15 Aralık 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1
Pp 15 Kİ GE > Türkiyenin iktisadi hacmi Bu devrin bir iktisadi devir “duğuna şuphe yoktur. Avru- Pa, Amerika ve dolayısile bü- tün dünya milletlerini işgâl ©- İn meselelerin en başında ikti- #adi hâdiseler yer tutar. Eü ba- ünda diyoruz; buna tek mesele e diyebiliriz. Çünkü, medeni â , artık, bütün ahlâki fikri, di "İ ve hukuki dâvâlarını hallet- Miş bulunuyor. Henüz, hallede- Mediği ve önünde karanlık bir Muamma gibi irgilip kaldığı ye- Bâne muadele, hakikaten, yal- Miz, iktısadidir. Bir çok âlimler ve hemen bü tün siyaset adamları bu mokta- da müttefiktirler.. Son zaman- çıkan kitapların inde Bayet - selâhiyetli bir kalemin Verdiği şu hükme bakınız: Bun danböyle, umumi hayat kanun- ını tayin edecek olan şey ik- sadi âmilleridir. Bu, daima böyle değil miydi? etmiyoruz. Çok geriye dö- up bakmağa hacetyok.Umumi ürpten hemen evvelki âlemde bile henüz iktısadi âmiller mil- imüyorlardı.Asıl um Wmi harp felâketinden sonradır |, insanlara ait her mesele eko Nomyaya irca edilmeğe başlar- dr. Niçin? Bunun sebeplerini, , sayıp dökmeğe lüzum Yar mıdır? O kadar servet, o ka kudret ve adam zayiatmdan *onra Avrupalılar, mağlüp ve #slip hep bir arada, çatısı çök- Müş bir binanın altındaki kaza- #«lelere benziyorlar. Bu viran İyar karşısında ise genç ve tu- Vaha bir dünya ayağa kalkmış, ? Yapacağı malüm olmıyan bir * *V hareketlerile yavaş yavaş »tiyar ve amelemande kıtanın ine doğru yürüyor. Bu taze *$eri ve içtimai varlığın bünye Si o kadar nevicat ve mükem-, Mel cihazlarla mücehhezdir ki, Avrupalılar onun önünde hay- e ve dehşetten donakalmışlar İşte, Avrupalıların Amerika- lar karşısmdaki bu vaziyeti, Pk, bizim ve bizim gibi millet rin Avrupa karşısındaki vazi- ni andırır, Bugünün Avru- 5 imei NUSHASI 5 KURUŞTUR iZARTESİ #UNUEVVEL (930 sene, No 1741 Enşmuharriri: Siiri Melrs Seyhan nehri tastı Relsiedmhur Hr. Cerrahpaşa hastanesinden mâferakat buyururlarken.. ile görüşmüşlerdir. den geçilmiş. Beyaza çıkıl- Büyük Reisimiz dün Cerrahpaşa, aseki hastanelerini gezdiler.. Reisicümhur Hz. bugün de bazı mahalleri tetkik ve ziyaret buyuracaklar ve ağlebi ihtimal perşembeye İrakyaya hareket edeceklerdir. Gazi Hz. dün halkın temennileri ile de bilhassa meşgul olmuşlar ve bir hanımın istidasını kabul etmişlerdir.. Gazi Hz. dün sabah saraydaki| zevatın otomobilleri Fındıkiı-)lerini işiden bir çok halk ve dairelerinde Başvekil İsmet Pş.| araköy yolunu takiben köprü- mektepliler hastane karşısında- kimeydana toplanmış, büyük Dişlerinin tedavisi ikmal edilmiş olan Ga-| mış, bürada Beyazıt havuzu et- zi Hz. dün öğleden sonra şehri-|rafında bir tur yapıldıktan son- mizde ziyaret ve tetkiklerine de|ra yola devam edilerek Aksa- vam etmişlerdir. ray tramvay tarikile Cerrahpa- Tam -sant--on-dört- buçukta | şa hastanesine gidilmiştir. Gaziyi bekliyorlardı. Gazi bütün pavyenları, lâbora tanenin her tarafını büyük bir alâka ile b lar, ko rontken dairesini, has; açık bir otomobil ile saraydan hareket buyurmuşlardır. bulunuyorlardı. Kılıç Ali, Sıhhiye müsteşarı Amerikanın £ tekniği ve inliği huzurunda” kendini he