(Tercüme ve iktibas hakkı mahfuzdur.) © İamidin gözünden düşenler için şefaat tehlikeli idi.. Bu hususta ufak insanı menfalara gö Bir gün gene huzuru hüma- yunda böyle bir istizan teskere Si okuyordum. İnha olunan za- tın Mektebi Mülkiyeden mezun olmadığı tercümeihal varaka- sından anlaşılmıştı. Sultan Ha- mit teskereyi reddetti ve sa- ionda bulunan bir masayı gös- tererek şu sözleri söyledi? i © rinde dikte ettirerek Sait Paşa | ya yazdırmıştım.Bu mektepten nları daima teşvik ederdim. | | * Mülkiye mezunlarının terakki etmelerini isterdim. Bidayctte) | işe alışmaları için bunlarin de-) ( Vairde beş yüz kuruş maaşla is- tihdamlarmı söylemiştim. Sait Paşa bütçeden © bahsederek bu maaşı iki yüz kuruşa tenzil et- tirdi. Eskiden Kaymakamlık- lara ağalardan tayin olunurdu. Şimdi bu işlerde Mülkiye me- zunları bulunuyor. Bu satırları yazmaktan mak sadım devlet memuriyetlerine tahsil görmüş insanların geç-- melerini bu suretiç iltizam et- miş olan bir hükümdarın nasıl olup ta Başmabeyinciliğe Hacı Ali Paşa gibi bir ümmiyi getir miş olmasını tetkik etmektir. Bunun sebebi şu suretle izah olünabilir: Sultan Hamit ken- di yakımında bulunan ve hasbel verife sıksık huzura giren kim- selerin bir kısmında vazifeleri cabınca ehliyeti ilmiye arar, fa kat diğer kısmında malümat- san ziyade sadakate ehemmiye verirdi. o Vükelâile kendisi #rasında vesatet vazifesini İfa *den mabeyiscilerin okur ya- sar, söylenen sözleri iyi kavra /wp. lâyikile tefhim ve | tebliğ »debilir liyakat ve kabiliyette olmaları hususuna itina ederse le bunlardan maadasında aradı- i£ şey bilâ kaydüşart bir sada- sat ve itaatti. Valideliğinin kol wağından alıp ta Başmabeyin| iliğe kadar yükselttiği ve Ve-| 'aret rütbesi tevcih o edip her| ürlü en'am ve ihsanma garket- iği bir adamın kendisine sa- İs, muti ve merbut kalacağı .a şüphe etmemekte haklı idi. Hacı Ali Paşa çalışkan ve sa 3y. işlerine alışkın idi, Maa- aafih Padişahın en eski emek- arlarmdan olmasa o rağmen ir aralık Sultan Hamit kendi- inden şüphe etmişti. Bu şüp enin nede ileri geldiğini so - üşturmamıştım; yalnız Hacı Mi Paşanm itibarı ve mevkii ukut ettiğini görüyordum. Sul am Hamit bir adamdan şüphe- e düşünce ve ondan teveccüi- ü zail olunca o adam lehine g#faatte bulunmak hayli cesa- >te mlitevakkıftı. Bir jurnal © zerine gözden düşmüş ve mev © li sarsılmış (okimseler (için »veccühü iadeye teşebbüs et- »ek şöyledursun, onlarla faz | temas etmek bile tehlikeli Hi. Bu hususta ufak O birdik- atsizlik insanı rahatından ede İlir, menfalara göndereblirdi, Hacı Ali Paşaya muhabbe. m vardı. İhtiyar bir emekta nm bu suretle omenkübiyette| İiasını gönlüm tecviz etme) bu menkübiyetin fena bir £ibete müncer olması ihtima bulunduğunu düşünerek Sul in Hamidin neş'eli bir zama- Eda şu suretle şefaatte bulun- um: — Hacı Ali Paşa kulunuz e- iektardır, mazhar olduğu ni- iet büyüktür, hayat ve necatı| © öğruluktadır. Dedim. Buna cevaben bana 1 vak'ayi anlattı: — Abdülâzizin Ziver Bey) * minde bir başmabeyincisi var| Zive Beyin Abdülâzizden ğı © İhsanların haddi he- Sabi yoktu. Böyle iken bir ak 4m Murat Efendinin Kurbağa- i köşküne gelmişti. — Mektebi Mülkiyenin ni- | Zamnamesini