25 Mayıs 1931 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

A İşe ame > taharrisini istihdaf eylemektedir. sz zazanlyğnı GEDEEE ETE © yoktur. Bundan sarfı nazar ediye- , rından daha sağlam olurlar. Bu iktı Avrupa 'da “hülüm süren vahim an Tevfik Rüştü Beyin Cenevrede irad ettiği nutkun metni.. Cenevrede toplanan Avrupa tet- kik komisyonunda iktısat buhranı nım tetkiki esnasmda hariciye vekili Tevfik Rüştü B. in beyanatta bu- lunduğunu yazmıştık. Bu mühim beyanatın metni dün Anadolu ajan sr tarafından tebliğ edilmiştir. Tev- fik Rütçü B. Avrupada hüküm sü- ven vahim buhrana karşı mücadele de bulunmak ü üzere şimdiye kadar | vetle istikbalin yolunu aydınlatmak tadır. Diğer taraftan burada hazır bulunan muhtelif heyeti murahhasa ların çizdikleri plânlara ve teklif et- Gkleri tedbirlere hususi bir ehem- miyet atfediyorum. Bu sayede çok kiymetli malümata ve telkinata ma lik bulunuyoruz. Bunlari telif etmeğe © çalışmak herhalde iyi bir iş olacaktır. kanaa- tindeyim. Yüksek takdirinize arzını vecibe bildiğim bazı mülâhazalar bu arzudan mülhemdir. Fazla istihsal ve milletlerin istihlâk kabiliyetinin #zalmaşı meselesinin bugünkü man- zarası ve menşelerile istihsalde me- #ainin yanında para ve kredinin oy- ta devam ettiği mühim rol üzerinde tevakkuf etmeme lüzum rum: Hususile ki hu sahada Cemi. | yeti Akvamın fenni uzviyetleri ta; | rafından derin tetkikat yapılmış ve | âyni mevzi mümtaz iktisatçılar tara | fından yüksek bir vukufla mütalea edilmiştir. | Yeni bir safha İ Ben burada cihan ve hususile Av- | Tüpa iktisadi parçalanmasını ancak yekdiğerine sıkı sıkıya bağlı bir! takım iktısadi ve siyasi o âmillerin neticesi olduğunu ve ayni zamanda beşeriyet tarihi istihalesinin yeni bir | safhasını arzeylediğini kayıtla iki edeceğim, Hakkında o kadar Şiki yette bulunulan gümrük maniaları- nın artması bu parçalanmanın ve ni hudutlar ihdasmım gayri kabili | içtinap neticesinden birşey dir. Bu, cihan iktısadi irtibatı. nen yanında milli hattâ o muntaka iktisadın da daimi bir hakikat oldu- ğunu > beni sevketmek- | tedir. Bu iktısadi vakıalar zâhiren | yekdiğerini nakzedici gözükürlerse | de hakikntte pekâlâ kabili teliftirler. Nokiai nazarımız Milletlerin iktısadi menfaatleri- nin komisyonda teklif olunan tedbir Jerle tetifi hakkındaki moktai nazarı tedbirlerden sıra ile bazı misaller al. mağı faydalı görüyorum. Nokisi na zarımız tendül fikrine istinat etmek ie ve temin olunacak menfaatler ile katlamılacak fedakârlıklar arasında | üdilâne bir nishet elde edilmesinin İki veya birkaç devlet nrasında aktolunacak bir gümrük ittik; mizların iktesadi faaliyet genişleterek gümrük ma tiha dının iktesadi cepheler ihdas etmek gibi hir mahzuru vardır. Bu iktısa- di cephelerin ihdası şeraiti beynel. imilel camisnın ihtiyaç ve menfaatle- rile hemahenk kılınmalıdır. Aksi tak dirde bu camin içindeki mukavemet ler itibarile şimdiki gümrük maniala sadi tedbir ancak bu ahenk ve işa- ret ettiğim teadül © unsurlarile it Bürhan Bürhan Cahit Bey arkadaşımız Avrupada bulunduğu 81- sada Milliyet için bir roman hazırlıyacağını vadetmi kadaşımız İsviçrede istirahat ettiği esnada