10 Ekim 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

, r ' nun dairesi muamelâtını taras- SultanfHamit | 'ercüme ve iktibas No: 60 ye eri Hünkâr, Reşat Ef.den niçin şüphe ediyordu? Sultan Reşadın gözü bir bakışta kanaryayı öldürmeğe birebir geliyormuş! Sultan Hamidin iyi talim gör müş bir kanaryası varmış. Bir gün Reşat Efendi büylk birade ri Abdülhamit Efendinin ziya- retine gelmiş. Kanaryayı ya ha getirtmişler; kuş Reşat ar ar nazarı olun- ca birdenbire yere düşmiiş ve ölmüş... Sultan Hamidin ata çok merakı vardı. Ahırında çok güzel, çok cins atlar beslerdi. Bir gün yine Reşat Efendi ken disini ziyarete geldiğinde bir likte ahıra gitmişler, İçlerinde) $ tek arabaya koşulan fevkalâde güzel ve kıymetli bir atı birade rine göstermiş; o günün akşa- mu bu at ta birdenbire ölüver- miş. .. Sultan Hamidin kızı her ne zaman amcası Reşat Efendi| yi ziyarete gitse hastalanırmış.! o derece ki nihayet valdesi bun| dan teşeüm ederek kızını ora- ya göndermez olmuş. . Sultan Hamit bana bu hatıra ları padişahlığı zamanında an . Zengin yer ilani ayn even İhtilâl ateşi içinde Cenubi Amerika cümhu: yetleri bu günlerde kendilerin- den pek çok bahsettirdi Arjantin o vekayiinin üze- rinden çok geçmedi. Şimdi gene bir ihtilalden haberdar o- luyoruz. Cenubi Amerika mem- ileketl erinde ihtilâl adeta bir salgın gibi oradan oraya dolaşa rak hökmünü icra eder. Cenubi Amerikarın irili ufaklı cümhuri yetleri dahilinde sık sık ihtilâl- ler çıkması yeni değildir. Yal- nız Arjantin gibi, Brezilya gibi zengin ve müreffeh memleketler de ihtilâl vukuatı sık sık olan seylerden değildi. Bu memleket- lerin nispeten uzun o zamanlar İ İsükün içinde kendi refah ve te- rakkilerine çalıştıkları görülü- yordu. Lâkin geçenlerde Arjan-| tin de çıkan ihtilâl reisiclimhu- run sürgüne yollanmasile neti- İeelendiği gibi şimdi Brezilyanm İbazr yerlerinde ileriliyen ihtilâl |hareketinin de nereye vâracağı- nı kestirmek zordur. Geçenlerde Brezilya parlâ- mentosu ihtilâlin çıktığı yerler- "e örfi idare ilânmı kabul etmiş , Bu ihtilâli bastıracak yerde, gelen haberlerden anlaşıldığına öre, büsbütün şiddetlenmeğe meydan vermiştir. Sultan Hamidin hüvi: ve gözünden en çok & hındığı Sultan Reşadin bir resmi şiktaş muhafızı Hasan Paşa ba- ii z İK 74 kimselerin türlü türlü kya) gene e b pe ik fetlete girerek veya mektup ri alk onlan milin göndererek Reşat Efendi ill, Şoderal bir ide Bl münasebette bulunduklarını id” eera : a dia eder dururdu göre ihtilâl hareketi bazı yerle- San e vi Ye veri rin ayrılmak emellerini gösteri- bu beyanatını uydurma şeyler 79" Son gelen haberler şunlar- telâkki ederdim, Bunca takyi-| 9" dat arasında ve bir çok mehali- ki göze aldırarak bir İimsenin Reşat Efendi ile münasebette; bulunabileceğine ihtimal vere mezdim. Bilâhare muttali oldu- ğum bir mesele Hasan Paşanın beyanatı sıhhate mukarin oldu ğunu anlattı. İnkdâptan sonra merkez kumandanlığı dairesin- de bulunurken oda arkadaşlı ş rından Reşit Paşaya gelir gi | Londra, 8 (A.A.) — Asiler der bir zat vardı. Bu zat benim-| Permanbuku ele geçirdikten son i it ra 2 milyon dolarla silâh ve mü- himmat zaptetmişlerdir. Bahia hükümeti dahilinde ihtilâlciler San Dinceuts şeliri ile diğer bir çok şehirleri ele geçirmişlerdir. kabil olamamıştır. Yalnız şura-| sı var ki Reşat Efendiye karşı takip ettiği siyaset dolayısile onun ahvali hakkında hüsnü na zarı yoktu ve bunu haklı göste- recek