5 Ağustos 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

aa. Mili para | Avrupanın bazı memleketle- rinde para bolluğu var. Bazı bü- yük bankalar, mevduata faiz vermiyeceklerini bile ilân ct mişlerdir Her tarafta işsizlik ve fazla istihsal buhranı olduğu için bu #ermayelere emin bir plâsman bulmak müşkül oluyor. Bu iti- barla ziraatini, sanayini inki- ettirmek” kararında olan ürkiye, bu başı boş sermayey€ çok müsait bir faaliyet : Zemini olabilir. Fakat şermayedarların Türkiye mevzuunda iki mühim Şartları ve endişeleri var- Bunu her vesile ve fırsatla tekrar © derleri i — Asayiş ve kanuni emniyet; — Milli paranın istikrar. Birinci şart, esasından halle- Bilmiş sayılabilir, - Filhakika a- Sâyişsizlik, emniyetsizlik yü- zünden Türkiyede ecnebi ser- mayedarlarının . müteessir ve mutazarrır olması artık. varit değildir. Cümhuriyet Türkiye” si esasen asayiş ve kanuni enm- kendisine idari bir şıar almıştır. Fili vaziyet, bu noktai nazardan dahil ve harice ber türlü emniyeti verebilecek! kadar mükemmeldir. Milli paranın istikrarına ge- lince: Hükümet, bu meseleyi de devletin her işinden üstün tu tuyor ve bunun da kati olarak yi bu halledilmesini gaye edinmiş bu| iniyor. Şurası muhakkak ki, niyeti; olarak lunuyor. bir emlekist hariçte İ ğ ürmet ettirmeği mi ğma nasıl hürm. ea iyörül li bir vazife ve $ iy milli parasına da ayni hürmet temin etmeği ayni derecede yüksek bir vazife bilmek mec buriyetindedir. Milli paramıza âricin emniyet ie emin için onu istil mekten başka çare yoktur. Paranın istikrarı, biraz da devle! ikrarile alâkadardır. Orun içindir ki, İsmet Paşa hü kümetinin bu meseleye verdiği ehemmiyet ve bunda muvaffak olmak için iltizam ettiği tedbir ve siyaset çok yerinde bir şey dir. yi Paramızın istikrarı İç gım olan şartlar bu mem cut mudur? En fena pir yesinden umumi vaziyetin k edenler bile, bu işte hiç bİr gk Mt görmemektedirler. Bilhassa ei milletinin ahlâk ve ruhi kuvvet ” iyetli her zorluğu karşılamağa İyaplar in vücudü li lekette mev“ görüş zavir imizi tetkik dir. Bir kaç ay evvel bors paranın kıynori önerindi “iel olar buhran, bizim ik oldu. KE iİ Tim ki, bugünkü ig e vaziye- Gini bumulün. anında vatandaş i â sükün ve ların ahvali ruhiyesindeki SÜ genniyetin, milleti ağnn çok (e siri olmuştu i bir istikrar mev- ğe teknik teğabir ile dahi le vE barice emniyet verecek bir 1ÖK” mesi e üidvağericek 7 deliye : golivase se muvaz iye için bir ikar derbesi Şurasını memnuniyeti bül aldığı ciddi tedbirlerin yar in kendi nefsine Ve kabiliyetine olan Fakat bunu ebe- dileştirmek, le koymak lâzımdır. Bu zaruret, büt elhasıl memleketin Üzerinde teyakkufu icap ettiriyor. Başvekil Paşa Hazretleri, Ve & için her sene üç milyon İngiliz ir. ok hik bir tasarruf yapmağa pil duğumüuzu söylüyor. | ildir. rün durdurmak ilmkür. deği yoruz. Yerli ve eondi tarafından yapılan bütün be gösteriyor ki, tediye kabiliyete. içinde bulunduğumuz vaziyetin tün icapları nazarı dikk gartile borçlar meselesine HE. ir.) şekli bal verilmedikçe YAZİYE | zelmesine, yani yaram istikr: gitmesine imkân yoktur. i işinde dikkatli Ka hikmetini bur , Bu dikkat v€ hassasiyette bakir olduğumuzu ber insaf sahibi itiraf eder. b Bazı taraflardan bize diyorlar ki: “Borçlar mieselsinte muvakkat bir iti 1†le halin zaruretlerini karşılamak mümkün olabilir! Böyle bir teklif elbetti yacımızı