7 Ekim 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

vam e e e mam ultaniHamit Tahsin, Paşanın, Hatıratı. No: 58 J Mz (Tercüme ve iktibas hakkı mahfuzdı ur.) Ahmet Mitat Efendi ve Sultan Hamit Hünkâr, merhumu çok takdir eder p ve maarifin intişarına hizmet ettiğini bilirdi. malarını emretti, Bu emir üze| rine pul varidatının muhassasbu ! lunduğu Düyunu umumiye nez dinde teşebbüsat ifa olunarak gazeteler pul ilsakı mecburiye- tinden affedildi. Sultan Hamidin çok beğenip takdir ettiği muharrirlerden bi ri Ahmet Mithat Efendi idi.| Ciltler dolusu roman, hikâye, makale yazan Ahmet Mithat Efendi için: “Usanmaz bir sây HARİCİ HABERLER.. Isyan Asiler çok Ruvvetli ! Donanmanın bir kıs- mı da iltihak etti NEVYORK, 6 A.A. — Bre- İya asilerinin Riyo Grande dö ul hükümetine meydan oku- yarak 21 ile 35 yaş arasındaki erkekleri seferber ettikleri ve Sao Polo şehrine karşı şimal is- tikametinde bir ileri hareketi yapmak teşebbüsünde bulundu kları bildiriliyor. Asiler, topla- dıkları askerleri nakletmek için lokomotiflere ve vagonlara vaz iyet etmişlerdir. » Brejilya - Uruge hududu ü- zerinde bulunan Riveradan bil dirildiğine göre, bu ısyan San- ts Katarina hükümeti dahilin- de çıkan ihtilâl ile alâkadar bu Tunmaktadır, Santa Katarina asileri hükümet merkezine doğ İhtilâlciler, Londra hava altından BEAUVAİS, $ A.A. — Şim- diye kadar enkaz altından 47 kadavra çıkarılmıştır. Diğer üçü Büyük bir hava faclasının kurbanı olan R - 101 istasiyonunda Facia nasıl oldu? Kırk yedi yolcunun cesedi enkaz çıkarıldı ! Mucize halinde ölümden kurtulanlardan birisi bu elim hâdiseyi anlatıyor Jmefruz sebebi hakkında öğle- İden sonra bir tebliğ neşredile- cektir. Irak fevkalâde komis 'Reisicümhur Hazretleri tarafu kabul buyrulmuştur ANKARA, 6 (Telefonla)— İngilterenin İrak (fevkalâde komiseri Mister Hampres ile Ankara (sefiri Sir Corc Klark buraya geldiler İstasyonda Hariciye Vekâ- leti Vekili namına teşrifat erkâ ni tarafından karşılandılar. Mister Hampres o şerefine Hariciye Vekâleti Vekili Şük- rü Kaya Bey tarafından öğle ziyafeti verilmiştir. Teniste bir galibiyeti Suat Bey teniste Bulgarı ye Hususi muhabirimizden ge-| Suat Bey,Bulgar oyunc ce kablo ile aldığımız telgraf |6-4, 6-3 yendi. İ şudur: Şirinyan Bey, Roma Reisicümhur Hazre Mister Hampresi kabu muslardır. Bu esnada ! Corç Klark ta bulunmı Başvekil İsmet Paşa ter Hampresi kabul « dir. Mister Hampresin t reti komşumuz İrakla surette cereyan etmek! münasebatımızı bir kat teyit etmektedir. İru yürümektedir. yi henüz enkaz altındadır. Kaza | Brejilya müttehit hükümetle- LONDRA, 6G A.A, — Sıhhi-| ATİNA, (Neo - Faleron) 6.