21 Mayıs 1931 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1
PERŞEMBE 6 ncı sene, No IM NUSHASI 5 KURUŞTUR > ME mpaa calar ii Siirt Meha NE A FUMSU' a Buhran Havası ANKARA, 20 (Telefon) — Viyana şehrinde yarım mil- yon işsiz, halkın vergileri ile eslenmektedir. Almanyada bi zim nüfusumuzun yarısına | “mişsiz vardır. Tarihte birinci İ a olarak Amerikadan dışarı İ Ya muhacir çıkmıştır. İngiltere İ de işsizlik bir san'at olmuştur. Rusya'da, Lehistan'da, Al- manya'da, İtalya' Bulgaris- tan ve Yunanistanda buhran havasına bizzat temas ettim. Her tarafta sıkıntı ve buhran, teneffüs edilen havayı kapla mıştır, selerimiz olsaydi, öğer beynel- milel ticari mare daha kesif olsaydı ve buhran im büana kazançlarımıza vurmuş olsaydı, bizde de buh- van havası şimdi hissettiğimi- Zin yüz misli ağır olacaktı. Hiç bir tarafta © bulirandan mes'ul olanlar, — idare tarzları ve idare makanizmaları değil- dir. Avrupada, Avrupa toprağı Bin besleyebileceğinden fazla ve müstemlekelerle ayrı mi temlekelerin sırtından geçinen Yüz milyon insan vardır. Ame- rika ve Asya pazarları daraldı- | Zi zaman, bu yüz milyonun ta- lii ortaya çıkıyor. Her tarafta siyasi ve iktısa- i sistemler mes'ul tutulmakta VE yeni nizamlar aranmaktadır. Hiç bir millet, başkasına haraç- #üzar olmak fikrinde değildir. Neye atfedersiniz ediniz, Türkiyedeki bulran tazyikı, v-tpanın bir çok memleketle rindeki buhran tazyikımdan da ba azdır ve buhran bir memle- İ Ketin ku.uru, bir memleketin İ Kastalığı “ olicektan çok geniş Panörop gibi dün rüya zanne- İ dilenmeseleleri günün meselesi Ye yacan, Romanya ve Macaı tan ve Bulgaristan gibi biril we düşman memleketleri bir masa etrafmda (o konuşma; mecbur cdecek kadar şümullü ve derindir, Hoşnutsuzluğu istismar et- meği san'at edinen politika, başka taraflarda olduğu gibi, bizde de buhranın bu umumi mahiyetini ve kimsenin elinde “lmayan © sebepleri unutarak Ortalığı karıştırıyor. Türkiye- '& cümhuriyet veya Cümhuri- Yet Fırkasının düşmanları, Al- mânya'da parlamento sistemi- nin düşmanları, İtalyada parla Mento aleyhdarlarınım düşman ları, hepsi buhranı ve sıkıntıyı ayrak olarak almıştır. Bolşe- vikler kapitalizmi, kapitalist- * bolşevizmi, demokrasi âşık- ları diktatörlükleri diktatörlük demokrasinin gevşekliği Ve aczini öne sürmektedirler. iberalizm, san'at kavgalar demokrasi, parlamento, bütün Müesseseler davanın içine alm | | * bilhassa demagoji hiç bir mem İcketin derdine çare Milletler, politikanın deği ilmin ve tekniğin dedi "dinlemek lâzım geldiğini an- karışık © iktisat : masına karışmamış olduğu çin, belki en aç olmayan köy! lerdendir. Buhrandan çok istifade et- meğe kalkışan * politil ar, buhranı bilâkis daha genişleti- yorlar; ruhlara sokuyorlar; em Diyet ve ümidi kaldırıyorlar; işleri düzgün olmayanların 12. brabmı e azaltmadıktan başka isleri yolunda olanlarin cesaret i kırıyorlar. yn ruhlarının sefaleti, Türk Kövlüsünün fıkarelığından çok yük ve derindir. Falih RIFKI Eğer büyük sanayi müesöe- | * İnema sahiplerinden mürekkep Bizde bir takım politikacılu- | /Açıkta Gece geç ANKARA, 20 (Telefonla) — Sa- at 24 — Heyeti Vekile öğleden son- ra saat 10 da toplandı. İçtima gece | geç vakte