ben bu masa üze- / bir dikkatsizlik türebilirdi Şehzade Murat Ef. geldiğini haber verince ben Hünkâr tarafından bir vazife i- le gönderildiğine zahip olarak odadan çıkmak istedim. Mu- İrat Efendi bırakmadı. Ziver Bey içeri alındı. Oturur otu maz Murat Efendi müstehziyz ne bir tebessümle: “Anlat ba kalım Ziver Bey ne yok: bizim amca bugün de ne ler yaptı,, dedi. Ziver Bey Mu rat Efendinin hoşuna gidece seyler anlattı. & Sultan Azizi nanü nimetile perverde olm bir adamın bu hareketi nanki Dünyada böyle adamlar da Idar.... Dedi. Şunu itiraf etmek lâ- zımdır ki Sultan Hamidin bir 2- damdan şüpheye düşmesi için mutlaka ortada ciddi bir sebep bulunmak icap etmez. Bir ta raftan vukubulan her hangi bir ihbar, bir (jurnal, Hünkârın hüsnü telâkki edeceği o bir za-| manda (yapılmışbir fitnelik şüpheyi davete kâfidir. Bunu Sultan Hamidin £ yaradılışma hamletmek icap eder,. Kendisi nin de tahtı itirafında olduğu üzere o, hiç kimseye emniyet edemezdi, Kendisinden evvel gelen padişahların nasıl taht- tan indirildiklerini ne gafil avlandıklarını bildiği için bir gün becip kendisinin de böy le bir hâdise karşısında kalabi- İeceğini daima düşünü tedbirlerini buna göre itti - haz ederdi. Turnalcılığın hik- meti icat ve inkişafı bundandır. Yukarda izah ettiğim vechi- le Cevat Paşadan alman mülh-! rü Sadaret Sait Paşaya tevcih! olundu. Sadaret alayları ma- lümdur. Yeni Sadrazam ve Şey hülislâm Yıldız sarayından ara- balarla Beşiktaşa inerler, ora- dan istimpotla Sirkeciye cıkar- lar, oradan da at üstünde Ba- bâliye ( giderlerdi. Sadrazam ve Şeyhülislâma bu alayda'ma- beyin başkâtibi (o refakat eder, Babrâlide Hattı o hümavun o- kunduktan sonra başkâtip bu sefer (o Şeyhülislâmla birlikte Meşihat dairesine giderdi. Sa- daret Sait Paşaya, Meşihat ta Cemaleddin Efendiye tevcih o- lunmuştu Mer: Aliye geld okundu. tayin edilmiş olmak m tile. bu usullerin acemi m. Hattı hümayunun kırae mü- teakip saraya döndüm. Meşihat dairesine gitmedim. Bu, ehem. miyetli bir hata ve gafleti. Bi tekdir ve tevbih Abdülhamit beni görünce: “ça buk geldiniz, demişti. Ben de Babıâlide Hattı hümayunun kı- raati merasimi hitam avdet ettiğimi söyledim, Mesi- hate gitmemiş olduğumu anla- ymca padişah ta bundan mem nun oldu. Evvelâ (o başkâtibin saray haricinde uzun boylu do- laşması hoşa gider bir şey de- gildi. Saniyen Meşihat dairesi | i mahsusa ile Babı Hattı hümayun Ben başkitabete yeni be bulunuyordum. Abdülhamidin en çok dikkat ve var ne | ten başka neye hamlolunabi | Fiğ vardır, insan bundan ibret alma HARİCİ HABERLER. Avusturyada imparatorluk istiyenler. Ihtiyar imparatorun yüzüncü yıldönümünü tesit ederek kendilerini teselli etmeğe çalışmaktadırlar Saltanat... | Ecnebi matbuatı.. i Malivaziyet Hindistanın yukarı Avusturyada bir takım kim-| sindeki vekayidet sık sık bahse! seler var ki eski hükümdar aile |diliyor. Times, gazetesi 18 ta| sine olan merbutiyetlerini heri rihli nüshasındaki baş makalesi İvesile ile izhar edip dururlar.'le Hindistanm şimali şarki hu İhtiyar imparator François dudundaki Aferidi kabileleri-| Josephe “Fransuva Jozef, in is|nin Peşaver üzerine yürümeleri | mi, hatırası Habsburg hanedanı | dolayısile o havalide Hindistan nın bu taraftarları için unutulur | hükümeti tarafından örfi idare| gibi değildir. Geçen gün bun-|ilân edildiğinden bahisle diyor lar ihtiyar imparatorun doğdu- ki: ğunun yüzüncü sehesini tes'it ettiler. İmparator 1830 senesi ağustosunun 18inde doğmuş- tur. Pek genç yaşında 1848 kâ- nunuevvelinin 2 sinde tahta çık mıştır, Bugün ne bu imparator var, ne hanedanı o Ha nedanmın bakıyesi de Avustur İya haricinde... Fakat uzun müd det Av sturya İmparatoru ve Macar! ;tan kıralı unvanile sal-| tanat * irmüş olan bu hükümda I Hindistan şimal hudu- dunda tahrikât Vergilerde tenzi- lât yok Fakat sonu felâket oldu! una inanılabilir ki Peşa- ver halkı arasında bir kısmı A- feridi ve Mahmund bulunan Pe| şaver halkı arasındaki bir ta- kım anasır asilere ya yardım et | miş yahut bunlarla muhabere- de bulunmuştur, ve kızıl göm- lek,, teşkilâtr her ne kadar reis leri tevkif edilmiş olsa bile faali yet haricinde kalmış değildir. Dağ adamlarının ilk akınlarnt| ve nisanda Peşaver şehrindeki faaliyetini teşci eden kongre İğ fırkası (Hint millicileri kongre! o Vashington, 21 (A.A) — Ha si namına çalışan teşkilât) nın |zine nazırı M, Mellon, vergile- A müfritlerinin gayrimes'ul su-'rin vaziyeti hakkında şimdiden İretteki faaliyet unların tah beyanı mütalea etmeğe imkân rikâtla ve cesur, ateşli Pathan olmadığı ve fakat, bugünkü gençleri arasında propaganda işlerin tâbi olduğu umumi sera- yapmak suretile ümeti ele itin varidat üzerine mevzu ver | geçirmek için teşebbüslerini tai gilerden tenzilât icrasına müsa- zelemeleri pek muhtemeldir. (it bulunmadığını beyan etmiştir. “Times,, son söz olarak Pe-| Oklahoma, 21 (A.A) — Salâ | şaver ve Kahata gönderilen tak | ivettar makamlar, petrol istih viye kıtaatı, her ihtimale karşı kâfi derecede kuvvetli old silinin tahdidi Bakkrdaki ötilğ- ; mu, fakat Hindistanın vasi Ve) çam etmi olma ee 5 pahalıya mal olan bir hareketi | * çinşis Delen ti ai çi rem pa Çİ Yy arya ne kadar dikkati calip şeyler) kongre fırkasının bunu ateşliye |mak Üzere mahkemeye müraca - görülüyor. İmparator uzun se- ceğini yazıyor. atleri saki Meli işin Ti neler tahtta kaldı. 1916 teşrini |“Üknemps, gazetesi Almanya | Kn memurlar göndermişlerdir. anisine kadar saltanat sürdülds intihabal mücadelesinden) © Taysede eml Uzun bir ömür ve uzun bir sal-| pahsettiği başitakalesinde aha- ayyare ile toniize İli fırkası namına namzetliğini| Londra, 21 (A.A)— İngilte İhtiyar mparator başında bu! uyan Jeneral Von Seeckt in i-)reden Fransaya gönderilmekte lunduğu imparatorluğ rat ettiği o hütku tahlil ediyor./olan altınlarn İngiliz bankala- ti hakkında kararını çoktan ver | Bu beneral umumi harpte şöh- (rından veznelerin kapandığı sa- mişti. Avusturya İmparatorlu-| eş kazanmış bir kumandan ol-|ate kadar kalmasmı ve Fansız Zunun kendi i duğu gibi harpten sonra da bu! bankaların ise vezneler açılma lacağına kat'iyy olan sin mevcut olan Alman asker bir hareket olmamıştır. Afiridi- imparator kaderin bu hükmünü! fi ğini tesis etmiştir. Jeneral nut | Londra ile aPris arasında altın e yin deĞİSİ kunda Almanyanm ayrı ayrı|makliyatına münhasır bir tay iremiyeceği fikri > — devletlere