| yenildi. Veysi Bey; oyı esnasında balo: 2 adam sev- ile maarifin intişarına ir, ği il intişarına çalışı ye nezaretinin parlâmento kâti ea in mr ve ee “m ; “aa derdi. Ahmet Mithat Efendi. Sultan Hamidin şahsen ve mü- kerreren taltifat ve tergibatına mazhar olmuştur. Kemal Paşa zade Sait Beyin ilim ve irfanmı, Fransızcaya vukufu tamını takdir ettiği için Avrupa gazetelerinin neşriyatı na mukabele ve cevap yazmak lâzım geldiği zaman Sait Beyi saraya çağırtır ve siyasi müda faanameler yazdırırdı. Sait Be yin hicivde kuvvetli olduğunu ve o devrin vükelâsını tehzil et tiğini bildiği için bu hicviyele- ri getirir, okur, zevk ve lezetle, dinler, maamafih intişar etme- meleri için mülâyimane ihtarat ta bulunurdu. Sultan Hamit gençliğinde Sait Beyin pederi meşhur Ke- mal Paşadan farisi dersi almış- olduğundan Sait Beyi hem bu hatıra dolayısile hem de kendi sinin iktidarı sebebile takdir e- derdi. Maamfih günün birinde bu zatı bir jurnala kurban ede- rek senelerce zindan köşelerin- de inletmekten çekinmedi. Sait Beyin uğradığı bu zulüm Sul- tan Hamidin efkkârı ahraraneye kadar düşman olduğunu ve İtanatını hürriyet cereyanla- rmtdan masun tutmak için ledel hace nerelere kadar gidebile - ceğini göstermeğe kâfidir. e gi Sultan Hamit, herkesin bil- diği veçhile, sarayın içine çe- kilmiş ve hariçle ihtilâtını en mahdut şekle ndirmişti. Yük- sek duvarlarla ve iki muazzam kapı İle hariçten ayrılan daire içinde Hünkârm geçirdigi ha- yat yeknesak denebilecek hal- de idi. Resmi muamelât için huzuru na kabul ettiği başkâtip, ikinci kâtip ve nöbetçi mabeyinciler haric olmak üzere Hünkârı, hu susi hismetlere bakan kahveci- başı, seccadecibaşr, ibrikdarba- şı, tütüncübaşı, ikinci kilârcı, #svapçıbaşı nevinden adamlar ve haremdeki kadınlardan baş ka hiç kimse görmezdi. O devrin nüfuzlularırıdan ve nadişahın en gözde makarreple- rinden - addolunanlar, meselâ Fehim Paşa, Çerkes Mehmet Paşa, Tatar Şakir Paşa, İsmail Paşa gibi zevat geteli gündüz- Tâ sarayda yatıp kalktıkları hal de Sultan Hamidin huzuruna hiç çıkamazlar ve Padişahı yal nuz merasim günleri ve mera- sim sırasında görürlerdi, Bun- ların en kabadayıları bile Hün- kâra hususi bendegândan biri marifetile kâğıtlarını gönderir İerdi, Şımarıklığı biraralık had di gayeyi bulmuş olan Fehim Paşa Hünkârı herkes gibi Cu- ma günleri selâmirk alayında görür ve arabası arkasından yü rüyerek Çit köşküne geldikten sonra herkes gibi döner gider- di. Fehim Paşanın babası İs- met Bey her gece Hünkârm ya tağı önlindeki paravana arka- unda oturup Hünkâra uyuyun- cıya kâdar roman okuduğu ve her zaman Sultan Hamidin da iresine gidebildiği halde Fe- him Paşa dairei hümayunun dış kapısından bile giremezdi. Halbuki hariçte mevcut olan maltemağ göre bu zi fi çi Şiran 1 Abdülhamidin Baş mabeyincisi Fayik Be zevat ne zaman arzu etseler el- lardı. iri mutlakıyyeti müddet Hünkâra nallar dolayısile onda karşı öyle bir his hâsıl olmuştu ki hemen her yerde di. Yaradılışı icabı ve vehham olduğu için muhitin tesiratı onu büsbütün vesvese içine bırakmıştı. Maamafih Sultan Hamidi bu tanıdığımız hale getirmek hu- susunda etrafındaki insanların büyük rolü olduğunu teslim et- mek icap eder. Çünkü kendisi- ne pek eskidenberi mensup o- lan ve şehzadeliği zamanında degânın ifadelerine bakılırsa Sultan Hamit hariçle ihtilât ve münasebeti sever, bu münase- betlerin çok faideli olduğu ka- naatini taşırmış. .Esasen şehza deliği zamanında yerli ve ecne- bi pek çok kimselerle mütema- diyen görüştüğü