tatmin edemez. nikişaf ettikçe borç artar. ” memlekette istikbalde serbest inkişai| hakkari #nnrmamaltır., Bu Gözler, e milli intir “Memleket sistemi bu 5 AGUSTOS 1930 Sinci sene, No 1601 NUSHASI 8 KURUŞTUR İhüm vardır. Tet SALI Yeni EE Rİ ER NN RR Başmaharriri; Siiri NMolmsu NA HENNU'N Elçimiz süratle Tahrana gidiyor. Ankara Yunan sefiri Vaziyetin nezaket kespet- Gümrükler mesi üzerine Hüsrev Bey) Bütün kanunları hareket emrini almıştır. | samilbir talimat- Yeni harekâta gün, hatta saat Irandan sarih ve Di buhranı hallede- cek, nihat safha- | sina götürecek cevap İstiyoruz —...— çetelerin tenkili veyerli Ankara, 4 (Telefonla) — Kk ceği cevaba her an intizar İs mektedir. Öğrendiğime göre vaziyetin iktisap ettiği nezaket üzerine yeni elçimiz Hüsrev B. Tahrana varıncaya kadar Mem duh Şevket B. yerini terketme- yecektir. İranın cevabı da Mem duh Şevket B. vasıtasile Hükü. | imetimize bildirilecektir. Muha- | filin kanaatine göre İranm ve- Yalovadan gelen ve yeni beyanatla bulunan Ibrahim Tali Bey Mühtelit mübadele np Türk heyeti murahhasası re isi Tevfik Kâmil B. dün Ankara dan şehrimize gelmiştir. Muma ileyh dün kendisile görüşen mu harririmize demiştir ki: «.- Ankaraya tahsisat imz hk itmiştim. Tahsisatr “al - ken tahaddüs eden tebliğ mese- lesi hakkında etraflı malümata malik değilim. Yalnız anlaşıldı ğma göre arada bir sui tefeh- bliğin neşredildi, i gün cuma olduğu için delege" ve ve murahhaslarımızı bula- rak tebliğin neşredileceğini ha- ber vermek kabil olamamıştır. Her nedense ertesi güne kadar da beklenilmemiştir. Yarm sa- bak “bu sabah,, heyeti umumi- ye içtimar yapılacaktır.,, Muhtelit mübadele komisyo. nünda bugün yapılacak heyeti umumiye içtimamın ruznamesin de: 1 — Riyasetin tebligatı, bugünkü hükümet resinin kanastini fade ediyor. Hakiki devlet sdamları vülâtmi yenmek için âğır k nesillere bırakmazlar noktada şudur alin mi iki ge Mühim Fürk parasımıri istikratı yalnız ecnebi | a vererek m sermayesine emniyet kolavlastırmakla leksie, gelmesini ıcı tali komisyona — Altın k a 9 uncü tali! yeniden üç Yunanlı kalmıyaca! de, esi atil dut rasına tabi mesine seher irak hududundangelen f milislerin fedakârlığı. £ : ran hükümetinin notamıza vere & Bugünkü heyeti umumiye hangi meseleler görüşülecek ? başlamak bir meselesi oldu. Hüsrev Bey receği cevap çok muhtemeldir ki, ortada mevcut buhranı nihat safhasıma sokacak ve yahut ta- bir merhale teşkil edecektir. Hü kümetimiz notasında hudut ve- kayiini geniş bir kayit dahilin de tahlil ve tasvir etmiş, asilerin | Cumhur makammın İdikten sonra şimdiki name hazırlığı. İstatistik müdürlüğü Ankaraya gitmiyor ——— Geçenlerdü Ankaraya “giden Rüsumiat İstatistik müdürü Mus tafa Nuri B. dün şehrimize av- det etmiştir, Aldığımız mâlüma ta göre, bü seyahat, bütün güm rük mevzüatini bir araya tople- lak ve Tubtâlf kanunlarm su reti tatbikini göstermek “ üzere hazırlanmakta olan nizamname ile alâkadardır. Nijdinname ikmal edildikten sortâ Şürayr. Devlet ve Heyeti Vekileden geçecek ve Riyaseti tasdikini müteakip'tatbikine başlanacak- tır. Bu nizamname meriyete gir- etnirler, kararlar ve talimatnafieler ilga edilmiş olacaktır. İstatistik mü İdüriyetinin Ankaraya makledil- miyeceği anlaşılmıştır. lAza olacaklar Ticaret odası azası İran topraklarında her zaman|ye esnaf cemiyetleri melce bulduklarını ileriye süre- rek