6 Aralık 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

STATE Me ee erişen SultanHamit! Tahsin Paşanın Hatıratı.. za Tercüme ve iktibas No: 105 ği” mahtuzdur.) Abdülhamide yapılan sui kasta dair yeni tafsilât Ermeni ihtilâl komitesinin - yakalanan evrakı i haberler bek-| belâsile Türk milleti ve Türk teriz. “Revolveriniz,, Dikranyan' hükümeti mahrumi- tarafmdan Varna (Ertakeç) e yetlere mahküm idi. Kendi yuri gönderilmiştir. İlk fırsatta size|dunda bihakkın sahip ve hâkim göndereceğim, Kitapları Bergo' olmaktan mehcur idi. Hiç bir sa çıkarken gemide bırakmışım! ahide ve hakka müpteni olmıya buna müteessifim ne yapayım rak memlekette keyic mayeşa" ki acele karaya çıkmağa mec- tesis ve ticaret eden ecnebi pos bur oldum. Ari selâm.) taneleri memleketin hayatını kemiriyordu. Posta paketleri i- Zartatyan Doktor Tomako| çinde kaçırılan mücevherattan gümrük resmi olarak milyonlar! 2 numaralı mektup ca ziyan görülüyordu. Bu mali| 29 Temmuz 90$| zayiattan başka fesat komitele- Sevgili arkadaş! rinin memleket dahiline istedik| Voske Hanktan gönderdiği-|leri alât ve mevaddı nariye ve aiz temmuz yirmi dört tarihli! semmiyeyi ithale müsait yol mektubu aldık. Galiba hey'etin| buldukları ise şu vak'a ile sabit müsaadesini almadan limana) oluyordu. Binaenaleyh (Lozan girmek istiyorsunuz. Belki hey", muahedei muzafferanesile mil- et limana girmenize müsaade et) letin bu belâlardan kurtuluşu ve mez. Bunun için limana girmek) servet ve sâmanına desteris olu teki faygayı isbat etmelisiniz. İş geç kalmamak üzere sizi celbetmesini heyete yazacağız. Şayet “Krist,, orada ise gaybu- betinizdesize vekâlet eder. İ: Rumca bilir. İmza Ermeni ihtilâl cemiyeti ittihadiyesi 3 numaralı mektup Ceneyre 25 Temmuz 905 Sevgili arkadaş! Gerçek kariben Filibeye hare ket etmek niyetinde iseniz de bu mektubumuzun vaktile yeti- şeceğini ümit ediyoruz. Şayet! Sarat Batuma gitmiş ise Atina- da yapılan esliha mübayaatile bunların nakilleri vesait ve şe- raitine dair icap eden bilcümle malümatı almanızı tavsiye ede- riz. Merkumdan mükemmel ma #ümat alabilirsiniz. Şimdilik bu cihet bir meselei hayatiye hükmünde olduğun- dan nazarı dikkatinizi davet 6- deriz, Selâm, HAŞİYE Sako, Ropino salimen çıktı- lar. Buradadırlar. Sarat, Zare, Emil gibi onlarda kariben mek tup göndereceklerdir. | Silviyoriçi | Avusturya postanesi Bomba cinayeti mürettip ve! faillerinden Silviyoriçi namı di-| ger Jori, namı diger KöseAristi di namı diger,RoberRişo esasen Ermeni ihtilâl cemiyeti âzasın- dandır.. Bu şeytan herif ü türlü şekillerde görünmüş ve! hâdisede en mühim rolü oyna-| mu ştır, Mevaddı infilâkıyeyi getir- ten, alan, paraları postanelec- den tesellüm eden, evrakı mu- zırreyi dağıtan budur. Ekseriya Avusturya postane- sine girip çıktığı anlaşıldığın- dan Hariciye Nezaretimiz vası- tasile Avusturya sefaretine mü-| Tacaat olunarak malömat talep edilmiş ve güç hal ile sefaret ca nibinden mezkür postaneye e- mir