derece âciz hissederse, itiraf Selim ki, biz de Avrupa tekni- Ve Avrupa serveti önünde öy bir zaaf ve aciz duyarız. Bugün, yeni Türkiyenin me- Üniver dünyasındaki vaziyeti Kilur ; Türkler, siyasi, hukuki, Margi ve içtimai sahada Avrupa Milletlerile muasırdır. Fakat, İküsader daha kurunu-vusta İattatasılmı aşmış sayılamaz- r. Bunun içindir ki,.. evet, bu- lin içindir ki, Türk milleti ge- ği bütün inkılâplara rağ- Men belli başlı garp milletleri sında, kendi. tarihi Yık mevkri almış olmaktan u-) tır, O, kendisine lâyık olar Yeri, ancak, modern dün; Üvazenesinde iktısadi bir sahibi olduktan sonra i; 'ebilir, . Türkiye için bu iktisadi hac- | şga)| e iktisap etmenin çareleri ne-| | #? Mubhitimizden henüz bunun Aç abm almış değiliz. En ileri İpe cemiyetlerinde bile bü »* ekonomik sistemlerin eski- i hissolunan bu hummalı Ras İ yi valizma devrinde, Türkiyenin etmekteydi. Gazi Hz. ile refakatlerindeki Şehir meclisinde ilk mücadeleli toplanış.. Belediye reisi için 3üncü bir mu- avinlik ihdası teklifi reddedildi. Mecliste şiddetli münakaşalar oldu ve şehrin bir | imar ve mesâj programırdan hâlâ mahrum oluşu tenkit edildi Şehir meclisi dün birinci re- n Ferit B.in “iyasetinde top- landı. Encürme- ni daimi ve mec- lis azalarma ve- ilecek (ücretin İ tayini hakkında- i makam tezke- esi o okunarak nuvafık görül iü. Vefat eden ehir meclisi aza İ | Müşarünileyh Hz, nin otomo-| hekimleri tarafmdan karşılanan billerinde kâtibi umumileri Tev ü > fik ve Seryaver Rusuhi Beyler) mobillerinden inerek hastaneyi Hüsameddin ve Gazi Hz. nin ya|nin vaziyeti, teşkilât ve idaresi verlerinden yüzbaşı Celâl B.ler| hakkında bir çok sualler tevcih de diğer bir otomobille refakat! ederek malümat almış ve pav- Hastane methalinde Serta - bip Rüştü B. ile diger hastane Gazi Hz. saat üçe on kala oto- tesrif etmişlerdir. Gazi Hz. sertabipten hastane- yonları gezmiştir. Bu sırada Gazi Hz. nin geldik sisat kabulü zaruri görülmüş- tür, Bunlar mezarlıklar, müstah Zuşlarda hastalarm. ahvali sıhhiyelerimi sorarak ilti fatta bulu ii Aldıkları ceydplardan ve icra ettikleri tetkiklerden memnun olan Gazi Hz. seftabibe hastane yi ve asri tesisatını beğendikle- rini beyan etmişler ve intibaları hakkında hastanenin hatıra def terine şu cümleleri kayt buyur- muşlardır: Devammbeşinöi ; sahifede Paris sefirimiz Münir Bey bugün nir Ankaraya gidiyor Münir Bey, seyahati hakkında ne diyor? Şehrimizde bulunan Paris se- firimiz Münir BR, bn aksam A-- karaya hareket edecektir, Münir B, ker r hakkındaki neş * riyatı tekzip © / derek demişt ki: — Ben tah didi teslihat konferansma d ir temas için çe- gırıldığımı zan- nediyorum, Düyunu umum Münir Bey iye men SEAN Yalan ve uydurma! Ismet Pş, her zaman- kinden daha kuvvetle !'yerindedirveyerinde Kalacaktır.. Jstifa haberlerini uyduran lar efkârı umumiyeyi teşvişte menfaat bulanlardır. Aylardanberi hükümet aley- hinde yalan ve tezvir balonları) uçurmakla meşgul olan gazöte. nin biri bu asılsız iddialarına bir yenisini daha ilâve etti. Bu gazete dünkü nüshâsında muhayyel bir kabine buhranin- dan bahsederek Başvekil İsmet Paşanın istifa edeceğini, Berlin Büyük