ayrılmış olmasına te |re vece servisi ihl kendisin bu saltanatın başımda casüt ediyor ve birlik fikrini mü satik gökten inmiş bir memur diye itikat eden imparator ken- di sağ kaldıkça imparatorluğun da yaşıyabilmesi için çalışırdı. İhtiyar imparatorun çalışmak kabiliyeti hakikaten hayret edi Mr. Mellon ; mist cevabi mektubu ın nutuklarını tahlil ede-! © Seyrisefain idaresinin İstan - ye varıyor: bul-İzmir İskenderiye hattmı te tutmak “azm &€-| sisi münasebetile iki memleke - varsa oda Alman|tin münasebatı iktısadiyesine LONDRA 22 (A. A.) — Bah tiye birinci Lordu Alexander relakatinde Bahriye Nezareti ü merasından Amiral Chetwode hareket pek m | Simla, 21 (A.A) — 15 ağus tostanberi hudutta mühim hiç bir hareket olmamıştır. Afridi - lerle Kurram ve Oratsai mınta- kalarında sükün hüküm sür - mekte ve tayyareler yalnız kara kol vazifesini ifa eylemektedir Londra, 21 (A.A) — Peşa - Şarapçılık i Müskirat Umum Müdürünün aldığı tedbirler İzmir, 22 (A.A) — Müskirat inhisar umum müdürü Asım B, Çeşme, Uşak ve Burnova havali sinde tetkikat yapmıştır. Çeşme anasonlarının Avrupadaki emsa line faik olduğu anlaşıldığından bu anasonların teksir ve ıslahı maksadile zürra istifade etmek | üzere inhisar idaresi tarafından | celpedilen tohum temizleme ma kineleri Çeşme belediyesine gön Akdeniz vaziyetini görüşeceklermis İngiliz Bahriye Lordu ve Donanmi Başkumandanı Maltada olduğu halde Akdeniz donif ması Başkumandan ile niz vaziyetine müteallik Mef leleri görüşmek üzre Mal hareket etmiştir. Hindistanın şimal hududunda Hacı Turan tarafından yapılan yeni bf kemmel göri iyor ver havalisi Afiridilerden t# men tathir edilmiştir. Haci İğ rangazi şeyhinin nüfuzunü > arazide tecavüz hazırlıkları şahede olunduğundan haci muhtemel bir hareketine mifi olmak için lâzmmgelen tedhifi almmıştır. Recep B. geliyor Kaplıca, 22 ( Milliyet ) 7 Nafra Vekili bugün Yi yollarımı teftiş etti. Yarın İSİ bula hareket edecek bir güft larak Ankaraya gidecektir. Yalovada yüzme havu#i! açıldı 8 Kaplıca, 22 ( Milliyet ) 7 Bugün kaplıcada yeni lan bir kırk derinliğindeki Yö me havuzu çok rağbet bul Gelenler arasında meb lar devair erkânı vardır. il Viyana sefiri ii. derilmiştir. Anason talip ve mü tavassıtlarnın ucuzca kapatma-| maları için iadre tarafmdan yet| miş kuruş fiat kabul edilmiştir. Ayni zamanda zürra (hariçten fazla fiat verenlere satmakta | muhtar bırakılmıştır. Otuz beş ten elli kuruşa kadar satılmakta olan anasonlar derhal altmış beş ile yetmiş beş arasında satılma ğa başlanmıştır. Şarapçılık noktasından şaya - ini ehemmiyet olan Burnova bağ| larını yaş üzümleri sumaya tah İvil olunacaktır. İdare bu sene | Bundan maada şarapçılığı teş -| vik ve himaye için memleket hş! İskenderiye ticaret odasının | ricine sevkolunacak şaraplardan |tün inhisarı varidatı ka resim alınmıyacağı gibi amilleri ne prim verilmesi dahi kabul e- dilmistir. Bodrumda elde kalmış olan iki yüz ton incir hakkında ida tedbirler alınmıştır. Sumaya bulunca|” lecek derecede imiş yin erken kalkar, gece geç ya- tardı, Sırtında hemen dalma ay)? elbise ile askeri kıyafeti ile çalışır, geceleri de pek sade bir karyolada ve üzerinde bir asker battaniyesile