malümdur. Devri saltanatınm ilk zamanla- rında bu münval üzere devam ettiği hikâye olunurdu. İkinci yacı münasebetile sarayda ta- ama me'duv bulunanları yemek ten sonra takım takım bir sa- Jonda kabul eder, kendilerile görüşür, herkese tatyipkâr bir söz bulurdu. Bir akşam bu da- vetliler arasnda Ahmet Mit- hat Efendi ve düyunu umumi- yedeki Âli Bey ve daha bir kaç zat vardı. Hünkâr bunlarla ko- nuşurken sorduğu suallere Âli Bey tarafından verilen cevap- lardan ve Âli Beyin zekâsın- dan pek mahzuz olmuştu. Bu mülâkatın verdiği memnuniyet le şu sözleri söylemişti: — Ben bu kabi! ibtilâtlardan pek memnun olurum. Bunu ar- zu ederim. Vaktile çok görü- şür, çok kimselerle mülâkat e- derdim. İzdivaç merasim? mü- nasebetile sizinle mülâkatım- dan çok haz duydum. Bu mülâkattan sonra Âli Be yin kim olduğunu istizah etti. Zeki bir zat olduğu hakkındaki maruzat üzerine bana hitaben; — Yarın kendisini dairei ki- ! tabete davet ediniz. (Bitmedi) Romanya kabinesi SİNAYA, 6 A.A. Kıral Ka-! Fol istişarelerine devam etmek- lerini kollarını sallıyarak huzu- ra giterler, Padişahla konuşur- Hünkârı böyle bir tarzı ha- iyat imrarına sevkeden sebeple idarenin tesi- ratında aramalıdır. Senelerce verilen jur- harice kendi aleyhine bir pusu ve her keste düşman olabilmesi muh- temel bir insan tasavvur eder- kuruntulu hizmetine girmiş bulunan ben- kerimesi Naime Sultanın izdi- rinden lâakal yedisinin federal hükümete karşı açıktan açığa ısyan etmiş oldularını o söyle- mektedirler. Dönanmanın bir kısmının da asiler. iltihak et- tiği temin olunmaktadı Buenos Ayres, 5 A.A. — Sani tanadan hudut hâdiseleri hak- kında gelen malümata nazaran| ehali ile polis federal (o kıtaata karşı bir hareket yapmışlardır.! Bir ceneral ile bir çok zabitle-| rin Santana'nın bir (o otelinde| tevkif edilmiş oldukları rivayet ledilmektedir. Ahali süvari kış- lasını ihata etmiştir. Bir zabit telef olmuş, 3 izfer yaralanmış ir, İhtilâl hareketi Vinas - Ge- ras hükümeti dahilinde o kâin Dupretoya kadar tevessü o et- miştir, RİYO de JNEYRO, G A.A. Hududa yakın yerlerden gelen bazı haberlere nazaran Brejilya| asileri Porto - Allegre limanını! işgal etmişlerdir. İhtilal çıkaracaklardı! LİZBON, 5 A.A. — Nimres- mi bir tebliğde polisin hemen hemen patlamak üzere bulunan İbir ihtilâl hareketi keşfetmiş olduğu bildirilmektedir. Sivil | ive asker bir takım kimseler tev| kif edilmiştir. İhtilâl komitesi azasından olan digerleri aran-| maktadır, Kim kazandı? PARİS, 5 A.A, — Belleville| İhalk mahallesinde yapılan ve İpek hararetli surette cereyan eden teşrii intihabat neticesin- de sosyalistlerden Jardelle ka- zanmıştır. Almanyayı müdafaa | Berlin, 6 (A.A) — Alman /bayrağı cemiyetine mensup 20 'bin aza Cümhuriyet idaresini Hitlerin çevirmekte olduğu ma nevralara karşı müdafaa etme- ğe söz vermişlerdir. Genç Al manlar' grupu devlet fırkasın- dan ayrılmıştır. Istırabın içyüzü (Başı 1 inci sayfada) İş Bankalarının hususi bir him İmet sarfettiklerini de memnu- niyetle kaydetmek lâzımdır. Alınan tedbirler, ve yapıla- çak muavenetler (o