27 Haziran 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

CUMA 27 HAZİRAN 1930 © İni ci sene, No 1571 NUSHASI 8 KURUŞTUR Hiükümetin yolu İsmet paşanın son yedi - se- kiz aylık hükümet devri ne boş, ne de heyecansız geçti. Millet Meclisi 1929 birinci teşrininde toplandığı zaman, içerden dışar dan çekilme ve tasfiye haberle- ri işidiyorduk. Geçen kışın bü- Fük politika buhranlarına sah- ae olacağını tahmin — edenler az değildi. Hiç yoktan dediko- du çıkmaz: Hükümetin sarsil- masında, hüküm ve kuvveti kı- Tılmasında menfcat — görenler olmalı idi. İsmet paşanın harice karşı, Lozan prensiplerine hiç bir za- rar vermeksizin maliye iktısat ve nafia işlerini başarmak azmi, dahile karşı, hükümet makaniz masına anormal unsurlar karış tırmamak ve sağlam, /yorsa, buhran — dedikodularını hazırlayan onlardı. Kış ortasın- da çıkan para krizi bulanık su avcuları için bulunmaz bir fırsat oldu, Var kuvvetleri ile telâş ve kararsızlığı ateşlemeğe, ve bu. krizi güdülen politikanın tabil semeresi gibi göstermeğe baş ladılar. Tedbir aranıldığı — za- Man ilk akla getirilen şey artık büyük maliye âlemine karşı bir az gevşemek, noktai nazarları daha geniş tutmak idi. İstihkâmdan çıkıldıktan son ra sığınılacak yerin neresi - ol- duğu kestirilemez. Elverir — ki memlekete, kendi başımıza ve Lozan prensipleri ile yaşamak mümkün olmadığı fikri veril- sin! Tedbir ve çarenin kendilerin- den sorulacağını, ve tavsiyeleri- nin nas gibi benimseneceğini zannedenler için tetkik iyi idi. Fakat büyük maliye — âleminin Oyunlarını bildiği kadar yüksek bir asker de olan başvekili pu- suya düşürmek kolay - olmadı, İsmet paşa vaziyete — tam bir teşhis koyduktan sonra, kendi tedbirlerini arayıp buldu.Bu ted birlere ilk günleri gülmüş ve onları ancak zaman ve — fırsat kaybettiren tecrübeler gibi ten kit etmiş olanların ne kadar ya- nıldıklarını anlamak için bir iki aydan fazla vakit geçmemiştir. Kendisi her fedakârlığa hazır © lan ve memleketi fedakârlığa çağır dığı gün kendisine inanılacağını bi len bir hüküret, ancak böyle bir hü- kümet 1929 krizini bu — kadar hafil atlatabilir. İsmet paşa bu krizden ye- mi dereler de almış, ve Meclis dağılın caya kadar kürsiye getirmekte - de vam ettiği hanmuştu: Ankarada mali ve iktısadi prensiplerin en fazla o ğunluk aldığı mevsim gibi addoluna- bilir. Alınan neticeler İsmet tihirbazlık de ğil, bükümet, mantıki memnun etmiştir seneler üzerinde çalışılmak len bu memlekette demagojinin ağzın dan ekmeğini almak mümkün olm- yacağım biliriz. Her zaman dediko- Gular çıkacak, kırılmış menfeatler her gün iniltilerini işittirecek, her vakit gazeteye resmi konacak sefalet man- zatası, telgraf gişesine verilecek bir gikâyet mevzuu bulunacaktır. Halk Hükümetin hüsnü , hükümet halkın aklıselimine inandıktan sonra bu şamataların hiç hükmü — yoktur. Bunlar Ankara kayasının mukavemet ttmiş olduğu dalgaların en hafif ser- pintileri: Hükümet uğı Çık söylemekte cesur oldu. Halk ka- Tanlıkta bırakılmazsa avlanılmasının Bnüne geçilmiş olur. Bu seneki buhran ve dedikodula- gn verdiği ders Ankaranın — Lozan esaslarını her türlü sarsıntıdan — her ©e pahaya olursa olsun masün tuta cağına ve normal hükümet otoritesi teşebbüslerde bu| paşadan | dan güçlükleri a-| OÖn dört saa M. Venizelos ded hadenet ve teşri ATİNA, 26 (Hususi) — Dün)| Yunan meclisin- de Türk - Yuna itilâfınin müza keresine devan