verdirilerek malümatı kâfi- ye ilmiştir. | Sefaretten Hariciye Nezare-| şu bilhassa şayanı şükran ve if- tihardır. Bugün bu fahri ve süruru duy makla beraber o vakit başkâtip Yİ| sıfatile Avusturya | sefaretine ve minnetler ile balâdaki malü matı istihsalde uğranılan müş- 'külâttan dolayı hicap ve istirap duyulduğunu da itiraftan geri kalamam, Pek garip ve korkunç bir ihbar Melinit mürekkebatını havi bombalı balon Kumkapı ve sair Ermeni hâ- diseleri üzerine Ermenilere iti- mat edilemediğinden meşhur Musevi taciri Haronaçı ve oğ- lu Jak Efendiler sarayın kuyum cubaşılığını ihraz etmişlerdi. Jak Efendi hemenher gün saraya, gider, murassa nişanlar ve sair hediyelik mücevherler siparişleri var ise alırdı. Bu mü- nasebetle sarayın mabeyin kıs- mı ile diğer dairelerine girer, çi kar ekseri ederdi. Bomba hâdisesinden iki ay evvel şifre kâtibi merhum Kâ- mil Bey vasıtasile takdim olu- nan bir jurnalde: Jak Efendinin saray halkı ile çok temasından ve yalan yanlış havadis alarak bazı ecnebi gazetelerine muha- birlik ettiğinden bahsolunmus ve lediltahkik bu ihbarın ticaret rakipleri tarafından tasni ve ter tip ettirilerek Fehim Paşa tara- fından limenfaatin terviç olun- duğu anlaşılmış idi. Bombanın infilâkından sonra mütecasirleri taharri olunmağa başlandığı sırada Atina sefiri- miz Rifat Paşa merhuma veri- lip kemali müstaceliyet ve &- hemmiyetle başkitabete gönde rilen bir ihbarnamede:. Muma- ileyh Jak Efendinin bü mesele de zimethal olduğu ve bu sefer ki adem muvaffakiyet üzerine komitelerce verilen son karara göre: Sözde kömür getirmek i- çin Jak Efendi tarafından isti- car olunan bir şilebe maşin en- fernali havi ve melinitli bomba- lar ile mücehhez balonlar konul bendegân ile temas! tine gelen 25 Teşrinievvel 905/ duğu ve şilep Akdenizden, Ka- tarihli ve 74 numaralı takriri ce|radenize geçerken Beşiktaş, Or vabide Avusturya postanesinin Galata şubesine merkumSilviyo riçi namma müteaddit manda- postlar, kıymeti mükaddereli mektuplar ve paketler geldiği ve bunların Bulgarya ile Yuna- nistandan gönderildiği mevru- de ve tevdiat defterleri tetkika- tından müsteban olduğu bildiril miş ve mezkâr takrire merbut| vaffaki cedvelde tarih ve numaraları yazılı olarak cem'an 4499 frank mikdarında Filibe, Varna, Sof- ya ve Atinadan irsalât vukubul duğu kayit ve zikredilmiştir. - HATIRAİ ŞÜKRAN Bu hatıra münasebetile Türk milletinin kazancının büyüklü- taköy sahilleri hizasına gelince balonların Yıldıza doğru sevk veis'at olunacağını ve esasen Jak Efendi sarayım her tarafını bildiği ve Padişahın gündüzleri nerede vakit geçirdiğini, gece- leri nerede yattığını öğrenerek maksadı temine kâfi bir haritai mevziiye yaptırdığı cihetle mu- raffakiyet şüphesiz olduğu taf- silen yazılmıştı. Ledelârz kemali ehemmiyet ve şiddetle tahkikat icrası ve | her saat malümat arzolunması İmuş ve komisyon mahsusunca hemen Jak Efendi tevkif olunarak istiçvabına baş- lanmış ve haricen de tahkikata