sayesinde mevcut ıstırabın önüne geçile- İceğine muhakkak nazarile ba- z. Mesele, Adananın bu- gün içinde çırpındığı müşkülâ- İı atlatmaktır. Âtiye ise emni- yetle bakabiliriz. Adana topra- ğın kuvveti, çiftçilerinin na: muskârlığı ve çalışkanlığı bize bu emniyeti veriyor. Yalnız burada Adana'nın ça- lışkan çiftçileri şunu da hatır - İlasınlar ki, bugünkü müşkül va ziyetlerinin husulünde, umumi ve semavi âfetler kadar kendi - lerinin de hesaplı, iktısatlı, ted birli hareket etmemeleri - mü- him bir amil olmuştur. Her hangi bir (felâket, âtii için bir ders olursa, o yüzden ketmekte ve bütün diğerleri u. yumâkta idiler. BEAUVAİS,SA.A —Ka- zadan kurtulanlardan birisi şu malâmatı vermektedir. Beau- vaisye kadar herşey yolunda gitmekte idi, Birden bire balon başaşağı inmeğe başlamış son- ra tekrar hafifce yukarı kalkma ğa başlamış ve sonra bir direğe çarpmıştır. İşte infilâk (Oo za- man vukua gelmiştir. Saat 21 de benzin depolarında o henüz yangın devam etmekte idi. BEAUVAİS, 5 A.A, — En- kaz altından çıkarılan kadavra- lardan 25 i balonun merkez ka- marasında, bulunmuştur. Sir Lefton Branker'in ölüler ara- sında bulunduğu resmen teyit edilmektedir. a BEAUVAİS, 5 A.A. — İn- giltere haya erkâni (o harbiyesi reisi M. John Salmon ile birçok! İngiliz gazetecileri tayyare ile buraya gelmişlerdir. Saat, 1530 ta (İrigilterenin Paris hava ateşesi kumandan Bone Allonne belediye dairesin de beyaz bayraklar ve çiçeklere sarılmış ölan tabutlar dahilin- deki kadâvralarm hüvviyetleri- nin tayinine başlanmıştır. Mu- maileyh, bu vazifesinin ifası hu susunda müşkilâta uğradığın- dan ve kadavralarm hüvviyeti- vam edecektir. Felâketten çok müteessir ve müteheyyiç olan ehali kaza mahalline bir çok çi- çekler getirmektedir. PARİS, 5 A.A. — Hava na- zir M. Eynac refakatinde ka- lemi mahsus müdürü o olduğu halde hükümeti temsil etmek üzere R - 101 balonunun felâke PARİS, 5 A.A. — Reisiciim hur M, Doumergüe ile M. Bri- and ve M. Tardicü İngiltere kr- ralı ile İngiltere hükümetine ve R - 101 faciasının kurbanla - rınm ailelerine taziyet telgraf- ları çekmişlerdir. PARİS,5 A.A. — İngiliz memurlarına karşı bir o cemile olmak üzere Fransız memurları R - 101 işaretli kabili sevk ba- lonunun düçar olduğu felâketin teknik esbabı hakkında tahki- kat yapmamışlardır... Allonne ve Beauvaisnin başlıca binala- rma siyah türilere | sarılılmış İbayraklar çekilmiştir. BOVE, 6 A.A, —R - 101 işa retli kabili sevk balonun uğra- dığı kazadan yaralı olarak kur- ulan 8 kişiden biri bu o sabah ilmüştür. Hava işleri nezareti kaza esnasında balonda 54 kişi bulunmakta olduğunu beyan eti mişse de kazadan kurtulanlar balondaki yolcuların 58 kişiden ibaret olduğunu kat'i surette id dia etmektedirler, o Cesetlerin| İngiltereye nakli için Dieppe limanına bir İngiliz ( torpito euhribi göndermek © üzere lâ- zımgelen tertibatm alındığı İs- tihbar edilmiştir. çekilen ıstıraplar ve zahmetler kolaylıkla unutulur ve affedi - lir. Siirt meb'usu giliz tahkikat hey'eti (kabili sevk balonun enkazını o bu sa- s4 paaime ole bah tetkik etmiş ve