14 Eylül 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1
Ana işler Program €n Esas)ı linde hem Büy İsi âz, Gözetelerde intişar etti. de hükümet, böz tedbirler almayı ve bu- Mayı o tasavvur etmektedir. Memleketin bu seneki istih- sal ve ihracat vaziyeti, hükü- kedecek mahiyettedir. Türki- yenin (bu seneki e yüzü bile geçmek bet cünkü müstahsil elin- malın te satamı şületi uliyetini yalnız tedhirlerimizin kanunlarımızın, hattâ vasıtala- Tünizm noksanına (atfetmek doğru değildir. Hâdisenin âmil- rini, cihan iktısadiyatınm U- Mumi vaziyetinde o aramak lâ- Zımdır, ; Unutmamalı ki, bu seneki mahsul bolluğu yalnız Türk Yeye malısus bir nimet değildir. €r memlekette bariz bir isah- sal bolluğu göze çarpıyor. Bu- hun tabii neticesi oluyor: : şimdiye Muğu gibi, tutturabil- “Eimize ve arzularımıza eğil, cihan piyasasına tâbi ol Wak mecburiyetindedir.Her hal We dahili açlarımızdan azla olan istihsalâtımızı hari- ©€ göndermek ve fakat umu Piyasaya uygun bir fiatle sat- Mak istirarındayız. Bir taraftan mahsulün bolluğundan müsteh likler çok istifade ediyor. Çüü- kü hayat ucuzluyor. Diğer ta- Taftan mahsulâtını başka mem- leketlerin fiatlerine göre elden Çıkarmak mecburiyetinde olan Mmüstahsiller bu neticeden mem- Nun kalmıyor. Hükümet, her iki Unsuru da kayırmağa mectar- dür. Onun en evvel o yapacağı Sey, mahsulâtımızn (maliyet İlatlerini asgari hadde indirecek tedbirleri bir an evvel almaktır. €sele; tabiatile toprak, sây ve Tedi meselelerine ihtikal £de- Cektir. Bu noktalar esasen hü- Ümetin iktısadi programmda erpiş edilmişti. Bir an evvel | âreket ve faaliyete geçmek lâ-| #ımdır. Bu yolda sarfedilecek Mesai; hükümetin ana işlerin: €n en mühimmini teşkil ede cek, , şu Siirt meb'usu MAHMUT M.mübadele Türk.“ Yunan heyeti yarın toplanacaklar azminatın sureti tevziini Gi görüşecekler uhtelit mübadel, isyı nu dördüncü e ? M. Holştadın ri- yasetinde toplan miştar, Yunanlılar rafından tazmi. nat olarak veri. len 300,000 İş- terlinden Garbi Trakya ve İstan bulda istifade e- decek alâkadarla| ta- px ra bu. paranın) Vi esnasinda tetkiki o lâzım içlen hakkı tasarrufa ait vesai- işret tetkikine dair takip “ecek usuller bu içtimada gö KUSFASI 5 KURUŞTUR Müzdeki içtima senesinde muh- Wc olduğumuz kanun lâyiba- ka vsuubahs proje- rrerdir, Mev istihsalâtımızın Maliyet fiatlerini azaltmak için hün için bazı kanunlar çıkar- meti bu kararında isticale sev- mahsulâtı, Ecçen senelere nisbetle çok faz- "âdır. Bazı mıntakalarda'- bu tedir. Ancak (o müstahsillerin kârr ve istifadesi ayni nisbeti bulmuyor, Çünkü fiatler dü- geçen seneki fi- | r. Mahsulün bollu- Buna rağmen bir kısım müstah- Sillerimizi sukutu hayale uğra- tan sebep budur. Bunun mes” göre | İmilli paranın aylardanbori zım olduğu kanaatindedir. PAZAR 4 EYLÜL 1930 irc sene, No 1650 | | Hükümet, geçen sene mem- leket için umumi bir ikesadi hazırladı. Programm maddeleri proje ha- Millet Mec- a tevzi edildi, hem de rm Meclise arzedilmesi mu İsmet Pş. Anharada kendisini karşılayan illike hatırlardadır. Hükümetin parayı tutmak sne