2 Ağustos 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

AŞİ m “Milliyet,in tarihi tefrikası: Babıâlini Cezayiri kurtarmak için Paristeki Afganistanda vaziyet karışık | Mütehassıs M. Mülle Silâh toplamak yüzünden çıkan isyan devam ediyor. raporunda ne diyor 1 Tedbir k Türkiye geniş servetleri, çalışkan ve# rilmesini faaliyet akim kaldı. Mustafa Reşit Bey de Paris hükümetinden Cezairin iadesi- ni istemek için gitmişti. Na-- mik Paşa bu hususta da İngil- terenin müzaheretini talep e decekti. 834 senesi ağustosun- da Sultan Mahmut İngiltere- den ordu ve donanmanın ıslahı in mütehassıs zabitler gönde istedi. İstanbuldak İngiliz sefiri bu münasebetle şöyl diyor: iye karşı bir “inti- harbi açmak, elden giden giltere ve kâr bir vaziyette olduklarını gördüğü için, sulhün yeniden bozulmasında kendisi faide de gil, belki Hünkâriskelesi mua hedesinin de altüst olması ih- timalinden dolayı mazarrat ge leceğimi düşünerek Babrâli ile Mehmet Ali arasında böyle bir intikam harbine razi g yordu. Bunu anlıyan Bal nun için İngiltereye temayül et imişti, Fakat (o Hünkâriskelesi muahedesini hiç bir zaman fe- da etmemek Şşartile.. Babrâli hesaplarında yanıl- mamuş, bilâkis muvaffak olmuş- tu, Mehmet Ali aldanmıştı; Rus tehlikesine karşı İngiltere ve | Fransaya vaki olan ittifak tek- liflerine yanaşan olmamıştı. Denize düşüp yılana sarılan adam selâmet yolunu — tutmuş görünüyordu. . Mehmet Ali ne yapıyordu? Şimdiye kadar hep İstanbul- dan, Osmanlı payihtahtında- ki siyasi faaliyetten bahsedil. di. Acaba Mehmet Ali ne yapı- Kütahya sulhü O deni- padişahın fermanı, Mısır hidivinin istirahatini te- min etmekten pek uzaktı. Çün kü ne olursa olsun Mehmet Ali Paşa, Sultan Mahmuda tâbi bir vali demekti.Halbuki bu kadar zahmet, bu kadar gayret hep dunun için mi idi?.. Mehmet A- finin uğradığı inkisarı hayal bundan ibaret değildi. Asıl kor kulacak şey eline zeçirdiği yer- eri muhafaza edememek, bir gün buralarmın elinden alındığı TE görmek ihtimali idi. İdaresi altında artık vâsi bir memleket var demekti, Fakat bunu mu- hafaza edebilecek mi idi?.. Mehmet Ali bundan sonra bir fesat ve ihtimal bekliyordu. Belki İstanbulda fevkalâde bir vak'a olur, belki Sultan Mah- mut tahtından indirilir, belki Avrupadan müsait bir vaziyet! görür de kendi istiklâlini ilân edebilirdi istiklâlini ilân ederek sülâlesi| için hükümdarlık taç ve tahtını bırakmak istiyordu. Avusturyanm bu esnada oy- madığı rol çok şayanı dikkat ol- Mehmet Ali kendi| Grev Karışıklı ilKâbilden tayyare|Ücretlerin tez-| Vergi verilmiye- | # “< || gönderiliyor. Afganistana dair alman ha - 'g di e bu memlekette yeniden Ya | baş gösteren isyan hareketinin Vm a İ henüz yatışmadığı anla: | 28 Evvelce de zikredildiği azam ş ilâhlı bir ilelere yer kalmıyaca. şlarm vergi e, acağı tabiidir. H istanda bunu ister ildir İmak yüzünden çıktığı anlaşılı - Silâh toplamak istiyen hü- te karşı asi kabileler ileri İtakip ediyordu: Mehmet Aliye k on derece müdahene edi-| İlerek bir Arabi imparatorju