kadar devam etti. i Aldığım malâmata göre bu içtima da 931 bütçesi etrafında müzakere cereyan etmiştir. Bu meyanda tekar. | rür eden eraslar dahilinde vekâletle- | rin hazırladıkları yeni kadrolar da | tetkik edilmiş ve bütçede tevazünü temin etmek maksadile varidat ve masraf kısımlarında yeniden bazı tâ- dilât yapılmıştır. Vaktin geç olmasına mnebni müza- / kere ikmal edilemediğinden icra ve- İ killeri heyeti yarım öğleden sonra tekrar toplanarak bütçe üzerinde son tetkikatını yapacak ve 931 büt gesi liyihası önümüzdeki Cumarte- Sinemacılara yapılan son tamim üzerine sinema sahiple- ri ile İstanbul Defterdarlığı a- rasında bir ihtilâf © çıkmışi Bunun üzerine dün vilâyete bir hey'et gelerek sekiz sinema namına müşterek imzalı bir is- tida © vermişlerdir. İstidâları defterdarlığa havale olunmuş- tur, İstidada beş maddeden iba ret olan tamimin her birine ay- rı ayrı itirazla cevap verilmek- | tedir. Hülâsatan tamimin madde- | lerini ve sinema sahiplerinin i- | tirazlarını kaydediyoruz. İtirazda ne var? 'Tamimin birinci maddesin- de (Eğlence ve husni istihlik vergisi kanımu dubuliye ile İ rilmesi mutat olan temaşa ma- hallerinde biletsiz loca ve ber nevi mevki tah i mumiyede menetmişti pa şaeeaaseaseneeeeaseneaseeeseeseeeeeeesaseae Gene mesele çıktı! Sinemalar bu hâdisede istedikleri olmazsa terki ticaret mi edecekler? Yeni sene bütçesi cumartesi ' meclise takdim edilecektir Yeni kadroların tatbikı ile ancak yüzde iki nis- betinde,hâlen işbaşındaki memurlardan, açıkta memur kalacağı tebeyyün etmiştir Hey'eti vekile içtima halinde si günü Büyük Millet Meclisine tak- dim olunacaktır. Dün de bildirdiğim gibi 931 büt- çesi 189 milyon lira olarak bağlan. mıştır. Bu suretle yeni bütçe geçen senekine nispetle 33,5 milyon lira noksandır. Bu yekün üzerinden iki aylık muvakkat bütçe de hazırlana» rak bütçe lâyihasile birlikte meclise tevdi edilecek ve müstacelen müza- kere ve intacı istenilecektir. Onun içindir ki yeni bütçenin'atenziminde nazar, itibara alınan tasarruf esasla rının tatbikine bir Haziranda derhal başlanacaktır. Memur kadroları Memur kadroları üzerinde yapı lan yüzde on beş nispetindeki tasar ruf münhallerden, mahkemeye veri- Defierdar Şefik Bey amir ve memurları vazifeten girmekte serbestirler). Sinema sahipleri verdikleri cevapta bu maddenin eğlence ve istihlâk kanununun hangi maddesinde musarrah olduğu işaret olmadığını kaydettikten sonra vergide matrahın bilet (Devamı 6 ıncı sahifede) Muhtelit mübadele heyeti unumiyesi dün af sonra içlima ederek 'on beş günlük lüro mesai rapotarını tetkik etmistir. günü vakta kadar içlima eden hey'eti vekilede bütçe ve yeni kadrolar etrafında müzakerat ceryan etmiştir. Alelumum masraflardan yüzde on derecesinde tenzilat yapılmıştır len memurların vekâlet emrine alın- imalarından, 30 senelik hizmetlerini lerinden, memur namzetlerinin me- muriyetlerinin tasdik edilmemesin- den kismen demin edilmiş ve yeni kadroların tatbikile ancak yüzde iki nispetinde, halen iş başımdaki me- murlardan, açıkta memur kalacağı tebeyyün etmiştir, Açıkta kalacak memurlara açık maaşı verilecektir, Tasarraf 33,5 milyon biranm bütçenin mas raf kısmının hangi fasıllarından ten- zil