yatar İmparator ken Avrupa nın bir müddet dala bekası için çalışmağa memur edilmiş ad- dettiği için ne çalışmaktan yo- rulur, ne de çektiği zahmete a- cari İmparator hususi hayatında pek çok felâketlere uğramıştır. Fakat dalma metin olmuştur. Tahta çıktığı zaman memle- ket ihtilâl içinde idi. Öldüğü zaman da Umumi harp devam ediyordu. İmparator, son hezi- meti ve memleketinin taksim e dilmesini görmedi İmparator Süveyş kanalmm 1869 da küşadı münasebetile ya pılan muhteşem merasime işti- rak etmişti. Yukardaki ve o zaman ya pıİmış olan resimde imparator bu merasimde deve üzerinde görülüyor. Meşhur çifte sakalı sgut altında bulundurduğu, İbir makamdı; bir fetva ile padi| pi şahların yarım sat içinde yuvar landıklarını biliyordu. Meşi- asebatı olmak hatta 0- bulunmak bir hatle mün rada bir tanıdığı insan için tehlikeli idi. Meşi- İdat ile Suat karşılaşacaktır. A-İziyeti eczacılar cemiyeti vaktin jurnalllar, he | caba netice ne olacak, şimdiden |de alâkadarlara bildirmediğin - hate ait haberler le fetva hikâyelerini de ihtiva €- derse büyük bir ehemmiyetle te Yâkki olnaurdır. (Bitmedi) sabahle- k un Almanya si- e verilecek istikameti ayinde anlaşamadıklarıdır, Bir kısmı, hatta diktatörlükle de İclsa sağa doğru hükümet etme İği istedikleri halde diğer kısmı İbüyük temerküz kabinesi teşki ii lüzumu fikrindedir. Yalnız İbaşvekil Brüning in siyaseti mu |ayyen değildir... İhracat artıyor. Londra, 21 (A.A) —Londra limanını vukubulan ihracatının kıymeti 1920 de 32 milyon İngi İliz Urasından ibaret iken 1929 m a cık Tarabya tenis maçları İ İkordunda pek (kalabalık ve İmümtaz bir seyirci kütlesi hu- izurunda dün icra &dilen det İnaller büyük sürprizlere mey- dan vermiştir. İki, üç senedir İüst üste şehrimiz tenis şampiyo İnu olan Şirinyan, Sedadın pek İ güzel ve pek ziyade alkışlanan bir oyunu önünde mağlüp ol- Suat, dubl'da da Şirinyan, Lai- Tini gün içinde Şirinyanm iki şam- yonluğu birden elinden kaçır Idığına şahit olduk, bu güzel ne ticeden dolayı Sedat ve Suat İ tebrike şayandırlar. Yarınki finalda, singi'de Se İsis acaba bu senenin Tarab- İya şampiyonu kimler olacak, İbu da yarın anle-acaktır. Burada Sümmer Palas tenis| muştur. Bundan başka Sedat, kehanette bulunmak doğru ol-| dair İzmir Ticaret odası tarafın | tahvil için İstanbula sevkoluna dan İskenderiye Ticaret odası. |cak ve böylelikle bunlarm da ser | na hitaben bir mektup gönderil- veti milliye arasından ayrılma- mişti, ması temin edilmiştir. Uşak şe- İskenderiye Ticaret odasm - | Ker fabrikasmın mustahzaratın- den gelen cevap şudur: dan kalma melosları da ispirto - 12 temmuz 930 tarihli takır, Ya tav için tedbirler alınmış ratmızı maalihtiram aldık. Va- | ki olan mübeccel ve meşru te -| Tütün piyasası pek şebbüsüinüzden dolayı hâstl olan hararetli sürürumuzun tarifi gayri müm- 4 | kündür. İcraatınızın iki kardeş | İzmir, 22, (A.A, — Bu sene| memleketin rabıtalarmı tesise | nefis bir halde yetişen tütünleri medar olacağını ümit £ ederiz. | mizin Akhisarda da piyasası a- Genç Türkiye cümühriyetini bü | çılmış ve iki yüz yirmi beş ku- tün mevcudiyeti kalbiyemizle /ruştan mubayaata başlanmıştır. terakki sahasında görmeyi