlar; buna temas ederken hiç bir vakit hatırımdan geçirmek istemiyorum ki vaktile onlar mir sma konmak için bu hasta adamın ölmesni dört gözle beklerlerdi. Öl mesini 20 inci asır medeniyetinin » kıraz bulmasını arzu ettiğim için bu or değilim. Fakat da oynadığı kudretli rollerin bir mukayesesini yapmak için Ar76- | diyorum. Arkadaşlar! rakamların belâga le hâdiselerin en vazih ve en aki fadesile bizim iktisadi vaziyetimiz bu şekilde iken matbuntmızın bağ- tan başa millete (bazılar müstesna İ olmak şartile) yaptıkları telkin ne | di? Hükümet, cümhuriyet hüküme | ti yanlış iktinat siyaseti takip ofmiş- | Iktısadiyatımız tehlike geçirmek | tedir. Biz iktisadi vaziyetle elim bir vaziyete düşmüşüz, bu vaziyetin 49 nu ne olacaktır, diye düşünecek bir vaziyete sokmuşlardır. | Arkadaşlar bugün Türkiye Cümhuriyetinin ikti sadi vağiyoti Osmanlı İmparatorlu- ğu zamanında bu yerlerin iktesadi vaziyetinden çok yüksek ve çok mü- kemmel bir balde olmakla berabar phe oktur ki zamana nisbeten yani 928 den son- | ra başlıyan iktsadi hayatımızda ci- han bukranının tösirile ihracat mal larımızın fiyatlarının düşmesi, ser: | mayenin, hassas olan sermayenin faaliyet sahasından çekilmesi yüzün den bir sıkıntı ve esaslı bir sıkıntı geçirmekteyiz ve fakat | arkadaşlar, ayni vaziyette bulunan bütün Ayru- pa, Amerika ve cihan milletleri bu sıkıntı vaziyetlerini tetkik ederken, sebeplerini araştırırken hiç bir va- kitte milletlerine yeis ve — nevmi verecek neşriyat yapmıyorlar. İletr- sadi vaziyetlerin ıslahı için her ne- vede ve her ne zaman kongreler ak- tedilmişse bunların hiç birinde bü- tün milletlerin murahbasları kendi İ miiletlerini yeis ve nevmidiye düşü- vecek söz söylemiyorlar. Bu senenin her halde şimdi verdiğim 6 senelik | $ iptidasında beynelmilel ticaret oda- sinin bir kongresinde 37 bu o kadar milletin amurabhaslarının, bilhassa | İngiltere murahbasnın bu hususta. ki sözleri, bugün Türkiye iktsadiya tını tenkit ediyoruz — diyenler için büyük bir ders teşkil edecek tardda: | der. i Arkadaşlar; Ingiltere murahhas diyor ki: (başlıyan buhranı masıl bi- tireceğiz, buna nasıl karşı koyaca” gız? Bir çok şeyler söylenmiştir, bir | çok çareler taharri edilmiştir. Fe | kat bence nazarı itibare alınacak © mühim mesele, genç neslin üzerinde ümit telkin etmek, manevi kuvvetle | i takviye etmek olacaktır.) ifadesi; p* akide ve hâdisel, sin heyeti mecmuasıdır, denebilir. Bir milletin iltısadiyatını, en kuy- vet ve kudretli olmak üzere, © mil letin enerjisinde aramak (lâzımdır. Bugün ve yarın iflâs edecoğün di bir dükkân açamıyacak kadar kor- kulursn yarın paramı kaybedeceğim diye cebinde bulunan birkaç kuruş ikraz edilemez ve bir iş yapılamaz» sa, memleketin bütün çalışkan genç liği betbinliğe düşerse bu milletin istikbalinden ne beklenebilir? Bi büssa kuvvei maneviyeyi, istikbali tahrip noktasından, yapılan istizah hülcümet tarafından verilecek olen dn sarahatle edilmesini gok cevapta bu noktanın ve kat'iyetle ifade | lacağımı bile yazdılardı, Greta diyor | Yıldızlarının plöj kiyafetleri: Soldan sağa Marie Glory, Suzy vernon, Yıldızlar Arasında “Son günlerde Holiyvood dan iki di. İkincisi de Greta Garbonun izdi- vacına dairdi. Bir çok İsveç gazete- leri İsveçli yıldızın nihayet evlenece yazmışlardı. Halbuki Greta Gar | bo bu neşriyatı tekzip etmektedir. Isveç gezeteleri hatti Gretanın İs. veçe gelerek İsveçli tacir Andreson ile nikâblarının İstokohlemde yapı- Ben böyle Anderson isminde kim | se tanımıyorüm. Şimdi ğum halde, kendimi mes'ut bissedi. yorum ve Hollivoot'taki evimde de pek rahatım. * Charles Farrel ile Virginia Val Hi arasında daha evlendikleri ilk gün lerde ihtilâf çıktı. Çifte mes'ut bir yuva lâzım, , Fakat biri kendi evini, öteki de kendi evini beğeniyor. Be- reket versin Charles Farrel