edildiği bugünlerde anlaşılacak» bir. Ancak alelümum masraflardan yüzde on derecesinde tenzilât yapıl dığı gibi, Mili Müdafan bütçesinden 6 milyon, Nafia bütçesinden 9 mil- yon, Maariften 1 milyon ve İletisat Vekâleti bütçesinden 4 milyon ira- ya yakın tenzilât yapılmıştır. Diğer daireler bütçelerinde de kâ- fi miktarda tenkihat vardır. Dabili- ye, Adliye, Sıhhiye Vekâletlerile | jandarma umum kumundanlığı ve | emniyeti umumiye umum müdürlü- Ev tur, Millet Meclisi bütçesinden yı rım milyon, diyanet işleri bütçesin- den 800 bin lira kadar tenkihat var. | dır. Düuyunu umumiye bütçesine ise kuponlar için müzakeratın verilece- ği neticeye intizaren üçte bir nispes tinde tahsisat konmuştur. Gaainmerara er En evvel mali ve adli lâyıhalar intaç edilecek ANKARA, 20 (Teletonla)— Meclis encümenleri faaliyete geçmiş bulunuyorlar. Öğrendi. ime göre hükümetin meclise tevdi etmiş olduğu müteaddit kanun lâyihaları arasında bil- hassa mali ve adli ıslahata ta- allük eden Iâyihaların mecli- sin bu fevkalâde İçtimaında müzâkere ve intacı tekarrür et- miştir, Diğerleri meclisin teş- rinisani içtimame talik oluna- caktır. . şayialar ANKARA, 20 (A.A) — Son zamanlarda bazı vilâyetlerin il ga edileceğine dâir gazeteler- de intişar eden havadisler üze rine Dahiliye Vekâletinden sa- İ Jâhiyettar bir zat Anadolu A- Jansı muhabirine şu beyanatta bulunmuştur: “Devletin her teşkilâtı gibi idari taksimatının da daimi bir tetkik mevzuu olması tabiidir, Son günlerde bazı vilâyetlerin dan ileri gelmiş olabilir. Hükü metin progtamında vilâyet tak simatının tâdili mevzuu bahis değildir. Zelzele 2000 kilometrede bir zelzele oldu Kandilli rasatanesinden aldığımız malümata nazaran dün sat dört bu. İ çukta 15 — 20 derece şininle doğru İ serktan ve tahminen 2000 kilometre mesafede şiddetli bir selöle olmuş. ikmal eden memurların teksüde sevk |, çelerinde esas göğddül yok | İdari taksimat ve ilgası hakkındaki şayia da bun | ! Darülfünun ve Barem Muammer Raşit B. dün geldi, izahat veriyor ! | | | Ticaret Odası meclisi dün çok ha- raretli ve heyecanlı ayni zamanda da gürültülü bir celse akteyledi. Dünkü içtimada yeni Reisicümhur intihabı ve kabinc teşekkülü meclise İ bildirildikten sonra muhtelif komüs- * yonlarda Odayı temsil etmek üzere murahhaslar seçildi ve yeni hesabat müfettişliğine Kâtip zade Sabri Bey intihap edildi. Bundan sonra Oda momurlarının da devlet memurları gibi harcirah alacakları hakkındaki vekâlet tezkeresi okundu. Bazı müesseselerin Odanın yazdık ları mektuplara cevap vermek tenez- zülünde bile bulunmadıkları bildiril. Muammer Raşit Bey Darülfünun emini Muammer Raşit, B.dün sabah Ankara- dan şehrimize gelmiştir. Mu- ammer B. darülfünun bütçesi etrafında vekâletle (e temas et- miştir. Bu sene barem darülfü- nunda 800 bin liranın verdiği imkân dairesinde tatbik edile- l cektir. . Drülfünun emanetinin evvelce yaptığı bütçe tadil edi- lecek ve yeni bir şekil dairesin- de kadro ve bütçe tanzim edi- lerek sür'atle vekâlete gönderi- (Devamı 6 ıncı sahifede) Satışı Mözumayz | Bu da ne? Vehbi B N. Nari B. liyordu. Odalar nizamnamesinde bu «eza alınmasını âmir olduğundan O. mezse hirsiz- lık edecekler -miş! Polisin bu