arzu | Şehrimiz iktısadiyatında mü - ederiz. him mevkileri olan Gri Tobako, | Reisin ihtiramını ve odamız a |ve Oliston ve Geen tütün şirket İzalarının sizin hakkınızda besle- |leri mübayaata girmişlerdir. Yal dikleri temenniyatlarını iblâğ |nız Akhisarda dün iki yüz yirmi ile kesbişeref eyleriz. Odamız - |bin kilo tütün satılmıştır. Piya dan talep olunacak her bir yar-İsa hararetini muhafaza etmekte dımın icrasma hazırız. dir. Zürra çok memnundur. Farmakoloğlar konğresi Hüseyin Cahit B. Türk Farmakoloğ birliğinin Y v i İillk kongresi dün Türk ocağında Kaplıza, 22 ( Milliyet ) — toplandı. Yeni yapılan birlik ni İ zamnamesi bazı tadilâtla ka - | (Hüseyin Cahit B. İsmet Pa i yenmişlerdir. Böylece bir | bul olundu. Heyeti idare intiha|şayı ziyaret etmeğe geldi, ve| hin mefharet sinesinde bı yapıldı. Kezacıların etibba o-| akşam döndü. Bana “Tanin ga- dasma girmeleri için verilen|Zetsini çıkaracağına dair şayia mühlet iki güne kadar biteceğin |lar asılsızdır., ticaretle mergu- den ve henüz girmiyenlerden ise | lüm, siyasetle alâkam yoktur. İmüddetin hitammda 50 lira ce-| Yeni fırkaya imuvatfakıyet te- İza alınacağından halbuki bu va) menni ederim, dedi. Maliye Vekili Avrupadan geliyor Kaplıca, 22 ( Milliyet ) — Maliye Vekili ay sonunda Avrupadan geliyor. İden bu müddetin üç ay daha tem. İdit edilmesi iiçin etibba odası İnezdinde teşebbüste bulunmağa İkarar verildi. Başı birinci sahifedsİ9 de şu cevabı vermiştir. *— Avusturya ile münastiğ tımız bütün manasile dostöğğ dir. İktisadi münasebatımız SÜ tikçe lehimize inkişaf etr dir. Hatta son zamanlarda;B”İ dık, üzüm, incir gibi mahsül rimize yeni mahfeçler tedari © dilmeğe başlanmıştır. İktıs3ği vaziyete gelince, her taraftâ duğu gibi Avusturyada da ik sadi sıkıntı ve müşkülât saf? dır. Yalnız bu müşkülât Dr. ber kabinesinin son günlerde ya İzmir de şarap imal edecektir, | vaffak olduğu 100 milyon lık istikrazla biraz tadil e tir. Bu istikraz gümrük ye gösterilmekle temin olun tur, Ve bahısolunan istikra? # l nsa müstesna olmak üzere İM giltere, İtalya, Amerika ve Gİ diğer üç devlet piyasalara! tedarik edilmiştir, 25 sened& edilmek şartile cem'an yü faizle vapılmışt yapan bankalar yüzde 4 gibi yük bir masraf ve komisyof min etmişlerdir... eli Hamdi B. muharririmizin Ke şt fırka hakkında gerek ni düşünceleri ve gerek haric tesirine dair olan sunltne KAİN da şu cevabı vermiştir. —, — Yeni fırka hakkında W ğimiz malümat ve izahat bulunan fiderlerimizden alf nız daha doğru ve münasi Bu hususta Avusturyadaki riyat ve intibaat şu merke” dir. pm Mevkii iktidarda bulunan ka ile Türkiye cümturiyeti “yi kümeti mevki ve mesaisind 4 kadar emin ve imanlı bir yette bulunuyor ki, karşı Dİ" sekkülünü bii le karşılıyor. Hatta Vi ayrılmadan bir gün evvel vi turyanın meşhur ricali 8i* sinden birile mülâkatımda ları söyledi. “ Şimdiye kadar gelen “' li nef t al yet va mii ciler. blyüklerinle ve az lünü bö” in ve halâskârlarınn bir fırkanın teşekkül Jâklci etmemişti. pe” * iiabeği eyi büyük Ga ğ bu karşı fırkayı hüsnü telâi 4 mek ve müzaharet buyu suretle bu hususta da fev* lik göstermektedir... ei Hamdi B. Gazi Hz. ne 9 a bugün zimat etmek üzere vaya gil