günü takdir ve şükranlar ile tez ii kir etmemek kabi! değildir. Mazii muzlimde kapitülâsyon - HARİCİ Mısır KANUNU HABERLER... kabinesinin mevkii Milli hükümetin tanımadığı kanunlar gene tatbik edilecek — Karar Nahas Pş.nın de- diği olmıyacak Mısırdan vakit vakit geleni” telgraflar bu memleketin geçir mekte olduğu siyasi hayata ara sıra şayanı dikkat bazı haberler veriyor, Bu haberleri kısa bir ta bir ile tarif etmek lâzım gelirse denebilir ki, kıralın arzusu ile iktidar mevkiine gelen ve o su retle aylardanberi bu mevkide kalan Sıtkı Pş. hükümeti ken- dinden evvel memleketin idare sini deruhte etmiş olan milli hü. kümetin kararlarını bozmakla meşguldür. Artık İngiliz - Mr sır müzakeratı bahsi kapanmış Sakt Paşa olmasa bile bu müzakeratın bir daha ne vakit başlıyacağını kim se bilmiyor. Her halde bu mü zakerat muayyen olmayan bir zamana kadar tehir edilmiş ol- du. Sıtkı Pş, kabinesi teşkilâtı esasiyeyi intihabat kanununu değiştirmekle istediği gibi bir parlâmentoya malik olacağını düşünmüştür. Milli fırka olan Vafd fırkasma mensup sabık Nahas Pş. hükümeti memleke- *İduğu kadar uzun müddet bulun. durmak için daima bir taknu makla vakit ge yordu. Sıtkı” İzetelere Tevfik Rüştü Bin Ro- imoktai nazardan vazi Lehistanda Türkiye — İtalya z : Yzz Yeni kabine te- “ Temps,, gazetesinin Koma- muhabiri Türki; ici! i “Tevfik Rüştü B. in Romada| ve i zamanda i kabineye bulunduğu müddet zarfında $ık bim Xa sık cevap vermek mevkiinde kaldığı suallerden biride Roma Atina ve Ankara arasında akti mevzubahsolan meşhur üç ta- raflı misaka taalluk ediyordu. İtalya bir zaman bu misaka bir taraftan Belgrada karşı bir taz- yik vasıtası şeklini vermeği dü- şünmüş, diğer taraftan da Şark ta nüfuzununinkişafına ve teves süüne müsait kılmak istemişti, Ahiren aktedilen Türk-Yunan| misakı ile imkân dahiline giren bumisak bununla beraber hiç| bir zaman vücüt bulmıyacaktır. Tevfik Rüştü B. tarafından!” bu bapta vâkibâyânatı pekvazil tir, Kendisinin fikrince bu mese le mevzubahis değildir. - Çünkü malüm olan ve 4 ayrı aktedilmiş bulunan i larla bu mesele halledilmiş! Roma, Atina ve Ankara arasın da üç taraflı, ve bir tek misak aktedileceğine dair dönen şayı alar üzerine bir takım ecnebi ga vekin riyasetinde şu suretle te- şekkül etmiştir: Dahiliye nazırı Cneral Sklad- kovski, Hariciye: Zaleski, Ma- reşal Pilsudski, Adliye Miha- lovski, Mezahip ve Maarif: Zer- vinski, Ziraat: Jantapolczynsi* i ve ticaret: Prustor, İt ma seyahatinin muahedeleri ta dil etmek etrafındaki neşriyatla alâkadar olduğu zannettirdi. Malümdur.ki, Türkiye bütün milli emellerini tahakkuk ettir-|| miş olduğu için o beynelmilel inden iç gayri memnun değildir. Tür! kiye şimdiki ein muhafaza A Slavek târaltarıdır, Ve hareketi mua-|1-hat:; Kolzlovski, Posta ve Tel hedelerin çı &si ile tahdit) graf: Boerrer, Maliye'nezareti edilmektedir. Âhiren aktedilen | vekâleten Matusezevski, * sabık ve hali hazırin ibkası esasma | kabine