hususta dik- kati celbedildi. İ masını muvafık görüyordu. İlk itirez Hamdi Bey buna itiraz etti: — Oda her fırsatta kendi içinde. kileri teeziye yoluna sapmamalıdır, dedi. Azadan bir çoğu da bu fikirde idi. Nihayet hu hurusta bir karar ittihazına lüzum olmadığı neticesine varıldı. Borsaya alınacak maddeler İdare heyetinin “Supalan,, tâbiri İşte bunlardan iki tanesi. Son günlerde Anadolunun muh- telif yerlerinden şehrimize bir çok işsiz adam gelmektedir. Bunlar bele diyeye müracaat ederek hamallık is- temetkedirler. Anadoluda bazı maden şirketleri ve demir yolları inşaatı bittiği. için amele şehrimize gelerek iş aramak. tadır. Halbuki hamallık için hiç bir (Devamı 6 ıncı sahifede) Seyrisefain idaresile vapur- | cılar arasında çıkan ihtilâf hat bir devre girmiş ve fena bir şekle dökülmüştür. Seyrisefain idaresi tarafın- dan serdedilen tekliflerin o ka- bul edilmemesi üzerine Seyrise fain fevkalâde tenzilâtlı tarife- İ yı tatbike karar vermiş ve faa- | Byete geçmiştir. Bunu gören vapurcular da mukabil cephe almağa ve daha tenzilâtlı bir © tarife tatbikine karar vermişlerdir. . Vapurcu- lar dün derhal fiatleri kırmış- Piyango KUPONU Bu kuponu kesip saklayınız. | zam tahtında yapılmadığı için, vapurcular arasında gürültüyü mucip olmuştur. Dün rekabet o kadar ilerle- Piyango Tafsilâlı 7 nci sâhifemizdedir. Kendilerine iş .yeril- | gibilerden $ tiradan 100 liraya kadar | İ da idare heyeti de bu cezanın alın. | lardır. Fakat bu iştebir inti- | İjte bu adam bağırıyor: Trabzona bir liraya bir adam kalacak memurlara açık maaşı verilecek Gürültü, mücadele, | tenkit vemünakaşa! Dün Odada işte bütün bunları içinde toplayan bir içtima oldu İkide bir Hacı Recep Bey ayağa kalkıp bağırıyordu: Yeter artık, müzakere kâfi! Hacı Recep Bey hakkındaki tefsiri okunduktan sonra borsaya yeniden ithal edilecek mad- delere geçildi Ticaret borsasına, zeytinyağı, su- sam, haşbaş, araşit, ayçiçeği, pamuk, pişmiş keten yağlarile beyaz ve ka- $ar peynirinin borsaya ithali teklif ediliyordu. Fakat bu hususta yapr İ Jan tetkikat kâfi bulunmadığından tekrar tetkik edilmek üzere Oda irin. re heyetine havale olundu. Sergilerde satılmalı mı? Bundan sönra sergilerde satış ya pılıp yapılmadığı hakkında Oda ti caret raportörü Hakkı Nezihi Beyin raporu okundu. i açılmıştı. Bu sergide bütün itirazlara rağmen ser best ve perakende satış yapılmış ve muvaffakıyetli bir netice alınmıştır. Sanâyi birliği umumi ki ibi ve ser izahında milli sanayiin halka tanıtılması ve onun inkişafı için satışın lüzumlu olduğumu be yan etmesine rağmen Oda bu husus. (Devamı 6 ımcı sahifede) Galiba 5 kuruşa inecek! Trabzona kadar bir liraya yolcu alınıyor Seyrisefainle Vapurcular tenzilât yarışına kalktılar miştir ki, Trabzona bir Hiraya yolcu alınmıştır. Seyrisefain idaresi vapurcu- ları rekabetten vazgeçirmek i- çin bu hattı hareketi takibi hü- zumlu görmektedir Diğer taraftan vapurcular Seyrisefain idaresinin bi ( aktı zımnındaki tekliflerinin Karadeniz hattında vapurcula- rın serbestii ticareti için onlar dan fazla hisse almak gayesile serdedilmiş olduğu fikrindedi imdi vaziyet, yukar: da yazdığımız gibidir. Vapuı lar hükümetin müdahalesini atiyeceklerdir. .