edilmiştir. Salo: hımcahınc — dole | idi. Celse açılın Ca evvelâ siyasi | fırkalar — rüesa sından Kafanda ris söz aldı dedi ki: “— İtilâfnam Türkiyeyi her t A' lü taahhüdattan âzade tuttuğu M. Kafandaris| halde Yunanistana büyük taah-| hütler tahmil ediyor. Yunanis- tan bu itilâfname ile gerek mü- badil emlâk meselesinde ve ge- rek gayri muntazam pasaport- larla gidenler hakkında Türki- yenin bütün noktai mazarlarını kabul etti. İtilâfnamede İstan- |buldaki Rum ekalliyeti için hiç bir teminat yoktur. İtilâfname- yi Yunan hukuk ve menafiini| zamin görmediğim için — ken- dimle fırkam aleyhte rey — vete- ceğiz. Biz ısrar ve Yunan noktai nazarını kabul ettirmeliydik. Kafandaristen sonra sözü ce-| neral Kondilis aldı, ve kabineye karşı şiddetli bir lisan kullan-| Yeni kibrit ve rket umumi Mehmet Emin Hükümeti: e kibrit inhisa- Ti mukavelesini akteden Ameri- kan grupu 1 temmuzdan itiba- ren işe başlamak üzre, mefsuh şirketin merkezi olan Cebbare hanındaki dairede — faaliyete geçmiştir. Grupun — mümessili M. Hofman müstacel bazı hu- susat hakkında grupla temas için Avrupaya gitmiştir. M. Hofman on beş güne ka- dar şehrimize avdet edecek ve hükümete vermeği taahhüt et- tiği avansın mütebakr kısmını Maliye vekâletinin emrine tev- di edecektir. 'Temmuz iptidasında muame lâtı yeni şirkete devredecek ©- lan Kibrit inhisar memurların- dan bir kısmı dün Cebbare ha- nına davet edilerek şirkette is- tihdam edilecekleri kendilerine tebliğ edilmiştir. İnhisar idare sinin 5 müfettişi şirketçe kâfi |görülmiyerek Anadoluda yapı- bu memlekette hakikat olacağına her| lacak teftişat ve teşkilâtta isi keti bir dah Ankara ile hoş geçinmenin — ve bu memlekette rahat yaşayıp iyi çalış- manın tılısımı işte bu inanıştan başka bir şey değildir. Tastik edilmiyecek hata, düzeltilmeyecek kusur, itiraf © dilmiyecek nokstan yoktur: elverir ki bu münakaşalar bugünkü vaz klüyap kabul eden ve Ti bili ve harici politik; Tını bozmak emelini beslemiyen hislar v sin| e FALİH RIFKI inandırmak olmuştur. |fade edilmek üzre eski e mücsseseler tarafından gel- | Üskü- dar - Kısılı tramvay şirketi mü dürü Manyasi zade — Feridun, Reşit Ayyaz ve eski radyo şir- ketinden Evrenus zade Sadul- lah Beyler müfettiş sıfatile ka- droya alınmışlardır. Bundan başka mefsuh şirk. tin memurlarile diğer vesaitin- den istifade edilmesi de takarur etmiştir. Esasen şirket, mefsuh şirketin hukukunu devr almış- Venizelos mühim bir nutuk iradetti ve muhaliflerini sust | ediniz. Reyiniz Türkiye ile mu- normal | sinde yaşamak azminde bulundu- ğumuza bir delil teşkil edecektir.,, kilâta başladı ei7 y Nİ € KB paancualararrrriri: Sit Nüeclsrusun ltilâfname 19 reye karşı 19i reyle tastik edildi... t devam eden celsede M urdu!.. İ ki: “ İtiiâfı tastik ki mesai daire- dıktan sonra itilâfname ahkâ- manı teşrih ve Venizelosun im- alamış olduğu Lozan muahede sine nakli kelâm ederek dedi ki: — Bugünkü Yunan başvekili Lozanda bozgunculuk - hastalı- ğina tutulmuş ve daima rücat ve müsaadat göstenmişti. Ma- amafih size temin — ederim ki, hezimetten sonra derhal — onu tamir edebilecek vaziyette idik. Takat ozaman M. Venizelosa apılan vesaya reddedilmiştir Mübadil emlâkin takasını bilâ bedel kabul etmemiz bizim için| ikinci bir felâket teşkil — eder. dolayı takdiratımı beyan ede-| rim, Telifi beyni zaruri görüyo- | rum, Fakat Türkiye de Yuna- nistan gibi fedakârlığa