bu vadini tuta- rak (Milliyet) karilerini ve bilhassa kahraman Türk ordu- sunu fevkalâde alâkadar edecek olan eserini ikmal etmiştir. Merhum Cemal Paşanın Mısır seferile Suriye cephesi deki askeri hareketler esnasında Tedmur sahasında ve uya- nık Arap aşiretleri arasnda geçen siyasi ve milli bir mace- yi ihtiva: eden bu edebi yorma nm kahramanı ve adı; Yüzbaşı Celâl dir, Bürban Cahit Beyin kadınlay, gençleri ve bilhassa genç zabitleri alâkedar eden bu eserini yakmda MİLL © sahifelerinde okuyacaksınız. mam olunduğu takdirde faydalı ne- Gceler verebilir ki bu da gayri ka- bil olmayabilir. Ticaret muahedeleri Muht e memleketlerin umumi kmüsavi bir smeneilayi mezarı Eibar alarak aralarında isterlerse mütekabi len hisseler vermek suretile serbest çe ticaret munhedelerini mü ye ve akte devam edebilmeleri bak- kındaki poktai nazara iştirak ediyo- sa mütünde etiüimele basasundaki baklını da ilâve etmek lâzumdir. Bütün bu âmiller nazarı itibare alınmak şartile muhtelif tipte bey- pelmilel istikraz mukaveleleri ihza- rına muvaffak olunması şayanı te- mennidir. Bu sayede bir taraftan müstakriz memleketlerin milli hasa- siyetinden ve diğer taraftan mulriz lerin teminat endişesinden mütevel Bit manialar bertaraf öş olur. Bu suretle tahekkuk edecek tendü- ün muhakkak neticesi bu meselenin halini teshil etmek olacaktır. nelmilel kartel meselesini sal noktai mazarından olduğu kadar taksim noktai mazarından da dh etm detmek icap eder: İletısadi hayatın bu hususta teş- malik olmadığı memleketlerde #1 istihsal şubelerinde siyasetine müracaat edil. ile tendülün tahakkuku ve seri inkişafın temini lüzumu o bâsil olacaktır ki hu bence bu bapta der- meyaa olunen fikrin / tabakkukunu büyük bir nisbet dahilinde *Haylaş. tıracaktır. Teşriki mesai Türk hey'eti murahhasası mınta- | kavi bir Avrupa teşriki mesaisinin ehemmiyetini lâyik olduğu derecede Tevfik küs. Bey takdir etmektedir. Fakat bir sulh ve sükün havam içinde cihan © teşriki ni de ioküin haricinde göre. şkülâtı tesviye © mem! eketler arasın cek olan hu daimi teşriki messi runda çalışmak cümlemize müşte. | rek vazife olan sulh eserinin en sağ lam temeli olacaktır. Bu salh eseri. nin tahakkukudur ki busünkü buh- ran bize verdiği ıstırapları telâfhı edecektir. Beyanatıma nihayet verirken bu- gün Türkiyede iktidar mevkiinde bu İunan fırkanm programından bir maddeyi zikretmekle hususi bir zevk duyuyorum. Bu madde şu prensipi teyit etmektedir: “Dahilde sulh ve hariçte sulh.” Cahit İYET İ metinin kabul edemeyeceğini Yüzbaşı Celâl | Türk Ordusunun ilk edebi romanı Muharriri: İ bul etmiştir. MİLLİYET PAZARTESİ 25 © MAYIS işti HARİCİ e Tahdidi teslihat hikâyesinde son söz ne ve kimin oldu? İngiliz murahhası Leh. teklifini reddettirdi ! Meclis Dağıldı Gelecek içtimada ih- tiyat kuvvetler için de görüşülecek. M. Fon Curtius CENEVRE, 23 A.A, — Ce- miyeti akvam meclisi mesaisi- ne nihayet vermiştir, Meclis bu günkü içtimamda teslihata ait olarak -bu baptaki mukavele lâyihasında münderiç tarifata cemiyeti akvama veri | noktai nazarında israr etmiş ve müstenkif kalmıştır . M. Henderson, 1932 de top- lanacak tahdidi teslihat