milli paramızın geçirdiği teh. i in aldığı öcil tedbirler sayesinde Türk pa- İrasında nisbi bir istikrar hâsıl oldu. Bu ted- birler arasında milli parayı © korumak için bazı vazife ve & mes'uliyetleri üzerine alan konsorsiyomun faaliyeti malümdur. Ancak konsorsiyomun faaliyeti, yalnız milli paramı. | zn sukutuna mâni olmaktı. Bu vazife ya | pıldı. Şimdi, Türk parasınm yükselmesi ve bulunuyoruz. Bu seneki | geçen senelere nisbetle ziyadedir. | ihracatmiz, İhracat mallarımızın bedeli kambiyo olarak memlekete £ giriyor. Gerçi bu bal iktisadi vaziyetimizin lehine bir neticedir. Halbuki | memlekete giren ecnebi kambiyosunu karşı lıyabilmek için eldeki Türk parası kâfi gel- miyor, İngiliz lirasının sukutu tehlikesi baş | gösteriyor. İngiliz lirasının düşmesine mey- dan vermek ise ihracatçıları büyük zararla. ra düşürür. Hükümet bu yola girmek istemi- yor. Hem Türk parasını istikrara götürmek hem de bugünkü ihtiyacı karşılamak için hü- | NKARA, 13 (Telefonla) — İcra Vekille- ri Gi 13 Eylül 1930 tarihli teklif ka- ıda yazılıdır: Tal icimimar Ha, min yükeök huzurlarına “Milli paranın kıymetini korumak için hü- kömet faaliyetinin bir senedenberi bu vadi- de surdti mahsusada ehemmiyet (o kesbetti malümu riyasetpenahileridir. Bu uğurda, hü- kömetçe bir çok tasarruf tedbirleri alınmış, milli parayı korumak için Büyük Millet Mec isince hükümeti salâhiyetlerle teçhiz eden ka- kılınmıştır. ei “Gini milletçe vaşrrıf ve â kkuz ve basiret göster kale taraftan bütün bu tedabii lan istihsal f göstermesi kuta karşı muhafazası endişes mele dei istihsal ve Haşa. e karşısında şimdi milli paranın Ziyal, aa ara ie eildiler edilen fi hi s ve nisbi istikrarını yükse'meğe karşı dahi mu: | i di için lâ- hafaza etmek memleket is ek del dahilinde olan tedbirleri alâkadarları — is- tesri, di- hsalâtin memnuniyeti mucip ile milli paranın su- dişesi halen zail ol- tesiri dar ve salâhiyetleri Devamı 2 inci sahifede) istimal ve mütehassıslarla İtimzaç etmistir. neticesi olarak İngiliz Jirasmın düş. |, | tat içtimai Teşrinisaninin ilk günüd | dağılacak mıdı Son dakika Meclisin içtimaa daveti hakkında kararname | upcu maddesi mucibince Türkiye Büyük Mil e aşmaharriri: Siirt Mebus MAFNEN Fe EMER vekiller ve kesif halk kütleleri arasında Meclis niçin toplanıyor ? Hükümet Meclise iktisadi vaziyetim zin inkişafını ve paramızın istikrarını temin edecek tedbirler teklif edecek İhracatımızın bu sene çok olması İngiliz lirasının düşmesi tig neşreerek mena Mi ile| tehlikesini gösteriyor. Hükümet, Meclisi içtima ettirmekle! hem bu ihtiyacı karşılayacak hem de Türk parasını istikrara. götürmek imkânlarını bulacaktır “ « kümetin salâhiyeti kâfi değildir. Her halde | müddeiumumiliğe * vetilmeleri iktısadi vaziyetimizin inkişafına ve paramızın istikrarına doğru mühim bir adım sayılacak olan bazı tedbirler için kanun lâzımdır. Bu- için bn ayın içinde Büyük Millet Meci içtimaa daveti düşünülmektedir. Ha- ber aldığımıza göre Meclisin içtimaa. daveti şu günlerde vukubulacaktır, Teşkilâtı Esasiye kanurumaza nazaran