ilk bu- | Hatları derhal dağıttı. Nasil mı? Her iki eve benziyen başkın ve yeni bir ev yaptırmak suretile. . * Amerikada Reno âsminde bir | şehir vardır ki, burada altı hafta ika met eden çiftler kolayca boşanab'li- yorlar. Müttehidei Amerikanın her hükümetinde izdivaç kanunları ayrı dır. En kolay talâk beldesi ise Reno" dur. Bu sebepten Reno küçük bir şehir olmakla beraber, boşanmağa gelen çiftlerle doludur. Bu yüzden sehir hayli para kazanıyor, Son za" manlarda boşunmağa gelen çiftler için muazzam oteller inşa edilmiş tir. Geçenlerde Lorbtta Youg'ta “Re poynun mes'ut kadınları, isminde bir Gilm çevirmek için buraya gel işti. Altı haftadan fazla kaldılar ve derhal kocası Grant Witrers a leyhine bir dava ikame etti ve boşan dı. Bu suretle de bir taşla iki kuş vardı. lik ben, oldu- | £ mecburi ikamet müddetini eğlence li suretle geçirmek içim, kaplumba- koşuları tertip ederlermiş. Talik işlerindeki bataeiten » şikâyet için mi?.. Şu insanlar çok insafsızdır. e — Sinema haberleri | A * Marie Dressler'in haftalığı bin 500 den 5000 dolara iblâğ edilmiş» ör, İ İ kilo kuzanmağa mecbur olmuştur. Güzellik enstitüleri Heollyvood'da yüz elliden fazla güzellik enstitüsü vardır. Yıldızlar bu enstitülere senede 500 ile 5000 dolar arasında tebalüf eden bir pma ile abone olurlar. Abone olanlar müs takbel kollerime göre, lektrik tedavisi ile zayıflar ve manlarlar. Meselü Clara Bow buraları haft ir. Mi mak için gene'üç hafta zarfında on buralarda © şişe ül a ön iki buçuk kilo kaybetmiş rion Davies ise, işinden olıva Bu yevmi tedavilerin müddeti günde bazan üç saati artistler yüzlerinin şu v: geçer, Baz a bu hat- larını tebarüz ettirmek ameli yat yaptırmak mecburiyetinde bile kalırlar, Meselâ Vivyon 8. gından alınan bir et pas nuna ilâve etmek suretile angajman bulabilmi Son zamanlarda ameliyat gö- ven artistler içinde kadınlardan Be- be Daniele, Ruth Taylor, Böice, erkeklerden Richard Diz ve Birey Riehman #kredilebilir, Fannie Televiziyon yo şirketi biri diğeri Nevyörkta iki yon postası tesis ede- Reres Veller Coogan sevdiği köpeğin ölümünden son derece müteessir olmuş ve «> genlerde intihara kalkmıştır. Bobby daha bej yaşındadır. Italya hükümeti milli filmler i- çin iki milyon frank tahsisat vermiş | tr. İtalya senede otuz film çikar, biliyor. Halbuki istihlika “ dört yüz | 3z geliyor. İranda henüz hiç bir sinema ses İki ilm tertibatı almadığından sesli * Ceki Cooyan'ın kardeşi Bobby | filn gösterilememektedir. j tekrar eski bataklığı İ dolma bir mah; | denilen mevkide İlerdir. Salihlide SALİHLİ, (Hususi) Salihlinin en meşhur ve gö- rülmeğe seza bir yeri varsa o da ortasından geşen o şose ile zeytinlik denilen mevkidir. Şo- se hakikaten görülecek bir şeh rhatır. İki tarafı büyük çınar a ğaçlarile süslenmiş ve kasaba- nın bina ve dükkânları fına kurulmuş olduğundan manzarası iösana ferahlık ver- mektedir. Bu, muhteşem şose merhum Mitat paşanın eseri- dir, Zeytinlik ise su ve hava itiba rile asıl kasabaya müraccahtır. Kasaba Yuanlılar (o tarafnıdan yakılmış olduğundan tekrar ma hallinde inşasından ise Zsytin- liğe nakli için bir çok demarş- lar yapılmış ise de bir kaç zi ve mülk sahiplerinin tesi avdet o- lunmuştur.(1? Anadolu harbinde hükümet konağı yakılmış — olduğundan devairi resmiye müteferrik bi- nalarda oturmaktadırlar. Hükü met konağı inşastiçin vali Müş tak Bey zamanımda 10,000 lira i verilmiş ise de maelesef sarfo- lunmadan iade olunmuştur. Umum kazanın. nüfusu 28 zde (1590) hane ve (7000) nüfus ve iki eczaha- ze mevcultur ve (Adala) na mında bir de nahiyesi vardır. (Adala) kaza imetkezi iken şimendiferin inşa- sından sonra burası Salihli na- 84 senesinde mile koza halini almıştır . Sıhhat işleri Kaza merkezi bataklıktan inşa edilmiş olduğundan neresi kazılırsa su çıkmaktadır! Binaenaleyh