konfe- ransınin bu ciheti yeniden tet- | kik edilebileceğini söylemiştir. Bundan sonra meclis, yukarı Silezya'da ve Pozen eyaletinde bulunan Alman ekalliyetinin va ziyeti meselesine temas etmiş- tir, Bu mesele hakkında bir ra. por kaleme almağa memur edil miş olan mazbata muharriri bu işin kapanmış addedilmesini teklif etmiştir. Fakat Alman | Hariciye Nazırı M. Fon Curti- | us, yukarı Silezya'da emniyet veitimadın yeniden teessüsü hususunda hâlâ bazı şüpheler mevcut olduğunu söylemiş ve bu mesele hakkındaki raporun reye vaz'ının gelecek eylül içti- ms devresine bırakılmasını iste | miştir, Leh murahhası, raporu kabul eti beyan etmiş ve Kararım tehiri teklifinin aleybin de bulunmuştur. M. Francois Ponest ile M. Marinkovitch'te bu fikri ilti zam etmişlerdir. Bunun üzeri- ne Leh murahhas öv mesele hakkında verilecek kararın tehi rinden tevellüt edebilecek neti- celerin mes'uliyetini Leh hükü- söylemiştir. M. Henderson, bu- Dun tecviz edilmeyeceğini be- | temiştir. Meclis bu teklifi ka- Meclis, ayni za- manda Leh murahhas heyeti- nin talebi üzerine ekalliyetlerin himayesi meselesini de tehire mecbur olmuştur. Müteakiben M. Henderson, Nansen tarafından vücude geti rilmiş olan beynelmilel mülte- ciler ve mühacirler ofisi lehin- de hararetli beyanatta bulun- muştur. il YA Emil Ludvig Romada ROMA, 23 A.A. — M. Mus- solini tanınmış Alman muhar- rirlerinden Emil Ludyig'i nez- dine kabul etmiş ve kendi uzun müddet görüşmüştür, Gene karışıklık var! ALICANTE, 23 A.A. — El da'da bir takım kargaşalıklar İ tn sletığı veki değil çıktığından örfi idare ilân edil- pe Zi, DİPLOMAT ÇAN'FASI. Bizi Nasil Tanıtıyorlar İ Sonra üitet sötdrdit — Misal mi istersiniz? İşte Na- mik Kemalin eğlu. Süleyman Nazif Ali Ekrem bey hakkında bu hükmü verirken, ihti- mal ki bir hakikat” ifâde etmekten ziyade nükte yapıyordu. Fekat o mübarek zat, galiba Süleyman Na- sifin nükte olarak daima tekrar eti ği sözüne, Maltüç nazariyesi g İlmi bir kıymet vermek istiyor, Geçenlerde Fransız efkâr: umumi yesine Türk edebiyatı hallımda ma lümat vermeğe'teşebbüs etmiş.Bu mevzu hakkında bir mecmuaya yaz dığı makalede demiş ki: “ Türkiyede edebiyat namına ne varsa, hep maziye aittir. Yeni edebi yat mevcut değildir, Gençler arasın da yazı yazmasını bile biler yok tur. Eskilik yenilik davası, eski bir da vadır. Ve daha cok zaman sürecek Fakat bu, dâima bir memlekette ai le ihtilafı mahiyetini geçemez. Ede- biyatımız hakkında ecnebi efkar umumiyesine malümat verirken, ken di muarızlarna hitap edermiş gibi polemik yapılmaz. Beğenilmeyen gençliğe de hakkını vermek lâzım kârı umumiyesine ta nıtmak icin babasının başladığı “ha yarlı” işe kerzr Selmi m da de- vam ediyor. Nevyork'ta çıkan Sun gazetesine bu hanımcağız Türkleri tanıtmak için bir mektup yazmış. Bu mektupta ezcümle diyor ki: “ Buhran, müsrif Türke paranın kıymetini öğretmek için hükümeti tahrik etti. paranın ku bilmez. Cebine giren” altın su gibi akarak gaip oluk” Aferin hanım fetzım, babamızın baş ladığını siz bitiriniz. Fakat müsaade edinizde size sorayım: Türk milleti ni ne zaman bukadar ci babanızın Rados ve Kudüs memu riyetleri zamanında