iptidai tah| gönderilmesi hakkında alâkadar bi mis Sesan Lawrence amele toplanan senelik konferansına riyaset etmiştir, Kofcrans açıl- dıktan sonra hariciye nazırı M. | Henderson Lord Tomsonun ha 101 işaretli balonun kazaya kurban olanların mem- leketlerine hizmet uğrunda öl- müş olmaları itibarile güzel ve asil bir akibetle hayatlarına ha- miştir. Bugün (dün) tenis maçlarında| ci bırakılmıştır Burha e m ame frrkasının bugün LLandednada tırasını hörmetle yadetmiş, R - uğradığı) Boluda da Halk fırkası Afinadan mektup Türk atletlerile beraber Yunan payıtahtında Darülfünun Emini ANKARA, 6 (Telefonla)— Darülfünun Emini Neşet Ömer Bey'geldi. Yeni Maarif Vekili- İni ziyaretle Darülfünun işleri hakkında görüştü. kazandı intihabı neticelendi. time vermiş olduklarmı söyle-İyet Halk Fırkası namzetleri it - tifakla intihap olundular. 22 Besim, Senih ve Mehmet Ali, Hasan B.in telgrafı üzerine A Atletlerimiz hüsnü kal tinaya gönderilmiş bul gördüler, Atinanın en büyük oteline yerleştirildiler Atina, 3 (Sureti mahsusada İgiden muhabirimizden) — Eh! Balkan oyunları da Türkiye tari farkla ki, bütün mevcudü, ateş- yakmadan kaçırdık, Vakıa iş teş pih ve istiarelerle söylenmiye ta hammill etmiyecek kadar feçi - dir. Lâkin bunu tadil etmek isti yorum. Herkes biliyor ya! Gala tasaray klübünün heyeti idaresi Balkan müsabakalarına gidecek İ Galatasaraylı atletleri tam hara her birini yegân yegân çağırdı. Tehdit etti. Bunlardan bir kıs - mı dinlemedi. Klüpten tarda mahküm oldu. Zevahire ve iddia ya nazaran atletler iyi çalışma imıştır. Binaenaleyh Atinaya git memeli, Fena netice alırız.Alâ! bez Galatasaray klübü efkâ - rı ümumiyeye söylesin ve kendi | İsi vukuatın inkişfına intizar eyle | sin, Kâfi.. Hayır; Gatasaraylı atletleri meneder, göndermez . İyi amma bu atletler gelmezse bizim Türk takımı daha iyi mi netice alır? Vapurda, Atinada toplanacak Balkan konfederasiyonuna gi - den bizim Türk heyeti murahha sasını gördüm. Vaziyeti anlat - tım, Evvelâ böyle bir hâdisenin olacağına inanmadılar. O kadar inanmadılar ki; kafile efradmm ayrı ayrı malümatlarına müra- caat ettiler. Ve acı bir hakikat karşısında müteellim oldular, Hamdullah Suphi B. ferdi hisle ri tatmin için çok defa böyle ce miyetin menfaatlerini feda etti gimizi yana yakıla anlattı. Ya - kup Kadri B. ve Ruşen Eşref B. İstanbulda iken bü noktayı ken dilerine haber vermediğimiz i - çin mnaheze etti. Hamdullah cih etti. Ve bu üç kişinin her de olursa olsun Atinaya İ heyeti murahhasa reisi Hasan Beyi ikna etti. Hemen bu maalde bir telsiz ni tayin etmek mümkün olama|hinde keresticeler yangını gibi İverildi. Bu telsizin makbuzunu dığından buişe yarın sabahda de | hatırlarda kalsa gerektir. Şu |gördüm: Tam 34,5 lira. Vapur Pire limanında! ve biricik rıhtıma yanaşırken el- çimizin yaklaştığını otosunun u- fak Türk bayrağından anladık. Nihayet gerek bizim sefaret er kân, hele eski bir Galatasaraylı olan sefaret kâtiplerinden Ke - mal Nejat Beyle şahsi ve mü - kehhei dostum başkâtip Zeki te uğradığı mahalle gitmiştir. İketten 24 saat evvel