Meclis, Reisicümhur tarafında içtimaa davet edilir, Malümdur ki Büyük Millet Meclisinin mü- lür. Vak- hükümetin tek- ere ve intaç et- tinden evvel toplanan M. lif edeceği kanunları tikten sonra Teşrin i yoksa devam midir?. Bu karar Meclisin kendisine ve eldeki işlerine | tâbidir. Meclisin bu fevkalâde içtimaıdan istifa de ederek hükümetin bu tatil devresindeki mesaisi, umumi politikas, £ ve bilhassa ye- ni fırka tarafından hükümetin icraatı aleyhin- yapılan tenkit ve tarizlere cevap ver mı kaybetmiyeceği fır: Hükümet, istihsa! ve ihracat noktai naza- rından memleket lehine bir alâmet olan bu vaziyetin — icabatını kendi salâhiyeti fevkin. de görerek kanunen B, M, Mecli: arzetmek “lâzım olduğu kai Keyfiyetin gayrikabili tehir Büyük Millet Mec yaç vardır. Bu sebeple toplanacak olan Büyük Millet Meclisinin hükümetin siy. ve İcraatmı mütalea etmesine imkün hazırlamış © olacağı tabiidir. Teşkilât o Esasiye kanununun 19 | ma varmıştır. olması sebebile let Meclisinin zatı riyasetpenahileri tarafından Eylülün 22 nci Pazartesi günü içtimaa davet o- lunmasını teklif ve istirham ederiz efendim., Başvekil; İsmet; Adliye Vekili: Bulunama- dı; Milli Müdai ili Mustafa Abdülhav i ikrü Kaya Hariciye ekili: Tevfik Rüştü; Maliye Vekili: Saraçoğ lu Şükrü; Maarif Vekili: Cemal Hüsnü; Na- fin Vekili : Recep; İktısat Vekil i mucibince Tür- | Eylülün 22 nci in tetkikire | nin hemen içtimama ihti. | Muhtekirler Borsa muhtekirleri adliyeye verildiler Bunlarla alâkadar bazı kimselerin mahkemeye | verilmeleri muhtemel Borsa haricinde k rakabe heyetinin r madan muamele yapan âcenta Mitz, kardeşi, kâtibi ve bir tüc- |“ cardün / dliye- b ye tevdi edilmiş- lerdir. Müddeiu- mumilik evrakı tetkik etmekte.( dir. Diğer taraftan borsa komiserli- *gi de bu acenta- | inan defterleri ü- £ zerinde tetkika ta devam etmek- Abdülkadir B. tedir. Acenta Mitz biraderlerin dördüncü vakıl handaki 11 nu- Jmaralı dairesi temhir edilmi tr, İ Aldığımız malâmata naza- İran borsa komiserliği bu acenta ıları ve tüccarı 1447 o numaralı! | kanunla Türk parasının kıyme- tini koruma ve 1 numaralı ki İrarame ahkâma muhalif ol rak kambiyoalım ve | satımile meşgul olmakla itham etmek-| tedir. Dün borsa komiserliği bir teb) ! muamele yapanların asgari bir| müddet zarında defterlerini! | borsa komiserliğine getirmele-| rini bildirmiştir. Bu işle alâka- dar görülen bâzı kimselerin de muhtemeldir. Mehtepliler müsabahası i 70 inci hafta | birincilikleri İ — Mektepliler müsabakasının 70 nci baftası birinciliklerini sırasile yezıyo- Dn — İstanbul Erkek lisesinden 97 Veysi B. | 2. Barüşyafakadan 235 İbrahim Bey 3 — Galatasaraydan 898 Necmed- din Bey, 4 — İst. Erkek lisesinden 732 Sel çuk Bey 5 — Darüşşafaka muallim © kısmı #on sınıftan 61 No. Reşat Bey, Müsabakayı kazananlar o mev'ut İ mükâfatların gazetemizden uldırabi- km | Mekteptiler müsabakası 71 nel baltası başladı. Gazetemizde perşem- be gününe kadar çıkacak haberlerin jen mühimmini seçip cumartesi akya- mina kadar musabaka memurluğuna gönderilmesi, iF Biz | t Balıkesirde de