memleketin dahili asayişini muhafaza için her çareye baş vurmak zaruretinde olduğunu İşaret etmiştir . Hudutlarrmız içinde yeni vaziyet Bayazıt 4 (Şark muhabiri- mizden) — Şarkta sükünet hü- küm sürmekte (o berdevamdır. Salih Pş. erkânı harhiyesile ge- 'celi gündüzlü karargâhında ça- ışıyor. Ağrıdağı harekâtına iş- tirak edecek kıtaatımız için Er- zurumdan talep edilen ve dağ- lara tırmanmak için gayet elve rişli olan çarıklarla eldivenler (Mabdı ikinci sahifede) Tevfik Kâmil Bey dün Ankaradan geldi.. Bitarafların tebliğinden çıkan ihtilâf bir sui tefehhüm neticesid r. Tevfik Kâmll Bay Kömisyona da 11 Türk, 11 Yu- nanlı memur tayini, 3 — Takdiri kıymet ekipleri. nin ilgası, 4— İkinci “takdiri kıymet bü rosü,, ve dordüncü “tabiyet ve (Mabdı ikinci sahifede) #aheret etmek her vatandaşın bor- cudur, Siirt Meb'usu MAHMUT | g inci sahifemizde ! İstanbul Ticaret odası idare heyetinin. dünkü içtimğmda he nüz aidatını vermiyen; tacirler mevzuubahsolmuş ve Yaki olan şikâyetler mazari dikkâte alına rak Odaya tüccar sıfatle kayd olunan büyük bakkaliye gibi ev velce esnaflıkla alâkadar bulu- nanların esnaf cemiyetlerine kaydi lâzımgelmediği kararlaş- tırılmıştır. İdare heyetinin bu mütaleası berayı tasvip vekâlete arzolun- muştur. Odaya göre, odaya tüccar sıfa tile girenler esnaf dahi olsa es naf cemiyetlerine kaydedilmele ri ihtiyari olmak lâzımdır. Henüz odaya rai ücreti vermiyenlere son defa olarak emri kadar müh- let verilmiştir. Maamafih bunla rın miktarı ehemmiyetli adde- dilmemektedir. Oda varidatın teşkil eden (165,000) liranın (125,000) lirası tahsil edilmiş- - Güzel! Ticareti hariciye mü dürü ticaret işlerini bilmiyormu? İktısat vekâleti ticareti harici ye müdürü Avni B. dün şehrimi ze gelmiştir. Öğleden sonra Ticaret müdü- rü Muhsin B.i ziyaret ederek bazr ihracat işleri hakkında gö- rüşen Avni B. bir muharririmi ze demiştir ki: “« İstanbula mezumen gel- "dim. On beş gün kadar istira - hat ettikten sonra Ankaraya av det edeceğim. İstanbula gelişim tamamen hususi mahiyette olduğundan hiç bir resmi işle megğul deği Tim. Rusyaya ihracat meselesi hakkında söz söyliyecek vazi - yette değilim.,, Avni B bu ihracat etrafında vâki olan şikâyetlerden ve umu miyetle ihracat işlerinden de ademi malâmat beyan etmiş - tir. Ruşen Eşref Beyin Ateşbalıkları Sultan Hamit Mabeyin Başkâtibi Tahsin Paşanın | hatıraları Mitliyet Pek yakında bu hatıratın Deşrine başlıyoruz. Bu ha- bıratta bulacağınız esaslar. dan bazıları şunlardır : Sultanın hayatı - Yıl- dız sarayının içyüzü- Memleket idaresi-Ha- rici siyaset - İstibdat.. Bir istatistik Jthalâtımız ihraca- tımızdan | BUGÜN apılıyor Komünletler na- Atinaya ATİNA; 4 (Apo.) — Yunan sefiri M, Polihroniyadis etabli vesikaları hakkında izahat ver- mek için buraya davet etmeğe karar vermiştir, Bugün Yunan sefirine davetiyenin gönderil mesi muhtemeldir, Yunan hükümeti uzun mu- amelelere tevessül edilmeksizin etabli vesikalarının bir an evvel tevzii taraftarıdır. M. Polihroniyadise etabli ve- sikalarınm tarzı tevzii hakkın- daki türk teklifatını da berabe- rinde getirmesi bildirilecektir. Ankara Yunan sefirinin buraya daveti muhalif gazetelerin neş- riyatile de alâkadar olsa gerek- tir. Hatta bazı gazeteler etabli vesikalarınm tevzii esnasında ; da müşkilât çıkacağını yazıyor lar, ATİNA, 4 — Hariciye nazı» rı Türk sefiri Enis