İğu tesis e m teşvikten eri durulmuyordu. Avusturya içisi, Mehmet A Bağdadı da almasını tav ediyordu. İ Halbuk büsbü-| İtün kuşi k olacaktı. | Avusturya siyaseti bu suretle İ Mehmet Aliyi Fransız nüfuzun| dan çekmek sonra da ona kendi elile-kendi mezarını kazdırmak tiyordu. reyi Akâyı kahramanca müdafaa| İletmiş olan Abdullah Paşa hâlâ İesirdi. Avusturyalılar Abdullah Paşahım serbest bırakılması İ-) çin Mehmet Ali nezdinde teşeb İ büste bulunulmasını ileri sürdü İler. Pakat bundan maksat Şu! imiş? Abdullah Paşa bırakıldık) $ 248 tan sonra kendisini Babiâli tar) p> rafından Bağdat Paşalığına ta-| gi yin ettirmek, bu suretle: tekrar| Mehmet Ali ile karşılaştırmak. | İ Abdullah Paşa nüfuz sahibi) bir adamdı. Akâ müdafaası ken| gelen bir memuru öldürmekle disinin şöhretini büsbütün art-| cevap vermişledir. tırmıştı, Fakat esaretten kurtul! . Gelen haberlere göre Afgan İduktan sonra Sultan Mahmut) hükümeti bu isyan karşımda İkendisini Bağdada değil Anado| vaziyeti vahim görmemekle be lunun Şark taraflarına gönder-| raber kendini ciddi tedbirler al- İmiştir. Sultan Mahmut nüfuz| mak mecburiyetinde görmüş - sahibi paşalardan çekindiği için) tür. | Abdullah Paşayı Bağdada de- ğil, Anadolunun Şark tarafları- na göndermeği tercih etmişti. Kıral Nadir Han Ciddi tedbirlerin neticesi elde İedilinceye kadar,yanişu isyan ha reketi tamamile bastırılıp dev - letin nüfuzu tesis edilinceye ka dar vaziyet hali tabii de değil İdemektir,. Afganistanın dostla rı bu memlekette sükünun tees- İhtilâf çıkıyor! İ Babıâli ile Mehmet Ali arâ- sında barışıklık oldu, bitti. Fa kat bu sulhün tatbiki esnasmda! süsünü isterler. çok geçmeden iki taraf arasın-| z ki da ihtilâf çıktı. Babıâli Etem E| Simla, 31 (A.A)—Kuhistan- endi isminde erkândan birini | daki son isyan Afgan memurları İskenderiyeye yollamış, Meh-| nın yerli kableler tarafından aln met Ali ile müzakereye girişil-! mış olan ıları toplamak iste İmişti. melerine hamledilmektedir. Bu kabileler, bir mutasarnfi öldür- Müzakere para üzerine olu- Pi müşler ve birçok & kervanlarla yordu. Mehmet Ali Padişaha| "üsler ve t İher sene ne kadar altın gönde. ! takviye kıt'alarma taarruz eyle- recekti?,, Mehmet Ali 1 Mayıs; mislerdir. Hükümet, Kâbilden 1834 ten itibaren her sene Babı| takviye kıt'alarile (tayyareler âliye 32,000 kese göndermeği| göndermiş ve bunlar asileri da- kabul etmişti. Bu para o zama-| gıtarak bir çoğunu itlâf ve bir na göre aşağı yukarı dört mil-| SOğ&nu da esir etmişlerdir, yidi isteniyor Lille, 31 (A.A) — Grev hare İkâtı gittikçe artmaktadır. 