olmasın, şii ye kadar Türk enill ii Milletin ce. len bir kaç paranm İstan ümeti ve yüksek alından israf doğradür. Fakat hiç bir za. stanbul "efendisi ” Türk mil için bir nümume teşkil sem. Bir kaza M. Müngolini attan düştü ! ROMA, 23 A.A. lerde okundu; Mussolini, V la Torroni Gi varında atla bir gezinti yar tığı sırada bir mania atlar. ken atının ö“ ayakları “bü külmüş, bunu üzerineM. Mi solini yere düş müştür. Bu k- za netitesinde “ MUSSOLİNE ünde hâsıl olan hafif bere- İeri tedavi ettirdikten sonra M. Mussolini Venedik sarayına gi- derek hergünkü gibi çalışmağa başlamıştır. mare — Protesto Rus sefiri Yunan hüküme- tine bir protes'o tevdi etti ATINA, 24 A.A. — Sovyet ler birliği hükümetinin Atina orta elçisi İlliteh gemisi sesi münasebetile Yunan ga; telerinde intişar eden haberler. den ve yazılardan dolayı hari- ciye nezareti nezdinde prolesto da bulunmuştur. Rus olta elçi- si, bu haberlerin asılsız olduğu nu bayap -tmiştir. gerisi Derdi ! Mesâi bürdeği bilhassa bu işle mi meşgul olacak? CENEVRE, 23 A.A. — Bey nelmilel mesai konferansının iç İlma edeceğini nazarı itibara a- larak büronun faaliyeti ve icra- atı hakkında müdür M. Albert Thomas tarafından “ kaleme a- lınmış olan raporu büroya 8za sıfatile dahil devletlerin hükü- metlerine göndermiştir. Bu ra- porda bilhassa dünyan. - her tarafında hüküm sürmekte 0- lan buhran meselesi tetkik © dilmiş, büronun geçen seneye ait bilânçosu hakkında izahat verilmiştir. Beynelmilel mesai konferansının başlıça © işsizli meselesi hakkında tetkikat ya- zan ve tahmin edilmek. Beynelmilel mesai bürosu- nun cam ve camdan mâmül €ş- ya mütehassısları komitesi, a- melenin istirahat zamanlarının tayini meselesi hakkında, “dört grup usulü” nün kabulu lehin- de bir temennide bulunmuştur. sete — Casuslar faaliyette! Frasada mühim vazifeler deruhte eden bir casus yakalandı ! STARSBOURG, 23 A.A. — He- İ imrieh isminde bir Alman © casusu Nancy — şehrinde bir idarehaneyi soymakta olduğu sırada tevkif edil miştir, Mevkuf buğün istintak ha- kimine verdiği ifadede Paris'te har- biya nezareti binasından evrak ve vesaik çalmak vazifesini üzerine al miş olduğunu söylemiş ve bir Alman memurunun kendisine bu iş için zım olan parayı vo aletleri bulup ver mesi kararlaştırılmış olduğunu ilâve etmiştir. Heinrich'in vazifesinin ve plânı- nun harbiye nezaretinde ele geçirebi- leceği vesikaları aşırdıktan o sonra Paris - Prague arasında işleyen tay- yareye binerek Starzburgta yere in- mek, orada hir trene atlıyarak Vit- eyle François'a gelmek, o civardaki karlardan birinde kendisini bekliye- cek olan bir Alman tayyaresine bi- nip Dusseldorf'a veya Cologue git- mek, elde ettiği evrak ile vesikaları Alman casuslarından birine tevdi ve teslim etmekten ibaret olduğu mn laşılmıştır. Heinrich'e ayni zamanda Paris kışlalarından birinden bir ma- tüfek aşırmak vazifesi de ve- Ancak hu yakınlarda bir kaç casusun yaka- İ lanması üzerine Heinrich bu vazife- İ sini ifaya imkân bulamamış, Alman yaya kaçmış ve nisazın son günleri zarfında yine Fransaya dönmüştür. İ İ | Tayyareli hırsızlar! PONTİAC (Michigan hü- kümetinde) 23 A.A. — Birkaç | haydut bura bankalarından bi- İ| rinin kasasından 3 bin İngiliz; lirası aşırmışlar ve ele geçirdik leri bir tayyareye binerek kaç- mışlardır. Bu haydutlar, o To- rontö civarında yere (o inmeğe mecbur olmuşlar ve saklanmak istedikleri bir otelde zabıta me murları tarafından tutulmuş lardır, Mevkuflarm © üstünde Pontiac'ta çıkan gazetelerden birine sarılı olarak bulunan ban knotlar bu haydutların hüviyet lerinin meydana çıkarılmasına imkân hâsıl etmiştir. M. Briand istifa edecek mi? PARİS, 23 A.A. —M. Bri- and kendisini ziyarete o gelen Başvekil M. Laval, M. Danie- lou ve M. Loucheur ile görüş- müşlür. M. Briand, çarşamba günü toplanacak nazırlar meclisinin içtimama kadar dinlenmek üz- re bugün öğleden sonra Coche- rel'e gidecektir M. Briand, hariciye nazırlı- ğında kalmasının kendisi için mümkün olup olmadığı hakkın da vereceği kat'i kararı çarsam i ba günü bildirecektir. Deve hanlar Meclisi idare önümüzdeki haftaj içinde intihap edilecek ANKARA, 2 Devlet bankası (Telefonla) meclisi idaresinin | teşekkülü bir gün meselesidir. Mec- | karar Esi idarenin önümüzdeki hafta için- de intihap edileceği muhakkaktır. | Müdiri umumi olarak bir kâç üs üzerinde görüşülmüşse de henüz Bi iştir, Sabık Tı | meb'usu Şefik B. meclisi idare sı olacaktır. | Münhal meb'uslukla Halk: Fırkası riyaset divanı, namzetleri tesbit etti ANKARA, 24 (Telefonla) — Halk Ferknsı tiyaset divanı münhal meb'ualukları gösterilecek namzet. R Bu Barzetler | üdürün İlki Kütahya meb'usunun da hataları tastik o edilmeyeceği münhallerin adedi 13 e baliğ o ter, Bir amele, fabrika ü yaraladı Vak'ada hazır bulunan fabrikanın işlet? me müdürünün kalbi durdu ve öldü ANKARA, 24 (Telefonla) — Bu sabah sekiz bucukta İmalâtı harbiye fişenk fabrikasında bir vak'a olmuş tur. İşinden çıkarılan Abdullah is minde bir amele fabrikaya © gelerek müdür kaymakam. Feyzi B. in oda | Feyzi Beyi omuzun dan ve sırtından yaralamıştır. Bu esnada orada bulunan fabrika Türkiye - Irak Reisicümhur Hz. ile Irak kralı arasında teati olunan telgraflar ANKARA, 24 A.A. — Ret hur Hazretleri Irak kralı o Faysal Hazretlerine viladetinin yıldönümü münasebetile şu telgrafı göndermiş: lerdir: Irak kralı Birinci Feysal Hz. ne Zatı haşmetanelerinin. vilâdetinin yıldönümü münasebetile en samimi tebriklerimle birlikte şahsi sandetle- ri ve İrakın refahı hakkındaki te mennilerimi iblâğ eylerim. Gazi M. Kemal Irak kralı Feysal Hz. ri âtideki telgrafla mukabele etmişlerdi Türkiye Cümhuriyeti Reisi Gari Mustafa Kemal kiz, rine: Vi min yıldönümü münasebet lik tebrikâtı fehametpenahilerine derin teşekkürlerimi takdim ile saadeti fehametpenahilerile — Türk milleti necibesinin refah ve saadetini temenni eylerim. FEYSAL EM SERİ A Memlekette Eli bayraklı kadın ! Kocasını öldürdü, âşıkını kamaladı sına girmiş IZMIR, 23 — Torbalının Tepe-! köy merkezinde Sıdıka namında 23 yaşında güzel bir hanım, kocası 24 yaşında Giritli Ahmedi öldürdü. Â- şıkı İbrahimi de yaraladı. Tahkika- tıma nazaran Ahmet Sıdıkanm İb- rahimi sevip eve aldığını duymuş yakalamak için gitmiş duvardan at- İayıp içeriye girince zaten cür'et- kür olan Sıdıka tarafından taban- cayla