Bey ile gö- rüşmüştür. Bu mülâkatta, son itilâfname mucibince aile reis- leri İstanbulda bulunarak avdet etmek hakkını haiz olan o bazı ailelerinin avdetleri için Pirede ki Türk konsoloshanesi tarafm- dan pasaportlarının vize edilme! mesi mevzuu bahsolmuştur. | Enis Bey bunun bir sui tefeh hümden ileri geldiğini ve Ankaradan bu hususta he- 9 milyon lira fazla Rüsumat idaresi tarafından hazırlanan son istatistiklere gö re, geçen haziran ayı zarfında ih racatımızın kıymeti 8,843 340 Niraya baliğ olmuştur. Buna mukabil ayni zamanda ithalâtımızm 10,721,764 ira kıxymetinde olduğu tesbit edil miştir. Son aylar için de ihracat is tibsalâttan fazla oldduğu halde haziranda vaziyetin değişmesi ithalâtın ihracattan iki milyon ira kadar fazla olması mevsim itibarile ihracatta durgunluk hu süle gelmesinden mütevelit 6l- duğu anlaşılmıştır. Emniyeti umumiye ANKARA, 4 (Teletonla)— Tevfik Hamdi B. yarin gelerek yeni vazilesine başlıyacaktır. Denizlide sıcak DENİZLİ, 3 A.A, — Şehri- mizde hararet bir kaç günden beri gölgede 38 dereceyi bul- maktadır. İrak sefiri Almanyaya gitti İrak sefiri Rauf Bey dünkü ekspresle mezunen Almanyayâ gitmiştir, bir iki ay sonra avdet edecektir... |... Seyrisefain heyeti Pelemenk'ten alman yeni va- puru muayene için Felemenge giden Seyrisefain (heyetinden kaptan Cemal B. şehrimize dön müştür. Heyetin mütebakı aza- sr bugün şehrimize gelecektir. Yavuzun top tecrübesi Dün yavuz açık denizde top tecrübeleri yapmıştır. Bu tecrü | belerde İsmet Paşa Hazretleri: | Bankalar könsorsiyomu heyeti u- mumiyesi dün akşam toplanmıştır. Bu içtimada, konsorsiyom — icra komitesinin verdiği izahat tasvip edil miştir. Bu münasebetle, konsorsiyomun son içtimaında tenzim edilen geçen! seneki mali vaziyete müteallik rapo- run neşri hakkında vaki olan teklif musun ? nin de bulunmaları muhtemel- di teşkllât nası! yapılacak? #üncü sahifede 1- Felek 5— Hikaye habar yek! 4 ?— Roman, 4— Mali icmal a yemi bir ora 5 inci” Sal Bu davet etabli vesikalarının tarzı tevzii meselesi ile alâkadar imi Türk-Yunan itilâfnamesinin tatbik esnasında müşkilât mı çıkacak ? Konsorsiyom raporu bugün neşrediliyor Geçen seneki krizin kupon tediya- tından ileri geldiği söyleniyor (Kocasını Ada vapurunda met- resile beraber yakalıyan bir hanım, kocasından beş binlira hakkı sükütalmış.. Gazetelerden — Herif böyle yeç vahit ere gelmeğe ulanmıyör, yakalandılar? 4 Yeni çağırıldı Anhara Yunan Sefiri İ M. Polihroniyadis nüz talimat gelmediğin, tali. © mat gelir gelmez Pire konsolar İİ hanesine ona göre emir verilece ğini beyan etmiştir. ATİNA, 5 (Anek.) — Lon- dradan bildirildiğine göre Deyli telgraf gazetesinin siyasi muhs biri Türk-Yunan itilâfmı müsait £ bir surette tefsir fakat tatbikat esnasında müşkülât çıkacağını £ tahmin eylemektedir. ATİNA, 5 (Anek.) — Türk: Yunan ticaret muahedesi müza keratına memur Yunan murah- hasları ağustos sonlarma doğ: ru Ankaraya gideceklerdir kabul edilmiş ve geç vakit rapor teksj sir edilerek bugün gazetelere tevzi takarrür etmiştir. 4 büyük sabifeden mürekkep olan bu raporda, geçen s6: neki kambiyo buhranın sebepleri İs sah edilerek bilhassa Düyünü umu miye işinde bulunan sureti tesviye ile Dayinlere külliyetli miktarda kam, biyo verilmesinin krizde en mühim Amil olduğu beyan edilmektedir. i i — Sus yahu ! Yoksa sen de 5,000 lira ımı istiyesi Seksin ?