elçimiz Kemaleddin Sa- mi Paşanın Başvekâlete geti: Teceğini, vekiller arasında bir ta kım tebeddüller olacağını, sa- rayda bu işler için Gazi Hz. nez v BUGUN ahit, 4 Esir Bey teyit e ma dekzipte  , mühim tahribat va - Tafsilat son haberlerimizde - 1 Felek, 2 Yusuf Bey nema! Bey Borç için hapis iade edil. meli mi, edilmemeli mi : Fikirlerine müracaat ettiğimiz b meb'usun fikir ve mütaleaları.. Necip Ali ve Kemal Beyler hapis usulünün iadesini aleyhtardırlar. Şükrü ve Yusuf Beyler taraftardır. Mazhar Müfit Bey ne diyor? Ankara, 14 ( Telefonla ) — Adi borç için hapsin iadesi esa- 81 etrafındaki cereyanlar hak- kmda bugün Meclis köridörun- da bazı meb'uslarla görüştüm, | Anketimin birinci kısmını bildi- riyorum, Necip Ali B, (Denizli)! — Taraftar değilim. Çünkü borğ için hapis eski Roma hu- Şükrü Bey Necip Ali Bey # ' kuku tlâkkiyatımdan kalmış ba İsmet Pşnın İstanbul enslentaneleri dinde bir içtima yapıldığını ya Nafa vekili Zekâi Bey Ecnebi mühendisler Mühendisler kanu- nuna ilâve edilecek madde.. Ecnebi mühendisleri icap elükçe devlet hizmetinde kullanılabilecekler mi? Ankara, 14 ( Telefonla )— Tafıa vekâleti tarafından mecli se sevkedilen bir lâyiha, Nafra encümeninde müzakere olun- maktadır. Bu lâyiha, mühendis- ler kanununa bir madde ilâvesi- borç için hapsin borcun tahsi- linde esaslı bir * kuvveti ol madığı kanaatindeyim, Fakat ic ra kanunu çıktıktan sonra icra kanununun kendi menfaatine 'uygun görmeyenler bu noktaya o kadar şiddetle temas etmişler Gir ki, yaptıkları propaganda sa Mazhar Müfit Bey yesinde vicdani emniyet .de'mülessir olmuşlardır. Ha; iadesi lodaf 1 bir Devamı beşinci sahitede FIKRA BAŞLIKLAR olmamış, yetişmemiş, bugünki İlk tren Malatyi dığı | medeniyet. seviyesinden dör güna Kel başa şimşir tarak! beş asır kadar aşağı milletler! Tasarruf haftasına başlandığı) rehberlik edebilir. gün; Açlığa ilâç yaldızlı utuk!| | Disiplin ve tek fırka gibi se İzmir köylülerinin ahlat yedi| #il müesseselerin, bizim gibi in Zini yazan gazete yalancılık) kilâplarının yüzüncü yıldönü cürmü ile mahkemeye verildiği münü kutulama hazırlanan c| gün: Yazık yazık köylü ekmek|miyetler arasında ne işi var?.. yerine ot yiyor!. Herşeye rağmen Türk parası BİR KOMÜNİST artık istikrar bulduğu zaman: | Ben komünist olmuşum: Çü| Buldu, faka 1030 da! (Halbuki |kü Eskişehirde bir komünis bizim istikrarın en büyük iyilik) yakalanmış, kendisini kurta! lerinden biri budur.| mak için, Falih Rıfkı Beyin yi Bu gazetenin bir arkadaşına) zılarını okudumda, dâayanama göre de 14,000,000 nüfusiv Tür-|drm, komünist oldum, demiş. kiyenin 13,999,500 kişisi açtır. Ben henüz bir kaçını yazd. bie. ğım Rusya mektuplarında kon. Muşta eski bir boca arap har- eme işlerinden ai ; icdi ranlarından yan yana et fi ile ders okutmak için bir miştim. Korulnist diyebilmel için benim yazılarımda aran mak lâzm gelen hüküm, hal, terbiyesinde, inkişaf ve maari işlerinde ihtilâl metotlarını muvaffak oluşu değil, bizzat si tem ve mesleğin bizim ihtiyaç larımıza uygun olduğudur. Fakat şu Eskişehirdeki mal nist im yaztlarımı okur, an lar ve söver bir adam" olsayd yazılı kitapları ile, bütün vesi