ru- tubetli ve sıtmalıdır. Zeytinli se bu gibi mahzurlar yoktur. Mücadele sayesinde sıtmaya galebe ça- lınmak üzeredir. Mahsul Salihlide üzüm, afyon, hubu- bat, tütün bakla, haşaş tohumu susam, palamut yünyapağı, pa- muk ve'misir hasıl olmaktadır. Hasarat Bu senenin sonlarında bağla- züwlerin yüzde sekseni harap olmuştur. Manisa havalisinde bu hasar yüzde elli tahmin olunmaktadır. Maabâza bunlar sathi tohum lardan ibarettir. Ak yüz kara yüz geçit başında belli olur! i | darbı meselince hasat mevsimi ne intizar edelim ve lâf ile ye. se düşmeyelim. Taassup ve tesetlür Burada bir çok kadınlar hö- lâ peçe ile çarşafı atmamışl dır. Esasen buradaki ahali öt den beriden gelmiş oldukları cihetle yerli ahali pek azdır. Si 1 — Türkiye tabasından ol 2. — Orta mektep mezunu han kabul olunur. Müracaat edenler beraberi. i,— Sari hastalıklardan sal tasdik olunmuş hekim raporü 2, — Orta mektep vesikası me) * 3.— Aşı şehadetnamesi 4. — Hüsnühal mazbatası Bu şeraitten,maada mekte) , tarafından verilecek bir taahhü ve Notere tas nd Muhabir mektupları bir gün.. Bu şirin kasabanın ortasından görülmeğe seza bir şose geçer nemaya kadın erekek bir ara- da gitmezler, kadınlar için ay- rıca bir gün tahsis olunmakta- dır.!1 Burada bir sınıf halk vardır ki —ismini söylemek istemiyo- rum.— taassup ve tesettürü i- damede sebep © bunlardır. Bu vatandaşlar maalesef çok muha fazakârlerdir ve bu havali vaziyeti ticariyesine de hâkim- dirler ve servet bunların elinde dir. Çok hasis ve tamakârdırlar ve hayır müesseselerine karşı çok duy gusuzdurlar. Hastahane yerine cami Bu dediğim mutaassıp sınıf (25000) lira sarfile burada bir cami yaptırmışlardır. Kâfide- recede camilerimiz varken bu- nun yerine bir hastane yaptı- rılması hakkındaki halkın ve bilhassa kaymaklığın tavsiyele rine kulak asmıyarak göne cu- mi yaptırmışlardır. Aleviler Kazanın 11 köyü kızılbaştır. Bunlar namaz kılmaz oruç tut- mazlar ve gece gündüz iyş ve işretle melüfturlar, Bunlar biz lere yezidi derler ve harice kız vermezler ve almazlar, Evvel. ce Kırşehirden bunlara dedele- ri gelip senede bir defa âyini mahsus yaparlarmiş! Bu alevi- lerin hepsi sakallı ve bıyıklıdır lar ve beş köy ahalisi çok azı- lıdırlar, Hırsızlık; cinayet, eşki yalık hep bunlardan çıkmakta. dır. Bu köylerin şu halde idş- meleri istikbil için müuzir olsa © gerektir netekim Bunun acıls”ı nı hayli çektik! İhtiyaç ve dertler 1 — Zirnat bankası ihtiyaç nisbetinde para vermediğinden dolayı halka müfit olamamakta ve bir çok köylerde ihmal olun maktadır. Köylünün borçları da tecil olunmayarak öküz ve eşyalarının satıldığını da söylü kürtün sureti tevziinde de sek- sen türlü müşkilât çıkarılmak- ta imiş! Doğru ise gerç müdir den himmet bekleriz. 2 — Fahişeler (o muayeneye gelmediklerinden dolayi gizli fuhşiyat yüzünden memleketin gençleri zehirlenmektedir.! Bu menhus mesele her tarafta hal kı endişeye düşürmüş olduğun dan bir çaresine bakılsa fena ol maz! Ucuzluk Buralarda fevkalâde bir ucuz luk vardır: Koyun peyniri — 25 kuruş âlâ inek yağı 70 kr. Yağlı yoğurt — 10 Kr. Koyun kuzu — 55 Kr. süt — 10 Kr. rpa — 4 Kr. buğday — 6 Kr. bakla — 100 para bezelye — 15 Kr. yumurta 1 Kuruş . R.K. İst. Ziraat Mektebi Yeşilköy civarında Halkalı da kâin leyli ve meccani İstan- bul Ziraat mektebine kaydı kabul şartları. ab bulunmalı 3. —Yaşı 19'dan yukarı olmalı (329) doğumlu 4. — Çiftçi evlâdı olduğunu vesika ile ispat edenler tersi- lerinde şu vesikaları getirecek” ; im olduklarına dair belediyeden (tasdikname veya şehadetna- be kaydı kabul olunanlar idare itname suretini velilerine kabul ik ettireceklerdir. Aksi hakle mektebe devam edemezler; Mektebe kaydı kabul müddet: Ystanbul için beşine kadardır, eylül 931 on beşine taşralar için eylülün. Müracaat mahalli Mektep ilaresine veya bul