beyanatta bulunmak fır- satını kaçırdı. Bir gün yine Re şat Efendiden bahsederken: — Birader, gi işü pek se- ver. Etrafındakilerin kendisini, müttaki ve mütedeyyin tanıdık- larını isterdi. Bu maksatla her sabah Dolmabahçedeki daire- sinde iç bahçeye nazır pencere- si önüne oturur ve elinde dışar- dan görünecek surette delâil ki *abmı tutarak okurdu. Sabahla a hizmete giren hademe kendi sini bu halde gördüklerini arzu ederdi. Bundan maksadı halk arasında kendisinin ibadet ve takva ile meşgul olduğunu işaa ettirmekti. Demişti, Sultan Hamit, Re- sat Efendinin harem . dairesin- de hariçte evlendir. cariyele ye baltacıları vasıtasile ayda iki İde görüşürdü. Ki o e en ez arasinda bahsi — Reşat Efendi bu sayede | maziye intikal ettirerek: i halk ile temas ve rabıta teşkili) — Reşat Efendi inene de mkü, ihabında münasebetiniz var mı i ! me a “ di 2 ile t gö) ez İİ öten; |rüşmedim, fakat sık sek rmha- bere ederdim. i Bu da gösteriyordu ki Reşat Efendi hariçle muhabere ve mü nasebet tesisinden ve taraftar peyda ederek maksadına vusul için sarfı mesaiden hali kalmaz, dı. : İ (Bitmedi) İktisat birliği Nevyork, $ A.A. — Brezilya ihtilâlcileri 24 saat devam eden bir muharebeyi müteakip o Per- nanbuka şehrini ele geçirmişler- lir. Bu muharebede zırhlı oto- mobiller istimal edilmiştir. Hü- kümete ait bir harp gemisi şeh- ri tekrar ele geçirmek üzre Per- hanbuka'ya doğru harekete ha- zırlanmaktadır. rit Bey isminde bir gençti. Vak tile Mektebi Harbiyede talebe iken bir jurnal üzerine Trabu- lus Garbe nefyolunmuş, ora- | Pernanbukta ihtilâlciler askeri dan bir yolunu bularak Avrupa ihtilâl komiteleri teşkil etmiş- ya firar etmiş, ilânr harpten ve)lerdir. İhtilâlciler © tarafından affı umumiden bilistifade İs-'neşrolunan bir tebliğde, cenei tanbula dönmüş... Merkez ku-|Tavoranın 8,000 kişi ile Para- | mandanlığında o bulunduğum hiva polis ve ehalisinin muave- | müddetçe arasıra Reşit Paşa- “etile Pernanbuka h ücum ve o- yı ziyarete çeldiğinde benimle ie memur olan Be- 35 kilometre sür'atle yol aldı- ğınr, virajı dönerken sür'atı bi- raz azalttığını, ancak yol bozuk ve gayri fenni yapılmış olduğun dan otomobilin birdenbire hen- değe devrildiğini ve altında kal dıklarnı söyledi. Halbuki maz- but ifadesinde süratı azalttığına iair bir kayıt yoktu. Brezilya relsicümhutu M. Jullus Prestes cum esnasında polisin büyük : duğu beyan edilmektedir. Şid- i le Şi RR AYNİ Sadi bir muharebeyi. öteki sulü bilmal sıfatile Film sahip yn yi nl e e ala feel parkı ööslişei talep ettiler. Sait B. in vekili de-|liği” teşkili tekarrür etmiştir. | Sokakları e Z na müvekkilinin ün parçalan |Bitlie nizamnamesini ihzar için | eneya gaza Me Ee İc masına sebebiyet veren bu kaza | Nizameddin Âli, Muhlis Etem ee igin 5 bin lira tazminat istedi: |ve Saim Nuri beylerden mürek-| — Müvekkilime ameliyat ya |Kep bir encümen teşkil edilmiş- |. ile Ven e LR, Ekonomi ve finans dır... dedi ve bu p aranın hüküm (namı: altında bir mecmua da çı- Ttma alınmasını rica etti, karacaktır. ii Muhakeme, şoför Hüsamet- | | Berberler cemiyeti in EK, ile diğer bazı şahitlerin | (Berberler cemiyeti idare hey” gelbi için diğer bir güne bırakıl. eti intihabatı yarın icra edilecek v tir. ve binalar ateşe verilmiştir, irçok katliam sahneleri olmuş tur. Pernanbuk reisi devleti bir gemiye binerek şimal istikame- tine loğru kaçmıştır. Cenup ih- tilâlcileri Rio de Janciro ihtilâl hareketine iştirak