31 (A.A) — Mesai na zırı, Roubaix ve Tourconig ame etini ka çtimar arının bir hi niştir. Bu heyet, sigortalar kanımuna a ve f rılması ar- ve bu santim ola umumi surette a zusunda bulundu! miş bulunduklai nin baş muf orimond Bonte, tevkif edilmiştir. , 31 (A.A) — Humani »âfririnin tevkifinin cek mi? nı gösteren haberler gelmekte devam ediyor. Geçen cuma gece si milliciler bir içtima aktetmiş-| teha Mısırda vaziyetin karışıklığı. | bedilen M. Müller tarafından veril-| tedavül bankasının & halkiletediye muvazenesini temin edet Islahatın maksada hâdim ve seri sur€ tatbikile bu gaye elde edilecektir ? ANKARA, 1 (Telefonla) — Geçen| kit istikrarinm ve bu gayet sene mali vaziyetimizi tetkik için cel| kukuna yardım edecek bif gss VE e devam edebilmesinin #i miş olan raporun en mühim aksamın: | ti zaruri bildiriyo, Müllerden bu şartları ler ve meşru tanımadıkları şim- | teha: diki hükümete v için milleti mukavemete teşvik i çin kara Başvekil F neticesi olmuy bunun en bu vazifedi koyamıyacağını söylemiştir Her halde vaziyet tabii olmak aktır. Diği re Mısın yet üze münasebetile | olmasıdır. 1 (A.A) — Tevkif edi stos münasebetile yannamelerinin tev hidini tesbil, te tasvip et- miş olm. ingilterede Ziraatin ihyası İ Londra, 1 (A.A) — Avam | kamarasında ziraatin inhitatma İçâresaz olmak için hükümetçe | yapılan projelerin tetkiki esna- | İsında bağvekil namma M. Sno- İwden, Kücük zürram dâha ser - best bir ürette arazi elde ede- bilmelerini temin edecek plânlar hakkında izahat vermiştir. Bü - yük çifdikleri daha iyi usullerle ve daha iyi. maknelerle idare etmek ve bu suretle (o çiftçilere İyeni usulü ziraati öğretmek ve İnümune çiftlikleri meydana gel İtirmek için bir kooperasyon ih Jdas edilecektir. | Bahri muahede Londra, 1 (A.A) Kıral bahri muahedenameyi imza et- miştir, İngiliz balonu Kanada da İ Montreal, i (A.A) —R.100 kabili sevk balonu 3 bin milden 4 İ 5 Abbas Hilmi Paşa Hile | büsleri göze çarpmatadır. İ « Abbas Hilmi Paşanın maksa- İdr, gerek milliyetperverleri, ge- İrek İngilizleri memnun edemi yen kıral Fuadin yerine kendini | Mısır tahtına çıkartmaktır. Hatta bu hususta amele fır. İkası azasından bazı meb'usların Abbas Hilmi Paşaya karşı m İssait davrandıkları da kaydedil- mektedi Tasarruf muameleleri Geçen sene haziran ve tem - muz aylarında, İstanbul, Üskü. dar ve Beyoğlunda (3256) ta - sarruf muamelesi yapılmıştır. Bu sene ise ayni aylarda 2713 adet muamele cereyan etmiş vardır. Usküdar tramvaylarına elektrik cereyanı Elektrik şirketile yeni yapı- İlmakta olan mukavelenin Üskü dar tramvaylarına cereyan veril İ mesine dair olan kısmında tam bir itilâf hâsıl olmuş ve bu bap taki mukavelename imza edil - miştir. Bu suretle Üsküdar İtramvayları için yeni bir depo inşasıtıdan sarfı nazar olunmuş tur. Çünkü İstanbuldan alma- cak cereyan kendisine daha u - gi vermemek | Yekdiğerinden farklı mutaleala vermişlerdi. Şimdiki |” Paşanın yeni bazı teşeb-| -İmuzda Yangçe üzerinde taras - tir. Arada 543 kadar bir fark Sutta bulunmakta iken kızıl kıta rd a1 biri meya dir. iki rd r ki — Gayri sabit ve nn ıslahına Esasen b cdbir yesi temin İd daneli u U5U bir malimdu ün | olduğu gibi ticelenmiştir. Nak edi krarın ilk zaruri şartları! devlet bü ahhüdatı 1 bu mukaddimeden 300-| nu göstermektec va Türkiyede na b Kanaatimce geniş tabii #efğİ iktisadi esaslarını yazmak için lâ | ve çalı â i nin umumi harpten evvel mumi harp esnasında, milli milcadelesisden