katlan- malıdır, Kondilis sözünün nihayetin de aleyhte rey vereceğini söy- lemiştir. M. Venizelosun mühim nutku Siyasi fırkalar İsonra M. Venizelos kürsüye Ççıktı ve üç saat süfen nutkunda bütün tenkitlere cevap vererek bundan daha iyi bir itilâf akti- ne imkân olmadığını hakikatın nazarı itibara alımması lâzım İgeldiğini söyledikten sonra mü| İbadil emlâk meselesine nakli kelâm ederek dedi ki: | Ceneral Kondilis | “— Mübadil emlâkin takdiri| Maamafih Türkiye ile itilâf a-/ kıymeti kabil olsa yarım asır- leyhtarı olduğum zannedilme- |lık bir müddete ve azim mesa- | melidir. Türkiyeye metin siyase rif ihtiyarına lüzum vardı, Mü- | € tinden ve siyasi adamlat (Mabadi altıncı sahifede) — | şirketi teş- 'Bugünkü maç renizelos Fenerliler Macar- larla intikam maçı | yapacak Macar Gençlik temsili takı- Tat üçüncü maçını bugün Tak-| sim Stadyomunda Fenerbahçe | ile yapacaktır. Bu maç, Fenerin 2—1 mağlübiyetile biten ilk mü sabakanm revanşımı teşkil etti- ği için ciddi bir alâka uyandır- | maktadır. Fenerbahçenin, yapacağı bu intikam müsabakasında ne ne- tice olacağını kestirmek kabil değildir. Maamafih birinci ma- | çın tarzı cereyana nazaran bir tahmin yapmak icap ederse ne- ticenin Fenerin lehine olacağı- nı söylemek daha doğru olur Fenerbahçeliler ilk — maçta| |mağlüp olmalarına rağmen çok (canlı bir oyun oynamışlar — ve | ü maçın lâakal dörtte üçünde ra-| Şirketin kadrosunda, inhisar| HiPlerine hâkim olmuşlardı. Fa- idaresine nazaran 13 memur| Kât müsabakatımn bütün imtida- fazla bulunmaktadır. |dına Fenerlilerin yakasını bırak İnhisar idaresi memurların- | mıyan talisizlik neticeye hâkim dan yalnız 22 sinin şirkete alına | olmuş ve sayısız göller kaçtık-| cağı ve miktarı 12 ye baliğ olan tan sonra Fener yenilmişsti büyük memurların tavzif edil miyecekleri şayialarımı — yeni şirket tekzip etmektedir. Ma- amafih 1 temmuza kadar inhi- sar idaresinin müdürü urnumi- liğini ifa edecek Tahir kev- kep Beyle muhasebeci Kemal | Ziya Beyin şirket — kadrosuna dahil olmadıkları anlaşılmıştır. Şirket müdürü — umumiliğine (Mabadi altıncı sahifede) müdürlüğüne B. tayin edildi Manyasi zade Feridun Bey | — Aynicandan oyunu oynamak ve müdafaa hattı düzeltilmek ve takviye edilmek şartile Fene. rin bugün kazanması daha kuv- vetle muhtemeldir. Maçı Mısır federasyonundan ve beynelmilel hâkemlerden Yu sf£ Mühammet B idare edecek itir, Jaralık sinemacılık etmek üzre |landular. M. Rist bu akşam İs- ae aa REREE HU Dün saravda isti- rahat etmişlerdir Gazi Hı. dün sarayda istirahat buyurarak hiç bir tarafı teşrif et- memişlerdi Dün gece Dolmabahçe sarayın- da, Reisicümhur Hz. nin manevi kızları Rukiye Hanımla jandarma birinci mülâzimi Hüsanü B. in dü- günleri münasebetile bir müsame- re verilmiştir. Müsamerede meb'- uslar ve bir çok zevat hazır bulun- || muşlardır. Başı dertte! | 'azım Şakir B. Ar- tist olmaktan kurtuldu .. Fakat kendisine müracaat ede 1 heveskârlardan kur- tulmaya lınkan yok.. Doktor Nâzım Şakir Bey bir erlx bir — teklif sıralardı şehrimizde bu lulan bir Ameri kan sinema kum panyasının veki Hi Doktorun f0 toğrafını pek be ğenerek kendis ne sinemada çe lışıp çalışamıya rücsasmndan| ağını sormuşt. N. Şakir B. iy bir mukavele—Dr..N. Şakir B. yapıldığı takdirde buna muva-. fakat edebileceğini bildirmişti. Doktor, birinci - sınıftan bir| artist olarak çalışmak ımk&nmıw göremeyince — sinemacılıktan