dahiliye müsteşarı Pier- istinat eden Türk- Yunan mu-|acki, heyeti vükelâya memür e ahedesi de biriu göstermekte -|dilmişti Lehistan - Almanya dir, VARŞOVA 4 A.A, — Salâhi yettar Leh mahafilii fikrine göre yukarı Sibizya - intihabatı hakkında Almanya tarafında ce miyeti akvam kâtibi umumiliği ne verilen notoa yalnız mahalli İngilterede meb'usların tahsisatı Londra, # (A.A) — Avam ka marasında irat edilen bir suale cevap veren M. Macdonald, par ardanberi ik zarfında ahada ne yar| pıldığını £ merak edi- | İecek bir bahistir. Bununla bera ber şunu da söyler i kr Pç. kabin: gibi teşkil kilde değiştirmek için daha zi- yade vakit ve dikkat sarfetmişe benziyor. Milli Vafd fırkası Mr- sırın Sudanı terketmiyeceğini daima müdafaa e! Sıtkı Pş. da yeni teşkil ettiği bir fırka- nın programma ilk madde ola-| rak Mısırın tam bir istiklali ile Sudanın da Mısıra âidiyetini müdafaa edeceğini koymuştur, Fakat buna rağmen kendi taraf tarlarımdan başka kimsenin bu yeni fırkaya iltihak ederek mil Ticilerden ayrıldığını bilen yok- tur, Sıtkı Ps, hükümetinin teşki- lâtı esasiyesi değiştirmesi ve in tihabatı istediği şekilde yaptır mak için bir kanun yapması, Mr sırın sabık diktatörü denilen es- ki başvekil Mahmut Pş. yı bile memnun etmemişti. Mahmut Ps. bile milletin malı olan teş- kilâtr esasiye kanununu memle hilkümetin istediği gibi değiş-| tirmeğe salâhiyeti olmadığmı söylemişti. Vafd fırkası geçen kış iktidar mevkiine geldiği zaman kendin! den evvel bu mevkii milletin ar| zusu hilâfma işgal etmiş olan Mahmut Pş. hükümetinin, par- Tâmentoyu feshederek istediği gibi çıkardığı kanunların mer'i olmadığına karar vermişti, Şim tıdar mevkiindedir. Bu müddet! yi - | zakârlardan “Cunlif Li hususta hiç olmazsa beş sene *İteallik bir tadil teklifi tevdi et- kette parlâmento olmadan bir) lâmento azasına âit tahsisatın .de 12 buçuk nisbetinde ten kişi için teşkili mütasavver 0- lan komitenin aleyhinde bulun, duğunu beyan etmiştir. Muhafa Ee bU ne neşriyatına İstinat etmekte- dir. Mezkür mahafil Almanya- daki Leh ckalliyetine karşı ya- nunların ve Lehistandaki Ak man ekalliyeti matbuatmın dev let aleyhinde hâlisane olmıyan vaziyetinin SiSlizyadaki haleti ruhiyenin başlıca sebebi oldu- Zuna kanidirler. Iş kanunu Vekâlet alâkadar- ların fikrini sordu İşçiler işlerinden nasıl çıkarılacak? kanunu lâyihası hakkında Tica- ret odasının ve alâkadar daire- lerin fikrini sormuştur. Verilen malümata göre iş ka- nununda iş müddetinin 8 saat olması kabul edilecektir. Ka- nun 30 işçiden fazla işçi kulla- nan müesseselere tatbik edile- cektir, İş kanunu mucibince bir ame le işini terketmek için o müesse seyi 15 gün evvel haberdar ede- cektir. Buna mukabil iş veren müessese de bir ameleyi çıkar- mak için 15 gün evvel haber- dar edecektir. İş kanununun tatbiki İktısat fında devam edilmesine mü- miştir. Londra, 4 (A.A) — Avam ka marası 225 reye karşı Cunlif Lis ter karar suretini 255 reyle red- detmiştir. Çin - Rusya Moskova 4 A.A Sovyet konferansı'bu günkü içtimamda bundan sonraki mesaiye ait plâ nı izhar etmiş ve Çin şark şimen diferi ve tüccari münasebat, si- yasi münağebatın iadesi namla- rile üç komisyon teşkil etmiş- tir. Moskova 4 A.A. — Kânunu- evvelek adâr Sovyet Rusyada 39 bucuk milyon hektar kış buğ dayı ekilmiştir. Geçen sene son bahar zeriyatı 38888 büçük mil- yon hektara baliğ olmuştu. Tahdidi taslihat Moskova 4 A.A. — İzvestia ihzarı terki teşkilât komisyonu- nün konferans için kat'i bir ta- rih tesbit etmemesi olmasından bahisle diyor ki: “Buda gösteri- liyor ki komisyon mesaisi ve bur juva devletlerini idare edenlerin beyanatı silahlarını terketme- mek hususundaki arzularmı giz Jemek için tertip edilmiş bir ko mediyadan ibarettir, di kararın değiştiği bildiriliyor. Kahire, 4 (A.A) İstinaf) mahkemesinin kararmı nakze - .|den temiyiz mahkemesi Mah- mut Paşa zamanında neşredil- miş olan kanunların mer'i oldu una karar vermiştir. Bu da ka» nunlarm meclis tarafından veri lecek alelâde bir fesih kararile Nahas Paşa, Mahmut ARAR zamanında neşredilmiş bü tün kanunları keenlemyekün te| teşkil edilecektir. İş kanunur. iş lâkki eden bir karar ittihaz et- | verenle işçi arasında ahenk te- mişti, min edecektir. sn vekâletine ait olacaktır, tayin etmiştir. Yeni kabine Sla-| şahin üçüncü Hüdai Ef. İzmir ) (gelmiş | | koşusu ise akalliyet matbuatmın bethaha-| pılan tethiş muamelesinin Reich! taga verilen Leh aleyhdarı ka-! İzmir at yarışları İzmir 5 A.A. — İzmir hususi aresinin bu sene sonbahar at yarışları bu gün Bucada icrâ &- dilmiştir. Birinci tecrübe koşu- su idi 930 senesi zarfında kazan dığı ikramiye yekünu bin lirayı tecavliz etmemiş ve dört yaşın- daki yerli ve arap erkek ve dişi taylara mahsustur. İkramiyesi yaştaki yerli ve arap kısra mahsustur. İkramiyesi altı Y İira olan bu koşunun mesafi ki bin dört yüz metredir. Bi) ci Kâmil Ef. İzmir Nasip İ Tevfik Bey Manisa Seha içi cu Baytar üçüncü Baytar Birinci Şaban ağa Suzigin bek ikinci Veli Ef, Suziginbel EE, İzmir San Türk ikinci Bey İstanbul Anderonikus kel gelmiştir. Beşinci koşu senesi zarfında hiç koşu ki mamış yerli ve arap at ve kis cü Evliya zade Refik Bey Jara mahsustur. Servet gelmiştir. İkinci sonba- har koşusu ise 930 senesi zarfın da bin liradan fazla ikramiye ka zanmış İngiliz at ve kısraklara lira olan bu koşunun mesafesi bin altı metredir, Birinci 3 Falespodr ikinci Evliya zade Refik B. İzmir Mis jpile üçüncü Tahsin İzmir Nona iştir. Üçüncü dokuz eylül dört ve daha yukarı si bin sekiz yüz metredir. B ci EEvliya zade Refik Bey bup ikinci Kâmil Ef. Derviş üçüncü Cevdet Ef. rum Necip gelmiştir. i Hilâliahmerin ızmir) Harbiye mektebi p seylâpzedelerine Ankarada muazzam bifğ“ yardımı Ankara, S ( Telefonla ) — Hilâliahmer cemiyeti İzmir sey lâpzedegânma yardım olarak 20 bin liradan maada bin kat ça maşır, battaniye, yatak ve leva- ,zımı saire tevzi eylediği gibi ev leri tamamen harap © olanlara