kaları ile tutuyor. Mahkemenin verdiği hüküm: 15 gün hapi eski bir mahkümiyeti ol- için bu ceza da geri kalr * ai Hürriyet cenneti buna deni- İlir. Anarşi yapıyor, diye komü-|'ar ve pist meb'usları bile zindana a-| Simdiye kadar çoktan, sarsu tan Fransaya değil, İmaz ve dönmez, bir Ankara ir İtalya çok geri ve asyalı oldu) kılâpçısı olmuş gitmişti Zu için şüphesiz onunla kıyas | Benim Moskovada hayret e yapmağı tenezzül edeme; tiğim, hasret ettiğim, tanıdığır Kesilen başların düşeceğin-| Ve tanıtmak istediğim şey Ru den bahseden Hitlerin fıri inkılâpçılarının büyük ve gel da ancak Almanlar gibi henü: Lütten ımdan Sadi B.in Jatırası hürmet- ie yadedilerk cel işile hiç meşgul olmadım. Zaten 'ne dairdir. Bu maddeye göre ec Pariste ancak üç dört gün kala- | nebi tebaasından olan mühen bildiğim için henüz itimatname | dislerden, mühendisler kanunu- taylar yarım çareler, küçük birler ve ancak ailevi ve fer- Muhiddin Bey ğ 4 A, ösarraf kaidelerine işaret e- üç darbımesellerle kendi ken- € bir iktısadi hareket uyan- R, vağa çalıştığını görüyoruz, a, yâdideki teşebbüsler, bize ağ mânası ile, iktisadi şuuru Zun henüz uyanmamış oldu- tap ispata başka bir şeye ya | ne Türk ekonomistleri, bü | diye Uyandırmak vazifesi size | Mer, Türk inkelâbmr: ikmâl) W vk olan sizsiniz. Zira, siya- | İn © İçtimai esaeretten kurtu-j b millet henüz iktisadi e- ten kurtulmuş değildir . | | se bir dakika H. Adil be, tadil olundu. Azadan Kemal ve Dr. Hikmet Beyler ailesini tazi- yeye memur edildiler. Bundan sonra beş aylık muvakkat büt- çenin masraf kısmınm müzake- resine geçildi. H. Adil B. in beyanatı Bütçe encümeni namma Söz alan encümen reisi Hacı Adil Bey : Igundan bahisle üçüncü bir mua demin ve turizm şıfbelerile bir de iktısat işlerine âit teşkilâttır. Bunların kadroları asgari bir su rette tanzim edilmiştir. “Mezar lıkların asri bir şekle konması şeref meselesidir. Flü konması-| na müsaade edilen mezarlıkla-| rın hududu bir an evvel tesbit e- dilmelidir., Hattâ bir ufak kroki 8i yapılarak halka ilân olunmal:| dır. Bir de bütçede işlerin çoklu vinlik ihdası teklif edilmiştir. “— Bütçenin belediye hizmet! lerine inhisar eden kısmmdaâ ba zı değişiklikler vardır. Buda ye vah #meki. emen Encümenimiz bunu esas itibari- ie ekseriyetle muvafık görmüş- tür.,, Dedi. Ve gelecek sene büt mi bile tevdi etmiş değilim, Av rupada sulh © taraftarlığı çok kuvvetlidir. Ortada bir harp teh likesi olmadığı kanaatindeyim.” Münir B, Fransa ile münase batımız hakkindaki suallere şu cevabı vermiştir: — Fransa ile aramızda halle- dilmemiş mesele yoktur. Dostluk ve hâkem muahede- si Fransız parlâmentosu tarafm dan yakında tasdik edilecekti: münasebatımız normal bi nun bir fıkrasındaki şeraiti haiz olanları, devlet hizmetlerinde t oldu! ihdam 0- Tunacaklardır, ve memlekette itrayı san'at edebileceklerdir. Ankara mühendislik âlemi bu tekliften memnun kalmamıştır. Mühendisliğin de ecnebi dok- tor, eczacı gibi takyidata tâbi ol ması istenmektedir. Encümen azaları da yalnız devlet hizme- tinde lüzum hasıl olduğu zaman ecnebi mütehassıs mühendisle- rin istihdamına taraftardırlar . Mühend , ecnebi mi