vaz geçmiş ise de şimdi, başı| daha büyük bir derde girmiştir. | Memleketin muhtelif ,erlennl İde ne kadar sinema heveskârıi genç varsa hepsi birer — ikişer | fotoğraflarını çıkartıp kendi | ne göndermekte ve sinema artis |ti olmak için nereye müracaât etmek lâzımgeldiğini sormak- tadırlar. | Doktor, kendisile görüşen bir İ|muharririmize şöyle dert yan- (mıştır. — Eğer bu mektupların hep-| sine cevap verecek — olsam İ gücü terketmek Jâzım — gele- cek!” Doktora gönderilen resimler içinde çırıl çıplak, yarı çıplak, spor kıyafetinde çıkarılmış pek çok fotoğraflar vardır. Maliye mütehas- sısına ziyafet verildi Ankara, 26 (Telefonla) Maliye mütehassısı M. Rist şe- refine Maliye Vekili tarafından bugün bir öğle ziyafeti verilmiş tir. Ziyafette Maliye erkânı bu- tanbul'a hareket etti. Tetkikatın neticesini, hazırla dığı raporu Düyunu umumiye |meclisine tevdi edecektir. Hüner yapmakta değil, s: maktadır. Reklâmsız hiç bir şey satılmaz. Satmak içla ilân ediniz. Memleket içinde ea iyi ilâam vasıtasıdı UULUUU OÖktrovadan teraküm eden paralar nasıl iahsti edi &- Roman, 4 5 inci /| İşkence sabit oldu! |Müddei umumi Jandarma Hüse yıni tevkif ve Hasanın tevkifi için de emir verdi Morg raporunda darbı tesbit ediyor, fakat ayaklardaki âsarın kızgın bir cisimle y pıldığının tesbit edilemediğini bildiriyor Bakırköyünde bulunan kesik baş cinayetinin - faillerinden Ö- merin jandarmalar tarafından yapılan işkence neticesi öldüğü iddia edildiği yazılmıştı. Bu hu susa dair adliye tahkikatı devam etmektedir. Dün yedinci müstantik tara- fından Bakırköy jandarma ku- danı Aslan B. dinlenilmiş- tir, Diğer taraftan tahkikat iş- kencenin jandarma Sivaslı Hü. seyin ve Tekirdağlı Hasan peh livan taraflarından yapıldığını tesbit etmiştir. Müddei umumili ğin talebi üzerine Hüseyin tev- kif edilmiş ve Tekirdağımna mezu nen giden Hasan pehlivanın tev kifi için de ora müddei umumi- ğine telgraf çekilmişti! Tahkikatın inkişaf tarzına gö re: İstanbul baş müddelumumisi İşkence müddei umumi ora- Kenan Bey |dan gittikten sonra olmuştur. | dığının tesbit olunamadığı bil€ |Buna itiraf ettirmek arzusunun | rilmektedir. âmil olduğu muhakkaktır. Çünb Dün tahkikatı idare eden Mi kü katiller müddei umumiye her|avin Ragıp B. Vilâyete gelem, şeyi itiraf etmişlerdi. jandarma kumandanı Hali! F Morg raporunu vermiştir. Bu|ri Beyle görüşmüşti rapora göre darp tesbit edilmiş| Müteakıben Halil Fikri B. g e ayak parmaklarındak âsarın |liyi ziyaret ederek izahat verim , kızdırılmış bir cisimle olup olma | tir. Dahiliye vekili Şükrü Kaya Bey hâdise mahallinde | sauçsuz Ölü > yıkılan dwvarlar - Tevkif edilen ustala Apartımanın lnlıldamındaı mesul olan ustabaşı tevkif edildi Ankara, 26 (Telefonla) — nüz karar vermemiştir. İ Ankara sulh ceza hâkimi, iki gea SD gün evvel yıkılan bina ve hâdis olan kazanın mes'ülleri hakkın- Mektepliler müsabukası da tahkikata devam etmekte- dir. Binanın mimarı Nâzım B. 59 uncu hafta bıHı 59 uncu hafta bitmiştir ve ustabaşı İsa Efendi hakkında | tevkif kararı verilmiş ve bunlar | tevkifhaneye gönderilmişlerdir. | Ev sahibi Bürhan Can B. ile sar | Güzetemizde çıkan haberlş ” Osman Efen. (| YSE €a mühimini seçip e raf Avunduk zade Osman martesi akşımına kadar mül di hakkındaki evrak istintak hâ-|| nsbaka memurluyuna göndi kimine verilmiştir. miz. Neilceler pazar gülr neşredilecektir. Hüâkim bunlar hakkında he-|