menetti, Ve | Sedat B. sıcak ve samimi kalple İrini açarak istikbalimize koğtu- r. Yunan spor ünyonu reisi ne mma gelen iki zat beyanı hoş a- medi ettikten sonra reisi namı- na gelen iki zat beyanı hoş ame- di ettikten sonra reis M, Keçens İgeldi ve bize çok mükemmel bir icentilmen intibar verdi. Rıhtımda bir takım gençler vapur merdiveninden inen Türk atletlerini alkışlıyordular. Di - İyebilirim ki, bütün bu hareket - ilerde samimiyet bir hissi galip idi. Otomobillerle Atinanın say ifiyesi olan (Faler) de (Akteon) oteline indik, zaten bu büyük İotel diğer Balkanlıların da o tur İduğu yerdir. Atlerler birleşir bir İleşmez derhal Atinada spor mer İkezine gittik. Spor müdürile İyaptığım ilk temas bence um - İmadığım kadar müsait bir tesir bıraktı. Zannediyorum ki, bi - zim için de onlarm hisleri böyle dir. İlk gözleri İstanbuldan Ati naya gelen bir telgrafta Türk spor teşkilâtmın Türk atletleri ni Atina seyahatine iştirakten men'ettiği hakkında gelen hava disin kendilerini çok müteessir yv nevmit ettiğioldu. Bizim hara ket telgrafımızı akşam geç va- kit almışlar ve vaziyeti bir tür LONDRA, 6 A.A, — Bir İn-|Suphi B. kestirme gitmeği ter -/(lü kavrıyamamışlar. Onlara bu meselenin ufak hir yanlışlık ese ri olduğunu söyledik, geçtik. Otele gelir gelmez ilk iyi ha kikata baslamıştır. Kazanın İvekâletlerden birine müracaata |ber şu oldu. Şevgili, dostumuz a irene nd hir MD PE, Peveili. İsmet Paşa yen binenin progra tatbik ediy: Ankara, 6 — Başvek Paşa Hz, iki gündenbet kâlete gayet erkenden Bolu, 6 (Hususi) — Beleye|ve geç vakte kadar çalış Cümhuri -İmet Paşa vekillerle tem rek hükümet programır biki etrafında tedbirler i dır. Yeni bütçede a tasarruf yapıl Ankara, — Bü vel de 1931 senesi bütçeleri zırlanmasına başlandı. tasarrufa azami surette edilecektir. Heyeti vekile bir kaç sim, daha ti, muzi kam vamlı surette toplana letlerin ihtiyaçlarını tesi mekle meşgul olacaktır.| malarda her vekâlete ai sat miktarı kararlaştırıla Muvaffak B., kalpleri fakat ke ndileri geride k| Semih ve Mehmet Ankara vapurile 'hareki diren telgrafı Yunan sp lâtma gelmiş. mış gözlerin yaptığı m müessir vaziyeti tasav mezsiniz. Abrahamın kederderl büyümüş burnu ile kan suratı birdenbire p gözleri açıldı. Ayın beşinde yapıla: ci Balkan oyunlarını ili nutkunu M. Venizelos cektir. Bundan so nra bütün rin bayrakları bep bi ka ile direklere çe tir. Yapılacak resmi gel nız atletler, başlarında ci olarak iştirak edecek halde biz 13 olacağız. saadet getirir, mali Tenis için Şirinyan v| tek erkek ve Sedat ile g erkek müsabakasma İşi deceklerdir. Sırplar tenise girmiy/ ye kur'a çekilmiş ve bi nanlılar düşmüştür, A: dakikada onların da iş deceği haberi gelmiş © dan kur'a tazelenecekti Çocuklar iyi halde. ve sıhhatleri met yor, mükemi Beyle Veysinin diş o kadar. O da dert Yarm sabah için Bel mih ve Mehmet Aliyi yoruz. Arkadaşları Pireye g şılamak niyetindedirler bütün milletlerin ga var, Fakat, esef ki, bendi Türk gazetecisi yok. yakinen temas edince anladım ki, Balkanlard bu hareketlerin şümul cidden vâsidir!. Büri