4 Ağustos 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1
5 in Edebiyat dersi Maarit Vekâleti, milli irfan sa hasmda, çok esaslı işlerle uğra- Sıyor. Bunlardan biri Lisan ve Mdebiyat tedrisatma verilmesi izm gelen yeni tesbiti meselesidir. Alelimum İrfan hayatında edebi kültür hemen bütün ted- $ey bilgiler, hünerler veya ma- Tiletler değildir, edebi kültür- dür. İnsan, ancak bunun saye- sinde bildiklerini söylemek, fi- kirlerini ifade etmek, hülâsa bü tün müktesebatını kıymetleş- «rmek imkânını bulabilir. Bir mühendise, bir hekime, bir kimyakere edebiyatın ne lü- zumu var demeyiniz. Edebi ter- biyeden mahrum bir mühendis, bir hekim, bir kimyaker yağı tükenmiş birer makineyi andı- mr ve randmanını kid için ka bir elin gelip kendini iş- seki bekler. Onun içindir ki her ilmin bir edebiyatı, yani bir sentez'i vardır, ve, sentezi olmıyan bilgiler hederdir. Biz: de, şimdiye kadar, muhtelif bil gi şübelerinde, Avrupai mânası ile büyük âlimler yetişememesi nin yegâne sebebini, biz, irfan hayatımızdaki edebi kültür nok| sanına hamlediyoru. i Gerçi, ötedenberi, muhtelif dereceli mektep proğramların-| da edebiyat dersi diye bir Şey mevcuttur. Fakat bu ders o ka- Ie okutulmakta idi ki, bundan, fayda yerine ancak zarar hâsıl oluyordu. Bu tarz edebiyat ted si müsbet zekâlı çocuklara &| debiyattan nefreti, ve hayali ka| İalara da bir nevi yavan ve adi teşaür hevesi vermekten başka| bir şeye yaramıyordu. Osman lı edebiyat tarihinden bir takım © m pide bir yığın! tetorik kaideleri, şuradan bura- dan alınmış mânasız bazı €ste- tik düsturları ve muallimlerin Şahsi zevkleri. . » İşte, sanırım, $imdiye kadar edebiyat dersi| Bamına Türk çocuğunun, Türk Eencinin dimağına yığdığımız! Seyler bundan ibaretti... | Halbuki, bizim, edebi kültür- den anlıyacağımız mâna büsbü- tün başka olmalıdır. Zekâya, terkip ve tahlil kudretini veren ilgilerin hepsine birden edebi kültür namı vermek ve ders Proğramlarında buna göre tadi- kt yapmak lâzım gelir. Bu tadilât, her şeyden evvel Yunan ve Lârin edebiyatları ta utturulmasını icap ettirir. Gü- Mün birinde, bazı İiselerimizin 8on iki senelik tedrisatına Lâ- tince ve Yunanca dersleri ihdas €dilinciye kadar, hiç değilse Hummanite zevkini tarih yolun dan Türk gençlerine" verebilir- Sek medeniyete doğrü mühim adım atmış oluruz. YAKUP KADRİ NUSHASI 5 KURUŞTUR istikametin | Tisatın temelini teşkil eder. Çünkü, zekâyı “#ormer,, .cden| dar fena ve o kadar eski usuller| fi yihinin mufassal bir srecte ©) - PAZARTESİ 4 AGUSTOS 1930 , ci sene, No 1609 1 Bitaraf oza: M. Holştat, M. iüvas Istanbulda 90,000 ru ma vesika verilecek T. Kâmil B. bugün hükümet- ten aldığı talimatı getiriyor. Bitaraflar Türk noktai nâzarının aleyhine hareketettiler mi? etabli vesikası alan (Rumların 27,500 olduğu anlaşılmıştır. Komisyonun tebliği ile etab- Vi vesikası almağa davet edilen Ortodoks Rumlarm isimlerini muhtevi listeler her mmtakada polis merkezleri tarafından ha- zırlanarak tali mübadele kömüs- yonuna tevdi edilecektir. i Komisyonun bu o husustaki | kararı polis merkezlerine vil& yet marifetile bildirilerek ii tir Mübadele komisyonu, bir ta- kım çok masraflı fuzuli ekip- ler teşkili yerine mahalli polis teşkilâtının bu: işle meşgul ol - masmı tasvip etmekle Türk he yeti mürahhasasınm noktai na Jkinct murahhasımız Nebil Bey ayrıca ehemmiyetli teşkilât pılmıyacağı tahakkuk etmiştir, Nasıl yapılacak? Yalnız polis merkezlerinin göndereceği histeleri süratle tet kik ve etabli vesikası tevziine şimdiki tali mübadele komisyo- ( Mabadi beşinci sayfada) Istanbulda bulünan Türk ta- biiyetindeki Ortodoks Rumlara, son itilâfname mucibince etabli vesikası tevzi ( için Muhtelit mübadele tali komisyonu tara- fından neşrettirilen tebliğden istifade edecek rumlarınmiktarı altmış bin kadardır. Evvelce in Türk - Yunan donanmaları 2 (Hususi) — Bura da milm r EMİ Türk > Yunan donanmaları arasında Müsavatın temini rivayetlerini Mevsimsiz buluyorlar. Yunan mahafili bahriyesinin hafif sefainin ne dereceye ka- dar büyük harp gemilerinin ye- cini atacağını tetkik ettikleri söylenmekle beraber itilâf esas ları müzakerat esnasında müte- hassıslar tarafından tesbit olu- nacaktır. C Mektepliler | müsabakası o | 65 inci hafta başladı 65 inci hafta başlamıştır. | Gazetemizde çıkan haberler den en milhimmini seçip cu- martesi akşmına kadar mü- sabaka memurluğuna gönde” iz, Neticeler o pazar gönü redilecektir. © Gazl Hz. Kâzım ve Ismet Paşalar Hz. ile birlikte köşkü nakleden mühendisin izahatını Gazi Hz. nin köşkleri gl ml Ahşap kısmında bir kaç güne kadar nakline başlanacaktır Gazi Hz.nin Yalovadaki köşklerinin beton kısmı sahile ğru 8 metre ileriye çekilm? si fen âleminde oldukça mühir bir hâdise teşkil o etmektedir. Köşkün ahşap | kısmı da önü müzdeki persembeye kadar nak İedilecektir. Emanet fen heyeti bu müna- sebetle Yalovaya bir | tenezzüh tertip ederek şehrimizde bulu- nan bütün'mühendis ve mimar- ları iştirake davet etmiştir. Yalovaya perşembe günü gi dilecek ve ayni gün içinde köş- kün nakil amelipesi davetli mü- Zarata başlanması emredilmiş -| zarını kabul etmiş olduğundan | j (ikmal edilmiştir. Mi | Dayak.. İşkence yapan polis- ler mahküm oldular Ağırcezada şayanı dikkat bir celse.. Aksaray polis o merkezinin Haseki'mevkiinde Mehmet Ağa isminde birine işkence yapmak İla maznun polis Ahmet, Mu- barrem, ve Mahir Ef, lerin dün Ağırceza mahkemesinde muha- kemeleri intaç edilmiştir. Üç maznun polis müdafaala- rmi yapmışlar dır. Heyetihi kime bir müddet müzakereden so nra maznun po- lislerin Mehmet ağayi 12 . gün müddetle işine mani olacak Su- rette vazife €$- nasmda dövdük- leri sabit oldu - ğundan hareket. lerine temas e- den 243 üncü maddeye tevfi- kan 3 er ay müd Agırceza reisi detle hapislerine Hasan Lütfi B ve altışar ay müddetle memüri- yetten mahrum bırakılmalarına karar verdi, Reis Hasan Lütfi B. mah - kümlara kararı tebliğ ederken şu şayanı dikkat sözleri ilâve et- tiz | — Hadi oğlum bu size ibret olsun. Cümhüriyet devrinde bu İgibi eski usuller câri olamaz. Dayak memnudur. o İdam İmahkümuna bile dayak