yüzellişer lira, kısmen harap 0- lanlara seksener lira, kulübe sa; hiplerine de 25 er lira olmak ü- ere ayrıca 57,000 liralık yardım yapmıştır. Cemiyetin yaptığı) yardım mıktarı 100 bin tiraya baliğ olmuştur. Uzüm incir satışı İzmir 4 A.A, — Şehrimiz Ti cazet odası üzüm ve incirin, züm ve incirlerimizin. vaziyeti hakkında bir rapor neşretmiştir. Üzümler kısmı şudur: Mevsim iptidasında üç kânunuevvel ta- rihine kadar 28 milyon 881 bin 800 kilo üzüm satmıştır. İhraca İamız ise, 27 milyon 297 bin 671 dir, İncirler kısmı da şudur: Mev sim iptidasında $ kânunuevvele kadar 188 milyon 534 bin 547 kilo satılmıştır. İhracat ise, 17 milyon 134 bin 126 kilodur. Bu gün 25 kuruştan 43 kuruşa ka- dar 601 çuval üzüm ve 7 kuruş- tan 23 kuruşa kadar 229 çuval incir ve dört kuruştan 5 kuruşa kadar 248 çuval hurma satılmış tır, bina yapılıyor Ankara, 5 ( Telefonla ) Büyük Gazi bugünkü hat mektebi binasının cümhufi! tin yarınki zabitlerini yetiştiği. meğe müsait bir şekilde olm. ımı işaret etmişti. ü alarak mektep da muazzam bir şekilde yaf maktadır.Bubina Milli müd vekâletinin ve Büyük (Erk kiye binalarının yanmdâ ır, —— —— Sidna şirketinin bir müracaatı tayyare şirketi Hindistana fer icrasmı temin için tayyaf tinin Anadoludan (geçmesi ümet, bunu tetkik etö tedir. Şirkete henüz müspet VE menfi bir cevap verilmemişti Şirket vasati olarak 8 İstanbul- Paris tayyare pos” 59 larile 70 yolcu nakletmekteği Şirkete göre, bu yolcu nakil yatından istifade edenlerin YÖ” de 60 kadındır. ik Anadoludan geçmek mi desi verildiği takdirde girELiği tayyareleri Paristen Hin ye 5 günde gidebilecek Şirket, yolcudar nakliyatına ehemmiyet ve tedir, Şirket müme: Jinin gi hatına nazaran nakl iğ Su 12 franga mal olmaleta W€ ket zararlarını ancak primlerle kapatabilmekte Cümhuriyet gen mahfili Üç sönedenberi memjisfiği Gümrük satış komisyonu Gümrüklerde biriken eşyanın tesbit edilerek satılması için teş| kil edilen komisyon faaliyetine devam etmektedir. Bu muvakkat komisyon biri- ken eşyaları cins, sıklet, alâme ti farika itibariyle tesbit edecek| yegâne amatör san'at yuva İl ve manifestoları ile karşılaştı- |lan “Cümhuriyet Gencler Mi racaktır. Bu suretle ziyaa uğrr-| fili” bu senc faaliyetini bi” yan malların cinsini ve miktarr) daha tevsi ile güzel san zl tayin edilecektir. her şubesinde kuvvetli bir şe | , Malt yet verenlerin tecziyeleri ci| gi, halan ve ie konseri hetine gidilecektir. Tahmin e- | Türkocağı salonunda vermiş dildiğine nazaran gümrükte 9281 Xonserler her ay İstanbul. şe ” e ayni oğlu ve Kadıköyde olsa ad ve Fakat bunların kısmı a ii lez ; zamı çürüdüğünden, bozuldu-| ğundan ve ziyaa uğradığından Şimdi ancak bir milyon liralık mal kalmıştır. dört buçukta mahıfil aza ve si lerine olmak üzere iki müsia nü mahfilin Bayezitteki mere salonunda verilecek” "Edebiyat şubesi: On bes de bir memleketin ve san'at adamlarının dilen yardınlarile veril ir. g iin temin Si İerans serisine başayaca“