sonra, sat, harici ticaret bilâ ağa baveskâr ve zel kuk ettirebi Vatra işleri, | kilndedir. İslahatm maksada yrı ayrı | ve seri bir surette tatbiki ile bi ik etmekte şu düşünceye vâsıl ol-| bütün diğer memleketlerde Türkiyede de tahıkkuk © Buraya kadar olan tetkikatımız nâ-' tir, Çinde Ingilizlere ateş Aksayı şarkta vaziyet karıstı; İ bu sefer Japonya da karısıyof Şanghay; 1 (A.A) —Teal el ünistler Hankeou'yu mndaki İngiliz gambotu 30 tem etmektedirler, Haneo'da Jdare ilân edilmiştir. İatm tüfek ateşine maruz kalmış| o Tokyo, 1 (A.A) — tır, Gambot, ecnebilere ait bina- | nistlerin ileri hareketleri İları hasara uğratmaktan kork-| sile bahriye erkânı Yangf tuğundan mukabelede bulunma | Japon kuvvetlerine lâzım İ mıştır. İtedbirlerin ittihaz edi Şanghay, 1 (A.A) — Ko- İemretmişlerdir. Türk Alman hakem muahedesi Berlin, 1 (A.A) — Hariciye Nazırı Türkiye maslâhat$ ile Türk — Alman hakemlik muahedesinin musaddak v7 larını teati eylemiştir. Liman şirketi nasıl Rum patriği Heybeli tasfiye edilecek? İ muştur: Prens Metternich Meh| yon frank tutuyordu. Fakat Mı-| Aigan hükümeti, vaziyeti va| Rum patriği Fotyos cuz mal olacaktır. met Ali nezdine yolladığı elçisi! sırdan başka Suriye ve Giridi'him telâkki etmemekle. bera- Vasıtasile iki yüzlü bir siyaset de almış olan Mehmet Aliden ber kargaşalıklara nihayet ver- DADA demeee | ölinacak olan bu mikdar: Bab:â! mek için ciddi tedbirler ittihaz rek ölmüştür. Çok âni olan bu | li 82 buluyordu. etmektedir M. Snoveden ibaret olan Atlas okyanosu se- İferini ikmal ettikten sonra İngi © vetçilerin hapisaneye girmeleri tecaviiz karşısında Kâmil ara -| ya girerek tecavüze uğrıyan ar! kadaşmı kurtarmak istediğ den esasen gözleri dönmüş olan Abdutlah bu sefer elindeki ma- kas parçasını Kâmile saplamağa başlamış, onu da tehlikeli su - rette yaralamıştır. Bu sırada ortalık biribirine karışmış ve et raftan yetişen jandarmalarla gardiyanlar, elinden makası ala rak Abdullahı yakalamışlardır. İdap eden tedabir alınmış, ziya: | İ i den nöbet! »miliği haberdar! ş ikata vaziyet #den müddei umumi muavini Muhiddin B. bir taraftan vak'a amik etmekle beraber bir ta raftan da aleti katil olan makas varçasmın ne suretle hapisane- ye girdiiğni arastırmaktadır. iz yaz saatile 9,20 de denize in Müzakere hararetli oluyordu. İ miştir, Etem Efendi ile Mehmet Ali mr <P Ler rm mim â mil k jyet şöyle halledildi: Mısır için iy > bi ele” omar" Mn he gene yoldığ paradan bay) Arserika — ingiltere Ali fazla bir şey veremiyeceği.| ka Girit için 10,000 ve Suriye) | Vashington,1 (A.A) Bah ni söylemiş, Giritten balıseder. | 1€ Adana için de 18,000 kese| riye nezareti tarafından neşredi ekilen İvermeği kabul eden Mehmet len bir beyannemede, R. 100 ka ği Ali Mısırm hissesi de dahil ol-| bili sevk balonunun bu defa icra — Ben oraya üç sarfediyo duğu halde her sene Babrâliye! eylemiş olduğu selerin cihan pulu, WNepk bir pm is yuvarlak bir yekfin olarak otuz| yolların: kısalmasına ve Kana terse Padişah adasını alsın! bin kese 