etmediği tak- dirde muhtar bir cümhuriyet ih- dası tasavvurunda bulunmak ta- dırlar. nin de mümessil göndermek suretile mürakabe etmek hakkına malikti Amele hükümetinin, azası arasındaki anlaşamamaz- lıktan, gerek Dominionların mu rahhaslarınm izzeti nefislerini okşamak için 930 konferansını her hangi muayyen İngiltere için en kilde tesviye çareleri ileri süre- cek tarzda o hazırlamamasma hayret etmemek kabil değildi Amele hükümeti bu suretle işi idare edenin Londra hükümeti olmadığ şeraii recede ğu intibamı vermiştir. Ümit e- dildiğine görç mü anın in- kişaını seri Brakmakla yuşmak fikriyin daha iyi tecelli edecek ve muhakkak olan bir menafi elde edilecekti, “Temps,, gazetesi gerek bey nelmilel vaziyet ve gerek İngil- terenin bulunduğu iktisadi şe. - işi kolay olmadığı varmaktadır. ——ee— Manifatura piyasasında Ja- pon firmalari Tr arasında mühim rekabet var- dır. Son zamanlarda Japonlar şark memleketlerindeki faaliyetlerini artırmışlardır. Bilhassa İskenderiyede Bal- kanlar ve Avrupa için yi İdepoları açmışlardır. era ları istok halinde bu depolarda biriktikten sonra istedikleri pi- yasada sahiplerile mücadele edi yorlar, Bir kaç haftadanberi Japon iplikleri Avrupa mallarma Takip bir vaziyet almıştır. Ayni zamanda Japon bezleri Amerikan bezlerine de rekabete başlamıştır. Bundan başka Sov- yetlerde manifatura Piyasasma alinir. Soviyetler şimdi ilik şark vilâyetleri Mersi mü, manız Fizan Adü yo. Bular Asi eyes kat etmek için çalışıyorlar, Bunun için Rus harici tica- İret dairesi Karsta bir manifatı z - . Ta deposu yapmıştır. Erzurum İyad oni Karl deposundan e bie a ei imal sevkedilmektedir. kesin Muhtekir borsacı Kambiyo ihtikârı Yapması federal kuvvetler münhezim ol-|dolayısile len Borsa acentalarından Sim. tos Miçin Borsadan ihracı İ çin o Maliye bu gazetenin sahibine ait fabri-İdün emir gelmişti: 1 ı HARİCİ HABERLER.. afin Pişen Bakr BE Gani Amerikada gene ihtilâl mevcudiyetlerini Şimdi bu git- surette Arjantinden sonra Brezilya da çıkan ihtilâl şiddetle devam ediyor a e HGCUOGEYEM GOiyOr Filistinde İngiliz İmperator- luğu konferansı İngiliz imperatorluğunu teş- kil eden memleketlerin murah- hasları Londrada toplandı. “Temps,, gazetesi buna tahsis ettiği başmekalesinde ezcümle diyor ki; “926 imperatorluk konferan- sı Dominion'ların ana vatanla o lan münasebetlerinin esaslarını tayin etti, Herkesin hakkı ve vazifesi tasrih edil, esasların tatbiki cihetine mek, imperatorluğun bütün ak samı arasında daimi teşriki mesai vücude getirmek i- İcap ediyor. Dominionlar bizzat kendi hakkını almışlardır. — see. Yeni bir vaka oldu da mezarlık meselesi dolayr nasında sevkedilmişl edir. ER Bulgar kralı ve faşistler idare harici münasebetleri ra İngilterede bugünkü amele hükümetinin vaziyetini tahlil e- isait şe- 1 ve İngilterenin kendi kabul ettirmiyecek de- onlardan isti ği oldu- bakılırsa bu konferansm neticesine Mensucat piyasasında şiddetli rekabet Avrupa firmala- ticart ve konsolos gerek 18— 21 yaşında gençlerden mürek- kep Faşist yiğitleri grupları teşkiline karar verilmiş, Bul- gar kralı Boris ile prenses Ci- vana'nın izdivacını tesit eden bir takrir kabul edilmiş ve bah- ri mesele hakkında İtalya'nın teadül prensibini tesis etmiyen hiç bir itilâfı kabul edemiyece- gini teyit eden M. Grandi'nin siyaseti hariciye hakkındaki ag Romanya kabinesi BÜKREŞ, 8 A. A. — Kıral, hiçbir şart İleri sürmeksizin, M. Mironesko'yu kabineyi