gene halk için 50,000 dedi ve Fethi Bey resim ne kuvvetli bir cevap teşkili Pazartesi günü içtimaa davet ederim. Reisicümhur: Gazi M. Kemal rini sükünetle karşılamıştır. Bütün gazetelerin muhabirleri: İzmirde 5-6 bin bir kaç yüz kişi Fethi Beyin nutkunu dinledi.. dediler, medi. Muhterem Liderin son uğrağı olan Balıkesi, damlarla pencerelerin bile ehali ile dolup £ dinliyen kaç kişi kalıyor?, Bunun ve BUGÜN a Intirap faailyesi Tilia zeriyatının tahdidi 1— Tarihi tefrik tenini hamlı2- Harici ve 3 üncü salı 1 Vilâyette yeni teşkilitm V ideleri kleplerde yarın kayt muamelesine başlanıyor NV t Meclis Reisimiz : “ Son politika münakaşalarından çok istifade ettim.. ,, diyor B.M.M. Re- isi Kâzım pa- şa dün İzmir. den şehrimize Seyrisefainin | İzmir vapurile lavdet etmiştir İzmir vapu- ru limana tam | saat I2 de gek Ji Yalnız de- niz çok dalga 1 olduğundan vapurun Şa- mandıraya bağlanması bi raz uzunca sür İdü. Biraz son- ra Kâzım pa- şayr istikbale gelenler birer birer güverte- ye çıkmağa Kâzım Paşa, Relsicümhur Hazretleri başladılar, namına kendisini karşılayan Riyaseticüm zevat ile görüşüyor bur baş kâtibi Tevfik ve ser ya-'dürü Hamdi B. ler ve daha bir ver Rusuhi B. ler Reisicümhur /çok zevat motöfler ve sandal Hz, namına Kâzım paşayı istik|larla B, M. M. nin muhterem bale gelmişlerdi. Reisini istikbale © gelmişlerdi. Vasıf, Kılıç Ali, Salih, Re-| Vapurun rıhtıma yanaşacağını cep Zühtü, Vali Muhiddin, va-| zanneden kalabalık bir halk kit Ji muavini Fazlı, polis müdürü) lesi de rıtıtımda bekliyorlardı. Rıza, Tütün inhisarı umum m Bu sırada denizin dalgaları dürü Behçet, Liman şirketi (Devamı ikinci sahifede) “SonPosta,, mes'ul mü- dürü dün tevkif edildi Tevkifin sebebi hükümete zulüm isnadı suretile devleti tahkir cürmüdür Hükümetin şahsiyeti mane- viyesini tahkir edici mahiyette görülen . Hizmet gazetesi neş- riyatını aynen nakleden Son Posta (gazetesi aleyhinde Müddeiumumilikçe dava tahrik edileceği yazılmıştı, Dava dün tahrik edilmiştir, £ Son Posta mes'ul müdürü Se- - im Ragıp Bey dün altmcı iş- tintak dairesine celbedilerek İs ticvabı yapılmıştır. İsticvap neticesinde istintak hâkimi Selim Ragıp B. in tev- kifine lüzum görmüş ve Son Posta mes'ul müdürü dün ak- şam geç vakit bir jandarma ile birlikte tevkifaneye * sevkedil miştir, Selim Ragıp B. tevkifi habe- Selim Ragıp Bey ren cürüm hükümet kuvvetleri- ne zulüm isnadı suretile devlet i şahsiyeti maneviyesini İkeyfiyetidir. Selim Ragıp Beyin evrakı A- İğirceza mahkemesine tevdi edil Haber aldığımıza göre Selim | miştir. Muhakemesine pek yakm tahkir Ragıp Beyin tevkifini icap etti- |da başlanacaktır. rreraaamasessssasaesaş sieeeeeememaaaneeeaeamaaaamaeaeaa aaa ei kişi, Aydında 800-1000 kişi, Manisada in gezip tozduğu hiç bir yer için bur: amdan tek kişi indir ie de nutkunu dinliyenlerin 50,000 olduğunda ve ssrar eli. Bütün bu iddialöra Şu yukardak! ediyor. İçinden seyircileri de çıkarınca geriye Balıkesirde nutku NR benzer diğer neşriyatın takdirini muhterem okuyucularımıza terkediyoruz, j Kâzım Paşa dün geldi