atamaz. sınız, ancak nasihat (etmekle mükellefsiniz, Yalova balosu | Gazi Hz. nin huzurile baloyu şerejlendirmeleri muhtemeldir. Seyrisefain idaresi ? ağustos perşembe günü Yalova kaplıca- larındaki gazinonun büyük sa- lonlarında mükellef bir balo verecektir, Balonun hazırlıkla- Baloya şehrimizin — güzide aileleri bir çok meb'uslar davet — Nİ 7 İN RR a Zaşmıuılnrriri: Siirt Mebusa MEANENEE''E 'Mesele hükümetimizin istedi | ği $ | | Sultan Hamit | Milliyet pek yakında çok İmühim ve tarihi kıymeti ha- liz bir eserin neşrine başlıya- ıcaktır. Bu eser: Tahsin Paşa 'nın hatıralarıdır. Tahsin pa- şa Sultan Hamidin Başkâ- tibi idi ve mabeyinde bu va- zifeyi 15 sene devamlı bir surette yaptı. Şimdi paşa o- rada bütün gördüğü, günü gününe kayddettiği hatıra- İlarını tasnif etmiş ve “Milli- yet” için yazmıştır. Sultan Hamit "Tahsin paşanın hatıralarını topladığı midin bütün hayatını ve sal tanatı zamanındaki başlıca vekayii kaydedecektir. Sul İtanın çocukluğu, gençli İPadişahlığı ve bütün s#ara- nakledilecektir. “Milliyet” okuyucularının zevk, merak, alâka ve heye canla okuyacakları bir eser olduğu kadar Osmanlı ta- rihi noktasından da çok mü him olacak; Sultan Hamit ve Onun sarayı için ilk de- fa en salâhiyettar bir suret- adar Sultan Ha-| Sultan Hamit| 1— Tarihi Teirikamiz: Al Pp. A 2 Markal ve Son haberler Şşş, rimel ANAYA 8 üncü sahifede Z yes Me ı 7 üamaricıı çü. g O Alincl sahilede veriliyor ji Pa 1— ela © twlicadele # 2— Hikâye / Roman e Son va Emniyetimizin temini için icapeden bütün tedbirler alınmıştır. vardı Ağrıdağı meselesine, hududun gayritabii vaziyetine ve em- niyetin bilâkaydüşart tahakkuku keyfiyetine gelince;bu hu- susta İran hükmetine tevdi edilen notamn cevabı beklen. mektedir, Alınan hususi malümata göre İran hükümeti no tamızı tetkik etmiş ve cevabını (o hazırlamağa başlamıştır. Bu cevabın bugün yarın hükümetimize tevdii beklenmekte- dir. rak mahiyetinde olması Bir şehit Kıymetli bir zabiti- mizşarktaşehitdüştü Murat tepenin Şükrü Bey tepesi oldu Şarktaki o harekât © esnasında şehit düşen kıymetli zabitlerimizden olup “Bu günün zabiti” isminde bir miş olan o Şükrü Beyin Şarktaki ha rekât © esnasında sehit düştüğü “te essürle haber alın» muiştar, Şükrü Be- “İİ vin Piyade mecmu- asmda da makale- leri intişar etmiş sir, Bu kiymetli za bitimiz Murat tepe re ize denilen mevkide * Şükrü Bey o asilere kargı şiddet- li bir hareketi idare esnasında bölü- ğünü hücuma teşvik ederken kalbin. den aldığı yara ile yehit düşmültür. Bu tepeye Şükrü Bey tepesi ismi ve- rilmiştir. — Merhum zevcesile üç evlâdı- n: necip Türk milletine emanet bırak maştar. te ortaya konmuş malümat ve müşahedeler olacaktır. ir, Gazi Hz. nin hu- zurlarile baloyu şereflendirme- * İleri de muhtemel görülmekte- dir. Iran tahtı Hasan Han ısrar ediyor. biraderi Meh- Pariste neşrettiği | I | Kaçar haneda- mını iskat eden 31 o Hasan Han teşrinievvel 925 meclis kararını ver- mek hususunda İran meb'uslarının sıfatları yoktu. Zira bu Keyet, teşrii mahiyette vasilc görmek için intihap