öldürülmüştür. Hâdise üzerine İbrahim korkup kaçmak istemiş bu | hareketi mertliğe yakıştırmıyan Sr- dıka kendisini de arkasından © vur- muştur. Sadıka ifadesinde * “kocam e den kayın valdesine de silâh atmış. tar. Biri yaralandı, carihler tutuldu ! BANDIRMA, 23 — Geçen ök- şam otomobil sahiplerinden Tevfik Efendi gayet müthiş bir taarruza uğramıştır. Bir borç meselesinden, dolayı kasabamızın eski | Zirant Bankası memuru * Ziya Beyin mah- dumları Kemal ve Avni ve polis ra- poruna nazaran bunların bir kaç &r- kadaşı Tevfik Efendiyi silâh ve ka- malarla yedi yerinden ağır surette yaralamışlardır. Kasabada polis teş- kilât olmasına rağmen mahalli vale” aya ancak jandarma kumandanı Zi- ya Beyin yetişmesi ve cidden cesu- vans müdahalesile Tevfik Efendi mu şe e A “işletme müdürü Hasan | Mu din B. bu vak'anm verdi kalbi durmuş ve ölmüştür. Hasan Masleheddin B barbiyenin pratik olarak yetiştirdiği! güzide bir mütahassıs ve Ankara nun belediye ineclisi azasmdan idi. Abdullah yakalanmıştır. Feyzi in yaraları ağır değildir. Kendisi b taneye kaldırılmıştır. Mahküm oldular Zeynel Besim ve Bed Beyler mahküm oldula İZMİR, 24 — Hizmet gazetesi aleyhinde hükümetin manevi şah yetini tahkir ve asrltez haber iddinsi ile açılan dava bitti, w'eti hâkimenin ver: ra görer (Hizmet) in başı Zeynel Besim ve mes'ul tdi Bedri Beyler hakkında | hükümeti manevi şahsiyetini tahkir iddiası v&| çit görülmemiştir. Binaenaleyh Zey” Bel ve Bedri Beyler bu noktada beraet etmişlerdir. Fakat gene Hizmet gazetesini o zamanlar Adliye Vekili olan Mah mut Esat Beyin gözü önünde adas dövüldüğü hakkında yazdığı yağli mes'uliyeti mucip görülmüş ve bil noktadan birer ay / hapizlerine v8 yirmişer lira nakti ceza vermelerin karar verilmiştir. Fakat © Besim v8) Bedri Beyler hâdisenin ilk zamanın dn tevkif edilmişler ve kefaletle tah liye edilinceye kadar 14 gün tevkiri fanede kalmışlardı. Bu müddet mahkümiyetlerinden tenzil edilecek tir. Bilecik'te seylâp ANKARA, 24 AA. —Di akşam Bilecik ve civarında ga" yet şiddetli yağmurlar netice- sinde husule gelen ve ağaçlari köklerinden sökerek sürükleye" cek kadar kuvvet peyda eded seller Bilecik-Vezirhan istas- yonları arasında hat aksamında tahribat yapmıştır. Hattın hasara uğrayan bu kısmında yolun takviyesi zaru- reti hâsıl olduğundan bu sabah tren seferleri teehbüre uğramış ekspres saat 10 da ve posta tre- ni de saat 11 de şehrimize gel. miştir . İzmir ziraat enstitüsü İZMİR, 23 A.A. — Burnuva Ziraat nümune mektebi ittisa- linde, İktisat Vekâletinin inşai ettireceği büyük ziraat enstitü- sünün temel atma merasimi bu gün Vali Kâzım Paşa tarafın- dan yapılmıştır. Bu münasebet | le çok hararetli bir nutuk »öye lenmiştir. Fırka kumandanı ki Paşa ile askeri bando merasiz | me iştirak etmiştir. Bu büyük müessese 7 ay zar fında tamamile yapılmış olacak tır. İktisadi muhite vereceği fe- | yizden dolayı bütün halk mem- nundur. hakkak bir kurtarılmış ve carihler yakalanmıştır. Edirnede ekmek Edirne belediyesi, bir Haziran | dan itibaren ikinci nevi ekmek çık?” rılmamasına karar vermiş ve birin€ | ekmek fiatını 8,30 paradan 9,30 pi” İ raya çıkarmıştır.