teşkile memur. etmiştir. Zorbalığa döktüler Eni Birinci sahilede) cum etmek, Filhakika bu terti- batı aldıktan sonra, Laz Hüse- yin ile, İsmail, Ahmet ve Rasim isminde diğer , mevzilerini alıyorlar. Musevi çocuğu, Aziz mahkemeye tevdi edi ileti komiserliği, bu emri borsa salonunda Kampana caldı rarak borsacılara tebliğ ve ilân etmiştir. Neşet Ömer B. beye dilini çıkararak, bir takım tahkıramiztavurlaryapmıya baş yor, Fakat eski bir vali ve mül kiye müfettişi olan Aziz B, va- ziyeti anlıyor ve mukabele ede- ceği yerde polisi haberdar edi- yor. Ser komiser Enver Bt. işe vaziyet ediyor ve yapılan tahki- katta bunun mürettep olduğu an laşılıyor. Lâz Hüseyin, çarşı bas kınmı yapan İsmail ve Ahmet ve Musevi çocuğu karakola gö- türülüyorlar ve ifadeleri alını- tertip edildiğini itiraf ediyorlar, Üzerleri taharri ediliyor ve ru- velver ve kama ile müsellâh ol- dukları anlaşılıyor. Sui kasdı tertip eden S. C, F. propagan- dacısı Lâz Bilâl, 3i Mart hâdi- sesinde mahküm olan bir imam- dır. Yungers tayyaresi bugün geliyor Bir kaç gündenberi gelmesi beklenen G 38 Yunkers yolcu tayyaresi bugün saat (on üçte Yeşilköye gelecektir. lacak ve ağlebi ihtimal cumarte siye Atinaya hareket edecektir. Radyo işliyor Son fırtına yüzünden anteni niden faaliyete geçmiştir: >“ Kudüs, 9 (A.A) — Araların- a üç te kadın bulunan 10 Müs lüman Arap, Müslüman Arap- larla huristiyan Araplar arasm- le zuhur eden kargaşalıklar es- hıristiyan gazete muharririni öldürmüş olmak töhmetile mahkeme huzuruna! ikavelenamenin 13 üncü madde şjetmesi ve Türkiye tarafmdan ,.İyanı kabul görülmemiştir, ANKARA, 9 A.A. — Harici ye Vekili Doktor Tevfik Rüşt Bey bugün şehrimize avdet et- mişlerdir. Vekil Bey istasyonda Dahiliye Vekili Şükrü (Kaya, Milli Müdafaa Vekili Mustafa Abdulahlik, Riyaseticümhur ka- tibi umumisi Tevfik ve Seryaver Rusuhi, Muhtelit O mübadele MOSKOVA, 8 A. A, — İz. vestiya gazetesi Fransa ticaret hazırı M. Flandinin şarki Avru- pada yapmakta olduğu seyahat kında diyor ki: “Bu seyahat Fransanın mamulâtı hakkında ittihaz ettiği tedbirlerle Sovyet Rusyaya karşı giriştiği iktısadi — a. H. Fırkası her yerde |, ANKARA, 9 A.A. — Sinop, Zafranbolu, tim, © Kurkuteli, Bolvadin, Songurlu, Osmancık da belediye intihabatı bitmiş ve Bir tebliğ İstanbul, 9 A.A. — Muhte- lit mübadele tali komisyonun- dan tebliğ olunmuştur; İstanbul mmtakasında sakin ve mübadeleye gayri tabi ctabli !Rumlarla 10 Haziran 1930 An- kara mukavelenamesinin 10 un- İcu maddesi ahkâmı mucibince Javdet hakkından müstefit olan Jeşhasın, mezkür mıntaka dahi- linde kâin olup zikri geçen mu- sine tevfikan kendilerine iade e- dilmiş olan emlâklerine tasarruf etmek üzere İstanbul talt müba- dele komisyonuna tahriren mü- racaat etmeleri lâzım gelir, Türk - Yunan donan- Hariciye Vekili Ankarada (Türk hey'eti murahhasası ei 'evfik Kâmil, Şurayı o Devi reisi Nusret Beylerle Harici) Vekâleti erkânı ve Rus setart maslahatgüzarı tarafından kaf lanmıştır, Jandarma ve müfrezeleri tarafından selâm mıştır. Fransız - Sovyet münasebatı harbin bir devammdan başi bir şey değildir. Cemiyeti Al vam içtimamda Avrupa devle rini, Sovyet aleyhtarı davası kazanmayan Fransa şimdi kef disine tâbi olan devletleri bir€ birer kazanmağa çalışıyor. ekseriyeti kazanıyo Cümhuriyet Halk Fırkası naf zetleri kahir bir ekseriyetle int hap edilmişlerdir. Same nn 2 mr Recep B. dün geldi! Sabık Nafıa Vekili Recep İ dün şehrimize