160,000 lira verecek| da tarikile Amer e diye bağırmıştı. İni bibirine daha ziyade yaklaş Babsâli diplomatı Etem Efen| Fakat bu Babrâliyi tatmin et masma doğru atılmış bir hatve di bu sözü işitince Mehmet Ali|medi. Harp esnasında tediye «| olduğ. ifade edilmektedir. nin adadan vazgectiğine hük-|dilmemiş, geri kalmış olan pa- el metmiş, adayı kurtarmak için|raları da istiyordu. Yeniden mü çıkan bir fırsattan istfadeyi dü| zakerat için İstanbuldan Defter müştür. dar Efendi Mehmet Ali nezdi- ne gönderildi. . . | Çün Yunanistan ile Bulgaris - Mehmet Ali artık Suriyeyi al) tan arasında mevcut olan ve “ce mışt. Fakat 834 Mayısında Nab| maatler meselesi,, denilen ihti- lis taraflarında bir isyan çıktı. |Jâf hakkındaki kararını vermiş- (Bitmedi) İtir, ji ti, Bulgar — Yunan La Haye, 31 (A.A) — Bey- nelmilel daimi adalet divanı bu- Diğer taraftan İngiltere de 4- danm tekrar Babsâliye iadesini istiyordu. Maamafih mesele bü- yümeden kapanmıştır. Babrâli ile Mehmet Ali ara- Adalar ve Anadolu cihetine verilecek cereyan hakkında da Nafia vekâletile şirket arasında jki müzakere bitmiş hor iki ta- rafta anlaşmıştır. Arkeoloji enstitüsü fi enstitüsü daimi azalığına intihap edilmişti. Vali bu k de Viyana Arkeoloji ensti jdaimi azalığna kabul edilmiş İve nam; lenstitünün bir kıt'a diploması, İİzmire gönderilmiştir. Vali Kâ- zım Paşa İzmirde bu iki Ark oloji müessesesinin mümessili bulunmaktadır. 500 Alman seyyah geldi Dün limanımıza Tanca vapu İ ru ile 500 Alman seyyahi gelmiş tir. Seyyahlar şehrimizde üç gün kalacaklar, müzeleri, şayani te- maşa yerleri gezecekler ve Ati- naya gideceklerdir. İ Bundan iki üç ay evvel İzmir| İvalisi Kâzım Paşa, Berlin Arke | € muharrer bulunan Devran eden rivayetlere na- | Heybeliy: zaran hükümet liman şirketini | geçinceye kadar ikametintiği ilğa edecektir. Bunun için Ma-, beli papas mektebinin miül liye İlel li şirketin diğer aksı-| bir dairesi tahsis edilmiş yonlarını da satın alacak, şirket i doğrudan doğruya hükümete in) © Cevat Paşa Şarka tikal edecektir. Esasen hükü tayin ediliyor? met şirketin sermayesinin üçte © “Ankaradan gelen bir fi ine sahiptir. Geriye kalan| ça göre Âli Şürayi askeri aksiyonların yekânu 70 bin kü- ! smdan Cevat Pz sur liraya baliğ olmaktadır. | gayri #ökerir Liman şirketi ortadan kalktık! ye tayin cditic: tan sonra liman işleri tamamile icareti müdürlüğüne veri O zaman Deniz ticare- ti müdüriyetinin kadrosun geniş | liyecek, tahmil ve tahliye işleri | malüm r yetinemetbut bir şube! İngiltere tarafından idare edebilecektir. | imal ede Hayvan sergisi bsleri Bbeteimii a Konyada at koşusun mahal | vet Sümekten sarfmaz linde eylülün sekizinde bir hay! tİ" van sergisi açılacak ve mezkür! (Bü vaziyet muvaceh&l aym on beşine kadar devam ede | yon ticaret i komisf cektir. Nisi ağustos aymım ikinci S8 Sergide muhtelif hayvantın | de inikadı mutasavver © teshiri mukarrerdir. misyon içtimamı tehir Yazgeçmemi$ Cenevre, 31 (A.A) İğ ın fikdanından Eği wyuşturucu m8 leketler nx içti