edilmişti. Ayni” zamanda kanunu esasi mu- cibince meşrutiyet ve Kaçar haneda- nına sadakat yemini etmiş olan meb' uslar bu kararlarını süngü kuvveti al; unda vermişlerdir. Esasen bu tarzı hareket, reyleri verilmeden evvel bir meb'us © grupü tarafından protesto — edilmiş ve bu grup meclisi terketmiştir. İşte, bo eshaptan dolayı İran tahtı hendisler huzurunda icra edile- cektir. Nakledilecek olan üzerindeki hukukumda israr ediyo-) rum.” e PEK YAKINDA... Asılsız haberler Hakkı Şinasi Paşa tekzip ediyor Dünkü akşam gazetelerinden biri Pendikte belediye intihabı yapılarak 12 kişi intihap edildi- Bini ve bunlar meyanmda iki de | Hanım bulunduğunu haber ver | mekte idi, Dün firka müfettişi Hakkı Şinasi Paşa bir muharri- rimize şu. izahatı vermiştir; — Böyle bir şeyin aslı yok tur. Daha intihaba çok zaman vardır. Ancak Eylülde defterler | asılacak ve belki Teşrinievvel bidayetinde de intihap başlıya- caktır. Ne intihap yapılmıştır, ne de tesbit edilmiş namzet var dır. Tevfik Hâdi Bey “Emniyeti umumiye müdü ne tayin olunan Mardin valisi Tevfik (Hdi B. yarm buraya gelecektir. Yarınki nushamızda Ruşen Eşref Beyin yaz tahassüslerin- den nefis bir yazısı: ANKARA, 3 (Telefonla)— || Yeni vapur Felemenkten alınan vapur geliyor Seyrisefain idaresinin Felemenk'- ten aldığı vapurun © memleketimize) mıştık. Vapur hakkında idareye mü temmim malümat gelmiştir. Haber > İskenderiye battı için çok elverişli. dir. Çünkü sıcak denizlerde seyrüse- raiti haizdir. battı için inşa edilmiştir. Sadullah Bey Seyriselâin ümüm müdürü Sadul- tir. Ateş balıkları kilde halledildi. ErERESA SASA EREK LASER ziyet nedir? Hudutlarımız dahilinde hiç bir hadise kalmamıstır.. Cevabın arzumuz dahilinde muhtemeldir. Aksi vaziyet esa- sen her hangi bir surette bizi tatmin etmekten uzak kalacak ve binnetice emniyetimizin temini ve meşru müdaf'sa hak- larımızın istimali için icap eden tedbirlere tevessül zarure. hâdis olacaktır. Bu itibarla da İran hükümetinin te. menniyat ve teklifatımız üzerinde daha temkinli bir hattı hareketi takip edeceği ümit edilmektedir. ismi! M. Rist henüz rapo- runu vermedi eser vücude getir-| Cevap bekliyoruz.. ANKARA, 3 (Milliyet) — Şark hudutlarımız dahilin. & de en küçük bir hâdise bile kalmadığı resmen teyit edil mektedir. Şark vilâyetlerimizde tam ve mutlak bir sükün ve noktai nazarımıza işti- M. Rist Maliyeden yeni malümat istedi. müteveccihen yola çıkarıldığını yaz- |len cevaplar verilmiştir. M. Rsit verildiğine göre yeni vapur, İstanbul | Ür. ler.yapabilmek için ötabeden bazı 56) ayy İzmir Yapniru gibi'bu da © Cava) vsnd1. Vaşingtonda aş ve lah B. dün akşam Yalovaya gitmiş | Yollar müdürünün gitmesi muhtene dir. merikada Zaro Ağaya bin - ilercedolar teklif edilmektedir. ANKARA, 3 (Telefonla)— Maliye mütehassısı Rist, hazır Jamakta olduğu rapor hakkında vekâletten bazı şeyler sormuş ve kendisine vekâletçe lâzımge Yol kongresi LARA; 3 — Birinci teşrinie kongresine davet edildik. Kongrede, şimdiye kadar yapılan umumi tecr beler görüşülecektir. Nafia © pmu (Gazetelerden)