gelmiş, Halk ff kası merkezine giderek fırka m fettişi Hakkı Şinasi (o Paşa görüşmüştür. Recep B. dün bir muharrif mize demiştir ki; — İstanbulda bir hafta kali rak çocuklarımın mektepleri il meşgul olacağım, Şimdilik söf liyecek başka bir şeyim yoktuf Bitaraf âza yarın karaf verecek Muhtelit mübadele komisyf nu bitaraf azası yarın bir içtin akdederek münazai fih olan 3 malarının tahdidi Atina, 9 (Apo) — Müsyü Ve Ankarayı ziyareti es nasında Türkiye ile Yunanis tan donanmaları arasında müsa vat esasının kabul edildiğine dair umumi bir vesika imzalana cak vö bu müsavatın teferruatı muahharen tesbit olunacaktır. Yunan sefirinin bu noktai na zarı Tevfik Rüştü Beye tebliğ da kabul edilmesi pek muhte- meldir, Balkan konferansı ATİNA, 8 A. A. — Murah- haslar tarafından konferans di- wanına tevdi edilmiş olan teklif- lerin teraküm etmiş olmasma ve bunların ciddi bir surette tet kiki mulctazi bulunmasına bina- en her murahihasa bir sualname veri Adliye Vekili tet - kikatına devam ediyor Adliye Vekili Yusuf Kemal B. dün sabah Adliye dairesine gelerek öğle saatine kadar fası- lasız çalışmıştır, Vekil B., bu | esnada icra ve iflâs kanununun; tatbikat noktaları etrafında tet- kikatıma devam etmiştir. N Vekil Bey, öğleden sonra da hukuk usulü muhakemeleri ka- nununun tetkiki için teşekkül e- den komisyona riyaset etmiştir, Halı ipliği fabrikası Şehrimizde bir halı ipliği fa- brikası tesisi için bir limited şir ket teşkil etmek üzere Ticaret müdiriyetine dün müracaa edil- Kahveciler cemiyeti intihabı Kundu racılar cemiyeti aza- sından otuz kişi bir takrirle Ti- caret müdiriyetine müracaat €- derek intihabm ancak 500 kişi İnin iştirakile yapıldığını ileri sü | rerek yeniden intihap yapılma- İsmi istemişlerdir.Fakat, intihap kanuni şerait dairesinde yapıl- mış olduğu için bu müracaat şa Dün kahveciler cemiyeti inti habatı yapılmışsada mukayyet aza 1500 olmasma mukabil an- cak 100 kişi rey istimal ettikle- rinden intihap feshedilmiş ve 18 bin türk lirası kira © bedel hangi tarafa verilmesi icap ği meselesine müzakere lerdir. | Maarif Vekili dü Ankaradan geldi Yeni Maarif Vekili Esat dün sabahki ekspresle dan şehrimize gelmiştir. Veli B. Pendikte bir akrabasının İ vinde misafir kalmıştır. Mum ileyh şehrimizde bir hafta kâ lacak ve sonra Ankaraya dönt cektir. Şehrimizde bulunduğl müddetçe bazı maarif müessi selerini teftiş edecektir. Şark Şimendifer amlesi (Başı birinci sahifede) Bunun üzerine kumpanyanf işçileri asabileşmiştir. Cemiyetin reisi, ameleye hi tap cden tamiminde içtima içif vâki mütevali müracaatlar oldi ğundan bahsederek bu mesele nin halli için gayet mutedilân& ve sukünetle hareket olunma tavsiye edilmektedir. İçtimada, bu amele mesele sine ait kat'i metalip listesi h# zırlanacak ve kumpanyadan yaf tığı muamelenin tamirile arka” daşlarmın eski vaziyetlerinin $ adesi istenecektir. Bundan baf ka, kendilerinden her ay aidel kesildiği için hasta sandığı tef kilâtının ıslahı da talep edil tir. İş kanununun bir an evvel gi karılması için de B. M. Meclif sine müracaat edilmesi de bf günkü içtimada karar altıma #f nacaktır. Nafıa vekâletinin kus panya nezdindeki komiseri N# ederiz, Bi; selede İk eyl Fenmadalyası İSTOKHOLM. 9 A.A. — İf senede bir verilmekte olan al” teşrini evvel cumartesi günü ye- niden intihap yapılması tekar- rür etmiştir. Pasteur madalyası bu sene w ris Pasteur enstitüsü müdür 'döktor Roux'ya verilmiştir.